klop006nede08_01.pdf

I 32 DE ANTI- REVOLUTIONAIRE PARTIJ.
sel bij de stembus van 1869. Het was duidelijk, dat het er
den leider om te doen was, te zien, op wie hij in den strijd
rekenen kon. Ofschoon vele Conservatieven geneigd waren op
politiek, vooral ook op godsdienstig terrein, met Groen mede
te gaan, toch dweepten zij nog met de, naar hun wijze van
zien, mogelijke en zoo door hen gewenschte neutrale school,
daar zij den invloed der beslist kerkelijken in de school duchtten.
„Dan ga ieder zijns weegs," zeide Groen, die de openbare
bestrijding van den liberalen tegenstander verre verkoos boven
den dubbeizinnigen steun van halve geestverwanten. Daarmede
hadden dan ook de Conservatieven hun vonnis geveld : zij los•
ten zich in de overigen op en straks ging hun naam zelfs verloren.
Zoo was dan voor of tegen art. 194 de vraag, die de
stembus van 1869 beheerschte. Krachtige medestanders vond
de onvermoeide kampioen voor het Christelijk Onderwijs in
Dr. A. Kuyper, Keuchenius en Wormser, en van hun trouw
was hij zeker. Dit kon niet zoo onvoorwaardelijk worden gezegd
van het groeiend aantal leden der beide Kamers, die ge-
zegd werden de Anti-revolutionaire beginselen te belijden ; reeds
hunne aanzienlijke positie in den lande scheen hen sterk naar
de conservatieve partij te doen overhellen. Den grootsten aanhang
had Groen echter bij het zoogenaamde „volk achter de
kiezers" en mocht het niet dadrom zij n, toch ongetwijfeld
oefende dit invloed uit ; vele predikanten in den lande stonden
aan zijne zij de en dat te meer, waar strijd tegen de liberale
politiek en tegen de godsdienstlooze school en afkeerigheid
van de moderne theologie vruchten van denzelfden boom heeten
mochten.
Onder de liberale woordvoerders, welke bij al hunne onderlinge
verdeeldheid het toch alien hierover eens waren, dat
art. 194 bewaard moest worden als de hoeksteen van Neerland's
welvaren in de toekomst, behoorde Dr. Jonckbloet, die,
na geruimen tijd als hoogleeraar in de letterkunde te Groningen
gefungeerd te hebben, tot lid der Kamer verkozen was en
in 1866 reeds den handschoen tegen Groen had opgenomen,
om, in weérspraak met diens verklaringen, te betoogen, dat