klop006nede08_01.pdf

ANTI-SCHOOLWETVERBOND. 129
te maken, en daartoe zou niet 1 e e r-, maar Schoolplich t,
gecontroleerd door den sterken arm der liberale partij-regee-
ring, moeten leiden. In Mei 1872 deed toen de heer J. Voorhoeve
H.Czn. het voorstel, om een A nt i-s choolwet ver bond
in het leven te roepen, dat zich ten doel stellen zou, on v e rw
ij ld verandering aan te brengen in de Grond- en Schoolwet
en daarin die wijzigingen te bewerken, welke door de Vereen.
voor Christ. Nat. Schoolonderwijs in hare algemeene vergadering
van 1869 waren aangenomen. Groen en ook Dr. A. Kuyper,
wiens naam allengs als leider der Anti -revolutionaire partij
naast dien van Groen begon genoemd te worden, hadden
adhaesie aan zijn plan geschonken en, hoewel de Vereen. voor
C. N. S. 0. besloot eene afwachtende houding aan te nemen,
kwam toch het a n t i-s chool wet v er b ond tot stand, dat
zich als middelen tot bereiking van zijn streven bedienen zou
van : 1° bewerking der publieke opinie, 2 0 petitieonementen bij
de Overheid en 3° het oefenen van invloed op de verkiezingen.
Het tweede der genoemde middelen zou men echter niet aanwenden
dan wanneer het aantal leden van den bond ][0.000
bedroeg. Wij keeren echter tot de politieke geschiedenis terug.
Wie mocht dan, nu het ministerie Heemskerk-Van Zuylen
gevallen was, bekwaam en geschikt geacht worden om de zoo
ondankbare en moeilijke taak van de Regeering te aanvaarden
? Men moest ook van liberale zijde erkennen, dat de liberale
beginselen niet konden strekken tot aanbeveling, wijl proef
na proef, ook door liberale ministers genomen, gebleken was,
mislukt te zijn. Men fluisterde wel onder de doldriftige vereerders
van Thorbecke van een derde Kabinet, dat zijn naam
dragen zou, maar bij de toenemende verdeeldheid ook onder
de Liberalen, vreesde men toch dat de . invloed, welke het zou
bezitten, allicht evenzeer zou afgenomen zijn als de kracht van
het tweede Ministerie reeds bij het eerste achter gestaan had.
Ook in de liberale kringen begon men te mokken over den
partij- en personenstrijd van de laatste tientallen jaren en van
het op het spel zetten van 's lands belangen, ten einde eigen
eerzucht te bevredigen, en juist in dat opzicht wachtte men van
Dl. VIII. 15