klop006nede08_01.pdf

186 IN DE KAMER.
als Eere-voorzitter aan Naar hoofd. Kenmerkend is de invloed
van den geleerden en vromen professer te Berlijn, Dr. T. J.
Stahl, op Groen, dien hij „zijn dankbaren kweekeling" heette
en die straks zijn nagedachtenis door een geschrift eerde.
Had Groen tot 1857 er steeds op aangedrongen, dat de
Regeering toch rekening houden zou met het godsdienstig
karakter onzes yolks, de, beginselen van de wet van 1857 waren
van dien aard, dat hij het raadzaam oordeelde, dat de
Staat van nu aan zich geheel van de Kerk losmaakte en wat
de School betrof, drong hij nu slechts op eerlijke toepassing
der Wet aan, hoe zeer hij deze ook afkeurde. Met dit program
trad hij in 1862 op nieuw in de Kamer, waaruit hij in 1865
andermaal ontslag nam, meenende buiten de Kamer meer voor
de propageering van het Anti- revolutionair beginsel en de vrije
School te kunnen doen. Hieraan hadden dan ook zijne Parlementaire
Studien en Schetsen het aanzijn te danken, waarin
de vraagstukken van den dag behandeld werden. Straks zette
hij zijne N e d er landsche gedachten voort, waarin onder
meer de scheuring uiteengezet werd, die zich tusschen hem en
de ethisch-irenischen, Beets en De la Saussaye, in den boezem
van Christelijk Nationaal had voorgedaan (1869). In 1853 riep
de bekende Amerikaansche geschiedschrijver John Lothrop
Motley, die zich door zijne Opkomst van de Nederland -
sche Republiek reeds een grooten naatn gemaakt had, zijn
hulp in tot het vervaardigen van een levensbeschrijving van
Johan van Oldenbarneveldt. Toen dit werk in 1873 verscheen,
was het echter zoo partij dig geschreven, dat Groen het noodig
oordeelde den Stadhouder, pries Maurits, te verdedigen tegen
de zware beschuldigingen, door Motley tegen hem ingebracht,
als zou hij, op souvereiniteit dezer landen belust geweest
zijnde en in Oldenbarneveldt een hinderpaal gevonden hebbende,
met doodelijken haat tegen hem vervuld zijn geweest,
om zijn tegenstander den voet te lichten, de Gereformeerde
beweging zonder eigen overtuiging aangegrepen en niet gerust
te hebben, eer Oldenbarneveldt onschadelijk gemaakt was door
een gerechtelijken moord. Ten einde nu den Stadhouder ook