klop006nede08_01.pdf

DE INHOUD, 193
wijs is „een voorwerp van de aanhoudende zorg der Regeering"
en het andere, niet minder belangrijke, volgens hetwelk
„overal in het Rijk van overheidswege voldoend onderwijs
wordt gegeven."
Wat den hoofdinhoud der Wet betreft, het beginsel der
Wet van 1857 bleef gehandhaafd, aan opleiding van onderwijzers
op Rijksnormaalscholen en normaallessen werden groote
bedragen toegezegd, het schooltoezicht werd uitgebreid en 30
pCt. der kosten, welke de gemeenten aan het onderwijs besteden
moesten, zouden door het Rijk teruggegeven worden,
waaronder ook de kosten van schoolbouw gerekend werden.
Of nu de voorzichtigen in den lande al berekenden, dat men
de Rijksschatkist te zeer bezwaarde — immers voor het eerste
jaar werden de uitgaven op nagenoeg anderhalf millioen
begroot, waar dan nog wel vier millioen bij zou komen — dat
alles baatte niet. Voor de school der volksbeschaving en yolksverlichting
mocht geen offer te groot heeten en geen Liberaal
mocht zijn stem tegen het ontwerp-Kappeyne verheffen.
Nimmer was er een wetsontwerp met grooter spanning
door de Leden der Kamer en door het talrijke publiek op de
tribunes ontvangen, en met de meeste belangstelling volgde
men de beraadslagingen, totdat den uden Juli het wetsontwerp
door de Tweede Kamer met 25 tegen 48 stemmen aangenomen
werd. Al de Liberalen hadden voor, alle Anti-revolutionairen
en Roomschen tegen gestemd. Den 7den Augustus
nam ook de Eerste Kamer het ontwerp aan met 27 tegen 10
stemmen, waaronder, behalve de Roomsche leden, ook de heeren
't Hoofd en Aylva van Pallandt behoorden.
Inmiddels was er in den lande eene groote volksbeweging
ontstaan. Nauwelijks was het ontwerp ter openbare kennis gebracht,
of zelfs voor de behandeling daarvan richtten duizenden
in den lande zich tot de Tweede en straks tot de Eerste Kamer
, met de bede, om het regeeringsvoorstel te verwerpen. Den
3osten Maart hadden de heeren Brummelkamp c. s., gesteund
door de vele Kerkeraden en Gemeenteleden der Christelijk Gereformeerden,
een dergelijk adres ingezonden, later gevolgd door
Dl. VIII, 13