klop006nede08_01.pdf

DE GEMENGDE SCHOOL. 33
en had zijn behoud alleen te danken aan de verdeeldheid, welke
in het kamp van zijne bestrijders heerschte, waarvan de Thorbeckianen
zoo krachtig partij trokken, dat zij welhaast, in
plaats van de oppositie te vormen, konden gezegd worden, de
regeering in handen te hebben. Toen dan ook op het einde
van 1855 de wet op de middelen aangenomen was, waagde
zelfs een der liberale sprekers tot het Ministerie te zeggen :
„omdat wij voor de wet stemmen, daarom gaat gij niet met
haar ten gronde." Toch was de val van het April-ministerie
binnen een kort tijdsverloop besloten. Ten gevolge van een petitionnement
was het aan het roer gekomen, maar ook zou een
petitionnement het doen yallen.
Wij zagen hoe Koning Willem II een vergeefsche poging
deed om in zake het onderwijs aan de vele grieven der
verschillende partijen tegemoet te komen door een herziening
van de wet van 1806. Onverpoosd bleef men de school
bestrijden, welke hoe, langer zoo meer onder invloed der Liberalen
kwam, die voor hunne aan alle kerk en kerkleer vijandige begrippen
de hope der toekomst, de jeugd des yolks, trachtten te
winnen en die onder den schijn van neutraliteit niets anders
kweekten dan rationalisme en humaniteit, waarin zij den kern
van alien godsdienst zochten. Uiteraard werd de strijd nog meer
uitgelokt, daar de Liberalen zich ,hoe langer hoe minder ontzagen,
den Staat met zijne middelen te gebruiken tot bereiking
van hunne doeleinden met de school. Tegenover deze zoogenaamd
godsdienstlooze, maar inderdaad rationalistische secteschool
nu trad de kampioen der Anti-revolutionairen, Groen
van Prinsterer, voortdurend op met de leuze : vrijheid van onderwijs.
Hadden ook aanyankelijk de Roomschen gemeend in
de school van 1842 hun wenschen verkregen te hebben, welhaast
werd het hun ook duidelijk, dat ze in slechter conditie
gekomen waren door den geest van het Protestantisme, die
in de school van 18Q6 heerschte, te ruilen voor dien van het
Modernisme, dat, door het Liberalisme beschermd, onbeperkt
in de volksschool heerschtte. Zoo begroetten ook zij met blijde
verwachting de gelegenheid, welke de grondwetsherziening van
Dl. VIII. 3