klop006nede08_01.pdf

DE OORLOGSVERKLARING. 171
ontwerp door hem was opgesteld. Zijne Regeering had hem
nu echter stellige bevelen gegeven zich van alle handeling van
dien aard 'te onthouden. De Sultan van Turkije antwoordde
in gelijken geest en bood zelfs zijne diensten aan, indien men
van zijn geestelijke invloed op zijne geloofsgenooten gebruik
maken wilde tot beeindiging der zaak. Toen nu, ondanks dat
alles, de Atjehneezen voortgingen met hun rooverijen en hun
invallen in den met ons bevriende Staten, en de steeds meerder
wordende veeten en regeeringloosheid in dat land den toestand
al dreigender deden worden, besloot onze Regeering in Indie, den
Sultan van Atjeh opheldering en rekenschap te vragen van
zijn verraderlijk gedrag en tevens zich te onthouden van alle
inmenging in de binnenlandsche aangelegenheden van Atjeh,
ten einde daardoor te voorkomen, dat de verhouding tusschen
dat Rijk en Atjeh niet nog ingewikkelder zou worden. In
overeenstemming met deze verklaring vertrok dan de vicepresident
van den Raad van Indie, Nieuwenhuizen, met vier
oorlogsschepen, in de hoedanigheid van Commissaris-generaal,
met volmacht naar Atjeh, om, indien de Sultan weigerde de
noodige opheldering te geven van zijne houding en de stelligste
waarborgen voor de toekomst, dat hij voortaan een goede ver-
standhouding met ons land bewaren en daartoe een einde maken
zou aan menschenroof en plundering, hem den oorlog te
verklaren. Dit geschiedde onmiddellijk, nadat de Gouverneurgeneraal
in kennis was gesteld met de onderhandelingen, welke
de beide Consuls te Singapore geopend hadden. Een aanzienlijke
legerafdeeling, die den Gouvernements-commissaris op den
voet zou volgen, mocht strekken, zoo vleide men zich, om den
Atjehneezen ontzag in te boezemen en hen meer tot schikking
te neigen. Toen de Gouvernements-commissaris nu den 22sten
Maart 1873 op de reede van Atjeh kwam en van zijn opdracht
kennis gaf, scheen de Regeering van dat land eerst geneigd
om toe te geven, doch alras werd het duidelijk, dat de Atjeh-
neezen tot den oorlog gezind en goed gewapend waren, en
zij slechts de onderhandelingen rekten om tijd te winnen. Nu
verklaarde de heer Nieuwenhuizen, na gepleegd overleg met