Nederland proeftuin voor slim verkeer
Nederland proeftuin voor slim verkeer Nederland proeftuin voor slim verkeer
32 | 3 Achtergrond Autorijden in een stedelijke omgeving is heel veel stilstaan voor verkeerslichten. We zijn eraan gewend, maar het kost de maatschappij zeer veel tijd, geld en brandstof. Al jaren wordt gezocht naar manieren om deze verspilling terug te dringen door verkeerslichten van opeenvolgende kruisingen beter met elkaar te synchroniseren en het verkeer met zachte hand te dwingen voorgeschreven snelheden te rijden: de groene golf. Tientallen jaren geleden waren er in de hele wereld experimenten met de groene golf, maar echt brede toepassing heeft het concept nooit gekregen. Met de technologie van die tijd was het te complex, kostbaar en inexibel. Nu liggen de kaarten anders: de technische mogelijkheden zijn sterk verbeterd en goedkoper, terwijl door de toenemende verkeersdichtheid de urgentie alleen maar is toegenomen. Proeftuin De groene golf staat dus weer hoog op de agenda van politici en technici. In Nederland heeft Zuidoost-Brabant het voortouw genomen, niet toevallig de regio waar veel automotiveactiviteiten geconcentreerd zijn Communicatietechnologieën voor verkeersmanagement Coöperatieve mobiliteit Brainport experimenteert met slimme groene golf In Zuidoost-Brabant voeren TNO en Amaryllo praktijkproeven uit met slimme snelheidsadviessystemen in de auto, die chauffeurs helpen efficiënter te rijden: met minder verspilling van tijd, geld en brandstof. De proeven moeten helpen bij het maken van technologische keuzes. In de toekomst moet er een landelijk dekkend verkeersmanagementsysteem komen. Jan Kees van der Veen en waar in Helmond de High Tech Automotive Campus is gehuisvest. Een groep van 21 gemeentes, de provincie, Rijkswaterstaat en het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) heeft het project Beter Bereikbaar Zuidoost-Brabant (BBZOB) in het leven geroepen, dat initiatieven coördineert om de regionale verkeersinfrastructuur te verbeteren, zodat het verkeer soepeler loopt, reistijden verminderen en brandstofverbruik wordt teruggedrongen. Een van de initiatieven is het in juli 2011 gestarte programma Brabant In- Car II, gesubsidieerd door het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de provincie Noord- Brabant en het SRE. Dit programma omvat vier praktijkproeven in de Brainport-regio met intelligente systemen in de auto die het gedrag van de chaueur positief beïnvloeden. We spreken de projectleiders van twee van de praktijkproeven: Bastiaan Krosse van TNO in Helmond en Giory Maduro van Amaryllo, fabrikant van adapters die verkeersinformatie inkoppelen in navigatieapparatuur. Maduro: ‘De groene golf die we kennen van vroeger was statisch en werkte met adviesborden langs de weg. De systemen waar we nu aan werken, geven de chaueur een individueel snelheidsadvies op zijn dash- 3G Wi-p RDS board en zijn dynamisch, wat wil zeggen dat de actuele verkeerssituatie – drukte, les, wegwerkzaamheden – wordt meegenomen in het advies. De manieren waarop Amaryllo en TNO dit technisch uitvoeren, verschillen en een belangrijk doel van de proeven is erachter te komen wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende methodes.’ De proeftuin van de praktijkproeven is de N270/A270 tussen Deurne en Eindhoven. Deze weg, onderdeel van de Dutch Integrated Testsite Cooperative Mobility (DITCM), is over de volle lengte voorzien van sensoren – lussen in de weg, camera’s – en met elkaar communicerende verkeersregelinstallaties (VRI’s) bij de kruispunten. Alle meetgegevens worden doorgestuurd naar de DITCM Control Room bij TNO in Helmond, die ze gebruikt om snelheidsadviezen te berekenen voor de weggebruikers. De praktijkproeven lopen van april tot en met oktober 2012 en worden gedaan met honderden proefpersonen die hebben aangegeven regelmatig van deze weg gebruik te maken. App Krosse leidt het Contrast-project, uitgevoerd door TNO, Tomtom en Peek. Het 1-weg/2-weg 2-weg 2-weg 1-weg (broadcast) Snelheid van informatie Seconden Tienden van seconden Seconden Betrouwbaarheid Redelijk Hoog Redelijk Benodigde infrastructuur Aanwezig (mobiele- telefonienet) Palen langs snelwegen FM-zenders bij VRI’s Kosten voor gebruiker Abonnement mobiele telefonie Aanschaf ontvanger (eenmalig) Aanschaf ontvanger (eenmalig) Toepassingsgebied Informatie Veiligheid Informatie
omvat een praktijkproef waarbij twee technologieën voor draadloze communicatie worden uitgetest: 3G en IEEE 802.11p. De laatste, ook wel Wi-p genoemd, is een speciale Wi-variant voor automotivetoepassingen, die werkt in een hogere frequentieband (5,9 GHz) dan normaal Wi (2,4 GHz) en een groter bereik heeft, in het open veld tot vijfhonderd meter. Om de vijfhonderd meter langs de A270 en bij de kruisingen op de N270 in Helmond staan Wi-p-zendmasten. Deelnemers aan de proef krijgen communicatiekastjes in hun auto. ‘Een van de hoofdvragen van het project is te ontdekken welke communicatietechnologie waar en wanneer het beste werkt’, licht Krosse toe. ‘3G is in Nederland overal beschikbaar, het is alleen niet zo snel en niet op alle plaatsen even betrouwbaar. Wi-p is betrouwbaar en snel, maar vereist een infrastructuur langs de wegen. Je kunt ook denken aan combinaties, waarbij je de ene keer de ene en de andere keer de andere technologie gebruikt. Kosten voor de gebruikers spelen eveneens een rol. Het is een complexe afweging.’ Er is nog een tweede hoofdvraag, zeker zo belangrijk. Krosse: ‘De chaueur een snelheidadvies geven is één ding, maar ervoor zorgen dat hij dat advies ook overneemt, is een ander. In Nederland houden we ons niet altijd netjes aan snelheidsborden. Hoe kun je je in-car technologie zo inrichten dat de bestuurder de adviezen die we geven ook echt opvolgt? Mensen zijn gewoontedieren. Om collectief gedrag te verbeteren, kun je ze individueel belonen voor gedragsverandering, maar hoe? Dit nemen we ook mee in ons onderzoek.’ Bij het Contrast-project krijgen de deelnemers aan de proef een tablet in de auto, die de snelheidsadviezen doorgeeft. Bij een deel van de populatie is de informatie verkregen via 3G, bij een ander deel wordt Wi-p-informatie toegevoegd. Een derde groep krijgt de informatie gepresenteerd op een (Android-) smartphone, waarvoor TNO een app heeft ontwikkeld. De smartphone is zo’n populaire gadget geworden dat hij misschien ook geschikt is om de bestuurder te adviseren. Ook dat wordt bekeken. Zuidoost-Azië Amaryllo gebruikt in zijn praktijkproef Radio Dynamic Speed Advise (RDSA) informatie geleverd door een VRI van een van de kruispunten op het testtraject. Deze installatie berekent, met gebruikmaking van de gegevens van twee naburige kruisingen, groenegolfadviessnelheden voor het aankomende verkeer op acht punten (twee op iedere toevoerroute). Op het kruispunt stuurt een micro-FM- radiozender met een bereik van ongeveer één kilometer deze informatie elke 1,4 seconde uit conform de RDS-standaard. RDS (Radio Data System) wordt normaal gebruikt om verkeersinformatie over te zenden (RDS-TMC). RDS-RDSA is een nieuwe toepassing. De auto’s die meedoen aan de proef hebben een RDS-ontvanger aan boord die de informatie decodeert en doorgeeft aan het navigatiesysteem. Dat heeft middels een kleine softwareaanpassing extra intelligentie gekregen waarmee uit de RDS-informatie, plus GPS-data, een gepersonaliseerd groenegolfadvies wordt berekend en op het scherm getoond. Projectleider Maduro geeft aan dat RDSA bedoeld is als een goedkope en snelle oplossing: ‘In tegenstelling tot de TNO-oplossing broadcasten we alleen informatie naar de auto toe. Er is geen informatiestroom terug. De investeringen in de infrastructuur en in de auto’s zijn gering; het ontvangen van het RDS-signaal kost de automobilist niks. We doen veel onderzoek in Zuidoost-Azië, waar precies dezelfde verkeersproblemen zijn als hier, en verwachten dat deze oplossing daar door zijn laagdrempeligheid en lage kosten goed zal aanslaan.’ Winnaar Krosse van TNO plaatst de groenegolftechnologie in een groter kader: ‘De hoeveelheid elektronica in de auto groeit nog steeds en ik zie in de toekomst verkeersmanagement op verschillende niveaus ontstaan. Op strategisch niveau bijvoorbeeld zal actuele verkeersinformatie – ongelukken, les, wegwerkzaamheden – de automobilist op een doorgaande weg automatisch naar alternatieve routes dirigeren. Zie bijvoorbeeld HD Trac van Tomtom. Op operationeel niveau zal groenegolftechnologie de automobilist door stedelijk gebied loodsen. En op millisecondeniveau gaan we coöperatief lerijden door informatie uit te wisselen tussen voertuigen en/of de infrastructuur.’ Deze systemen moeten ook nog nauwkeurig op elkaar zijn afgestemd. ‘De overgang tussen snelweg en stad is bijvoorbeeld verkeerstechnisch een moeilijke interface, alleen al omdat er verschillende beheerders zijn: Rijkswaterstaat en gemeente’, weet Krosse. ‘Hier zal ‘grensoverschrijdend verkeersmanagement’ voor ontwikkeld moeten worden. Je wilt immers niet dat je systeem je adviseert een andere route te kiezen om een le te vermijden en er daardoor een nieuwe le ontstaat waar je vervolgens in terechtkomt.’ De experimenten in Zuidoost-Brabant staan niet op zichzelf, maar passen in langetermijnplannen van de overheid. Jan Willem van der Wiel van Inroads, bureau voor innovatiemanagement in automotive en mobiliteit, is er nauw bij betrokken: ‘De praktijkproeven op de A270 passen in het vorig jaar door het ministerie van Infrastructuur en Milieu gelanceerde programma ‘Beter benutten’, dat beoogt het dichtslibben van ons wegennet niet alleen aan te pakken met meer asfalt, maar ook met geavanceerde technologie: doorstroming verbeteren door automobilisten slimme reisadviezen te geven. We staan nog maar aan het begin van de technische mogelijkheden. De komende jaren zullen de Brabantse experimenten worden opgeschaald naar grotere aantallen deelnemers en meer regio’s. Uiteindelijk zal er een aaneengesloten, landelijk dekkend verkeersmanagementnetwerk komen.’ Van der Wiel verwacht niet dat er één ‘winnaar’ uit de praktijkproeven zal komen. ‘Digitale radio, mobiele telefonie en draadloos internet zullen waarschijnlijk alle drie een plaats krijgen. Belangrijk is dat we met deze proeven kennis opbouwen. Het buitenland kijkt met grote belangstelling mee.’ Beide praktijkproeven zoeken nog proefpersonen. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven op www.a270demo.nl (Contrast) of mailen naar giory@amaryllo.com (RDSA). 3 | 33
- Page 1 and 2: Analyse Europa is vergeten te verdi
- Page 3 and 4: Opinie Nieke Roos is hoofdredacteur
- Page 5 and 6: Thema Slimme mobiliteit 32 40 Achte
- Page 7 and 8: Halfgeleiders AMD mag vreemdgaan AM
- Page 9 and 10: Dutch Space levert opnieuw Galileo-
- Page 11 and 12: Analyse terugkijken op 2012 als het
- Page 13 and 14: A CODEC CHIP THAT ACHIEVED 50% COMP
- Page 15 and 16: Nieuws Nee, hij verwacht niet dat h
- Page 17 and 18: Opinie Anton Duisterwinkel is portf
- Page 19 and 20: Opinie Albert Mietus albert@mietus.
- Page 21 and 22: Het Desyreproject gaat uit van stan
- Page 23 and 24: Opinie Anton van Rossum anton.van.r
- Page 25 and 26: doende zuurstof en voedingsstoen vo
- Page 27 and 28: Thema Slimme mobiliteit Nederland i
- Page 29 and 30: Het Deventer Verkeersinformatiesyst
- Page 31: Opinie Herm Verbeek is programmaman
- Page 35 and 36: gedempt. De informatie moet er snel
- Page 37 and 38: le jaren verplicht wordt in de EU.
- Page 39 and 40: NXP nam in 2006 de eerste Flexraytr
- Page 41 and 42: waar die systemen de afgelopen dece
- Page 43 and 44: Een tweedehands Volkswagen Lupo, ge
- Page 45 and 46: hangt. Deze accu van LG Chem bestaa
- Page 47 and 48: iets gebeuren met het treintje. ‘
- Page 49 and 50: Dankzij het batterijmanagementsyste
- Page 51 and 52: Achtergrond Elektrisch rijden Puntl
- Page 53 and 54: Foto: Valmet Achtergrond Elektrisch
- Page 55 and 56: ten per tijdseenheid, waardoor meti
- Page 57 and 58: LEGENDA S: Software E: Elektronica
- Page 59 and 60: Opinie Joost Backus beziet de hight
- Page 61 and 62: APRIL International Conference on S
- Page 63 and 64: Elektronica Nanometer CMOS ICs basi
- Page 65 and 66: DIENSTVERLENING TOPIC Embedded Syst
- Page 67: Colofon Bits&Chips is een onafhanke
32 | 3<br />
Achtergrond<br />
Autorijden in een stedelijke omgeving<br />
is heel veel stilstaan <strong>voor</strong> <strong>verkeer</strong>slichten.<br />
We zijn eraan gewend, maar<br />
het kost de maatschappij zeer veel tijd, geld<br />
en brandstof. Al jaren wordt gezocht naar<br />
manieren om deze verspilling terug te dringen<br />
door <strong>verkeer</strong>slichten van opeenvolgende<br />
kruisingen beter met elkaar te synchroniseren<br />
en het <strong>verkeer</strong> met zachte hand te<br />
dwingen <strong>voor</strong>geschreven snelheden te rijden:<br />
de groene golf.<br />
Tientallen jaren geleden waren er in de<br />
hele wereld experimenten met de groene<br />
golf, maar echt brede toepassing heeft het<br />
concept nooit gekregen. Met de technologie<br />
van die tijd was het te complex, kostbaar en<br />
inexibel. Nu liggen de kaarten anders: de<br />
technische mogelijkheden zijn sterk verbeterd<br />
en goedkoper, terwijl door de toenemende<br />
<strong>verkeer</strong>sdichtheid de urgentie alleen<br />
maar is toegenomen.<br />
Proeftuin<br />
De groene golf staat dus weer hoog op de<br />
agenda van politici en technici. In <strong>Nederland</strong><br />
heeft Zuidoost-Brabant het <strong>voor</strong>touw<br />
genomen, niet toevallig de regio waar veel<br />
automotiveactiviteiten geconcentreerd zijn<br />
Communicatietechnologieën<br />
<strong>voor</strong> <strong>verkeer</strong>smanagement<br />
Coöperatieve mobiliteit<br />
Brainport experimenteert<br />
met <strong>slim</strong>me groene golf<br />
In Zuidoost-Brabant voeren TNO en Amaryllo praktijkproeven uit met <strong>slim</strong>me<br />
snelheidsadviessystemen in de auto, die chauffeurs helpen efficiënter te rijden:<br />
met minder verspilling van tijd, geld en brandstof. De proeven moeten helpen<br />
bij het maken van technologische keuzes. In de toekomst moet er een landelijk<br />
dekkend <strong>verkeer</strong>smanagementsysteem komen.<br />
Jan Kees van der Veen<br />
en waar in Helmond de High Tech Automotive<br />
Campus is gehuisvest. Een groep van 21<br />
gemeentes, de provincie, Rijkswaterstaat en<br />
het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven<br />
(SRE) heeft het project Beter Bereikbaar<br />
Zuidoost-Brabant (BBZOB) in het leven geroepen,<br />
dat initiatieven coördineert om de regionale<br />
<strong>verkeer</strong>sinfrastructuur te verbeteren,<br />
zodat het <strong>verkeer</strong> soepeler loopt, reistijden<br />
verminderen en brandstofverbruik wordt teruggedrongen.<br />
Een van de initiatieven is het<br />
in juli 2011 gestarte programma Brabant In-<br />
Car II, gesubsidieerd door het ministerie van<br />
Infrastructuur en Milieu, de provincie Noord-<br />
Brabant en het SRE. Dit programma omvat<br />
vier praktijkproeven in de Brainport-regio<br />
met intelligente systemen in de auto die het<br />
gedrag van de chaueur positief beïnvloeden.<br />
We spreken de projectleiders van twee<br />
van de praktijkproeven: Bastiaan Krosse<br />
van TNO in Helmond en Giory Maduro<br />
van Amaryllo, fabrikant van adapters die<br />
<strong>verkeer</strong>sinformatie inkoppelen in navigatieapparatuur.<br />
Maduro: ‘De groene golf die we<br />
kennen van vroeger was statisch en werkte<br />
met adviesborden langs de weg. De systemen<br />
waar we nu aan werken, geven de chaueur<br />
een individueel snelheidsadvies op zijn dash-<br />
3G Wi-p<br />
RDS<br />
board en zijn dynamisch, wat wil zeggen dat<br />
de actuele <strong>verkeer</strong>ssituatie – drukte, les,<br />
wegwerkzaamheden – wordt meegenomen<br />
in het advies. De manieren waarop Amaryllo<br />
en TNO dit technisch uitvoeren, verschillen<br />
en een belangrijk doel van de proeven is erachter<br />
te komen wat de <strong>voor</strong>- en nadelen zijn<br />
van de verschillende methodes.’<br />
De <strong>proeftuin</strong> van de praktijkproeven is de<br />
N270/A270 tussen Deurne en Eindhoven.<br />
Deze weg, onderdeel van de Dutch Integrated<br />
Testsite Cooperative Mobility (DITCM),<br />
is over de volle lengte <strong>voor</strong>zien van sensoren<br />
– lussen in de weg, camera’s – en met elkaar<br />
communicerende <strong>verkeer</strong>sregelinstallaties<br />
(VRI’s) bij de kruispunten. Alle meetgegevens<br />
worden doorgestuurd naar de DITCM<br />
Control Room bij TNO in Helmond, die ze<br />
gebruikt om snelheidsadviezen te berekenen<br />
<strong>voor</strong> de weggebruikers. De praktijkproeven<br />
lopen van april tot en met oktober 2012 en<br />
worden gedaan met honderden proefpersonen<br />
die hebben aangegeven regelmatig van<br />
deze weg gebruik te maken.<br />
App<br />
Krosse leidt het Contrast-project, uitgevoerd<br />
door TNO, Tomtom en Peek. Het<br />
1-weg/2-weg 2-weg 2-weg<br />
1-weg (broadcast)<br />
Snelheid van informatie Seconden Tienden van seconden<br />
Seconden<br />
Betrouwbaarheid Redelijk Hoog<br />
Redelijk<br />
Benodigde infrastructuur Aanwezig (mobiele- telefonienet) Palen langs snelwegen<br />
FM-zenders bij VRI’s<br />
Kosten <strong>voor</strong> gebruiker Abonnement mobiele telefonie Aanschaf ontvanger (eenmalig) Aanschaf ontvanger (eenmalig)<br />
Toepassingsgebied Informatie Veiligheid<br />
Informatie
Change language