klop006nede08_01.pdf

20
BEVREDIGINGS-POLITIEK.
benoemde prelaten door den minister van Roomsch Katholieken
Eeredienst ontboden, om nader aangaande hunne vestiging te
besluiten. Den aartsbisschop van Utrecht werd Haaren, in Noord-
Brabant, en den bisschop van Haarlem het dorpje Sassenheim
als officieele standplaats aangewezen. Dat den benoemden echter
de vrijheid overbleef, zich als privaatburgers te Utrecht en
te Haarlem te vestigen, was duidelijk, en zoo was feitelijk de
bisschoppelijke hierarchie in Nederland hersteld en, dank zij
de staatsmanswijsheid der Thorbeckianen, een strik over het
land gespannen, waartegen de wet op de kerkgenootschappen
te minder tegenwicht gaf, wiji zij slecht een kerkgenootschap
in zijn invloed beperken kon, zonder tevens ook de rechten
der overige kerkgenootschappen te verkrachten. De gansche
geschiedenis der April-beweging, zooals zij zich ook later in
de historie doet kennen, staat daar als een bewijs, hoe zeer de
politiek der geavanceerd-liberalen in staat zou zijn om, indien
zij niet genoeg tegenwicht ontving, den godsdienstigen burgerkrijg
te brengen.
De staatkundige gedragslijn, door het ministerie Van Hall,
met name in zake de Roomsche kerkhierarchie gevoerd, werd
door hem zelf „de politiek van apaisement" genoemd en na de
opening der Kamer, aan het einde van September 1853, aldus
omschreven :
„Ons geheele gedrag, sinds onze komst tot het Ministerie,
is daar om aan te toonen, dat onze daden gestrekt hebben
om godsdiensttwisten, zoo zij voor het oogenblik niet konden
voorkomen worden, te dempen en te delgen, en ik vlei mij te
mogen zeggen, dat de uitkomst van zaken het goede van den
maatregel, met dat doel genomen, volkomen heeft bevestigd.
Geen van ons zou zich willen bezoedelen met zijne kracht te
zoeken in het aanstoken van eenige partijschap, hoegenaamd
ook."
Doch met zulk een overigens goede bedoeling, vond het
Ministerie zich bij de heropening der Kamers geplaatst tusschen
al de partijen, waarvan geene enkele bevredigd heeten
mocht door zijne daden. Wel was de wet op de kerkgenoot-