klop006nede08_01.pdf

148 AFSCHAFFING VAN PLAATSVERVANGING.
Inmiddels was het Ministerie Geertsema-De Vries weinig gelukkiger
dan zijn voorgangers. Reeds 't ontwerp op de rechterlijke
organisatie, tegen het einde van Mei '73, dus nog voor de
periodieke verkiezingen ingediend, werd met 39 tegen 37 stemmen
verworpen door de Tweede Kamer. Zoo werd het al spoedig
duidelijk, dat of minister De Vries niet beantwoorden kon
aan de verwachtingen, welke zijne partij van hem gekoesterd
had, Of dat de verdeeldheid in den boezem der partij ook
hem booze parten speelde. Straks leed echter de minister van
Oorlog, de heer Van Limburg Stirum, nog gevoeliger nederlaag.
Reeds lang was van verschillende zijden op afschaffing
der plaatsvervanging in het leger aangedrongen. Een groot deel
der Natie was langzamerhand de meening toegedaan, dat juist
het plaatsvervangingsstelsel 't gehalte van den militairen stand
bedierf en persoonlijke dienstplicht eene vermenging van stand
in het Leger zou bewerkstelligen, welke niet anders dan gun8tig
werken kon. Vooral hadden vele woordvoerders der liberale
partij zich verklaard tegen het onzedelijk beginsel, dat bij de
plaatsvervanging voorzat, hetwelk niet slechts de laagste standen
bij voorkeur in 't leger bracht, maar ook landskinderen van de
verplichting ontsloeg om het Vaderland te verdedigen, terwijl
bovendien de klassenhaat sterk gevoed werd door de overweging,
dat men voor geld anderen blootstelde aan de lichamelijke
en zedelijke gevaren van een leven, dat men zelf niet
verkoos. Dit was volgens hen een voorrecht, aan den rijkdom
we door de wet gegund, maar in geen enkel opzicht te verde •
digen ; in een woord, het was zoo conservatief mogelijk. Toch
bleek het, dat niet alle Liberalen zoo over de zaak dachten,
want toen straks de minister Van Limburg Styrum, een groot
voorstander van persoonlijke dienstplicht, een ontwerp indiende,
waarvan de afschaffing der plaatsvervanging de grondslag was,
werd het met 43 tegen 25 stemmen verworpen. Dit was dan
ook wel te verwachten, daar de zaak order de Natie niet genoeg
voorbereid was. Het nemen van hulptroepen, van vreemden
ter zijner verdediging, zit den Nederlander als in het bloed,
ook al ontbreekt het hem niet aan moed en standvastigheid