klop006nede08_01.pdf

DE NOTA 'S. II
waren zoo diep ingeworteld, dat men ze niet buiten rekening
houden kon, zonder de Natie te kwetsen, en daarenboven mocht
de keuze van twee plaatsen, waar zoo weinig Roomschen woonden,
zeker niet gelukkig genoemd worden. De gezant verklaarde,
dat ook de uitdrukking : „herstel der bisdommen in Holland en
Brabant," zooals die in de Pauselijke Allocutie voorkwam, zeer
veel aanstoot gewekt had, daar het wel scheen, als waren de
uitdrukkingen en woorden er op aangelegd om de Natie in
hare historische ontwikkeling te kwetsen, terwijl hij er eindelijk
op wees hoe zij, die de April-beweging in het leven geroepen
hadden, vooral tot het wekken van een schrikbeeld voor het
yolk, gewezen hadden op den inhoud van den bisschoppelijken
eed, zooals die tot heden luidde en waarin de aangestelden
zich verbonden om „ketters en scheurmakers naar hun vermogen
te vervolgen." Daardoor had men aanleiding gevonden naar
de dagen van voorheen te verwijzen, toen inquisitie en brandstapel
de nakoming schenen te zijn van den bisschoppelijken eed.
Den 'sten Juni zond de Kardinaal zijn antwoord in. Wat
de uitdrukking „in Holland en Brabant" betrof, deze was eenvoudig
door de vertaling — de Allocutie en de Breve waren in
het Latijn gesteld — in de Pauselijke stukken geslopen. Het
formulier van den eed werd gewijzigd in dier voege, dat men
daaraan geen aanstoot nemen kon. Met hand en tand echter
handhaafde de Kardinaal het recht des Pausen tot de organisatie
en de vrijheid der Nederlandsche Katholieken om hun
eigen Kerk te regelen naar hunne eigene inzichten, vooral wijl
uit die regeling geenerlei schade voor andere gezindheden voortvloeien
kon. De Paus kon moeilijk treden in eene wijziging der
organisatie, en dat te minder, wijl de instructie der bisschoppen,
met 't oog op eventueel voor te komen moeilijkheden,
zoo voorzichtig mogelijk gesteld was en sommigen der nieuwbenoemden
gelast was, voorloopig althans, hun zetel niet te
vestigen in de hoofdplaats van hun kerkgebied.
Andermaal schreef de gezant nu aan den Kardinaal en
herinnerde deze aan de voorwaarden, welke door het Ministerie
bij den aanvang der zaak gesteld waren en hoe de Pause-