KOSTEN BATEN ANALYSE (MKBA) – E - Deurganckdoksluis

Geïntegreerde MKBA/EEA
voor een tweede maritieme toegang Waaslandhaven
en alle onlosmakelijk ermee verbonden ingrepen
91 Eindrapport
6. investeringskosten: gebruik van een normaalverdeling met de volgende
karakteristieken: 35
◦ inbreiding: µ = 1240 miljoen euro en σ = 34 miljoen euro
◦ diepe sluisvariant: µ = 550 miljoen euro en σ = 15 miljoen euro
◦ ondiepe sluisvariant: µ = 450 miljoen euro en σ = 13 miljoen euro
7. discontovoet: gebruik van een rechtsscheve verdeling tussen 2,5% en 8% met
een modus en een gemiddelde van 4%. De verdeling is in Tabel 32 volledig
weergegeven. Een rechtsscheve verdeling betekent dat een discontovoet lager
dan de modus (4%) vaker voorkomt dan een discontovoet hoger dan de modus.
Tabel 32 Kansverdeling discontovoet
2,5% 3% 3,5% 4% 4,5% 5% 5,5% 6% 6,5% 7% 7,5% 8%
Kans 5,1% 10% 17% 45% 11% 5% 2,5% 1,5% 1% 0,8% 0,6% 0,5%
Cum.
kans
5,1% 15,1% 32,1% 77,1% 88,1% 93,1% 95,6% 97,7% 98,1% 98,9% 99,5% 100%
De keuze voor een rechtsscheve verdeling is te verantwoorden door het feit dat
onder meer de reële kapitaalmarktrente al geruime tijd substantieel onder 4% ligt.
Zo bedroeg op 14/12/07 het rendement van een OLO op 10 jaar 4,51% in
nominale termen 36 . Gezien in de nominale rente al de inflatieverwachting (zowat
2,9% in België) begrepen is, zou de reële risicovrije kapitaalmarktrente op dit
moment op circa 1,6% worden geschat. Op grond van gelijkaardige overwegingen
is door het Nederlandse Ministerie van Financiën, na een uitgebreid onderzoek
terzake, in het voorjaar van 2007 beslist om de reële, risicovrije discontovoet voor
alle kosten-batenanalyse te verlagen van 4% naar 2,5% 37 , en deze slechts voor
een termijn van maximaal 4 jaar vast te houden.
Echter, de relevante rente voor de MKBA is de huidige verwachting van de rente
zoals die zal gelden op het moment van de besluitvorming over dit dossier. Er geldt
meestal een time-lag van één of enkele jaren tussen het maken van de MKBA en
het moment van de politieke besluitvorming. Ook is de discussie rond het correcte
niveau van de reële, risicovrije discontovoet voor MKBA’s van
35 De raming van de investeringskosten van de diepe sluisvariant houdt al rekening met de onvoorziene
kostoverschrijdingen die bij de aanleg van de Berendrechtsluis opgetreden zijn. Daarom wordt ze als een
bovengrens beschouwd die slechts met een waarschijnlijkheid van 2,5% overschreden zal worden (dus
bovengrens van 95% betrouwbaarheidsinterval). Voor de ondiepe sluisvariant wordt hetzelfde
betrouwbaarheidsinterval genomen, maar dan met een proportioneel kleiner gemiddelde en
standaardafwijking. Voor het inbreidingsalternatief wordt eveneens dezelfde relatieve standaardafwijking
gehanteerd, maar dan met een gemiddelde gelijk aan de basisraming. De basisraming wordt hier dus niet
als een bovengrens, maar als een middenwaarde beschouwd. In tegenstelling tot de sluis zijn in de raming
van het inbreidingsalternatief immers geen eerdere ervaringen meegenomen.
36 Bron: www.tijd.be. Een OLO op 10 jaar is het klassieke referentiepunt voor de bepaling van de reële,
risicovrije rentevoet.
37 Weliswaar met het voorschrift dat de risicovrije, reële rentevoet nog moet verhoogd worden met een, zo
mogelijk projectspecifieke, opslag voor het macro-economisch risico. Uitzondering wordt gemaakt voor
investeringen gericht op problemen die fundamenteel onomkeerbaar zijn, waaronder langetermijnvraagstukken
zoals de klimaatverandering. Zie Brief van de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer
IRF 2007-0090 M (www.minfin.nl).