Certificeringsreglement Naktuinbouw Elite Softfruit (aardbei ...

Certificeringsreglement Naktuinbouw Elite Softfruit
(aardbei, framboos, braam)
vastgesteld door het bestuur van Naktuinbouw
bij besluit d.d. 1 juni 2012
BEGRIPSBEPALINGEN
ARTIKEL 1
Dit Reglement neemt de begripsomschrijvingen over van het bepaalde in artikel 87 van de Regeling verhandeling
teeltmateriaal (Stcrt. 20 januari 2006, nr. 15) bevat dit Reglement voorschriften in overeenstemming met de voorwaarden,
genoemd in artikel 6 en 7 van Richtlijn EG/93/48, de Zaaizaad- en Plantgoedwet 2005 (Stb. 2005, nr. 184) en het
Keuringsreglement Naktuinbouw, voor zover daarvan niet uitdrukkelijk is afgeweken.
In dit Reglement en de daarop berustende voorschriften wordt verstaan onder:
a. Softfruit:
Hieronder wordt in dit reglement verstaan: uitgangsmateriaal van aardbei, framboos en braam.
b. Gewas:
Veldeenheid van planten van één ras, type en klasse.
c. Ras:
Een plantengroep binnen een botanisch taxon van de laagste rang die kan worden:
a. gedefinieerd aan de hand van de expressie van de eigenschappen die het resultaat is van een bepaald
genotype of een combinatie van genotypen;
b. onderscheiden van elke andere groep planten op grond van ten minste één van die eigenschappen en
c. beschouwd als een eenheid, gezien haar geschiktheid om onveranderd te worden vermeerderd.
d. Partij:
Een aantal eenheden van één product, identificeerbaar door zijn homogene samenstelling en oorsprong.
e. Kloon:
Een vegetatieve afstamming van een ras, overeenstemmend met een stam van een (fruit)gewas, die op grond van
de identiteit van de plantengroep, de fenotypische kenmerken en zijn fytosanitaire toestand is geselecteerd.
f. Perceel:
Een aaneengesloten productieveld van planten dat separaat bewerkt wordt van andere productievelden van planten.
g. Kandidaatplanten:
Planten, waaruit materiaal wordt geselecteerd, bestemd voor de opkweek van prebasis moederplanten (klasse SEE).
h. Prebasis moederplanten (klasse SEE):
Moederplanten, die rechtstreeks zijn opgekweekt uit pathogeenvrij bevonden kandidaatplanten en dienen voor
instandhouding en de productie van prebasismateriaal (klasse SEE).
i. Prebasismateriaal (klasse SEE):
Voortkwekingsmateriaal, dat rechtstreeks afkomstig is van prebasis moederplanten (klasse SEE) en dient
voor de productie van basis I moederplanten (klasse SE).
j. Moederplanten klasse SE:
Moederplanten, die rechtstreeks of in één extra vermeerderingsstap zijn opgekweekt uit teeltmateriaal
klasse SEE en dienen voor de productie van teeltmateriaal klasse SE.

k. Teeltmateriaal klasse SE:
Basismateriaal, dat rechtstreeks afkomstig is van moederplanten klasse SE en dient voor de productie van
moederplanten klasse EE.
l. Moederplanten klasse EE:
Moederplanten, die rechtstreeks opgekweekt zijn uit teeltmateriaal klasse SE en dienen voor de productie van
teeltmateriaal klasse EE.
m. Teeltmateriaal klasse EE:
Basismateriaal, dat rechtstreeks afkomstig is van moederplanten klasse EE en dient voor de productie van
moederplanten klasse E.
n. Moederplanten klasse E:
Moederplanten, die rechtstreeks opgekweekt zijn uit teeltmateriaal klasse SE of klasse EE en dienen voor de
productie van teeltmateriaal klasse E.
o. Teeltmateriaal klasse E:
Gecertificeerd teeltmateriaal, rechtstreeks afkomstig van moederplanten klasse EE, evenals planten geteeld uit
plantendelen, rechtstreeks afkomstig van moederplanten klasse E.
p. Officiële inspectie:
Door of onder verantwoordelijkheid van Naktuinbouw verrichte keuring, controle of inspectie.
q. Quarantaineorganismen:
Voor planten en plantaardige producten schadelijke organismen, als zodanig aangewezen in de bijlagen 1 en 2,
behorend bij Richtlijn 2000/29/EG (fyto-richtlijn) evenals schadelijke organismen, die door landen buiten de Europese
Unie als zodanig zijn aangemerkt in verband met export naar die derde landen.
r. Certificaat:
Zendingbegeleidend document, houdende de door Naktuinbouw afgegeven officiële verklaring dat het daarop
verantwoorde teeltmateriaal voldoet aan de eisen, opgenomen in dit Reglement of de daarop berustende
voorschriften ten aanzien van plantmateriaal bestemd voor de productie van teeltmateriaal.
s. Afleverdocument:
Het door de leverancier gehanteerde afleverdocument met daarop vermeld dat het plantmateriaal voldoet aan de in
dit Reglement opgenomen eisen van teeltmateriaal dat bestemd is voor de vermeerdering van aardbeiplanten of de
productie van aardbeien.
t. Etiket:
In, op of aan de partij aangebracht etiket houdende de door Naktuinbouw afgegeven officiële verklaring dat het
daarop verantwoorde teeltmateriaal voldoet aan de eisen, opgenomen in dit Reglement en de daarop berustende
voorschriften.
u. Virusvrij materiaal:
Virusvrij materiaal dat volgens internationaal erkende wetenschappelijke methoden is getest en vrij is bevonden van
besmetting, dat bij inspecties tijdens de groei visueel vrij is bevonden van symptomen van virussen of virusachtige
ziekteverwekkers, dat in stand is gehouden op een wijze die infectie voorkomt en geacht wordt vrij te zijn van alle
virussen en virusachtige ziekteverwekkers, waarvan bekend is dat zij in de Europese Unie bij de betrokken soort
voorkomen, als in bijlage III bij dit Reglement genoemd.
Materiaal dat vegetatief en in rechte lijn in een specifiek aantal stadia uit dergelijk materiaal is voortgekweekt als
bepaald in dit Reglement, dat bij inspectie tijdens de groei visueel vrij is bevonden van symptomen van virussen of
virusachtige ziekteverwekkers en dat is geproduceerd en in stand gehouden op een wijze die infectie voorkomt en
overeenkomstig het bepaalde in dit Reglement, wordt eveneens geacht virusvrij te zijn.
v. Luisdichte kas:
Een ruimte die voorzien is van een toegang door een sluis en die door zijn inrichting voldoende garantie biedt dat
deze vrij is en blijft van luizen.

w. Keuringsreglementering:
Alle voorschriften, waaraan leverancier en teeltmateriaal moeten voldoen als neergelegd in hoofdstuk 6 van de
Zaaizaad- en Plantgoedwet 2005 (Stb. 2005, nr. 184), het Besluit verhandeling teeltmateriaal (Stb. 2005, nr, 654),
de Regeling verhandeling teeltmateriaal (Stscrt. 20 januari 2006, nr. 15, p. 16 e.v.) en het Keuringsreglement
Naktuinbouw 2006.
Leverancier die het collectieve kwaliteitsmerk van Naktuinbouw wenst te hanteren en daartoe een overeenkomst
met Naktuinbouw heeft gesloten zoals bedoeld in het Reglement op het gebruik van het collectieve Naktuinbouw
kwaliteitsmerk Naktuinbouw Elite®.
y. EMT-laboratorium:
Een door Naktuinbouw erkend laboratorium op voet van de Regeling Erkenning Monstername en Toetsing.
TOEPASSELIJKHEID
ARTIKEL 2
1. Dit Reglement heeft betrekking op bedrijfsmatig geproduceerd aan Naktuinbouw ter certificering opgegeven
teeltmateriaal (moederplanten, voortkwekings-materiaal, teeltmateriaal en planten) van rassen van Softfruit (Fragaria
L., Rubus ) die voldoen aan de in bijlage 1 bij dit Reglement gestelde voorwaarden.
2. Teeltmateriaal dat ter certificering wordt aangeboden door een leverancier, dat niet aan de eisen als neergelegd in de
Keuringsreglementering voldoet en daaruit voortvloeiende voorwaarden, komt niet voor certificering in aanmerking.
3. Plantmateriaal dat niet afkomstig is uit het voor gecertificeerd plantmateriaal gehanteerde vermeerderingssysteem,
komt niet voor opname in de in dit Reglement bedoelde certificeringkeuring in aanmerking. Voor zover sprake
is van certificering van het te gebruiken voortkwekingsmateriaal door een andere organisatie dan Naktuinbouw,
kan dit door Naktuinbouw worden geaccepteerd op voorwaarde, dat de door de andere organisatie gehanteerde
certificeringsystematiek door het Bestuur van Naktuinbouw equivalent zijn verklaard aan het certificeringprogramma
“Elite” van Naktuinbouw. De equivalentie-eisen zijn bij bestuursbesluit vastgesteld en op aanvrage verkrijgbaar.
4. In weefselkweek (vitro) vermeerderd materiaal kan voor opname in de certificeringkeuring in aanmerking komen
indien uit uitgevoerde (identiteits-) controle is gebleken dat het op die wijze vermeerderde materiaal aan alle in
dit reglement gestelde eisen voor wat betreft identiteit, volgens de voorwaarden in bijlage 7 bij dit Reglement,
gezondheid en kwaliteit heeft voldaan.
5. De fytosanitaire voorschriften van Richtlijn 2000/29/EG zijn in alle gevallen van toepassing.
AANGIFTE
ARTIKEL 3
1. Gewassen dienen bij aanvang van de teelt door de leverancier aangemeld te worden voor de in dit Reglement
bedoelde certificeringkeuring door middel van een door Naktuinbouw ter beschikking gesteld formulier, dan wel op
een andere door Naktuinbouw geaccepteerde wijze. De gegevens dienen vóór een door Naktuinbouw vastgesteld
tijdstip in het bezit van Naktuinbouw te zijn.
2. Gewassen en teeltmateriaal die buiten Nederland geproduceerd, geënt, bewerkt of gesorteerd worden, kan door
Naktuinbouw in de certificeringkeuring worden opgenomen, indien de leverancier/deelnemer een overeenkomst
daartoe met Naktuinbouw heeft gesloten. Deze overeenkomst dient te worden aangegaan volgens de voorwaarden,
als neergelegd in bijlage 9 bij dit Reglement.
3. Teeltmateriaal dat niet tijdig wordt aangemeld door de deelnemer, komt niet voor certificering in aanmerking.

EISEN BEDRIJFSVOERING EN VERPLICHTINGEN DEELNEMER
ARTIKEL 4
1. De deelnemer dient te beschikken over een zodanig functionerend kwaliteitsborgingsysteem dat tenminste
gewaarborgd is dat:
a) Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van medewerkers zijn vastgelegd;
b) Werkzaamheden worden uitgevoerd door vakbekwaam personeel;
c) Een administratie wordt gevoerd die zodanig is ingericht en bijgehouden dat daaruit door de keurmeester van
Naktuinbouw eenvoudig na te gaan is:
I. Waar de kandidaatplanten, de moederplanten van de klassen SEE, SE, EE en E en de planten klasse E
zich bevinden. Daartoe dient de leverancier een actueel overzicht te kunnen overleggen, waaruit blijkt dat
de partijen teeltmateriaal afzonderlijk identificeerbaar zijn.
II. De afstamming van het materiaal en voor elke vermeerderingsfase de controles, (na)toetsingen, evenals de
resultaten daarvan en alle andere handelingen, die in het kader van certificering door hem verricht zijn.
III. Welke van de geproduceerde partijen in de bewaarruimte als bedoeld in lid 13 onder a. zijn ingebracht,
de datum waarop dat geschiedde, de grootte van de partij, het ras, de omstandigheden waaronder de
bewaring geschiedde, de rooiweek, de details van eventuele CATT-behandeling(en) en de datum van
beëindiging van de bewaring(en).
IV. Voorts dient de deelnemer een deugdelijke in- en verkoop administratie te hebben waaruit direct en
eenduidig kan worden aangetoond aan wie partijen teeltmateriaal zijn verkocht of van wie ze zijn
aangekocht, op welk moment dat is gebeurd. De daarbij behorende of gebruikte certificeringdocumenten
worden door de deelnemer gedurende de productiecyclus doch ten minste drie jaren bewaard.
2. Deelname aan certificering kan alleen plaatsvinden als uit een door Naktuinbouw uitgevoerde bedrijfsbeoordeling
(audit) is gebleken dat naar genoegen van Naktuinbouw aan de voorwaarden van lid 1 is voldaan.
3. Een deelnemer dient de voor de productie van gecertificeerd materiaal voorgeschreven toetsingen uit te laten voeren
door Naktuinbouw of een door Naktuinbouw erkend EMT-laboratorium.
4. De deelnemer dient zijn productie buiten Nederland ten behoeve van de daar geldende wettelijke keuringen
eveneens aan te melden bij de autoriteiten van het betreffende land.
5. De deelnemer is verplicht direct mededeling te doen bij de verantwoordelijke autoriteiten, indien
quarantaineorganismen zijn waargenomen in het gewas of in het teeltmateriaal, dat daar wordt of is geproduceerd
en is tevens verplicht alle door deze autoriteiten opgelegde maatregelen uit te voeren.
6. De deelnemer is verplicht Naktuinbouw direct te informeren bij het aantreffen van quarantaine organismen in binnenen
buitenlandse productie van teeltmateriaal, dat in de certificeringkeuring is opgenomen.
7. De deelnemer dient Naktuinbouw direct op de hoogte te stellen bij het aantreffen van pathogenen en/of het optreden
van problemen ter zake van het indelen in enige klasse van gewassen/partijen teeltmateriaal.
8. De deelnemer die tegelijk ook fruit (eindproduct) produceert op dezelfde locatie(s) zal, desgevraagd door
Naktuinbouw, al deze productieactiviteiten bekend maken zodat (met het oog op bewaking van onder meer de
gezondheid) van het geproduceerde teeltmateriaal toezicht kan plaatsvinden.
9. De deelnemer verplicht zich in beginsel alle productie van teeltmateriaal in de certificeringkeuring op te nemen. In
gevallen waarin van bepaalde rassen geen of onvoldoende gecertificeerd materiaal voorhanden is, kan van deze
bepaling met (voorafgaande) instemming van Naktuinbouw worden afgeweken.
10. De deelnemer dient aan Naktuinbouw te verklaren dat hij géén teeltmateriaal produceert en verhandelt waartoe
hij, gelet op kwekersrechten of andere intellectuele eigendomsrechten, niet gerechtigd is. De eventueel daartoe

schriftelijk verstrekte verklaring van de houder van het onderwerpelijke intellectuele eigendomsrecht wordt in het
bedrijfsdossier van Naktuinbouw opgenomen.
11. De deelnemer verstrekt op aanvraag van Naktuinbouw alle informatie die Naktuinbouw noodzakelijk acht om haar
toezicht te kunnen uitoefenen.
12. Alle op deze certificeringvoorschriften van toepassing zijnde documentatie dient door de deelnemer gedurende de
volledige productieperiode van de gewassen en tenminste drie jaren daarna te worden bewaard.
13. Ten aanzien van en in verband met de bewaring van teeltmateriaal, gelden de volgende voorschriften:
a. De ruimte waarin het teeltmateriaal wordt bewaard, waaronder begrepen gekoeld, dient speciaal daarvoor en
doelmatig daartoe te zijn ingericht. In deze ruimte dienen zodanige voorzieningen te zijn aangebracht dat het
teeltmateriaal gedurende de daarvoor geldende periode onder de juiste omstandigheden van temperatuur en
vochtigheid kan worden bewaard. Voorts moet deze ruimte zijn voorzien van betrouwbare controleapparatuur.
b. Op de verpakking van de partijen dienen zodanig duidelijke aanduidingen te zijn geplaatst dat elke partij
daardoor, wat betreft de gegevens als in artikel 20 bedoeld, op eenvoudige wijze kan worden geïdentificeerd.
c. Partijen, ingebracht in de bewaarruimte, die nog bewerkt en gesorteerd moeten worden met het oogmerk die in
het verkeer te brengen, dienen door middel van duidelijk zichtbare opschriften op of etiketten aan de verpakking
eenvoudig identificeerbaar te zijn.
d. In de ruimte als onder a. bedoeld mag geen gecertificeerd of te certificeren teeltmateriaal samen met
CAC- of andersoortig materiaal worden ondergebracht, tenzij dit nadrukkelijk aan elke verpakkingseenheid
herkenbaar is. Daarenboven dient CAC-materiaal of andersoortig materiaal strikt te worden gescheiden van het
gecertificeerde of te certificeren materiaal.
e. De verpakking, waarin het teeltmateriaal zich bevindt, moet voor het doel geschikt zijn en moet de mogelijkheid
bieden, dat daaruit op eenvoudige wijze een monster kan worden genomen.
14. In een jaarlijks door Naktuinbouw uit te voeren audit worden alle in dit artikel 4 bedoelde voorschriften beoordeeld en
wordt daarvan ten behoeve van de deelnemer een auditrapport opgemaakt.
CULTUURVOORSCHRIFTEN
ARTIKEL 5
1. Er dient voortdurend door de deelnemer een doelmatige controle op ziekten, plagen en het voorkomen
van schadelijke onkruiden te worden uitgevoerd. Alle noodzakelijke maatregelen ter bestrijding van
ziekten, plagen en onkruiden dienen plaats te vinden. Naktuinbouw kan daartoe nadere voorschriften
geven.
2. Tijdens de productie en het verwerken van het plantmateriaal dienen de noodzakelijke bedrijfshygiëne
maatregelen in acht te worden genomen, in het bijzonder:
a. Het voorkomen dat plantmateriaal meerdere malen wordt gedompeld in telkens hetzelfde water,
teneinde te voorkomen dat mogelijk aanwezige schadelijke organismen zich via dit dompelwater
verspreiden door de hele partij of andere partijen.
b. Het ontsmetten van gereedschappen, machines, tractoren etc.
c. Het voorkomen van overbrenging van ziekten en plagen door personeel.
d. Gebruik van fust, waar met zekerheid gesteld kan worden, dat het vrij is van ziekten en plagen.
e. Een bezoekregeling, ter voorkoming dat ziekten en plagen overgedragen kunnen worden door
bezoekers aan de productievelden van gecertificeerd plantmateriaal of tijdens het verwerken van
gecertificeerd plantmateriaal.
De verrichtingen die betrekking hebben op wat onder a. tot en met e. is genoemd, dienen zoveel als
mogelijk door de deelnemer te worden geregistreerd.

3. Alle percelen die bestemd zijn voor de productie van vollegrondsplanten, zowel gecertificeerd als CACplantmateriaal,
dienen te zijn onderzocht op AM, en dit (grond)onderzoek moet voldoen aan de vigerende
regelgeving met betrekking tot het hoogste garantieniveau.
4. Een teelt van softfruit-planten mag slechts worden begonnen, indien op het perceel of in het teeltmedium in de
luisdichte kas nimmer de aanwezigheid van Phytophthora fragariae var. rubi en/of Phytophthora fragariae var.
fragariae (roodwortelrot) is geconstateerd, of door Naktuinbouw is vastgesteld dat het perceel/teeltmedium geacht
kan worden vrij te zijn van deze.
5. Voor percelen waar meer dan 20 jaar geleden roodwortelrot is aangetroffen, en waarop vervolgens nooit
aardbeiplantenproductie of aardbeienproductie heeft plaatsgevonden kan, onder door Naktuinbouw bepaalde nadere
voorwaarden, toestemming gegeven worden voor de productie van gecertificeerd plantmateriaal.
6. Spuitpaden in vermeerderingsvelden dienen vrij te zijn van plantmateriaal.
7. Bij het planten dienen de voorschriften in acht te worden genomen, welke Naktuinbouw heeft gesteld en de
aanwijzingen te worden opgevolgd door of namens het hoofd van Naktuinbouw gegeven, onder meer om
vermenging tussen teeltmateriaal van in uiterlijke kenmerken met elkaar overeenstemmende rassen te voorkomen
en de uitvoering van de certificering van het gewas op betrouwbare wijze mogelijk te maken.
8. De planten te velde dienen ordelijk op rijen te zijn geplant en wel zo, dat op iedere rij planten behorende tot één ras,
zonder onderbreking door planten van een ander ras, voorkomen.
9. De reeks planten van elk ras dient duidelijk te worden aangegeven, door de eerste plant van een duidelijk gemerkt
steek- of hangetiket te voorzien, dan wel op een andere wijze ten genoegen van Naktuinbouw voorzieningen te
treffen, zodanig, dat de beoordeling en certificering van het gewas deugdelijk kan geschieden.
10. De in het gewas in ras afwijkende planten dienen te worden verwijderd, zulks gedurende het gehele seizoen, waarbij
aantekening wordt gemaakt van reden en omvang van de verwijderingen.
11. Na productie van doordragende rassen is het niet toegestaan om in het daarop seizoen volgend gecertificeerde
frigoplanten te produceren.
12. Alle planten dienen steeds zoveel mogelijk bloesemvrij te zijn. Van remonterende rassen dienen de moederplanten
tijdig te zijn verwijderd.
13. De uitlopers van de aardbeimoederplanten dienen zoveel mogelijk uit de rij gelegd te worden. De afstand tussen
(uitlopers) verschillende rassen dient voldoende te zijn zodat vermenging wordt voorkomen.
14. Onverminderd het elders in dit Reglement bepaalde geldt ten aanzien van aardbei-wachtbedplanten, dat de
plantdichtheid voldoende ruim dient te zijn en dat de planten zijn afgerankt, zodat vorming van nakomelingen zoveel
mogelijk wordt voorkomen. Wachtbedplanten geteeld uit frigoplanten worden bij certificering ten minste één klasse
lager ingedeeld dan de oorspronkelijke klasse, waarvan zij afkomstig zijn met dien verstande, dat bij frigo-planten in
de klasse E deze klassenindeling gehandhaafd blijft.
CERTIFICERINGSKEURING
ARTIKEL 6
1. Gedurende de gehele teelt worden door Naktuinbouw zoveel veldinspecties verricht als deze voor een betrouwbare
certificering noodzakelijk acht. Door de deelnemer dient aan de keurmeester van Naktuinbouw tijdig, minimaal 10
dagen voor aanvang van het rooien, gemeld te worden dat men het voornemen heeft te gaan rooien, zodat een
laatste veldkeuring kan worden uitgevoerd.
2. Bij de inspecties als in lid 1 bedoeld keurt Naktuinbouw op raszuiverheid, rasechtheid en gezondheid. Indien daarbij
wordt geconstateerd dat partijen teeltmateriaal gedurende de teelt aantastingen vertonen van de ziekten, als op

ijlage 2 en bijlage 3 bij dit Reglement vermeld, dienen de maatregelen te worden getroffen als daarbij aangegeven.
3. Bij veldinspectie zal Naktuinbouw, daar waar door de deelnemer niet aannemelijk gemaakt kan worden waardoor
open plaatsen in het gewas zijn ontstaan en dit meer dan 1% van het gewas betreft, niet tot certificering overgaan.
4. Indien er om certificering wordt verzocht, kan Naktuinbouw kort voor het rooien nog een laatste keuring uitvoeren.
Voorts kan, gedurende de verwerking, de bewaring en het afleveren, een partijkeuring worden uitgevoerd.
Bij de laatste veldinspectie en eventueel uitgevoerde partijkeuring wordt nagegaan of de planten voldoen aan de bij
of krachtens deze voorschriften gestelde eisen en wordt beoordeeld of deze overeenstemmen met de gevraagde
kwalificatie.
5. Indien Naktuinbouw constateert, dat een ter certificering aangeboden partij niet aan de eisen van dit Reglement of de
daarop berustende voorschriften voldoet, wordt certificering voor de betrokken partij geweigerd. Indien op aanwijzing
van Naktuinbouw maatregelen genomen zijn, kan herkeuring worden aangevraagd, zodat alsnog certificering kan
volgen, indien de partij na herkeuring aan alle eisen voldoet.
KWALIFICATIES
ARTIKEL 7
1. Een gewas en/of het daarvan afkomstige teeltmateriaal wordt blijkens officiële inspectie(s) gecertificeerd indien
het rasecht, raszuiver en voldoende gezond is zoals voor de betrokken klasse en/of rassen aangegeven in bijlage
2 en bijlage 3 behorend bij dit Reglement, evenals indien het voldoet aan de overige kwaliteitseisen waaraan
gecertificeerd materiaal moet voldoen als aangegeven in laatstgenoemde bijlage.
2. Bij certificering van teeltmateriaal of (moeder)planten vindt indeling plaats in klassen en wel in een der klassen SEE,
SE, EE of E.
3. De kwalificatie als in het vorige lid bedoeld wordt bij aflevering op het certificaat of het leveranciersdocument
gecombineerd met de aanduiding: Naktuinbouw Elite.
KANDIDAATPLANTEN
ARTIKEL 8
1. Kandidaatplanten zijn planten die, door de deelnemer of een andere in de certificering deelnemende partij, zijn
geselecteerd ten behoeve van opname in de certificering. De kandidaatplanten dienen gedurende een volledig
seizoen op ziekten beoordeeld te worden, waaronder ten minste die als in bijlage 2 en bijlage 3 bij dit Reglement
genoemd.
2. Kandidaatplanten dienen te worden geteeld in een van een sluis voorziene, afgesloten luisdichte kas, waarin geen
moederplanten en/of teeltmateriaal van enige andere klasse voorkomen respectievelijk voorkomt, in ziektevrije grond
evenals los van ondergrond, afzonderlijk in potten of containers, onder strikt bedrijfshygiënische omstandigheden.
Deze luisdichte kas moet door Naktuinbouw worden beoordeeld en geaccepteerd voor dit gebruik. De kandidaatplanten
moeten op een door Naktuinbouw geaccepteerde wijze en door een door Naktuinbouw erkende instelling
(EMT) worden getoetst op alle pathogenen, als in bijlage 3 bij dit Reglement aangegeven. De kandidaatplanten
moeten voorts door de deelnemer in het bijzonder op rasechtheid worden gecontroleerd. De deelnemer overlegt de
resultaten van die identiteitscontrole op verzoek aan Naktuinbouw.
3. Nakomelingen van kandidaatplanten, die bij de toetsingen als in lid 2 bedoeld vrij zijn bevonden van de
onderwerpelijke pathogenen, worden door Naktuinbouw aangemerkt als virusvrij materiaal.
4. Kandidaatplanten en de nakomelingen daarvan kunnen door Naktuinbouw ‘voorlopig virusvrij’ worden verklaard als
een deel van de toetsen als bedoeld in lid 2 is uitgevoerd en de planten vrij van die pathogenen zijn bevonden. In
bijlage 2 bij dit Reglement is opgenomen welke pathogenen het betreft.

5. Van de beoordeelde en getoetste kandidaatplanten dient door de toetsende instantie een volledig op datum gesteld
rapport (attest) opgemaakt te worden dat aan de deelnemer wordt verstrekt en waarvan op verzoek een afschrift
ter beschikking is voor Naktuinbouw. Op basis van dit attest wordt door Naktuinbouw een beslissing tot toelating of
opname van de moederplant(en) in de klasse prebasis (SEE) genomen.
INDELING IN KLASSE PREBASIS (SEE)
ARTIKEL 9
1. Moederplanten worden door Naktuinbouw ingedeeld in klasse prebasis (SEE) indien zij:
a) Geteeld worden in van een sluis voorziene, luisdichte kas waarin uitsluitend planten met prebasis-status
voorkomen.
b) Geteeld worden los van ondergrond, afzonderlijk in potten of containers en in ziektevrije grond. Het drainwater
uit de potten of containers mag niet met andere planten in contact komen.
c) Rechtstreeks opgekweekt zijn uit nakomelingen van kandidaatplanten als bedoeld in artikel 8 lid 4 dan wel uit
teeltmateriaal klasse SEE.
d) Op aanwezigheid ziekten visueel zijn beoordeeld en daarvan geheel vrij zijn bevonden;
e) Bij het constateren van ziekte de onderwerpelijke planten direct worden verwijderd, inclusief de planten,
waarmee deze in contact staan en dit te melden bij de Naktuinbouw keurmeester.
f) Voldoende gezond zijn en in het bijzonder vrij van ziekten en plagen, welke door Naktuinbouw in bijlage 2 bij dit
Reglement zijn aangegeven.
g) Voldoen aan de nadere voorwaarden voor het gewas als genoemd in bijlage 2 bij dit Reglement.
2. Teeltmateriaal wordt ingedeeld in klasse SEE, indien dit rechtstreeks afkomstig is van moederplanten klasse SEE en
onder strikt bedrijfshygiënische omstandigheden is beworteld in grond, die niet met de moederplant in contact staat
en voldoende gezond is en in het bijzonder vrij van ziekten en plagen, welke door Naktuinbouw in bijlage 2 bij dit
Reglement zijn aangegeven.
3. Onder specifiek door Naktuinbouw vast te stellen voorwaarden ter van natoetsing kunnen basis I (SE)-planten
gebruikt worden voor het vernieuwen of verjongen van prebasis (SEE)-planten.
INDELING IN KLASSE BASIS I (SE)
ARTIKEL 10
1a. Moederplanten worden door Naktuinbouw ingedeeld in de klasse SE1 (1 e generatie SE), indien het gewas bestaat
uit planten, direct geteeld uit in klasse SEE ingedeeld teeltmateriaal. Er wordt geteeld in een van een sluis voorziene
luisdichte kas/tunnel met een minimum hoogte van 2 meter, waarin geen andere dan moederplanten klasse SE1
en SE2 voorkomen. Het is in een luisdichte kas (met een minimum hoogte van 2 meter), toegestaan in hetzelfde
seizoen SE1 materiaal nogmaals door te vermeerderen met als resultaat SE1 materiaal. Vermeerderingsmethoden
en omstandigheden waarin wordt vermeerderd zijn te allen tijde op aanwijzing/beoordeling van Naktuinbouw.
1b. Het is toegestaan SE1 teeltmateriaal nog éénmaal door te vermeerderen in luisdichte tunnels in de klasse SE2
(2 e generatie SE), waarbij het is toegestaan af te wijken van de eis ten aanzien van de minimum kas/tunnelhoogte.
2. Onverminderd het bepaalde in artikel 5 lid 1 kan een teelt van aardbeiplanten klasse SE pas worden begonnen
indien het perceel of de luisdichte kas blijkens voorafgaand, volgens de door Naktuinbouw bepaalde frequentie en
intensiteit, grondonderzoek vrij is bevonden van Longidorus spp. en Xiphinema spp.
3. Naktuinbouw kan ertoe overgaan om planten, welke deel uitmaken van een in klasse SE1 of SE2 in te delen gewas
te toetsen dan wel steekproefsgewijze te toetsen op Phytophthora fragariae var. rubi en/of Phytophthora fragariae
var. Fragariae (roodwortelrot), virusziekten en/of overige pathogenen. Bij constatering van enige besmetting kan het
gewas in een lagere klasse worden ingedeeld respectievelijk worden uitgesloten van certificering.

4. Teeltmateriaal, dat rechtstreeks afkomstig is van moederplanten klasse SE en bovendien zelf voldoet aan de in lid 3
bedoelde eisen, wordt ingedeeld in de overeenkomstige klasse SE.
5. Indeling in klasse SE kan voorts slechts geschieden, indien de toleranties ter zake van ziekten en plagen als in de
bij dit Reglement behorende bijlage 2 nader genoemd voor die klasse niet zijn overschreden, en de voorgeschreven
maatregelen zijn gevolgd.
6. Indeling in klasse basis I (SE) kan voorts geschieden indien aan de identiteitscontrole eisen (als opgenomen in
bijlage 5 dit Reglement) is voldaan.
INDELING IN KLASSE EE
ARTIKEL 11
1. Moederplanten worden ingedeeld in de klasse basis II EE, indien het gewas bestaat uit planten, direct geteeld uit
in ten minste in klasse SE ingedeeld teeltmateriaal en indien het materiaal voldoet aan de in bijlage 2 opgenomen
voorwaarden. Door Naktuinbouw worden de in bijlage 4 bij dit Reglement omschreven natoetsingen verricht.
2. Onverminderd het bepaalde in artikel 5 lid 1 kan een teelt van aardbeiplanten klasse EE pas worden begonnen
indien het perceel blijkens voorafgaand, volgens de door Naktuinbouw bepaalde frequentie en intensiteit,
grondonderzoek vrij is bevonden van Longidorus spp. en Xiphinema spp.
3. Naktuinbouw kan ertoe overgaan om planten, welke deel uitmaken van een in klasse EE in te delen gewas te
toetsen dan wel steekproefsgewijze te toetsen op Phytophthora fragariae var. rubi en/of Phytophthora fragariae
var. Fragariae (roodwortelrot), virusziekten en/of overige pathogenen. Bij constatering van virusbesmetting kan het
gewas in een lagere klasse worden ingedeeld respectievelijk worden uitgesloten van certificering.
4. Teeltmateriaal dat rechtstreeks afkomstig is van moederplanten klasse EE (bijvoorbeeld wachtbedden) bovendien
zelf voldoet aan de in lid 1 bedoelde eisen, wordt ingedeeld in de overeenkomstige klasse EE.
5. Indeling klasse EE kan voorts slechts geschieden, indien de toleranties ter zake van ziekten en plagen als in de bij
dit Reglement behorende bijlage 2 nader genoemd voor die rassen niet zijn overschreden, en de voorgeschreven
maatregelen zijn gevolgd.
6. Indeling in klasse EE kan voorts geschieden indien aan de identiteitscontrole als opgenomen in bijlage 5 bij dit
Reglement is voldaan.
INDELING IN KLASSE E
ARTIKEL 12
1. Moederplanten worden door Naktuinbouw ingedeeld in klasse gecertificeerd (E), indien het gewas bestaat uit
planten, direct geteeld uit ten minste in klasse EE ingedeeld teeltmateriaal en indien het materiaal voldoet aan
de in bijlage 2 genoemde voorwaarden. Door Naktuinbouw worden de in bijlage 4 bij dit Reglement omschreven
natoetsingen verricht.
2. Indeling in klasse E kan overigens slechts geschieden indien de toleranties ter zake van ziekten en plagen als in de
bij dit Reglement behorende bijlage 2 nader genoemd voor die klasse niet zijn overschreden, en de voorgeschreven
maatregelen zijn gevolgd.
3. Planten en plantendelen die rechtstreeks afkomstig zijn van moederplanten klasse E en planten die zijn geteeld uit
plantendelen, rechtstreeks afkomstig van moederplanten klasse E, en bovendien zelf voldoen aan de in lid 1 en 2
bedoelde eisen, worden ingedeeld in de klasse E.
4. Naktuinbouw kan ertoe overgaan planten, welke deel uitmaken van een in klasse E in te delen gewas te toetsen dan

wel steekproefsgewijze te toetsen op Phytophthora fragariae var. Rubi en/of Phytophthora fragariae var. Fragariae
(roodwortelrot) en/of overige pathogenen.
5. Planten en plantendelen uitgeplant als wachtbedplanten, die rechtstreeks afkomstig zijn van moederplanten klasse E
en planten die zijn geteeld uit plantendelen, rechtstreeks afkomstig van moederplanten klasse E, en bovendien zelf
voldoen aan de in lid 4 bedoelde eisen, worden ingedeeld in de klasse E.
UITWENDIGE KWALITEIT
ARTIKEL 13
De planten dienen voldoende ontwikkeld te zijn, goed te zijn beworteld (met uitzondering van stek) niet te ijl gegroeid,
voldoende te zijn ontdaan van ranken en dode bladeren en praktisch vrij te zijn van schade door droogte, vorst,
wateroverlast en dergelijke.
SORTERING
ARTIKEL 14
Plantmateriaal dient afgeleverd te worden met de afnemer overeengekomen bedrijfseigen sortering. Een marge van
10% buiten de overeengekomen sortering is toegestaan. De sortering dient op het leveranciersdocument te worden
aangegeven.
IDENTIFICERING EN DOCUMENTEN
ARTIKEL 15
1. Teeltmateriaal dat in een der klassen SEE, SE en EE is ingedeeld en bestemd is voor vermeerdering, dient bij
aflevering vergezeld te zijn van een certificaat volgens het model van bijlage IV van dit Reglement. Het certificaat
wordt door Naktuinbouw verstrekt. De verpakkingseenheden dienen voorzien te zijn van door Naktuinbouw verstrekte
kistkaarten, of door de leverancier van de planten vervaardigde kistkaarten, waarvan de lay-out door Naktuinbouw is
goedgekeurd.
2. Teeltmateriaal ingedeeld in de klasse E dient vergezeld te gaan van een door de deelnemer vervaardigd
afleverdocument, waarop de navolgende voor certificering van toepassing zijnde aanvullende informatie is vermeld:
klasse, rooiweek, aantal eenheden, stuks per verpakking en sortering. Hij dient daartoe deze aanduiding op de
afleverbon per partij te vermelden.
3. Teeltmateriaal dat in een der klassen SEE, SE, EE of E is ingedeeld, dient bij aflevering vergezeld te zijn van een
vermelding dat de moederplanten een CATT-behandeling hebben ondergaan indien dit van toepassing is. Van alle
planten waarvan de moederplanten zijn behandeld dient dit te zijn aangegeven op het leveranciersdocument bij
levering van Elite-planten. De vermelde CATT-behandelingen mogen uitsluitend worden uitgevoerd door een door
Naktuinbouw/Plantum erkend bedrijf. Naktuinbouw zal toezien op deze verplichting middels een door Naktuinbouw
bepaalde procedure.
4. De lay-out van het afleverdocument dient vooraf ter goedkeuring worden voorgelegd aan Naktuinbouw. De leverancier
is gerechtigd de aanduiding Naktuinbouw Elite E voor dit materiaal te gebruiken (per partij aan te geven). Op verzoek
kan voor plantmateriaal in de klasse E door Naktuinbouw een officieel Naktuinbouw Elite® certificaat worden
afgegeven.
5. Het certificaat is slechts geldig indien het is voorzien van dienststempel en paraaf van de bevoegde functionaris
van Naktuinbouw. Het certificaat dient de zending te vergezellen of kort na de aflevering te worden verzonden. In
geval van meerdere deelleveringen mag een verzamelcertificaat afgegeven worden direct na de laatst verzonden
deellevering.
6. Een certificaat wordt per partij afgegeven. Op een certificaat kunnen twee of meer partijen worden omschreven, indien
voor de aangeduide partijen dezelfde geldigheidsduur van toepassing is.

7. De leverancier is gerechtigd op de afleverbon de aanduiding Naktuinbouw Elite voor gecertificeerd materiaal te
gebruiken. Hij dient daartoe deze aanduiding op de afleverbon per partij te vermelden.
8. Een certificaat wordt per partij afgegeven. Op een certificaat kunnen twee of meer partijen worden omschreven, indien
voor de aangeduide partijen dezelfde geldigheidsduur van toepassing is.
9. Het is niet toegestaan niet gecertificeerd plantmateriaal (Conformitas Agraria Communitas, CAC) af te leveren met een
Elite certificaat.
10. Behoudens het geval wanneer Nederland land van productie is wordt op het certificaat of leveranciersdocument het
land van productie van de planten vermeld.
11. Verse planten en trayplanten van aardbei, maar ook zg. ‘long cane planten’ bij braam/framboos, dienen bij aflevering
minimaal voorzien te zijn van een door Naktuinbouw verstrekte palletkaart dan wel van door de leverancier van de
planten zelf vervaardigde palletkaarten, waarvan de lay-out door Naktuinbouw is goedgekeurd. Tevens dient een
leveranciersdocument te worden bijgevoegd.
12. De waarmerking van planten, verpakkingseenheden, gewas of gewasgroep vindt plaats volgens de eisen, als in
bijlage 8 bij dit Reglement opgenomen.
13. Op het certificaat dan wel waarmerkstrookje kan naast de rasnaam ook een aanduiding worden geplaatst van de
klonale benaming en/of de plaats waar de betreffende kloon is geselecteerd.
14. Het is toegestaan aan rasnamen en klonale aanduidingen op het certificaat merknamen toe te voegen mits daartoe
van de betreffende merkhouder toestemming is verkregen.
WEIGERING TOT CERTIFICERING EN INTREKKEN VERSTREKTE DOCUMENTATIE
ARTIKEL 16
1. Indien Naktuinbouw constateert, dat een ter certificering aangeboden partij niet aan de eisen van dit Reglement of de
daarop berustende voorschriften voldoet, wordt certificering voor de betrokken partij geweigerd. Indien op aanwijzing
van Naktuinbouw maatregelen genomen zijn, kan een herstelkeuring worden aangevraagd, zodat alsnog certificering
kan volgen, indien de partij na herstelkeuring aan alle eisen voldoet.
2. Naktuinbouw beslist op aanvraag over de afgifte van certificaten. Zij is tevens bevoegd afgegeven certificaten in te
trekken, indien wordt vastgesteld dat het betrokken materiaal of de betrokken deelnemer niet langer aan de gestelde
eisen voldoet.
3. De beslissing van Naktuinbouw ten opzichte van een deelnemende leverancier genomen om ter van één of
meerdere partijen niet tot certificering over te gaan, is vatbaar voor bezwaar en beroep.
4. Het bezwaar als in het vorige lid bedoeld dient te worden neergelegd in een bezwaarschrift, dat voldoet aan het
bepaalde in artikel 6:5 Algemene wet bestuursrecht en dient te worden gericht aan de Directeur Keuringen van
Naktuinbouw.
5. Indien tegen het besluit van Naktuinbouw om niet over te gaan tot certificering bezwaar is gemaakt, kan de
Voorzieningenrechter te Den Haag op verzoek van de indiener van het bezwaarschrift een voorlopige voorziening
treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist.
6. Behoudens het geval dat de aanwezigheid van quarantaineorganismen is vastgesteld, is de leverancier te allen tijde
gerechtigd een herstelkeuring te verzoeken bij de Hoofd Keuringen van Naktuinbouw.
7. Indien een deelnemer zijn financiële verplichtingen, ook die uit andere hoofde dan certificering, jegens Naktuinbouw
niet nakomt en in verzuim is, kan deze haar certificeringactiviteiten opschorten tot aan de datum van complete
voldoening.

SLOTBEPALINGEN
ARTIKEL 17
1. Dit Reglement kan worden aangehaald als Certificeringreglement Naktuinbouw Elite SOFTFRUITGEWASSEN.
2. In de gevallen waarin dit Reglement niet voorziet, beslist het hoofd Keuringen van Naktuinbouw.
3. Dit Reglement treedt in werking op 1 juni 2012.

BIJLAGE 1
Voor certificering komt uitsluitend teeltmateriaal van softfruitrassen in
aanmerking die:
a. zijn opgenomen in het Nederlands Rassenregister of Europees Rassenregister of een ander door
Naktuinbouw geaccepteerd register;
b. zodanig zijn beschreven en geïdentificeerd dat naar het oordeel van Naktuinbouw aan de
rasbeschrijvingseisen is voldaan.
Naktuinbouw beheert een overzicht van softfruitrassen waarvoor de certificering is opengesteld en waarvan adequate
rasbeschrijvingen beschikbaar zijn.

BIJLAGE 2
Gezondheidsvoorschriften en eisen voor te certificeren teeltmateriaal
Framboos/Braam in aanvulling op het bepaalde in het keuringsreglement
Naktuinbouw.
Ziekte / plaag Maatregelen tijdens teelt Maximum tolerantie (visueel) bij
aflevering (in procenten)
Schimmelziekten Eisen Klasse
SEE SE EE E
Phytophthora cactorum
(stengelbasisrot)
Phytophtora citricola
Phytophtora cambivora
Aangetaste planten verwijderen of
haarden afbakenen en vernietigen.
Partijen of delen van partijen komen
bij een aantasting groter dan 5% niet
meer voor certificering in aanmerking,
ook niet na opzuivering.
Afbakeningsafstanden zoals door
Naktuinbouw aangegeven
Verticillium spp. (verwelkingsziekte) Aangetaste planten verwijderen of
haarden afbakenen en vernietigen.
Partijen of delen van partijen komen
bij een aantasting groter dan 1% niet
voor certificering in aanmerking, ook
niet na opzuivering. Opzuivering c.q.
vernietiging van de haarden dient vóór
15 september te zijn plaatsgevonden.
Botryotinia fuckeliana
(anam. Botrytis cinerea)
(stengelrot, koprot)
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
Phytophthora fragariae var. rubi Aangetaste planten/plekken dienen
met door Naktuinbouw aangegeven
afstanden te worden afgebakend.
Plantmateriaal van percelen of delen
daarvan (door Naktuinbouw aan te geven)
waar aantasting is waargenomen,
komen niet meer in aanmerking om
afgeleverd te worden als gecertificeerd
plantmateriaal.
Peronospora rubi
Valse meeldauw
In het afgebakende besmette deel
mogen geen handelingen meer plaatsvinden.
Het besmette deel dient na het
rooien van het goedgekeurde teeltmateriaal
vernietigd te worden. Percelen
of delen daarvan (door Naktuinbouw te
bepalen) waar aantasting is waargenomen
komen niet meer in aanmerking
om gecertificeerd plantmateriaal te
produceren.
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
0 0 0 Visueel vrij
0 0 0 0
0 0,5 0,5 0
0 0 0 0
0 0 0 Visueel vrij

Ziekte / plaag Maatregelen tijdens teelt Maximum tolerantie (visueel) bij
aflevering (in producenten)
Bacterieziekten Eisen Klasse
SEE SE EE E
Rhodococcus fascians Aangetaste planten verwijderen of
haarden afbakenen en vernietigen.
Partijen of delen van partijen moederplanten
komen bij een aantasting niet
voor certificering in aanmerking ook
niet na opzuivering
0 0 0 Visueel vrij
Agrobactrium spp. Aangetaste planten verwijderen of
haarden afbakenen en vernietigen.
Partijen of delen van partijen moederplanten
komen bij een aantasting niet
voor certificering in aanmerking ook
niet na opzuivering
0 0 0 Visueel vrij
Insecten
Luizen, waaronder
- Amphorophora rubi
(Grote Frambozenluis)
-Aphis idaei
(Kleine frambozenluis)
-Aphis roburum
(Kleine bramenluis)
Macrosiphum euphorbiae
-(Aardappeltopluis)
Cicaden, waaronder
Maeropsisfuseula sp
Resseliella theobaldi
-(Frambozenschorsgalmug)
Nematoden
Adequate maatregelen nemen. Indien
in SEE of SE aantastingen door luizen
worden aangetroffen, wordt natoetsing
op bladluisoverdraagbare virussen van
aangetaste partijen voorgeschreven.
Totdat de uitslag bekend is vindt geen
certificering als SEE of SE plaats.
Adequate maatregelen nemen. Indien
in SEE of SE aantastingen door
cicaden worden aangetroffen, wordt
natoetsing op bladluisoverdraagbare
virussen van aangetaste partijen voorgeschreven.
Totdat de uitslag bekend
is vindt geen certificering als SEE of
SE plaats.
Adequate maatregelen nemen. Aangetaste
planten verwijderen of haarden
afbakenen en vernietigen
0 0 0,5 Visueel vrij
0 0 0,5 Visueel vrij
0 0 0,5 Visueel vrij

Ziekte / plaag Maatregelen tijdens teelt Maximum tolerantie (visueel) bij
aflevering (in producenten)
Nematoden Eisen Klasse
SEE SE EE E
Meloidogyne hapla
(Noordelijk wortelknobbelaaltje)
Zie P(a)ratylenchus spp. 0 0 0 0.5
Overige schadelijke aaltjes Zie P(a)ratylenchus spp. 0 0 0 0.5
Meloidogyne fallax
(Bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje)
Zie P(a)ratylenchus spp. 0 0 0 0
Longidorus spp. en Xiphinema spp. vrij vrij vrij nag. vrij
Zie artikel 10, 11 en 12 van de Certificeringvoorschriften
Virusziekten
Planten met virussymptomen verwijderen.
Het gewas waarin visuele
zichtbare aantastingen zijn aangetroffen
komt niet meer voor certificering in
aanmerking.
0 0 0,05 2
**Rubus
(a) De teelt van Rubus planten in de volle grond in de klasse SE en EE kan pas worden aangevangen indien het perceel
blijkens voorafgaand grondonderzoek, volgens de Naktuinbouw bepaalde frequentie en intensiteit, is vrij bevonden van
Longidorens en Xiphinema spp.
(b) De teelt van Rubus planten in de volle grond in de klasse E kan pas worden aangevangen indien het perceel blijkens
voorafgaand grondonderzoek, volgens de Naktuinbouw bepaalde frequentie en intensiteit, nagenoeg vrij bevonden is van
Longidorens en Xiphinema spp.
(c) Bij de teelt van Rubus idaeus (framboos) in de volle grond dient er tussen de verschillende partijen (rassen) een
tussenruimte aanwezig te zijn van tenminste 3 meter, hiervan dient tenminste één meter te worden vrij gehouden van
planten gedurende het groeiseizoen.

Gezondheidsvoorschriften en eisen voor te certificeren teeltmateriaal Aardbeiplanten in aanvulling op het
bepaalde in het keuringsreglement Naktuinbouw.
Ziekte / plaag Maatregelen tijdens teelt Maximum tolerantie (visueel) bij
aflevering (in producenten)
Schimmelziekten Eisen Klasse
SEE SE EE E
Gnomonia comari
(kelk- en steelrot)
Sphaerotheca aphanis
(echte meeldauw)
Alternaria alternata *
(paarse vlekkenziekte)
Ceratobasidium cornigerum (anam.
Rhizoctonia fragariae) en Thanatephorus
cucumeris (anam. Rhizoctonia
solani)
(stengelrot)
Botryotinia fuckeliana (anam. Botrytis
cinerea)
(stengelrot, koprot)
Phytophthora cactorum (stengelbasisrot)
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
Adequate maatregelen nemen ter
bestrijding.
Aangetaste planten verwijderen of
haarden afbakenen en vernietigen.
Partijen of delen van partijen komen
bij een aantasting groter dan 5% niet
meer voor certificering in aanmerking,
ook niet na opzuivering. Afbakeningsafstanden
zoals door Naktuinbouw
aangegeven.
Verticillium spp. (verwelkingsziekte) Aangetaste planten verwijderen of
haarden afbakenen en vernietigen.
Partijen of delen van partijen komen
bij een aantasting groter dan 1% niet
voor certificering in aanmerking, ook
niet na opzuivering. Opzuivering c.q.
vernietiging van de haarden dient vóór
15 september te zijn plaatsgevonden.
Colletotrichum acutatum Aangetaste planten dienen met een
door Naktuinbouw bepaalde afbakening
direct adequaat vernietigd te
worden.
0 0 0.5 1
Bij aflevering praktisch vrij.
0 0.5 1 1
0 0.5 0.5 1
0 0.5 0.5 1
0 0 0 0.5
0 0 0 0
0 0 0 0

Ziekte / plaag Maatregelen tijdens teelt Maximum tolerantie (visueel) bij
aflevering (in producenten)
Schimmelziekten Eisen Klasse
SEE SE EE E
Phytophthora fragariae var. fragariae
(roodwortelrot)
Aangetaste planten/plekken dienen
met door Naktuinbouw aangegeven
afstanden te worden afgebakend.
Plantmateriaal van percelen of delen
daarvan (door Naktuinbouw aan te geven)
waar aantasting is waargenomen,
komen niet meer in aanmerking om
afgeleverd te worden als gecertificeerd
plantmateriaal.
In het afgebakende besmette deel
mogen geen handelingen meer plaatsvinden.
Het besmette deel dient na het
rooien van het goedgekeurde teeltmateriaal
vernietigd te worden. Percelen
of delen daarvan (door Naktuinbouw te
bepalen) waar aantasting is waargenomen
komen niet meer in aanmerking
om gecertificeerd plantmateriaal te
produceren.
0 0 0 0
Bacterieziekten
Xanthomonas fragariae Haarden van aantastingen dienen met
door Naktuinbouw aangegeven afstanden
te worden afgebakend. Partijen
waarin aantasting is waargenomen komen
niet meer in aanmerking voor het
afleveren als gecertificeerd teeltmateriaal.
Voor zover sprake is van afgebakende
delen waarin geen aantastingen
zijn aangetroffen kan besloten worden
alsnog tot ontheffing over te gaan.
0 0 0 0
Insecten
Luizen, waaronder
- Chaetosiphon fragaefolii
(aardbeiknotshaarluis)
Mijten
Phytonemus pallidus spp. fragariae
(aardbeimijt)
Tetranychus urticae
(bonenspintmijt)
Adequate maatregelen nemen. Indien
in SEE of SE aantastingen door luizen
worden aangetroffen, wordt natoetsing
op bladluisoverdraagbare virussen van
aangetaste partijen voorgeschreven.
Totdat de uitslag bekend is vindt geen
certificering als SEE of SE plaats.
0 0 0.5 1
Aantastingen zoals door Naktuinbouw 0 0 0 0
aangegeven afbakenen en vernietigen.
Plantmateriaal van percelen
waarin visueel door leverancier en/
of Naktuinbouw aantastingen zijn
waargenomen komt niet meer voor
certificering in aanmerking.
Adequate maatregelen nemen. Bij aflevering praktisch vrij.

Ziekte / plaag Maatregelen tijdens teelt Maximum tolerantie (visueel) bij
aflevering (in producenten)
Nematoden Eisen Klasse
SEE SE EE E
Aphelenchoides spp. (bladaaltjes) Aangetaste planten verwijderen. 0 0 0 0.5
Ditylenchus dipsaci (stengelaaltjes) Aangetaste planten verwijderen. 0 0 0 0
P(a)ratylenchus spp. (wortellesieaaltjes)
Meloidogyne hapla
(Noordelijk wortelknobbelaaltje)
Aangetaste planten verwijderen en
aangetaste plekken afbakenen zoals
door Naktuinbouw aangegeven. Teeltmateriaal
gegroeid binnen de afgebakende
plek komt niet voor certificering
in aanmerking.
SE teeltmateriaal.
Aangetaste planten verwijderen, uitsluitend
gebruik voor eigen vermeerdering.
Bij het verspreid voorkomen
in plantmateriaal komen percelen of
delen daarvan niet in aanmerking voor
certificering. Bij pleksgewijze aantasting
afbakenen zoals door Naktuinbouw
aangegeven. Pleksgewijze
aantastingen vernietigen.
0 0 0 0.5
Zie P(a)ratylenchus spp. 0 0 0 0.5
Overige schadelijke aaltjes Zie P(a)ratylenchus spp. 0 0 0 0.5
Meloidogyne fallax
(Bedrieglijk maïswortelknobbelaaltje)
Zie P(a)ratylenchus spp. 0 0 0 0
Longidorus spp. en Xiphinema spp. Planten met virussymptomen verwijderen.
Het gewas waarin visuele
zichtbare aantastingen zijn aangetroffen
komt niet meer voor certificering in
aanmerking.
vrij vrij vrij nagenoeg
vrij
Overig
Green petal fytoplasma Planten met symptomen verwijderen. 0 0 0 0.5
Voorjaarsbont Aangetaste planten verwijderen. 0 0 0 0
Zwart wortelrot en overige kwaliteits- Zieke planten verwijderen of zieke 0 0 0 0.5
ziekten
plekken afbakenen. Bij een aantasting
groter dan 5% geen certificering van
partij of partij gedeelte.
Ten aanzien van overige ziekten en plagen geldt de bepaling dat SEE teeltmateriaal bij aflevering daarvan volledig vrij
dient te zijn. Overig te certificeren teeltmateriaal dient praktisch vrij van aantastingen te zijn.
**fragariae
De teelt van aardbeiplanten klasse E kan pas worden aangevangen indien het perceel blijkens voorafgaand grondonderzoek,
volgens de door Naktuinbouw bepaalde frequentie en intensiteit, nagenoeg vrij bevonden is van Longidorus spp. en
Xiphinema spp.

BIJLAGE 3
Nadere voorschriften met betrekking tot toetsing op pathogenen van
teeltmateriaal Aardbeiplanten.
Virusziekten
(Engels/Nederlandse naam)
Diagnose via
symptomen
Mechanische inoculatie
op kruidachtige
indicatoren
Indicatoren voor bladenenting
UC-nummer:
Virusziekten die voorkomen in de EPPO-regio en waarop in het Naktuinbouw-certificeringssysteem getoetst wordt:
Luisoverdraagbaar:
Strawberry crinkle virus
aardbei-krinkelvirus
Strawberry mild yellow-edge virus
zwak-geelrandvirus van aardbei
Strawberry mottle virus aardbeivlekkenvirus
Strawberry vein banding virus
aardbeinerfbandmozaiëkvirus
Cicadenoverdraagbaar:
Strawberry green petal
fytoplasma
Nee Nee 4,5
Nee Nee 4,5
Nee Nee 4,5
Nee Nee 6,12
Ja Nee -
Aaltjesoverdraagbaar:
Arabis mosaic nepovirus
(Arabis-mozaïekvirus)
Raspberry ringspot nepovirus
Nee Ja -
Frambozekringvlekkenvirus
Strawberry latent ringspot nepovirus
Nee Ja -
Latent aardbeikringvlekkenvirus
Tomato black ring nepovirus
Nee Ja -
tomatenzwartkringvirus Nee Ja -

Nadere voorschriften met betrekking tot toetsing van teeltmateriaal:
**Rubus.
Pathogeen Toetsmethode
Virussen
Apple mosaic virus (ApMV)
Black raspberry necrosis virus (BRNV)
Cherry leaf roll nepovirus (CLRV)
Cucumber mosaic virus (CMV)
Raspberry leafmottle (RLMV)
Raspberry leaf spot (RLSV)
Raspberry vein chlorosis virus (RVCV)
Rubus yellow net virus (RYNV)
Raspberry bushy dwarf virus (RBDV)
Arabis mosaic nepovirus (AMV)
Raspberry ringspot nepovirus (RpRSV)
Strawberry latent ringspot nepovirus (SLRSV)
Tomato black ring nepovirus (TBRV)
Phytoplasmas
Rubus stunt phytoplasma
Op virus gelijkende ziekten
Raspberry yellow spot
Schimmels
Phytophthora fragariae var. rubi
(a)
(b)
(a)
(a)
(b)
(b), (d)
(d), (j)
(b)
(a), (g)
(a)
(a)
(a)
(a)
(c), (d), en visueel bevestigingstoets (h)
(a) mechanische inoculatie op Chenopodium quinoa, Cucumis sativus en Nicotiana clevelandii.
(b) inoculatie door enten op Rubus occidentalis ‘Cumberland’.
(c) Inoculatie door enten op Rubus idaeus ‘Malling Landmark’
(d) Inoculatie door enten op Rubus idaeus ‘Norfolk Giant’
(g) ELISA
(h) PCR
(j) Inoculatie door enten op Rubus idaeus ‘Baumforth’s seedling’
(l) Vangplantentoets Rubus idaeus ‘Glen Moy’
**fragariae
Phytophthora fragariae var. fragariae, Colletotrichum acutatum, Xanthomonas fragariae en overige algemeen voorkomende
schimmelziekten.
(b)
(l)

Natoetsingen:
**Rubus
BIJLAGE 4
Klasse SEE Om het jaar toetsing op de virussen die getoetst worden op Rubus
occidentalis ‘Cumberland’
Klasse SE Bij aanplanten kan Naktuinbouw een steekproefsgewijze natoetsing op
Raspberry bushy dwarf virus (RBDV)
Klasse EE Bij aanplanten kan Naktuinbouw een steekproefsgewijze natoetsing op
Raspberry bushy dwarf virus (RBDV)
Klasse E Geen natoetsing voorgeschreven.
Bij het aantreffen van virus of van op virus lijkende symptomen altijd een monster nemen en natoetsing uitvoeren.

BIJLAGE 5
Eisen aan de identiteit van plantmateriaal
**Rubus
Parallel aan de vermeerdering van SEE-materiaal wordt er plantmateriaal (tenminste 3 planten per ras) opgeplant om
de identiteit van het materiaal vast te stellen. Beoordeling vindt plaats op de rasechtheid en de raszuiverheid. Tevens
vindt beoordeling plaats op ‘korreligheid’.
Is het materiaal voldoende rasecht en raszuiver en vertoont het geen symptomen van korreligheid en voldoet het ook
aan de overige gestelde voorwaarden dan wordt het materiaal in de klasse SE goedgekeurd.
Bij twijfels over de rasechtheid of raszuiverheid en bij verdenkingen van ‘korreligheid’ kan er door Naktuinbouw een opplanting
met vruchtdracht worden voorgeschreven. Hiertoe dienen minimaal 25 planten te worden opgeplant.

Belendingseisen:
**Rubus
BIJLAGE 6
De afstand tussen gecertificeerde Rubus planten en niet-gecertificeerde planten, in het bijzonder fruitplantages en wilde
Rubus dient tenminste 100 meter te zijn.
**Fragariae
EE
wordt geteeld op een perceel, dat tenminste 250 m verwijderd is van perceel waarop niet-gecertificeerde aardbeiplanten
vermeerdering of aardbeienproductie plaatsvindt.
E
het gewas bovendien wordt geteeld op een perceel dat ten minste 50 m verwijderd is van percelen niet-gecertificeerde
aardbeiplanten of aardbeienproductiepercelen

BIJLAGE 7
Eisen gesteld aan in vitro vermeerderd materiaal (Braam/Framboos)
(a) In vitro vermeerdering dient plaats te vinden vanuit teeltmateriaal dat door Naktuinbouw is
gecertificeerd/ingedeeld in klasse SEE/prebasis (afkomstig van moederplanten in de klasse
SEE/prebasis).
(b) Aan de Naktuinbouw dient gemeld te worden in welk laboratorium het materiaal in vitro zal
worden vermeerderd. Vermeerdering dient plaats te vinden in een door Naktuinbouw erkend
laboratorium.
(c) Ten hoogste zijn er tien vermeerderingsstappen toegestaan.
(d) In vitro vermeerdering van als niet stabiel bekend staande rassen is niet toegestaan vanwege
het hoge risico op afwijkingen.
(e) Bij aflevering van in vitro vermeerderd materiaal dient op het certificaat en/of het certificeringslabel
te worden aangegeven dat het materiaal in vitro is vermeerderd. Deze eis vervalt als er
na de in vitro vermeerdering nog een normale vegetatieve vermeerdering plaats vindt, waarbij
vastgesteld is dat er geen sprake is van (zichtbare)afwijkingen in de betreffende partij moederplanten/teeltmateriaal.
Naktuinbouw schrijft voor dat op in vitro vermeerderd materiaal een identiteitscontrole wordt uitgevoerd (voor of na aflevering
van het betreffende materiaal).Voor deze identiteitscontrole dient er na de in vitro vermeerdering een monster te
worden opgeplant op een door Naktuinbouw vastgestelde wijze. Dit monster dient te bestaan uit een door Naktuinbouw
vastgesteld aantal planten. De vermeerderaar is zelf verantwoordelijk voor de opplant van dit monster. Als er direct
van uit de in vitro vermeerdering voor aardbeiteelt/fruitteeltdoeleinden wordt afgeleverd kan deze identiteitscontrole ook
plaatsvinden op een partij planten die voor vruchtproductie worden gebruikt. In dit geval dient de vermeerderaar te zorgen
voor toegang tot dit materiaal. Indien er afwijkingen in een partij worden aangetroffen, waardoor er sprake is van
een niet meer raszuivere partij, dan is aflevering vanuit de nog bij de vermeerderaar aanwezig (in vitro) materiaal van
deze partij niet langer toegestaan. Indien dit het geval is, dan is aflevering van materiaal dat in het betreffende laboratorium
is vermeerderd, pas weer toegestaan als er bij een volgende identiteitscontrole is vastgesteld dat er geen afwijkingen
(meer) voorkomen in de betreffende partij.

BIJLAGE 8
Voorbeeld van het document dat hoort bij het certificeren van
softfruitgewassen:
Voorbeeld

BIJLAGE 9
Voorbeeld waarmerkstrookje/certificeringslabel
Zie de voorbeelden in het keuringsreglement Naktuinbouw:
www.naktuinbouw.nl/onderwerp/regelgeving-naktuinbouw-keuringen