Dr Andrew Murrayos lecture On Modern TheologY DIE ... - Zuiddam

558
DlE MODERNE ONGELOOF
werLe in l{olland ingevoer is deur BusLen Huet, 'n ander
een van di" leiers da.r, en baie goedkeuring weggedra
het nie, maar omdat hy ons 'n stap vorentoe neem en
ons help om hierdie moderne kosmologie duidelik te
verbind met die versLillende leerstellings v&n h,tl
teologiese stelsel.
,,À. ott. probeer orn in 'n ettkele woord uit te druL
wat dit is wat hierdie mode"ne tye onderskei van die
ouer opvattings omtrent die heelal, dan kan ons nie
een vind wat Lorter en meer juis is nie as hietdie: die
Copernikaanse stelsel. In werLlikheid vloei alles voort
uit die ontdekling van Copernicus; hierdie eett moedige
bliL in die heelal word gevolg deur duisend wat nog
dieper indring, en versprei meer lig oor aarde en hemel,
oor God en mens. I)ie laar 1532, waarin Copernicus
die ware verhoudittgs van die sonnestelsel ontdek het,
verdeel die gesLiedenis van godsdie.,sbeskouing in twee
gedeeltes wát met betrelking tot die getal iare, baie
ongelyL is. AIle ou godsdiensstelsels het die vorige
wêreldbesl(ouing as hul fondament gehad, met die hemel
bokant, die aarde in die middel en 'n onderwêreld
onderkant die wêreld. Met die ontdelling van Copernicus
het 'n nuwe tydperL in die geskiedenis van die godsdiensbeskouing
aangebreeL. En di" feit dat hierdie groot,
vérreiLende ontdelLing wat vir 3oo iaar blootgestel is aan
die volle lig van kennis, nog nie algemene heetsLappy
uitgeoefen het oor die verandering van godsdiensbetouings
nie, moet toegeskryf word aat die sterle-mag
lr.t godsdi"nstige vooroordele ett die gebreL aan denkvermoë
bv die massas.
,,Dit ir maLlik om 'n paar van die ittvloede va.t die
Copernikaanse stelsel aan te wys.
,,1. Die onderskeiding wat d;e ou godsd-ienste
gemaal het tussen he-el ett aarde, val weg. Die hemel
staan nie Ianger buite en bo die aarde nie, maar is
onderhewig mn diu universele wette van die bepetLittgs
DIE MODERNE TEOLOGIE
359
van die n-atuur; die aarde het nou 'n deel van die hemel
geword; dit is een van die hemelliggame wat in o""irrJi;;
ruimte beweeg. Daar is nie langer 'n 6o of 'n b"i"E"
nie; wat vandag bo is, is m6re benede; die sterre is onder
ons voete sowel as bo ons hoof. Daar is nie meer twee
wêrelde nie; in die ruimtes van die hemel het ."; Ji;r;ifJ;
wêreld met dieselfde noodwendige natuurw"tt". EIL"""
kan insien hoe dat. baie .-"rg"t"*"iá" g;e;dt;ri;;;
b,eskouines met hierdie wêreldb-esko"i"j ,io"t ;A;1,
altans vir diegene wêt dink. En al mag ons in die
alledaagse_ taal praat van bo en orrd"r, is dit toE
onmoontlik op op, sulle alledaagse uitdruLlings op tË
bg-rr _n
geloot in die -leerstellings omtrent 'n God wat
afdaal van die hemel, of van"'n man *.t àr*tr""" -
opvaar, of van 'n_Lom in die wolLe van ar" fr"-ài.
gou. 'n ongehoorde selfbedrog qees om Cop"."iLuu"*
besLouings te Jruldig.en tog ËrselfdertyJ t" á""" duf ï
mens kan bly qy die bybelse opvatting van die heelal, en
dit as maatstat van nadink
-e1 geloof Lan aarrvaar.
,,2. Saam met die hemel bo-o.rs as 'n aparte ruimte
wat oor die aarde uitgespan is soos 'n 'n boog,'";rÍ";; ;;;
ook _die teenoorgestelde,
';
wêreld orrd", orrï, À;i ;;t
al die inwoners waarmee die fantasie van vorige eeue
dit gevul het.
h3. -'r. Veranderde opvatting van die heelal oefen
natuurliL invloed uit op ons leskouing omtrent God. ,EL
het die hele hemel deursoel, -au. ,rê""rx h"t "L óoJ
gevind nie.' Hierdie woo.de van Lalande is die yuiste
weergawe van die moderne kosmologie. God, soos hulle
Hom in die ou tyd voorgestel het, as 'n bonatuurlike
Persoon wat as 'n afsonderlike wese bestaan buite die
ander wesens van die heelal om, wat hul sake bestuur
vanuit sy woning bokant die wêreld - niemand wat
werklik nadinL, kan vir hom so 'n God voorstel nie. God
is in die wêreld as die rLeppende oo.saal daarvan.
,,4. Hieruit volg weer die onmoontlikheid van 'n
nii