klop006nede08_01.pdf

I 92 UITLEGGING DER GRONDWET.
surrogaat, verplichte subsidie aan bijzondere scholen van Staatswege
gewenscht.
De leider der Roomsche leden in de Kamer, de heer Van
Nispen van Sevenaer, zette zijne bezwaren tegen het ontwerp
in een afzonderlijke nota uiteen, waarin hij zijne instemming
met het mandement van de bisschoppen te kennen gaf. Evenzoo
kwam een nota in van een achttal anti-revolutionaire Kamerleden,
waarvan Bichon van IJselmonde de eerste onder-
teekenaar was. Het mocht niet baten : de meerderheid in de
afdeelingen verklaarde de bezwaren der tegenstanders voor
ongegrond en vereenigde zich met de beginselen, in de memorie
van toelichting blootgelegd : „De grondwetgever," zoo
heette het, „heeft zijne voorliefde vow de openbare school,
zooals hij die kende, onverholen aan den dag gelegd. Hij
stelde er overgrooten prijs op, dat die school, waar de kinderen
van alle burgers, hoedahig hunne geloofsbelijdenis ook zij,
op dezelfde banken broederlijk nevens elldar gezeten, gemeenschappelijk
worden onderwezen en eene zedelijk-godsdienstige
opleiding, vreemd aan alle kerkleer ontvangen, de volksschool
bij uitnemendheid bleef. Daarom wilde hij, dat er bij het toekennen
van volledige vrijheid van onderwijs, afdoende waarborgen
bestonden, dat die vrijheid niet te eeniger tijd zou
worden misbruikt ; dat niet de bijzondere, de kerkelijk gekleurde
school ergens in den lande de openbare zou kunnen
ondermijnen of verdringen. In die richting ligt alles — ieder
die de geschiedenis der grondwetsherziening onbevooroordeeld
nagaat, moet het erkennen, wat evenwel de tegenstanders der
openbare school meenden niet te moeten erkennen — wat
over de vaststelling van art. 194 der Grondwet is verhandeld.
Het recht der ouders, om naar hunne begrippen de opvoeding
hunner kinderen te regelen, om in het kiezen van leermeesters
aan geen dwang onderworpen te zijn, werd erkend, loch de
openbare school moest niet enkel den voorrang hebben, maar
de eenige blijven, rechtstreeks door het Staatsgezag bezorgd.
Daarom werd op sterken aandrang der Vertegenwoordiging in
art, 194 het voorschrift opgenomen, dat het Openbaar Onder-