+ Jaarverslag (pdf, 1,1 mb) - Nederlandse Commissie voor ...

Bijlage 3. Onderzoek
De Nederlandse Commissie voor Geodesie stimuleert en coördineert fundamenteel
en strategisch onderzoek op het gebied van de geodesie en de geo-informatie
in Nederland. De NCG voert in samenwerking met partners onderzoek uit dat zij
van belang acht voor de ontwikkeling van de geodesie en de geo-informatie. De
lopende onderzoeksprojecten staan hieronder vermeld. Het overzicht is bijgewerkt
tot 1-8-2009.
Nauwkeuriger bewaken van vaargeuldiepten in drukke scheepvaartroutes
Om een veilige doorgang van de scheepvaart te garanderen moeten regelmatig de
waterdieptes bepaald worden. Tegenwoordig wordt hiervoor gebruik gemaakt van
geavanceerde sonarsystemen zoals de multibeam echosounder (MBES). Dit instrument
is in staat de diepte langs een brede strook, aangeduid met de term 'swathe',
onder het schip te meten. Op die manier kan men een groot gebied met relatief
weinig moeite in kaart brengen.
Niet in alle vaargeulen levert deze methode bevredigende resultaten op. In de
Maasgeul bij Europoort bijvoorbeeld, mengt zoet water uit de Maas zich met zout
Noordzeewater. De wisselingen in de geluidssnelheid die hierdoor in de hele
waterkolom ontstaan, beïnvloeden de metingen dusdanig dat er afwijkingen van
tientallen centimeters in de dieptekaart waarneembaar zijn. Om deze meetfouten te
corrigeren, is een goede schatting van de geluidssnelheid als functie van de diepte,
het geluidssnelheidsprofiel, noodzakelijk. Sinds 2005 is er een methode ontwikkeld
om dit profiel te schatten met behulp van overlappende gebieden in de metingen
zelf. Met behulp van het geschatte profiel kan men vervolgens nauwkeuriger de
diepte bepalen.
Het onderzoek was erop gericht een methode te ontwikkelen zonder dat extra
metingen van het geluidssnelheidprofiel nodig zijn. Hiertoe schat de methode het
instantane geluidssnelheidsprofiel uit de MBES-metingen zelf, waarbij optimaal
gebruik gemaakt wordt van de overlap van de swathes. De methode zoekt naar die
geluidssnelheidsprofielen die de verschillen in waterdieptes tussen overlappende
delen van de swathes minimaliseren.
Geconcludeerd kan worden dat met de methode zoals ontwikkeld in dit onderzoek,
de mogelijkheden om in complexe dynamische gebieden de diepte met grote
nauwkeurigheid te meten sterk vergroot zijn. Dat is van belang voor Nederlandse
overheidsdiensten die actief zijn op het gebied van de mariene geodesie, zoals
Rijkswaterstaat en de Dienst der Hydrografie.
62