klop006nede08_01.pdf

98
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
in elke gemeente boven de 10.000 inwoners eene Hoogere Burgerschool
zou opgericht worden, terwijl gemeenten beneden
dat peil, indien zij tot de oprichting besloten, subsidie van het
Rijk zouden kunnen ontvangen. Uiteraard stemden de Antirevolutionairen
op nieuw tegen het ontwerp, doch over het algemeen
was de bestrijding niet zoo fel als die bij de wet op
't Lager Onderwijs. Dit lag waarschijnlijk hierin, dat men deze
scholen meer als wetenschappelijke dan als opvoedingsinrichtingen
aanzag en men nog minder overtuigd was van de schade,
welke zij, zooals later blijken zou, het godsdienstig karakter
der Natie konden aandoen. Vele wetten van meer ondergeschikt
belang kwamen voorts onder het tweede ministerie Thorbecke
tot stand. Wat het buitenland betreft, nam men, door
de ervaring geleerd, de grootste behoedzaamheid in acht. Wêt
trachtten de Roomschen van de gunstige gelegenheid partij te
trekken om de Regeering te bewegen, hare belangstelling in
's Pausen toestand uit te spreken of althans een woord van
afkeuring te zeggen over de handelingen van de Italiaansche
regeering ten zijnen opzichte ; maar eene Regeering, waarvan
Thorbecke het hoofd en de ziel was, schroomde uiteraard alle
aanraking met Rome. Bij de indiening van de begrooting over
1863 en '64 moesten andermaal de ministers van Financien
en Kolonieti tegen de oude grieven te velde trekken. Ofschoon
ten gevolge van den overvloedigen koffieoogst en den hoogen
prijs der koffie de bezittingen weder een groot batig saldo opleverden,
dat natuurlijk weder besteed werd ten bate van het
Moederland, gedeeltelijk tot uitdelging van schuld en het overige
voor openbare werken en spooraanleg, zoo was het toch
duidelijk, dat zond,er de Indische baten de uitgaven de inkomsten
zouden overschreden hebben, waarom men van verschillende
zij den op bezuiniging aandrong, ten einde er beter evenwicht
tusschen uitgaven en inkomsten mocht verkregen worden.
Tevens deed men andermaal een beroep op de Regeering,
om -de Indische baten los te maken van het Moederland en
ze uitsluitend aan te wenden ten behoeve ran de Kolonien.
Eenigen der voorstanders hiervan lieten hun stem z66 luide