Graad 11, 12 - 24.com

TIPS
SKAKEL: Elize 083 380 1800, Riana 082 852 8814, Lizelle 011 713 9147
Top-akademie met behulp van Beeld in Onderwys, Liberty Life en Learning Channel in van die vyf vakke wat nasionaal geëksamineer word
JSE/Liberty Life
Beleggingskompetisie
Gr 8-12
Navrae:
Idris 011 520 7168
Web: http://schools.jse.co.za
Skakel
011 214 7100 om
Learning Channel se
groot verskeidenheid
video’s te bestel.
rekeningkunde • rekeningkunde • rekeningkunde • rekeningkunde • rekeningkunde
AKTIWITEIT 1 Graad 12
VOORRAADSTELSELS 48 Punte - 28 Minute
J Rode, die boekhouer van Sport Bpk. het nie die Handelsvoorraadrekening voltooi nie, aangesien hy
onseker was oor die voltooiing van die rekening volgens die eerste-in-eerste- uit EIEU metode vir
kontrolering van voorraad. Die boekjaar van die onderneming eindig 30 Junie 2008.
VERLANG:
1. Voltooi die voorraadkaart. (18)
2. Bereken die waarde van die voorraad volgens die EIEU-metode op 30 Junie 2008. (3)
3. Voltooi die Handelsvoorraadrekening in die boeke van die onderneming vir die periode geëindig 1 Junie
tot 30 Junie 2008. (17)
4. Beantwoord die vrae wat volg.
INLIGTING:
Goedere word teen R65 per eenheid verkoop.
Transaksies Junie 2008:
• Op 1 Junie 2008 het Sport Bpk. 400 eenhede voorhande teen R40 per eenheid.
• 220 eenhede is op krediet aan Botha Rugby Bpk., op 10 Junie 2008, teen R65 per eenheid verkoop.
• Koop 330 eenhede op krediet van ABC Vervaardigers teen R55 per eenheid op 21 Junie 2008.
• Botha Rugby Bpk het op 23 Junie 2008 25 eenhede wat beskadig was, teruggestuur.
• Op 27 Junie word 220 eenhede kontant verkoop.
• Koop 125 eenhede op 29 Julie per tjek, R7 250.
• Op 30 Junie 2008 neem die eienaar 20 eenhede teen kosprys vir eie gebruik.
• 90 eenhede wat op 30 Junie 2008 teen R60 per eenheid aangekoop is, is verkeerdelik in die
verpakkingsmateriaalkolom van die KBJ aangeteken. Die foutiewe inskrywing moet reggestel word.
• Daar is op 30 Junie 2008, R24 200 se voorraad voorhande.
VRAE OM TE BEANTWOORD:
1. Hoekom is dit gevaarlik om te veel voorraad op die perseel te hou? Verskaf 2 redes. (4)
2 Beste Sport verkoop voorraad wat effens beskadig is teen ‘n afslag van 25 %.
Die produkte lyk goed, maar by nadere ondersoek blyk dit dat van die nate lostrek en dat die items
effens verblyk is. Sport Bpk. oorweeg dit om van die voorraad aan te koop teen R30 per eenheid en om
dit dan teen R55 per eenheid te verkoop.
2.1 Bereken die wins wat hulle per eenheid sal maak. (2)
2.2 Bereken die wins-opslag per eenheid. (4)
2.3 Sal jy hierdie transaksie vir die onderneming aanbeveel? (5)
ANTWOORD – AKTIWITEIT 1
DATUM AANGEKOOP/ VERKOOP/ Saldo
TERUGGESTUUR TERUGGESTUUR
EENHEID PRYS EENHEID PRYS EENHEID PRYS BEDRAG
1/6 400 40 16 000
10/6 220 40 180 40 7200
21/6 330 55 180 40 7200
330 55 18 150
23/6 (25) 40 205 40 8 200
330 55 18 150
27/6 205 40 - - -
15 55 315 55 17 325
29/6 125 58 315 55 17 325
125 58 7250
30/6 20 55 295 55 16 225
125 58 7 250
30/6 90 60 295 55 16 225
125 58 7 250
90 60 5 400
Voorraad voorhande 30 Junie 2008: 16 225 + 7 250 + 5 400 = 28 875
2.
WOEMA VIR DIE WEEK
ALGEMENE GROOTBOEK VAN SPORT BEPERK
HANDELSVOORRAAD
Junie 1 Saldo a/b 16 000 Junie 22 Onttrekkings AJ 1 100
30 Bank KBJ 7 250 30 Koste van verkope DJ 8 800
Krediteurekontrole KJ 18 150 Koste van vekope KOJ 9 025
Koste van verkope DAJ 1 000 Handelsvoorraadtekort AJ 4 675
Verpakkingsmateriaal AJ 5 400 Saldo o/d 24 200
47 800 47 800
Julie 1 Saldo a/b 24 200
3.
1 Gevare verbonde aan die hou van te veel voorraad
Diefstal
Brand
Voorraad verouder, vraag verander ens.
2.1 Wins per eenheid.
55 – 30 = 25
2.2 Winsopslag per eenheid
BW 100 25
x
KvV 1 30
x
100
1
= 83 %
Glo elke dag in jouself: staan op en bestuur jou dag as ‘n vrolike, pragtige mens,
want net koningsbehandeling is goed genoeg vir jou en aanvaar niks anders nie!
Tips:
Wiskunde – 15/9.
Graad 11 en 12
BELANGRIKE DATUMS
Skoolkoerantkursus:
2.3 Sal jy hierdie transaksie vir die onderneming aanbeveel?
• JA/NEE
• Oneties om beskadigde goedere te verkoop
• Kopers moet van die defekte in kennis gestel word.
ens.
PERIODIEKE VOORRAAD
VRAAG
Op skoolvlak is daar twee voorraadstelsels ten einde rekord te hou van die hoeveelheid voorraad, naamlik die
Deurlopende voorraadstelsel en die periodieke voorraadstelsel. Eersgenoemde is meer geskik vir ondernemings
wat ‘n klein hoeveelheid luukse artikels verkoop, terwyl laasgenoemde meer geskik is vir die verkoop van groot
volumes voorraad met ‘n relatiewe klein waarde per item. Daar word nie deurlopend boekgehou van die
beweging van die voorraad nie. ‘n Fisiese voorraadopname is nodig om die Koste van Verkope te bepaal.
Hierdie onderwerp is van toepassing in Graad 11, maar kan ook in Graad 12 geëksamineer word. Daar word
ook probleemoplossingsvrae gestel oor die twee voorraadstelsels.
BEREKENING VAN KOSTE VAN VERKOPE:
FORMATE VAN GROOTBOEKREKENINGE (PERIODIEKE VOORRAADSTELSEL)
18/10 Hoërskool Nelspruit
Aanvangsvoorraad aan die begin van die boekjaar XXXX
PLUS: Netto Aankope (Aankope min Krediteure-afslag) XXXX
PLUS: Enige Aankoopkoste wat die aankoopprys sal verhoog
bv. Vrag op Aankope / Skeepsvrag / Produktiewe Lone XXXX
VOORRAAD BESKIKBAAR VIR VERKOPE XXXX
MIN: Slotvoorraad – aan die einde van die boekjaar (XXXX)
= KOSTE VAN VERKOPE XXXX
Dt ALGEMENE GROOTBOEK VAN ABC HANDELAARS Kt
AANKOPEREKENING
2008 2008
Feb 28 Totaal a/b 1 Feb 28 Krediteurekontrole KJ 4
Krediteurekontrole KJ 2 Onttrekkings AJ 5
Bank KBJ 3 Skenkings/Donasie AJ 6
Handelsrekening AJ 7
XXX XXX
1. Die totale aankope vir die eerste elf maande van
die boekjaar word in die rekening afgebring.
2. Totale kredietaankope vir Februarie word vanaf die
Krediteurejoernaal na die rekening oorgeboek.
3. Die totale kontantaankope word vanaf die
Kontantbetalingsjoernaal na die rekening oorgeboek.
4. Die Krediteure-afslagrekening (terugsendings aan
krediteure) word aan die einde van die boekjaar
HA-HA
teen die rekeninge afgesluit.
5. Onttrekkings teen kosprys deur die eienaar.
6. Donasies van voorraad teen kosprys.
7. Die aankoperekening word aan die einde van die
boekjaar (saam met al die ander nominale
rekeninge wat betrekking het op die berekening
van die bruto wins) teen die handelsrekening
afgesluit.
HANDELSREKENING N/F
2008 2008
Feb 28 Aanvangsvoorraad AJ 7 Feb 28 Verkope AJ 7
Aankope AJ 7 Slotvoorraad AJ 7
Vraggeld op aankope AJ 7
Handelsrekening AJ 8
XXX XXX
8. Die bruto wins word bereken en na die Wins-en-verliesrekenig oorgeboek.
AKTIWITEIT 2 (Graad 11)
PERIODIEKE VOORRAADSTELSEL (28 punte; 13 minute)
BB-Uitrusters is ‘n kleinhandelaar, wat aan B. Ben behoort. Sy maak van die periodieke voorraadstelsel
gebruik en alle items word teen ‘n winsopslag van 80% op kosprys gemerk.
1. Stel die volgende rekeninge in die Algemene Grootboek van BB-Uitrusters op. Balanseer/Sluit die rekeninge
af op 29 Februarie 2008. Waar van toepassing moet alle berekeninge tussen hakies getoon word, sodat
deelpunte daarvoor toegeken kan word.
1.1 Aankoperekening (9) 1.2 Handelsrekening (19)
Die inligting wat volg, is geneem uit die rekeningkundige rekords van BB-Uitrusters op 29 Februarie 2008:
Inligting geneem uit die rekeningkundige rekords op 29 Februarie 2008
R
Handelsvoorraad (1 Maart 2007) 66 000
Verkope 348 000
Aankope 199 200
Vraggeld op aankope 13 200
Vraggeld op verkope 9 600
Debiteure-afslag 20 200
Ander bedryfsuitgawes 99 600
GEEN INSKRYWINGS IS VIR DIE VOLGENDE TRANSAKSIES GEMAAK NIE:
1. Goedere aan krediteure aan die einde van die rekeningkundige tydperk teruggestuur, R10 200, is nie in die
boeke aangeteken nie. Hierdie goedere is ook nie by die voorraadopname ingesluit nie.
2. B. Ben het voorraad teen kosprys R800, vir eie gebruik op 25 Februarie 2008 geneem, voordat die
voorraadopname plaasgevind het. Die verkoopprys was R1 440.
3. ‘n Faktuur vir voorraad op krediet aangekoop op 26 Februarie 2008, van Tshwani Wholesalers, is nie
geboekstaaf nie. Die faktuur het die kosprys as R2 520 en die afleweringskoste as R200 getoon.
4. Die fisiese voorraadopname op 29 Februarie 2008 toon dat handelsvoorraad ter waarde van R73 200
voorhande was.
5. ‘n Debiteur het goedere, wat hy nie bestel het nie, op 29 Februarie 2008 met ‘n verkoopprys van
R4 500 teruggestuur. Hierdie goedere is na die voorraadopname weer in voorraad opgeneem. Geen
handelskorting is op die oorspronklike verkooptransaksie toegestaan nie.
Die res van hierdie tips verskyn op ons webblad: www.beeld.com (kliek skool toe).
Daar is drie skoliere wat by die bushalte wag – die middelste een vertel dat navorsing
getoon het – een uit elke drie mense is lelik – die skolier kyk links en sê jy lyk goed; regs en
weer die opmerking jy lyk goed, en besef as die navorsing reg is, is die spreker die lelike.

ANTWOORD – AKTIWITEIT 2
Dt ALGEMENE GROOTBOEK VAN BB UITRUSTERS
AANKOPEREKENING
Kt
2008 2008
Feb 29 Totaal/ Saldo a/d 199 200 Feb 29 Krediteurekontrole/afslag GJ 10 200
Krediteurekontrole AJ 2 520 Onttrekkings GJ 800
Handelsrekening GJ 190 720
201 720 201 720
2008
HANDELSREKENING
2008
Feb 29 Aanvangsvoorraad GJ 66 000 Feb 29 Verkope GJ 323 300
Vraggeld op aankope GJ 13 400 348 000( ) –
4 500( ) - 20 200( )
13 200( ) + 200( ) Slotvoorraad GJ 75 700
Aankope
Wins en
GJ 190 720 73 200( ) + 2500( )
Verliesrekening GJ 128 880
399 000 399 000
19
AKTIWITEIT 3
Maak gebruik van die Aktiwiteit 1 om die volgende vrae te beantwoord.
2.1 Bereken die koste van verkope. (3)
(12 Punte – 6 Minute)
2.2 Bereken die persentasie winsopslag op kosprys behaal (bereken tot een desimale punt). (4)
2.3 B. Ben is bekommerd dat haar verkope nie gunstig vergelyk met dié van haar mededinger, DD Uitrusters,
nie. B. Ben het daarin geslaag om die volgende syfers, wat in die finansiële state van DD Uitrusters vir
2004 verskyn het, te bekom: Verkope R420 000 Koste van verkope 320 000
Het B. Ben, na jou mening, rede tot kommer oor haar onderneming in vergelyking met dié van DD
Uitrusters? Verduidelik kortliks. (5)
ANTWOORD
2.1 Bereken die Koste van Verkope ANTWOORD
Verkope 323 300
Bruto wins (128 880) R194 420
Koste van verkope 194 420
OF: (66 000 + 13 400 + 190 720 - 75 700) = R194 420
3
2.2 Bereken die persentasie winsopslag behaal ANTWOORD
128 880
X
Die Graad 12 leerder moet ook voorraadkaarte voltooi volgens Eerste-in-eerste-uit voorraad waardering of
deur gebruik te maak van die Geweegde-gemiddelde-voorraad waardering.
100
194 420 1
= 66,29% 66,3%
4
2.3 Het B. Ben rede tot kommer oor haar onderneming in vergelyking met die van DD Uitrusters
OPINIE:
• Sy het nie rede tot kommer nie
VERDUIDELIKING:
• Verkope is minder, maar die bruto wins is hoer
• Die verhoging van die winsopslagpersentasie was tot haar voordeel 5
9