klop006nede08_01.pdf

DE VRIJE UNIVERSITEIT. 205
......................................n
siteit veranderd, waarover het beheer zoowel als het onderhoud
aan de stad blijven zou, onder eenigen weinigen invloed,
welke de Regeering aan zich behield. We erkennen gaarne het
bezwaar voor de Regeering, om tot de opheffing van een der
vier Universiteiten en tot de keuze van de uit te vallen Hoogeschool
te besluiten, doch ook moet toegegeven worden, dat voor
ons betrekkelijk klein land en zijne draagkracht, het behoud
van alien, tamelijk overbodige weelde heeten mag, een overblijfsel
uit den tijd, toen elke Provincie nog op zich zelf stond en
natuurlijk tuk was op den eisch van eene volledige inrichting
voor zich zelf op elk gebied, waardoor men echter verhinderd
werd om bij alien genoegzame krachten te concentreeren en
dat vooral, nu de nieuwe Wet op het Hooger Onderwijs, in.
1876 onder het tweede ministerie-Heemskerk tot stand gekomen,
de benoeming van vrij wat meer hoogleeraren yorderde
en dus groote opofferingen vraagde.
Het beginsel van het vrije onderwijs, dat zich op het gebied
van de Lagere School zoo krachtig baan gebroken had,
begon zich evenzeer te doen gelden op het gebied van het
Hooger Onderwijs, en vond in de heeren Dr. A. Kuyper en
Dr. F. L. Rutgers krachtige en talentvolle pleitbezorgers, in
Dr. A. Bronsvelt, te Utrecht, een onvermoeid en scherp bestrijder.
Wij kunnen niet anders dan het streven, om ook de Calvinistische
jongelingschap, die hare opleiding in de Christelijke
Bijzondere School aanvankelijk genoten had, ook bij verdere
ontwikkeling te vrijwaren tegen het moderne ongeloof en de
materialistische richting van den tijdgeest, eene logische consequentie
noemen. Ten koste van groote geldelijke opofferingen
en ondanks den fellen tegenstand, vooral van ethische zijde, werd
in 188o te Amsterdam eene Vrije Universiteit op Gereformeerden
grondslag geopend, aanvankelijk siechts voor de Theologische,
Literarische en straks ook voor de Juridische Faculteit.
Ook tegen haar openbaarde zich in de regeeringskringen de
zelfde tegenstand, welke het particulier initiatief bij de La.
gere School had te doorworstelen, en misschien zal het nog
eenigen tijd duren, eer de quasi-liberale zin der meerderheid