klop006nede08_01.pdf

DE AGRARISCHE WET. 163
gevolgen, naardien de maatregelen in betrekking tot de Kolonien
meer aan de goedkeuring der Staten-Generaal onderworpen
en onder wettelijken vorm gebracht werden, doch
eerst in 1855 kwam er een regeeringsreglement voor de Ko-
lonien tot stand, welks invoering dan ook belangrijken invloed
uitoefende op den toestand van Java. Men kon echter
eerst in 1861 getuigen dat, onder minister Loudon, toen baron
Sloet van der Beele naar. Indie vertrok als Gouverneur-generaal,
met de tot heden gevolgde koloniale politiek gebroken werd.
Loudon gaf duidelijk te kennen dat, ofschoon het Cultuurstelsel
niet in een slag kon worden afgebroken, althans de
daaraan verbonden gedwongen arbeid vervallen moest. Ook
Franssen van de Putte beoogde hetzelfde, al verkoos hij eer
gelijkmatige slooping van het stelsel boven een schok, welke
straks zou gevolgd worden door heftige protesten. De comptabiliteitswet
maakte een einde aan ministerieele willekeur, wat
de beschikking over gelden voor Indie betrof, en bracht deze
onder de beslissing van de Staten-Generaal, doch zij had deze
schaduwzijde, dat nu vaak door de nog minder deskundigen
in de Vertegenwoordiging uitspraak werd gedaan over de Indische
belangen. Deze wet beperkte ook de suiker-cultuur van
regeeringswege en liet deze aan het particulier initiatief over,
dat daarvan slechts een vastgestelde belasting aan den Staat
vergoeden zou. De straks daarop gevolgde Agrarische wet bepaalde,
dat gedurende 75 jaren woeste gronden vanwege den
Staat in erfpacht zouden gegeven worden, terwiji de Inlanders
in de gelegenheid gesteld werden, zich in persoonlijk bezit van
grond te stellen, eene bepaling, waardoor in beginsel een wezenlijke
omkeer werd tot stand gebracht. Spoedig daarop, in
1872, was de afschaffing der differentieele rechten aan de orde,
waardoor ook de buitenlander gelijk werd gesteld in het toevoeren
en verkoopen van Indische producten en, mocht ook
al de koffie-cultuur behouden blijven, men kon inderdaad zeggen,
dat het conservatieve beginsel in Indie lag te zieltogen
onder de aanhoudende slagen, door de koloniaal-liberale politiek
toegebracht, en het Cultuurstelsel had feitelijk uitgediend.