Nederland proeftuin voor slim verkeer

Het Deventer Verkeersinformatiesysteem (Devis) geeft een gedetailleerd
beeld van de verkeerssituatie in de Overijsselse gemeente.
het eigen belang te kijken, maar ook de (verwachte)
situatie op de weg in ogenschouw
te nemen: wat is de beste bestemming om
heen te gaan of af te spreken, hoe laat moet
hij afspreken, moet hij met de auto gaan of
kan hij met de ets, het openbaar vervoer
of met iemand meerijden, kan hij onderweg
overstappen op het ov, waar kan hij parkeren
en hoe kan hij daar het beste heen
rijden, hoe komt hij vanaf het station, de
halte of de parkeerlocatie op de plaats van
bestemming? In feite zetten applicaties als
Google Earth, Nokia Maps of Tomtom HD
Trac al een stap in deze richting.
Mobiliteitsprojecten als Spitsscoren
(zie www.spitsscoren.nl) en Spitsvrij
(www.spitsvrij.nl) gaan nog een stap verder.
Deelnemers krijgen via de Reiswijzer een
reisadvies op maat dat rekening houdt met
de reistijd voor de verschillende modaliteiten
(auto, ets en ov) en worden onderweg
geattendeerd op onverwachte incidenten.
Het uiteindelijke doel is dat weggebruikers
zichzelf beter dan nu verdelen over de tijd,
de beschikbare vervoermiddelen en uiteindelijk
het wegennet. Daarvoor moeten we hun
keuzeruimte inzichtelijker maken (informatieprikkel)
en via mobiliteitsbudgetten de
aantrekkelijkheid van reizen zonder auto in
de spits vergroten (prijsprikkel).
Dergelijke individuele adviezen vragen
om internetgebaseerde communicatie tussen
wegbeheerder en -gebruikers, opdat reizigers
altijd en overal de informatie tot zich
kunnen nemen. Het vereist ook het locatiespeciek
maken van de informatie (thuis, in
de auto, in het ov, et cetera). Anders gezegd:
de serviceprovider moet de actuele positie
van de reizigers kennen om de juiste, op dat
moment en die positie relevante informatie
te kunnen aanbieden.
De relatie met capaciteitsmanagement
wordt gelegd door weggebruikers onderweg
te begeleiden. Dat begint met navigeren
door het wegennet via navigatiesystemen
en gaat over in route- en parkeeradvies op
maat in de stedelijke bestemmingsgebieden.
Zo grijpen capaciteitsmanagement en
informatiemanagement netjes in elkaar.
ITS-G5
Om het wensplaatje in te vullen, zullen zowel
wegbeheerders als weggebruikers zich
de nieuwe technologieën eigen moeten maken.
De gebruikers lijken met hun navigatiesystemen
en smartphones wat dat betreft al
een voorsprong te nemen op de beheerders,
die nog fysiek aan hun wegen gebonden
zijn. De laatsten zullen als eerste stap de beschikbare
regelautomaten, dynamische verwijspanelen
en monitorsystemen moeten
ontsluiten, opdat ze het eigen arsenaal aan
sensoren en actuatoren vanuit één centrale
kunnen beheren en onderhouden.
Wanneer ze dit hebben gedaan, kunnen
ze de data die de systemen bevatten over
onder meer de verkeerssituatie op de weg
en de bezettingsgraad van parkeerlocaties
beschikbaar maken voor collega-wegbeheerders
en weggebruikers. Met dezelfde
gegevens kunnen ze online verkeersmodellen
voeden om de verwachte verkeerssituatie
te schatten. Vervolgens kunnen ze het
capaciteitsmanagement proactief richten
op deze situatie en zo goed geïnformeerde
weggebruikers in staat stellen tijdig hun
keuzes aan te passen. Hiermee neemt de
wegbeheerder zijn rol in als serviceprovider.
De volgende stap is dat wegbeheerders de
beschikbare informatie, waarschuwingen en
adviezen gaan communiceren met weggebruikers
en commerciële serviceproviders.
De toepassingsmogelijkheden van cellulaire telefonie voor
informatiemanagement zijn met 3G fors gegroeid en zullen met LTE
en ITS-G5 verder toenemen. Zeker met de laatste twee is het hele
bereik van informatie, adviezen en waarschuwingen aan en floating
device data van weggebruikers af te dekken. Bron: TNO
Voor het informatiemanagement is de grote
penetratiegraad aan smartphones en navigatiesystemen
te benutten. Wegbeheerders
bieden een deel van de beschikbare informatie
inmiddels aan via de Nationale Databank
Wegverkeersgegevens (NDW, www.ndw.nl).
Een deel, want met alle inductielussen die
rond kruispunten liggen op de gemeentelijke
en provinciale wegen is er nog een schat aan
data verborgen aanwezig. Als een van de weinige
gemeentes biedt Deventer op zijn website
(deventerbinnenbereik.deventer.nl) al wel
verkeersinformatie op kruispuntniveau, zodat
inwoners en regelmatige bezoekers een
gedetailleerd beeld kunnen krijgen van waar
ze verliestijden zullen oplopen en waar niet.
De laatste stap is de overgang naar directe
voertuig-infrastructuurcommunicatie (V2I)
via ITS-G5. Deze technologie is gebaseerd
op de 802.11p-standaard en door het Europees
Telecommunicatie- en Standaardisatieinstituut
(Etsi) toegesneden op de Europese
situatie. Ze is geschikt voor zowel voertuigvoertuig-
(V2V) als V2I-communicatie. Door
aan te sluiten bij de ontwikkelingen vanuit
de automotive-OEM’s en de toeleverende
industrie rond deze technologie krijgt V2I
een dubbele functie. Het maakt het mogelijk
de sensoren en actuatoren in, langs en boven
de weg te vervangen door ITS-5G-modules
en bijbehorende antennes. Het kan ook de
opmaat zijn voor V2V, waarmee de zelforganisatie
in het verkeer verder wordt versterkt.
Dat stelt de wegbeheerder in staat de sprong
naar verkeersmanagement 2.0 te voltooien.
Paul van Koningsbruggen is programmamanager
en Femke Terpstra is marketing- en
communicatiecoördinator bij Technolution.
Redactie Nieke Roos
3 | 29