Nederland proeftuin voor slim verkeer
Nederland proeftuin voor slim verkeer
Nederland proeftuin voor slim verkeer
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Analyse<br />
terugkijken op 2012 als<br />
het jaar waarin het weefsel van<br />
zullen<br />
‘We<br />
de IC-industrie veranderde’, <strong>voor</strong>-<br />
spelde analist Bill McClean van IC Insights<br />
op het Semi International Semiconductor<br />
Symposium 2012 (ISS), eind februari in<br />
München. Hij refereerde aan het groeiende<br />
gat dat zich aftekent tussen ’s werelds grootste<br />
chipmakers en de rest. De cijfers liegen<br />
inderdaad niet: in de uitgaven aan fabs en<br />
machines nemen de grootste IC-fabrikanten<br />
een steeds groter aandeel <strong>voor</strong> hun rekening.<br />
In 2012 is alleen al de top drie Intel, Samsung<br />
en TSMC goed <strong>voor</strong> de helft van de capex.<br />
Het zijn deze big spenders die de lakens<br />
uitdelen. Als zij grotere wafers willen, dan<br />
krijgen ze die. Wil de rest ook maar enige<br />
overlevingskans hebben, dan moeten ze<br />
aanhaken. Naar de inschatting van Mc-<br />
Clean zullen alleen Globalfoundries, Hynix,<br />
Micron en Toshiba daarin slagen.<br />
Valt u iets op aan deze zeven 450-millimeterchipmakers?<br />
Inderdaad, geen van allen<br />
komen uit Europa. Weliswaar hebben Intel<br />
en Globalfoundries een fabriek in respectievelijk<br />
Ierland en Dresden, maar de inheems<br />
Europese halfgeleiderbedrijven besteden<br />
de productie van hun meest geavanceerde<br />
chips allang <strong>voor</strong> het grootste gedeelte uit.<br />
Alleen STMicroelectronics vervaardigt wat<br />
28-nanometerproducten in eigen huis, maar<br />
de Crolles-fab is naar moderne maatstaven<br />
piepklein. Omdat er derhalve geen businesscase<br />
<strong>voor</strong> 450 millimeter is, dreigt ICproductie<br />
uit Europa te verdwijnen, niches<br />
daargelaten. Het is niet onredelijk om te veronderstellen<br />
dat andere siliciumactiviteiten<br />
op den duur zullen volgen.<br />
Deze ontwikkeling baart de Europese<br />
Commissie zorgen. Het is in Brussel inmiddels<br />
doorgedrongen dat het beleid een grote<br />
vlucht naar voren moet nemen, wil Europa<br />
zijn concurrentiepositie niet verliezen. Geinspireerd<br />
op vergelijkbare prikkels van<br />
Aziatische en Amerikaanse overheden is in<br />
het nieuwe industriebeleid dat de EC <strong>voor</strong>-<br />
Halfgeleiders<br />
450-millimeteropties duivels<br />
dilemma <strong>voor</strong> Europese Commissie<br />
De toekomst van chipfabricage in Europa is vervlochten met de transitie naar<br />
450 millimeter wafers. De EC bekijkt verschillende opties om die te ondersteunen,<br />
maar de belangen van haar ‘achterban’ lopen sterk uiteen.<br />
Paul van Gerven<br />
Wordt er ooit nog eens zo’n ultramoderne fab, zoals deze<br />
van Intel in Oregon, op Europese bodem gebouwd?<br />
bereidt staatssteun <strong>voor</strong> technologische<br />
productie geen taboe meer (zie pagina hiernaast).<br />
450-millimeterproductie is een van<br />
de thema’s die kans maakt op een of andere<br />
vorm van ondersteuning.<br />
Lobbyen<br />
Een van de opties die wordt overwogen is een<br />
heuse 450-millimeterfab. De EC heeft daartoe<br />
een rapport besteld en gekregen, maar<br />
de inhoud houdt zij <strong>voor</strong>alsnog geheim. Op<br />
de ISS lichtte een van de opstellers, analist<br />
Malcolm Penn van Future Horizons, echter<br />
wel een tipje van de sluier op. Hij zei dat aanwezigheid<br />
van een 450-millimeterfab heel<br />
veel zou kunnen te betekenen om kennis en<br />
specialisten op Europese bodem te houden.<br />
Zonder animo onder Europese spelers,<br />
zelfs al zouden ze hun productie bundelen,<br />
is de ‘Eurofab’ echter een omstreden optie.<br />
Logischer zou het zijn om een van de bovengenoemde<br />
zeven giganten over te halen hier<br />
een fabriek te bouwen. Omdat ze hier reeds<br />
aanwezig zijn, hebben Globalfoundries en<br />
met name Intel de beste papieren. De laatste<br />
heeft laten doorschijnen beslist over te halen<br />
te zijn om zijn derde 450-millimeterfab (de<br />
eerste twee komen in de VS te staan) in Europa<br />
neer te zetten.<br />
Politiek ligt dat echter gevoelig, want erg<br />
veel werkgelegenheid levert zo’n geauto-<br />
matiseerde fab niet op. En wat heeft die andere<br />
Europese industrie – die van de toeleveranciers<br />
– er eigenlijk aan? Een kwart van<br />
wat chipmakers uitgeven aan machines en<br />
materialen gaat naar Europa, waar tegenwoordig<br />
zelfs ’s werelds grootste IC-machinebouwer<br />
is gevestigd. ASML en collega’s<br />
moeten een ink deel van de 450-millimeterontwikkeling<br />
dragen, en zien zich liever<br />
daarin gesteund door de EU dan dat er een<br />
zak geld naar Ierland gaat. Zij vragen de EC<br />
dan ook juist om een pilotlijn, waarop ze de<br />
ontwikkeling kunnen doen die hun klanten<br />
van hen vragen. ‘De Europese IC-toeleveranciers<br />
zijn met honderdduizend werknemers<br />
een belangrijke Europese industrie<br />
op zichzelf’, aldus Bas van Nooten, woordvoerder<br />
van een 450-mm-consortium dat<br />
eurocommissaris Neelie Kroes onlangs een<br />
white paper over het onderwerp aanbood.<br />
Hoewel zij weinig interesse hebben in<br />
450 millimeter, mengen ten slotte ook de<br />
inheemse chipfabrikanten zich in de strijd.<br />
Bang dat hun eigen subsidiepotjes opdrogen,<br />
lobbyen zij onder aanvoering van de<br />
Fransen tegen elk 450-millimeterinitiatief.<br />
Als de EC nog niet tot die conclusie was<br />
gekomen, laat zij dan nota nemen van dit<br />
staaltje cynisme: de hightechtoekomst van<br />
producerend Europa ligt niet bij de Europese<br />
chipfabrikanten.<br />
3 | 11
Change language