klop006nede08_01.pdf

DE TOESTAND VAN HET MINISTERIE. 2I
schappen nu aangenomen, maar de toestand van de Regeering
was er niet op verbeterd, het vertrouwen in het Ministerie
gansch niet gesterkt, terwiji de Anti-liberalen, vooral de Anti -
revolutionairen sterk gewonnen hadden door de staatkundige
gebeurtenissen van den laatsten tijd. Groen van Prinsterer, hun
leidsman en hoofd, liet zich daarover in zijn orgaan op de vol-
gende wijze uit :
„Onze denkbeelden hebben in Nederland langen tijd weinig
weérklank ontmoet. Evenwel in het laatste zevental jaren
had er merkbare wijziging plaats . . .- gedeeltelijk door den loop
der omstandigheden in ons eigen land, omdat, onder leiding van
staatslieden van de meest uitnemende begaafdheden, de toepassing
van geliefkoosde begrippen, naar het oordeel althans van
een groot gedeelte der Natie, weinig heeft kunnen teweeg brengen
van hetgeen met de behoefte der Natie, met hare rechten
en vrijheden, overeenkomstig geacht werd. Zoodanig gewij•
zigde gemoedsstemming bestond in het voorjaar van 1853. De
vrijzinnigheid was, eenigermate althans, in diskrediet gebracht.
„Toen heeft het incident plaats gehad, waaraan dit Ministerie
het aanzijn ontleent ; namelijk het bekende l a i s s e r
faire van het vorige Kabinet. Toen ging, bij het overige bezwaar
tegen de vrijzinnige richting, een kreet op : zoo wordt
door het Liberalisme de weg naar het Ultramontanisme gebaand.
Ik gebruik de terminologie der April-beweging. Te meer, dewiji
gelet werd op de uitlatingen in het buitenland, nopens het
exceptioneel en onberekenbaar voordeel, door de vrijzinnige
theorien in Nederland, voor de Ultramontaansche richting vela
-krijgbaar. Van daar verontwaardiging bovenal, omdat, zoo men
meende, onder de leus van „Recht voor alien" het recht der
Protestantsche bevolkilag miskend werd.
„Wat werd er toen van een Ministerie veriangd ? Dit eene,
met handhaving van de Grondwet en van Recht voor alien,
bescherming tegen eene richting, wier theorien (bedoelingen
laat ik daar) in het financieele, in het politieke, in het godsdienstige
gevaarlijk werden gekeurd. Dit is de ware zin en
beteekenis der April-beweging : dat is althans de oorzaak (la