klop006nede08_01.pdf

DE KIESDISTRICTEN. 139
achtten de afschaffing daarmede in openbaren en stelselmatigen
strijd. Zooveel is zeker, dat onze tijd rijk is aan moordtooneelen
en dat over 't algemeen zij, die het meest teergevoelig zijn
voor eigen veiligheid, in den regel anderer leven minder ontzien.
Ook nog in andere opzichten maakte zich het Ministerie
Fock voor de liberale partij verdienstelijk, zoo o. a. door de
opheffing der beide Ministerien van Eeredienst, waardoor de
Regeering het ideaal der Liberalen : volkomen scheiding van
Kerk en Staat, eene schrede nader kwam.
Een Ministerie, dat zoo geheel op de Liberalen steunde,
en dezen dan ook zooveel mogelijk ter wille was, moest wel,
uit zucht tot zelfbehoud, alle middelen in het werk stellen om
hen in de meerderheid te doen blijven. Vreezende, dat bij de
gewone periodieke verkiezingen van 1869, waarbij de helft der
Kamerleden hun mandaat moesten doen vernieuwen of aan
anderen overgeven, de liberale meerderheid in het gedrang
zou kunnen komen, vooral daar ook ditmaal de leuze gesteld
werd : de strijd voor of tegen het bijzonder onderwijs, nam het
Ministerie de toevlucht tot een beproefd, maar minder zedelijk
middel, namelijk de verandering der kiesdistricten. Op behendige
wijze wist men sommige districten, waar de bevolking
overwegend anti-liberaal heeten mocht, door toevoeging van
een ander deel, waar de Liberalen de meerderheid vormden,
voor de tegenpartij te bederven, en daar, waar de kans der Liberalen
zwak stond, door aanhechting van een nieuw deel hun
de overwinning te verzekeren, en op deze wijze gelukte het andermaal
hen ook bij deze stembus op het kussen te houden.
Veel tegenwerking had het Kabinet dan ook niet van de huidige
Kamer te wachten, en zoo 't toch spoedig zijn taak moest
neerleggen, was het niet ten gevolge van den weerstand, welke
het in de Kamers vond, maar veeleer daaraan te wijten, dat
ook dit Kabinet leed aan de. liberale ziekte : verdeeldheid
in eigen boezem. Wel is waar, werd de begrooting van Kolonien
niet al te gunstig in de Tweede Kamer ontvangen, doch
het stond te bezien of dit reeds aan minister De Waal aanleiding
geven kon zijn ontslag te nemen. Zelfs toen de Eerste