Dr Andrew Murrayos lecture On Modern TheologY DIE ... - Zuiddam

346
DIE MODERNE ONGELOOF
feitlil elke nuwe sLrywer openbaar dit nuwe aspeLte; en
diLwels wanneer u meen dat u 'n ttuwe waatheid ontdel
het, vind u dat dit derrr ande" aanhange.s ontken word.
Wat nog meer eienaardig i*, is dat in die omwenteling
waarde,lr dit g"bo.e is, indiwiduele sL.)'we"s sLyttbaar
hul identiteit verloor het; en elke jaar vind u by dies"lfde
slrywe" gedagtes wat sy vorige oortuigings ver agterlaat.
Dit gee aan die hele vetskynsel van die modettte teologie
'n eienaardige, verLleurmannetjie-voorko-s. Selfs as 'o
teologie ontleen dit sy kleur tot 'n hoë mate aan die
rots of grond waarop dit toevallig rus, of aan daardie
afdeling van die wetenskap waaraên dit vashou. Dit
verslil baie in versLillende lande. In Duitsland het dit
'n
meer filosofiese Heur en gaan dit uit van die
immanensie van God. In Holla"d (en dit is veral daar
dat ons dit vanaand bestudeer) Iê sy Lrag in wat genoem
word die empiriese metode - die beginsel dat ons enigste
bron van kennis is waarneming en ondervinding, in
natuurlike sowel as in morele wetenslap. Net so het dit
in Frankryk en Engela.td sy spesiale skaLerings van
gedagtes. Dit verslil volgens die gees waarin u dit
ontmoet. Die Lonsekwente denler voer dit deur na al
sy gevolgtrellings; die man wat 'n posisie en invloed
het om te handhaaÍ, pas dit aan, sover as hy enigsins
Lan, by sy ou gebruillile gedagtes en taal: dié wat
sentimenteel godsdienstig is verbetg feitlil die ware
karakter daa"van in die digte.liLe uitlatings van die
'tt
godsdienstige gevoel. En hierdie moeilikheid ko- -etts
nie alleen teë wanneer hy probeer om dit te besLryf !ie,
maar veral as hy dit bestry. Daar is altyd teenstanders
wat Llaarstaan om
'n Llagte van onbillikheid -en
oordrywing te bring, en wat enige punt waarop die steJoll
aangeval word, voorstel as die leer van slegs een o[ 'n
paar van sy leiers.
EL kan ,r sleg. die verselering gee dat dit my strewe
was om stof te versamel vir 'n billtLe en getroue skets, en
DrE MODERM TEOLOGTE
347
dat dit my begeerte is om die vertroue wat u in my stel,
nie teleur te stel nie.
, Dit is slegs natuurlik dat ons begin met die naam *
die moderle teologie. Dit word nie so genoem omdat
dit _slegs die nuutste stelsel is of die p.oduk van die
moderne tye _nie. Die naam het 'n diepei b"t"L""i.. Oiu
moderne teologie, so word ons vertel deur die uiende
daarvan, -is die uitdrulking-van die,,,moderne bewussyn."
Die hoofgedagte van hierdie
t
-*ut,
,,moderne b"*.rrry.r
in teenstelling met die eeue wat aan ons ,'r, lroo*fg"guun
het, deurtrek is van die wetenskap, is die oortuiEing van
die onveranderliLe natuurorde *ut .,r, op die "ïi"".r"t"
wet dat elLe gevolg sy oorsaak binne die natuur het. In
die ou dae was daar geen afdeling van die wetenskap
waarin _ die onverLlaarde en die -nuwe
nie ool dà
wonderbaarlike was nie. Die moderne wetenskap danl
sy hoë en eervolle posisie as die oorwinnaar ;;- Ji;
natuur en die weldoener _van die mens aan die uitvoering
van hierdie eenvoudige beginsel: alles het 'r, ,rat.r.rrliLl
oorsaak; in elke afdeling is daar natuurlile ontwikkeling.
Volgens hul bewering het hierdie qedaste die modern-e
samelewing sodanig_ degrtrek dat dii me-t veiligheid Lan
gekonsta_teer word dat die moderne bewussyn sy wortels
het in die oortuiging: die bonatuurliLe i, L.rto"lurtbr.t
as 'n verklaring van die feite wat ons waêrneem, En
omdat n teologie ontdek is wat hierdie ,,moderrre
bewussyn" _versoen met die godsdienstige natuur .rat die
mens, maak dit aanspraaL op die .uu- ,n..r moderrre
teologie.
Laat ons naderkom en daarmee kennismaak. EILeen
vên ons het moontliL 'n algemene indruk van wat dit
ontken en wat dit leer. Me"t as een, as hy gevra word,
sou sê dat ten spyte van die mod".rre naam dit niLs
anders is nie as '.r-rr.r*" vorm van ou ketterye wat dilwels
weerlê is, en sou 'n 'maak
duidelile suggestie dat dit
verwant is aan ongeloof en godloeÀi"g' Die ontLenning