It wurk fan Gysbert Japix n-2 - Tresoar

393. William MacDowell (1590-1666), heechlearaar yn 'e rjochten te Grins sunt 1614, waard troch
houlik - net nei 1640 - eigener fan Hottingastate te Nijlân (Stimkohier 1640). Ik run it earste bewiis
dat er der wenne op 23-4-1652 (Bols R 12, 100, RAF; ek 19-4-1653, Bols R 10,230, RAF; it
léste yn GJ syn brief oan Gabbema fanl2-12-l 656,338,4), mar dêrom sil er der yn 'e jierren fjirtich
ek wol ferkeard hawwe. Hy wie royalist. Op 4-6-1650 beneamde Karel II him ta syn fertsjintwurdiger
yn Den Haach (DNB X 11, 514). Ek Junius wie fan 'e keningspartij, dat it soe best
kinne dat er yn Nijlân ûnderdak fûn hat. Ik haw ek noch tocht oan de Aysma's fan Skettens,
fuort oan de oare kant fan Bolsert, omdat Junius letter de Kodeks Aysma yn syn besit hat, (troch
Siebs 1895) neamd nei in eardere eigener Sybout Aysma. Mear as in oerienkomst yn namme is
der net, dat dat seit sa goed as neat. Wol hienen de Skettenzer Aysma's ingelske relaasjes.
Schelte, stoarn yn 1638, wie kapitein fan in kompanjy dêr't alteast yn 1607 ek militêren út Oxford
yn sieten (DTB 141, RAF). Syn widdo libbe noch op 4-10-1648, har soan Hotse (Horatius),
berne yn 1628, waard ek militêr. Yn 1650 ferrekkene er as tsjerkfâd 8 st. oan útjeften "aen tue Engelsche
Edelluyden" (GAW D 22).
394. De ynhâld fan dizze noat is as op himsels steande ynvintarisaasje fan materiaal yn de Bylagen
opnommen (10.2).
395. Sjoch oer Howard: David Howarth, LordArundel andhis Circle (London 1985) en de útstallingskatalogus
fan it Ashmolean museum: Thomas Howard; Earl ofArundel (1986). Oer de grutte ynfloed
fan Junius' Depictura veterum (1637): Allan Ellenius, De artepingendi. Latin art literature in
seventeenth-century Sweden and its international background. Uppsala.
396. Yn de brief fan 4-7-1649 (sjoch 10.2).
397. Haantjes 1929, 252. Haantjes tinkt dat James (lés: William?) Boswell D'Ewes op Johannes de
Laet as kenner fan it Frysk wiisd hat, mar sjoen de datearring fan de brief fan D'Ewes oan De
Laet (6-7-1640, oanhelle troch Haantjes) en dy fan John Spelman oan D'Ewes (17-4-1640, oanhelle
troch Bekkers 1970, XXII) hat it mear káns dat Spelman dat dien hat: "I know Mr Laet to
be the ablest man for this purpose (i.e. the edition of a dictionary) that we can lite on both forhis
knowledge and great traveil in the Saxon tongue and also for the proximitie whith his owne language
and the Frisian have to the ancient Saxon above our English".
398. De Laet (1581-1649) syn belangstelling foar it Aldfrysk is al bekend út 1616, doe't Sibrandus
Lubbertus him in eksimplaar fan Druk stjoerde (C. van der Woude, Sibrandus Lubbertus. Leven
en werken, in het bijzonder naar zijn correspondentie. Kampen 1963, 572; ferlykje ek De Laet syn
brief fan 6-6-1616 oan Lubbertus, oanhelle troch Bekkers 1970,175: "Soleo otium in lingua nostratis
antiquitatibus indagandis fallere, eas ... maxime lingua frisica suppeditat, quod deprehendi
ex libro veteri charactere ... lingua frisica vetustissima").
399. Nei de dea fan John Spelman yn 1640 wienen D'Ewes en De Laet de iennichsten dy't har yn de
jierren fjirtich mei de tarieding fan in angelsaksysk wurdboek dwaande holden. De léste brief
fan D'Ewes oan De Laet is fan 18-9-1645 (Bekkers 1970,206). Haantjes 1929,253, dy't op deselde
korrespondinsje as Bekkers weromgiet, is blykber net krekt as er skriuwt dat dy trochrint oant
"ongeveer 1648". Neitiid pinfiske De Laet by Morris oft D'Ewes noch dwaande wie (Bekkers
1970, brieven Morris 10-1-1644= 1645,21-10-1646 en 6-11-1649). Bekkers wiist yn syn ynlieding
(XXII) op har rivaliteit en D'Ewes syn slûchslimmens. Dat it D'Ewes ûnderwilens tinken wie,
docht net allinne bliken út Junius syn help, mar ek hjirút dat yn 1649 ek William Somner by
him thús oan it wurk wie, de earste dy't - yn 1659 - in angelsaksysk wurdboek útjoech. De Laet
en D'Ewes binne net oan in útjefte takommen; se stoaren koart nei elkoar yn desimber 1649 en
april 1650 (Bekkers 179, nt. 94; XXV).
400. De deiboeken fan D'Ewes rinne fan jannewaris 1621 oant april 1624 en fan jannewaris 1643
oant maart 1647 (DNB V,903). Har synjatueren binne Harley Ms. 481-484 (British Library);
Harl. Ms. 48 rint fan 1-6-1645 oant 24-3-1647. Nammen dy't dêr hieltyd wer yn foarkomme
binne ûnder mear Patrick Junius, Stephan Marshall, Thomas Fairfax, Petr. Smith, Roger Twysden,
John Seiden, Joh. Smith, Jac. Usser en Guil. Dugdale. Ek Joh. de Laet, AM. van Schurman
en Guil. Somner wurde neamd.
401. Sjoch foar de mooglike folchoarder fan behanneljen 3.3.3.2,6 en oer oerlevering en útjefte
Feitsma 1955,1639B,1639c,1640A,1640B, 1641a,1644a en 1650A,B,C en D (1640A is sunt útjûn
troch Feitsma 1956b en troch J.H. Brouwer (1960), 1641a troch A Feitsma (1956a)) en sjoch foar
548
wumkes.nl