klop006nede08_01.pdf

LETTERKUNDIGEN. 25 5
rekend worden en hem scherpe kritiek op den hats haalde.
Naast deze heroen mogen Schimmel, de schrijver van Mar y
Hollis, Mylady Carlisle en Sinjeur Semeyns; voorts
Cremer, bekend door de Over-Betuwsche taal, waarin zijne
werken geschreven zijn ; Busken Huet, de schrijver van L i d ew
ij d e ; Jan ten Brink en nog vele anderen, de eene met meer
eer dan de andere, vermeld worden. Onder de schrijfsters, die
vooral dit terrein ontgonnen, als eigenaardig voor de verbeeldingskracht
der vrouw bestemd, verdienen Wallis, Melati van
Java en anderen genoemd te worden. Op het gebied van de
tooneel-litteratuur onderscheidden zich Jacob van Lennep en
Schimmel, hoewel geen van beiden gezegd kunnen worden, den
eersten rang in te nemen ; overigens maakte men grootendeels
werk van het vertalen der producten uit het buitenland. De
eenige, die op dit terrein eenig werk van belang levert, is
Justus van Maurik als blijspeldichter, ofschoon hij van ruwheid
en platheid niet vrij te pleiten is.
Als letterkundigen mogen we Busken Huet, Douwes Dekker
en Vitringa niet onvermeld laten. De eerste, die weleer
predikant, later de journalistiek beoefende, gaf reeksen van
kritische schetsen op het gebied der letterkunde. Douwes
Dekker vond als schrijver onder den naam van Multatuli reeds
bij zijn eerste werk : Max H a v e 1 a a r, een welkom onthaal,
vooral om den scherpen toon, waarop hij de Indische toestanden
en de Regeering over onze Kolonien hekelde ; maar, helaas !
ook door de minachting, waarmede hij zich uitspreekt over
hetgeen den Christen en den mensch heilig en dierbaar is.
Het valt niet te ontkennen, dat zijne geschriften veel waars,
goeds en schoons bevatten, en tevens dat de openbaarmaking
van de misstanden in het bestuur onzer bezittingen grooten
invloed uitgeoefend hebben op den maatschappelijken toestand
en de wijzigingen, daarin aangebracht ; doch er dient ook gezegd,
dat ze zeer schadelijken invloed uitoefenden op het jonge
geslacht vooral, en dat zijne talenten overschaduwd werden
door het bederf, dat uit Multatuli's Ideen in het brein en het
hart van het jonge Holland vloeide.