nIDug Magazine 06 zomer 2011 - InDesign User Group
nIDug Magazine 06 zomer 2011 - InDesign User Group
nIDug Magazine 06 zomer 2011 - InDesign User Group
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>InDesign</strong> CS5.5: quick review<br />
We stellen de hamvraag maar meteen in het<br />
begin: moet ik upgraden? Wanneer je EPUB-<br />
bestanden en/of HTML-bestanden maakt<br />
vanuit <strong>InDesign</strong> is het antwoord: Ja<br />
En voor ieder ander geldt eigenlijk: …<br />
Met de Ontwerper aan Tafel<br />
Het barst in Nederland van de creativiteit<br />
waarvan de resultaten slechts zichtbaar zijn voor een relatief kleine groep<br />
mensen Ook de hoogte- en dieptepunten waar de maker doorheen moet<br />
om een resultaat te bereiken blijven veelal achter gesloten deuren<br />
In de rubriek Met de Ontwerper aan Tafel laten we mensen aan het woord<br />
over een product van eigen hand waar ze trots op zijn Tevens wordt<br />
verteld waar ze tijdens het proces tegenaan liepen en hoe zij problemen<br />
hebben opgelost<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE<br />
Netherlands <strong>InDesign</strong> <strong>User</strong> <strong>Group</strong><br />
Voorwoord: Over de toekomst 2<br />
Meetingverslag:<br />
Interactieve PDF met <strong>InDesign</strong> 4<br />
<strong>InDesign</strong> CS5 5: quick review 7<br />
<strong>InDesign</strong> voor beginners:<br />
Aan de slag met hyperlinks 12<br />
Knoppen in PDF 15<br />
Grip op GREP: GREP is niet moeilijk 19<br />
De “Heilige Graal” is gevonden! 23<br />
Met de Ontwerper aan Tafel:<br />
Social Media Strategie in 7 stappen 25<br />
Tips ‘n Tricks: Interactieve PDF 28<br />
<strong>zomer</strong> <strong>2011</strong> <strong>06</strong>
Voorwoord: Over de toekomst<br />
Over de toekomst<br />
door: Guy van der Kolk<br />
En daar is hij dan: mijn eerste stukje als voorzitter van de Nederlandse <strong>InDesign</strong> <strong>User</strong> <strong>Group</strong>. Ik moet toegeven dat het af en toe<br />
best pittig is om aan het roer te staan, maar Gabriel heeft een solide fundament neergezet waar ik alleen op voort hoef te bouwen.<br />
Dan sta je daar, aan het roer van een schip wat de haven al een tijdje heeft verlaten, met aan boord een groep mensen die al aardig<br />
bedreven zijn in het op gang houden van het gevaarte. Uiteraard kun je het roer gewoon rechtuit houden en kijken waar het<br />
schip strandt, maar enige richting is toch wel gewenst. Welke kant gaan we op met de Nederlandse <strong>InDesign</strong> <strong>User</strong> <strong>Group</strong>?<br />
En vooral, wat gaat mijn bijdrage aan die richting zijn?<br />
Mijn visie is vrij simpel: de NIDUG wordt in de<br />
toekomst bij iedereen bekend als de plek waar<br />
je op de hoogte wordt gehouden van de laatste<br />
zaken omtrent <strong>InDesign</strong>. Als het met <strong>InDesign</strong><br />
te maken heeft, dan weten wij van de hoed en<br />
de rand en delen we het met jullie. Of dat nu in<br />
levende lijve is, via social media, via ons forum<br />
of via het magazine; wij zijn er voor – maar ook<br />
dankzij – jullie.<br />
Over ons magazine gesproken: voor jullie ligt de<br />
6de editie. Ik wil in ieder geval een virtueel rondje<br />
applaus voor alle helden die 4x per jaar hun tijd<br />
spenderen aan dit magazine in plaats van een<br />
partner, sport of hobby. Dankzij cloud computing,<br />
DropBox, TeamBox, iChat, WhatsApp, SMS en in<br />
het ergste geval zelfs ouderwets via de telefoon<br />
ook nog eens zonder dat we elkaar in levende<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
lijve tegenkomen. Ik ben er trots op om met deze<br />
mensen samen te mogen werken!<br />
Uiteraard hebben we vlak na de publicatie van<br />
editie 5 van ons magazine met elkaar rond de<br />
tafel gezeten over de toekomst. We hebben<br />
besloten om meer thematisch te werken en de<br />
inhoud van het magazine te koppelen aan de<br />
thema’s van onze meetings. Zo staat deze editie<br />
bol van de informatie over Interactieve PDF, terwijl<br />
editie 7 veel aandacht zal besteden aan de<br />
RGB-workflow naar aanleiding van onze meeting<br />
op 5 juli. Met de komst van de <strong>InDesign</strong> en<br />
ePublishing Conference in oktober en de<br />
enorme groei van de tablet-markt zal het laatste<br />
magazine van dit jaar in zijn geheel gewijd zijn<br />
aan publicatie voor devices als de iPad en<br />
andere tablets.<br />
Behalve het overkoepelende thema hebben we<br />
ook twee nieuwe rubrieken toegevoegd.<br />
Enerzijds vonden we het belangrijk dat de doelgroep<br />
van beginnende <strong>InDesign</strong> gebruikers<br />
niet vergeten wordt. We zijn allemaal onderaan<br />
begonnen, en in de praktijk loop ik vaak tegen<br />
het feit aan dat ogenschijnlijk simpele dingen<br />
toch niet goed begrepen worden. Ik durf te<br />
wedden dat zelfs de “gevorderde” gebruiker<br />
nog iets kan opsteken van onze eerste editie<br />
over Hyperlinks in <strong>InDesign</strong>! Anderzijds willen<br />
we – net als de Adobe <strong>User</strong> <strong>Group</strong> tijdens zijn<br />
bijeenkomsten – aandacht besteden aan werk<br />
dat door jullie is geproduceerd en waarvan<br />
jullie het proces met ons willen delen.<br />
Namens het hele team wens ik jullie allemaal<br />
een hele fijne na<strong>zomer</strong>, en tot in oktober!<br />
Guy van der Kolk<br />
voorzitter NIDUG<br />
2
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE<br />
Netherlands <strong>InDesign</strong> <strong>User</strong> <strong>Group</strong><br />
Colofon:<br />
Uitgever<br />
Guy van der Kolk<br />
Eindredactie<br />
Roxann Voss<br />
Art Direction<br />
Bastiaan van Zwieten<br />
Redactie en opmaak<br />
Guy van de Kolk<br />
Christa Floor<br />
Michael Weijenberg<br />
Susanna Kuiper<br />
Myrte van Leyden<br />
Youri Penders<br />
Forum medewerkers<br />
Merijn van der Linden<br />
Michael Weijenberg<br />
Bastiaan van Zwieten<br />
Fotografie<br />
Merijn van der Linden<br />
Cover illustratie<br />
Christa Floor<br />
Advertentiewerving<br />
info@indesignusergroup.nl<br />
Heb je goede ideeën voor een artikel, of wil je graag<br />
een artikel schrijven voor het magazine, stuur dan<br />
een mail naar: redactie@indesignusergroup.nl<br />
Blijf op de hoogte, volg ons op:<br />
<strong>nIDug</strong> <strong>Magazine</strong> is een digitale uitgave van de Netherlands <strong>InDesign</strong><br />
<strong>User</strong> <strong>Group</strong> en verschijnt vier keer per jaar.<br />
Copyright ©<strong>2011</strong> <strong>InDesign</strong><strong>User</strong><strong>Group</strong>.nl. Alle rechten voorbehouden.<br />
Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen,<br />
verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijke<br />
voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.<br />
<strong>nIDug</strong> <strong>Magazine</strong> wordt niet gesteund of gesponsord door Adobe Systems<br />
Incorporated, uitgever van <strong>InDesign</strong>. <strong>InDesign</strong> is een geregistreerd<br />
handelsmerk van Adobe Systems Incorporated.<br />
Alle andere genoemde producten, diensten of handelsmerken zijn<br />
eigendom van hun respectievelijke eigenaren.<br />
&<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Auteurs<br />
Peter Kahrel<br />
Peter volgde een opleiding voor taalkundige aan de Universiteit van Amsterdam.<br />
Sinds 1994 woont en werkt hij in Lancaster als zetter en (kopij-)redacteur voor<br />
uitgevers in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en Duitsland.<br />
In 2003 is hij begonnen met programmeren in JavaScript voor <strong>InDesign</strong> en<br />
werkt nu als script ontwikkelaar.<br />
www.kahrel.plus.com<br />
Frans van der Geest<br />
Auteur van <strong>InDesign</strong> CS5 100% Knowhow. Frans van der Geest is trainer voor<br />
diverse op leidings centra en werkt als vormgever voor diverse bedrijven. Als<br />
trainer heeft Frans van der Geest meegewerkt aan de omschakeling naar een<br />
PDF workflow met <strong>InDesign</strong> en Photoshop voor uitgeverij Sanoma. Daarnaast<br />
was de auteur gastdocent aan de vakgroep Journalis tiek voor de Hoge School<br />
Utrecht en is hij bèta-tester voor Adobe. Frans van der Geest is Adobe Partner,<br />
Adobe Influencer en Adobe Communityexpert. fvdgeestdtp.blogspot.com<br />
Michael Weijenberg<br />
Michael heeft zijn sporen als DTP’er ruimschoots verdiend achter low-end en<br />
high-end Macs en probeert zijn kritische blik daarheen te sturen waar dat het<br />
hardste nodig is. RTFM is zijn favoriete kreet. En dat is hij nu dan ook aan het<br />
doen: de handleiding kent geen geheimen voor MacMickey.<br />
www.macmickey.wordpress.com<br />
Guy van der Kolk<br />
Guy is systeembeheerder en grafisch specialist bij LJS Automatisering in<br />
Den Haag. Na jaren geschreven te hebben voor MacFreak en MacZone,<br />
richt hij als voorzitter van de NIDUG zijn pijlen nu op <strong>InDesign</strong> gebruikers.<br />
Zijn drijfveer: het ‘Aha’-moment!<br />
www.ljs.nl<br />
3
Meetingverslag Interactieve PDF met <strong>InDesign</strong><br />
Interactieve PDF met <strong>InDesign</strong><br />
<strong>nIDug</strong><br />
Netherlands <strong>InDesign</strong> <strong>User</strong> <strong>Group</strong><br />
datum : donderdag 24 maart <strong>2011</strong><br />
locatie : Adobe Systems -<br />
Amsterdam ZO<br />
13:0013:30 : Inloop en ontvangst<br />
13:3015:00 : <strong>InDesign</strong> & Interactieve<br />
PDF met Rudi Spitzers<br />
15:0015:30 : Pauze<br />
15:3016:30 : Acrobat X What’s new, met<br />
Colin van Oosterhout<br />
16:3016:40 : Verloting<br />
16:4017:00 : Afronding<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
tekst: Youri Penders<br />
foto’s: Merijn van der Linden<br />
We schrijven donderdag 24 maart, een dag vol maximale interactie met <strong>InDesign</strong> en Acrobat.<br />
Als nieuwe telg binnen de vrijwilligersgroep aan mij de eer om verslag uit te brengen van deze meeting.<br />
Het is volle bak vandaag. Nagenoeg alle<br />
stoelen zijn gevuld en dat is een goed teken.<br />
Het menu bestaat vandaag uit twee hoofdgerechten:<br />
Acrobat X; de nieuwste versie<br />
van Adobe’s PDFcreator en interactieve PDF<br />
met <strong>InDesign</strong>. Uw chefkoks van vandaag<br />
zijn respectievelijk Colin van Oosterhout<br />
– Senior Business Development Manager<br />
bij Adobe Benelux – en Rudi Spitzers<br />
van Opatel.<br />
Ontvangst<br />
Guy, de voorzitter van NIDUG, serveert zoals<br />
gewoonlijk een voorgerechtje m.b.t. de usergroup.<br />
Een korte terugblik op de afgelopen<br />
maanden waarin Gabriel en Guy van functie<br />
hebben gewisseld. Een prima keuze, want de<br />
lijntjes zijn korter geworden en de vaart zit er<br />
weer goed in bij de vrijwilligers. Thumbs up<br />
voor Gabriel en Guy!<br />
Overigens, als je zin hebt om een bijdrage te<br />
leveren aan deze usergroup, we zoeken altijd<br />
nog vrijwilligers, met name tekstschrijvers en<br />
correctors.<br />
<strong>nIDug</strong> <strong>Magazine</strong><br />
De nieuwste uitgave van ons gratis digitale<br />
magazine wordt nog even genoemd en<br />
vanaf de meeting wordt er live verslag uitge<br />
bracht via Twitter, waarvoor we de hashtag<br />
#nidug gebruiken.<br />
Acrobat X<br />
De in eerste instantie rustig ogende Colin van<br />
Oosterhout neemt het stokje over van Guy<br />
en start zijn presentatie over Acrobat X.<br />
Echter eenmaal gestart blijkt Colin een man<br />
van snelheid te zijn, in een rap tempo sleurt hij<br />
ons mee in een heldere rit over de nieuwste<br />
functies binnen Acrobat X. Acrobat is een<br />
samenwerking tussen software Acrobat X<br />
en Reader X en services via Acrobat.com.<br />
Via de online services is het bijvoorbeeld<br />
mogelijk om de formulierdata van enquêtes<br />
4
Meetingverslag Interactieve PDF met <strong>InDesign</strong><br />
via PDFbestanden te verzamelen. Ook samenwerkingsprocessen<br />
worden door middel van<br />
acrobat.com eenvoudiger gemaakt.<br />
Je kunt hierbij denken aan revisieprocessen<br />
van documenten waarbij de verschillende<br />
ontvangers van het document elkaars<br />
opmerkingen en verbeteringen direct<br />
kunnen volgen. Nooit meer zal er twee keer<br />
opgemerkt worden dat je een komma bent<br />
vergeten! Het PDFportfolio dat in 2008 het<br />
levenslicht zag is nu een container geworden<br />
voor vrijwel alle soorten bestanden: indd, xls,<br />
doc, etc.<br />
Colin van Oosterhout<br />
Senior Business Development Manager, Adobe Benelux<br />
Ook de verbeterde veiligheid van Acrobat is<br />
het vermelden waard. Acrobat X draait nu in<br />
een zogenaamde sandbox, waardoor exploits<br />
tot het verleden behoren.<br />
Colin laat tijdens zijn presentatie enkele mooie<br />
en praktische voorbeelden zien van het gebruik<br />
van een PDFportfolio. De interface ziet er<br />
gelikt uit en geeft een voorvertoning van de<br />
meest gangbare documenten zoals PDF, foto’s<br />
en Microsoft Office documenten. Door middel<br />
van mappen kun je zelf de structuur en volg<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
orde bepalen. Alles natuurlijk zonder ook maar<br />
één regel code hoeven te schrijven. Daar<br />
houden wij <strong>InDesign</strong>ers wel van! Hetzelfde<br />
geldt ook voor het tweaken van het thema<br />
waarin het PDFportfolio wordt weergegeven.<br />
Achtergrondafbeeldingen en kleuren zijn eenvoudig<br />
aan te passen, direct in Acrobat X.<br />
Nieuwsgierig geworden om Acrobat in werking<br />
te zien, of wil je snel aan de slag? Kijk dan op<br />
adobepulse.com voor tutorials, o.a. van Colin.<br />
Colin’s trein komt tot stilstand en het is tijd<br />
voor koffie. De automaat draait op volle toeren<br />
en in de hal wordt ontspannen en wat bijgekletst<br />
over alles wat men bezighoudt.<br />
Interactiviteit in <strong>InDesign</strong><br />
Na de pauze neemt Rudi de plaats in van Colin.<br />
Een goede opvolger van Colin, want Rudi is een<br />
rustige spreker. Hij beheerst de kunst om het<br />
onbekende terrein van interactiviteit met<br />
<strong>InDesign</strong> helder en stapsgewijs uit te zetten.<br />
“ Ik herhaal: gebruik bibliotheken!”<br />
De benadering van interactiviteit middels<br />
<strong>InDesign</strong> wordt bekeken vanuit het oogpunt<br />
van de ontwerper. We hoeven geen programmeerkennis<br />
te bezitten.<br />
Vooraf is het goed om te beseffen dat er vanuit<br />
<strong>InDesign</strong> twee varianten interactiviteit zijn:<br />
interactieve PDF en SWF (gebaseerd op<br />
Flashtechniek). Hou er ook rekening mee dat<br />
deze de informatie gebaseerd is op<br />
<strong>InDesign</strong> CS5.<br />
De hoeveelheid informatie die Rudi met<br />
ons deelt is gigantisch en in dit verslag staat<br />
slechts een deel van alles dat hij met ons<br />
heeft gedeeld. Rudi houdt altijd rekening<br />
met de meest efficiënte manier van werken.<br />
Hij drukt ons op het hart om te beginnen<br />
met een dui de lijke naamgeving. Geen cryptische<br />
om schrijvingen, maar gewoon zinvolle<br />
be stands namen. Een tip waar ik het geheel<br />
mee eens ben. We hoeven ons niet meer te<br />
beperken tot 12 karakters. Bouw je document<br />
op in lagen die ieder hun eigen soort elementen<br />
bevatten (afbeeldingen, tekst,<br />
buttons, etc.).<br />
Als tip aan de creatievelingen onder ons<br />
geeft Rudi aan secuur te werk te gaan met<br />
navi gatie knoppen. Gebruikers hebben<br />
bepaalde ver wachtingen die vaak om conventionele<br />
op los singen vragen. Op Adobe<br />
TV staat de hand leiding “Five Principles of<br />
Inter action Design” van David Hogue die<br />
je op weg helpt om goede interfaces te ontwerpen<br />
gebaseerd op gebruikersgedrag.<br />
Terug naar <strong>InDesign</strong>. Gebruik bibliotheken.<br />
Ik herhaal: gebruik bibliotheken! Deze ondergewaardeerde<br />
mogelijkheid in <strong>InDesign</strong> gaat<br />
je namelijk veel werk uit handen nemen.<br />
Je wilt immers niet twee, drie, vier of meer<br />
keren dezelfde navigatie met al z’n functies<br />
gaan ontwerpen. Maak ‘m één keer aan, sleep<br />
naar de bibliotheek en hergebruik. Alle tijd die<br />
je vanaf nu bespaart kun je gebruiken om<br />
de NIDUGmeetings te bezoeken.<br />
Geweldig, niet?<br />
Het previewpallet zal tijdens het ontwerpen<br />
van interactiviteit binnen <strong>InDesign</strong> een nieuwe<br />
vriend van je worden. Het voorkomt een hoop<br />
exporteerwerk, dus ook hier weer tijdbesparing.<br />
Overigens is het goed te weten dat we interactieve<br />
PDF exporteren via de standaard<br />
exportfunctie en niet via “Voorinstellingen<br />
Adobe PDF | Adobe PDF Presets”. Het extra dialoogvenster<br />
dat tijdens de export verschijnt is<br />
volledig toe gespitst op interactiviteit.<br />
Rudi Spitzers<br />
Opatel<br />
Drie valkuilen die Rudi nog aanhaalt zijn het<br />
creëren van koppelingen naar pagina’s, de<br />
wijze waarop interactieve PDF omgaat met<br />
spreads en het weergeven van animaties in PDF.<br />
Koppelingen naar pagina’s kunnen het best<br />
aangemaakt worden met tekstankers, waar<br />
door er een dynamische koppeling ontstaat<br />
die de juiste pagina aanwijst, zelfs nadat er<br />
pagina’s verwijderd of toegevoegd worden.<br />
Interactieve PDF zal spreads altijd als één<br />
pagina weergeven. Hou daar rekening mee als<br />
je vooraf weet dat je je printwerk wil exporteren<br />
naar interactieve PDF.<br />
5
Meetingverslag Interactieve PDF met <strong>InDesign</strong><br />
Animaties vanuit <strong>InDesign</strong> worden niet<br />
opgenomen binnen interactieve PDF. Wat?!<br />
Ja, je hoort het goed, ze worden niet standaard<br />
meegenomen in een interactieve PDF.<br />
Gelukkig is dit middels een simpele work<br />
around toch toe te passen: exporteer je animatie<br />
als SWF en importeer deze in <strong>InDesign</strong>.<br />
SWF wordt namelijk wél meegenomen in<br />
(interactieve) PDF.<br />
Ter afsluiting nog een paar kreten: Slideshows<br />
kun je maken middels de Multi State Objects.<br />
Video kun je makkelijk encoden via de meegeleverde<br />
Adobe Mediaencoder.<br />
Rudi wordt evenals Colin bedankt met een<br />
groot applaus en dan is het tijd voor de verloting.<br />
Een spannend momentje zo aan het<br />
einde van de middag. De prijzen liegen er<br />
niet om: een licentie voor een CS programma<br />
naar keuze en vijf prachtige hard copies van<br />
<strong>InDesign</strong> CS5 door Frans van der Geest.<br />
Zeven keer Frans…<br />
De gelukkige winnaars van Hèt Nederlandse <strong>InDesign</strong><br />
CS5 boek van de hand van Frans van der Geest<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Lootjes trekken…<br />
Gabriel Powel trekt de lootjes onder toeziend oog van<br />
Guy van der Kolk en Michael Weijenberg<br />
Nog een laatste kop koffie. Er wordt nog wat<br />
informatie uitgewisseld en dan blijft er een<br />
lege zaal over, met hier en daar een lege<br />
koffiekop als stille getuige van een succesvolle<br />
meeting. Tot slot doen we voor de liefhebbers<br />
nog even een afzakkertje in het paviljoen naast<br />
het NSstation. Doe mij maar een biertje en een<br />
portie saté. Heerlijk!<br />
6
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
<strong>InDesign</strong> CS5.5:<br />
quick review<br />
door: Frans van der Geest<br />
We stellen de hamvraag maar meteen in het begin: moet ik upgraden?<br />
Wanneer je EPUB-bestanden en/of HTML-bestanden maakt vanuit <strong>InDesign</strong><br />
is het antwoord: Ja.<br />
En voor ieder ander geldt eigenlijk: Nee, niet echt.<br />
Maar let op: de bestandsformaten van <strong>InDesign</strong><br />
CS5.5 (document, template, bibliotheek,<br />
boekbestanden) zijn NIET direct te openen in<br />
<strong>InDesign</strong> CS5! Vanuit CS5.5 zul je dus weer een<br />
stapje terug moeten via export naar idml.<br />
Lastig, maar zoals altijd begrijpelijk:<br />
nieuwe functies worden niet begrepen door<br />
oudere versies van een software-programma.<br />
Maar aangezien de versie niet CS6 heet maar<br />
een punt-release is, 5.5, verwachten de meeste<br />
gebruikers dat een CS5.5 document zo ook wel<br />
opent in CS5…<br />
Dus een reden om te upgraden ook al genereer<br />
je geen EPUB of HTML is de mogelijkheid om<br />
nieuwere documenten van je klanten te<br />
kunnen verwerken.<br />
Wil je met Adobe DPS gaan werken om voor de<br />
iPad (of andere tablets) te werken, dan is er<br />
goed nieuws: je hoeft niet te upgraden naar<br />
CS5.5 voor deze functionaliteit. Er is namelijk<br />
ook een download beschikbaar die al deze<br />
mogelijkheden in CS5 tot je beschikking stelt.<br />
7
Review <strong>InDesign</strong> CS5.5: quick review<br />
Nieuwe functie<br />
De belangrijkste functies liggen dus bij de mogelijkheden van<br />
EPUB en HTML export.<br />
Verbeterde eBook-functies<br />
Je kunt nu elk object een specifieke eigenschap meegeven voor<br />
het exporteren naar ePub: zo kun je verscheidene objecten op<br />
een pagina groeperen en deze groep als één plaatje laten rasteren<br />
(denk aan een omslag gemaakt in <strong>InDesign</strong> dat uit meerdere<br />
kaders bestaat). Een Alt-tekst (mogelijk te lezen uit metadata<br />
– XMP – van een geplaatst bestand) is in te voegen en gelabelde<br />
PDF opties zijn uitgebreid:<br />
Je kunt exportlabels hangen aan alinea- en tekenstijlen zodat bijvoorbeeld<br />
je lopende tekst altijd ‘p’ als tag heeft bij het exporteren:<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
EPUB-exportopties<br />
Veel opties van Exportopties voor object vindt je ook bij EPUB-exportopties<br />
De hele ePub-exportafhandeling is gewijzigd (opnieuw geschreven),<br />
je vindt het nu terug als export-optie wanneer je Bestand ><br />
Exporteren… | File Export… kiest. Veel van de object-exportopties<br />
vind je hierin terug.<br />
Maar, en dat is echt mooi, de volgorde waarin het bestand wordt<br />
geëxporteerd naar ePub (bijvoorbeeld alle afbeeldingen aan het<br />
eind van de tekst, hoofd stuk of juist verankerd in de tekst op een<br />
vaste locatie) kun je losmaken van de structuur waarin het (print)<br />
document is opgemaakt in <strong>InDesign</strong> via het nieuwe deelvenster<br />
Artikelen | Articles (ja, in de Nederlandse versie hebben we nu dus een<br />
deelvenster Artikel en een deelvenster Artikelen!).<br />
Wanneer je nu exporteert kun je aangeven of de volgorde in bijvoorbeeld<br />
het ePub-bestand die van het document is, die van<br />
een XML-structuur of die van het nieuwe ‘Artikelen’-deelvenster!<br />
Deelvenster Artikelen<br />
De volgorde waarin het bestand<br />
wordt geëxporteerd naar ePub<br />
kun je losmaken van de structuur<br />
waarin het (print)document is<br />
opgemaakt in <strong>InDesign</strong>.<br />
8
Review <strong>InDesign</strong> CS5.5: quick review<br />
Verankerde items<br />
Maar (ook al helpt het voor eBook publicaties) er zijn ook fraaie<br />
zaken voor de papier-ontwerper!<br />
Met name ‘Verankerde items’ was nogal een gedoe: eerst een<br />
object kopiëren/knippen, dan in de tekst plakken en dan de<br />
objectinstellingen wijzigen. Slimme mensen hadden natuurlijk<br />
Objectstijlen voor verankerde items aangemaakt die met een klik<br />
het verankerde object op z’n plek zetten, maar toch…<br />
In CS5.5 gaat dat sneller. We hebben een nieuw blauw vierkantje<br />
op de kaders (ja, dat is uit te zetten in de voorkeuren, evenals het<br />
automatisch oplichten van vensters als je er met de cursor over zweeft<br />
- veel mensen blij!). Pak het kader bij het blauwe vierkantje en sleep<br />
het in de tekst: je kader blijft op zijn plaats maar is nu verankerd<br />
in de tekst! (Hou Shift en Alt beiden ingedrukt om de vertrouwde<br />
‘Verankerd object’-dialoog te zien of als in-line object te plaatsen).<br />
Nu nog een objectstijl en klaar!<br />
Een filmpje maakt zoiets natuurlijk veel duidelijker.<br />
In-line verankerde objecten (video)<br />
Objecten zijn nu veel flexibeler te gebruiken in je lopende tekst.<br />
Mocht het filmpje hierboven niet zichtbaar zijn, dan kun je deze ook<br />
op YouTube bekijken.<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Moeder- en kindteksten<br />
Eén tekst eenvoudig op meerdere plaatsen gebruiken.<br />
Teksten in document plaatsen en koppelen is Adobe’s antwoord<br />
op Quarks gesynchroniseerde tekst. Exporteer een tekstkader op<br />
de pagina en plaats deze elders in je document: je hebt dan een<br />
moeder en kind tekst. Wijzigingen in de moeder-tekst worden<br />
automatisch door gevoerd in de kind-tekst. Je kunt zelf bepalen<br />
of opmaak daar ook onder valt. Kind-teksten worden getoond<br />
met een klein pictogram links bovenaan het tekstkader.<br />
iPad en andere tablets: Folio<br />
In het vorige nummer van NIDUG-magazine heb je al een stuk<br />
kunnen lezen over de previewtest van Adobe Digital Publishing<br />
Solution (DPS) voor het maken van interactieve documenten<br />
vanuit <strong>InDesign</strong> voor tablets zoals de iPad.<br />
Goed nieuws: hiervoor hoef je niet te updaten naar CS5.5!<br />
De zogenaamde Folio Producer gereedschappen zijn ook<br />
be schik baar voor <strong>InDesign</strong> CS5. Je kunt ze direct bij Adobe<br />
downloaden voor Windows en Macintosh.<br />
De tools voegen twee deel vensters toe: ‘Overlay Creator’ en<br />
‘Folio Builder’. In het vorige <strong>nIDug</strong>-magazine heb je kunnen lezen<br />
over de mogelijkheden van de ‘Overlay Creator’.<br />
De functio naliteit is hetzelfde gebleven alleen heeft Adobe de<br />
vormgeving van het venster gestroomlijnd.<br />
In de previewversie had je een aparte AIR-applicatie nodig, ‘Content<br />
Builder’, om pagina’s toe te voegen aan een zogenaamde Folio: het<br />
bestands formaat van publicaties voor tablets zoals de iPad.<br />
Overlay Creator<br />
Interactieve objecten voor export<br />
naar iPad maken en bewerken.<br />
[<strong>nIDug</strong> <strong>Magazine</strong> 05]<br />
9
Review <strong>InDesign</strong> CS5.5: quick review<br />
Het deelvenster Folio builder<br />
Direct vanuit <strong>InDesign</strong> openstaande pagina’s of reeds bestaande<br />
documenten toevoegen aan je Folio.<br />
Foliopagina’s: Artikelen…<br />
De Artikelen voor EPUB-export<br />
hebben hier niets mee te maken!<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Deze Content builder bestaat nu niet meer en is vervangen door<br />
enerzijds een deelvenster in <strong>InDesign</strong>, Folio Builder, en anderzijds<br />
een on-line applicatie via Acrobat.com genaamd ‘Folio Producer’.<br />
In de ‘Folio Builder’ kun je openstaande pagina’s direct vanuit<br />
<strong>InDesign</strong> toevoegen aan je te maken Folio (staand of liggend<br />
wordt automatisch herkend) of je kunt reeds bestaande documenten<br />
toevoegen. Pagina’s in een folio heten nu Artikelen (verwarrend:<br />
je hebt Artikelen voor EPUB-export die hier niets mee te maken hebben!)<br />
en zijn wat in de preview van DPS ‘Stacks’ werden genoemd.<br />
Je kunt direct naam en eigenschappen opgeven voor de Folio en<br />
de pagina’s, maar het finetunen, zoals een afbeelding die lezers<br />
zien op de iPad als voorbeeldweergave, metadata en het eigenlijke<br />
maken van het Folio-bestand zelf gebeurd nu on-line, direct in de<br />
browser op Acrobat.com in de ‘Folio Producer’. Je zult ook zien dat<br />
wanneer je pagina’s aan een Folio toevoegt direct vanuit <strong>InDesign</strong>,<br />
met behulp van het deelvenster ‘Folio Builder’, je bestanden<br />
worden geüpload naar Acrobat.com. Je hebt dus niet meer, zoals<br />
in de previewfase van DPS, een Folio-bestand lokaal op de harde<br />
schijf staan, alles staat nu ‘in de cloud’!<br />
Wel kun je vanuit het deelvenster ‘Folio Builder’ een preview<br />
genereren om op je computerbeeldscherm te testen (‘Content<br />
Viewer’ heet de AIR-applicatie die dat voor z’n rekening neemt)<br />
voordat je de eigenlijke Folio gaat maken. En dat echte maken<br />
van de Folio kan alleen als je een abonnement neemt op Adobe<br />
DPS met een minimum van maar liefst 400 euro per maand.<br />
Maar je kunt dus wel je Folio’s gratis blijven testen in ‘Content<br />
Viewer’.<br />
In de AppStore kun je ook de iPad- (of Android- etc) versie van<br />
Adobe’s Content Viewer app downloaden om een Folio op je<br />
iPad te testen, maar zonder een Adobe Acrobat.com adres en<br />
een live internetverbinding kom je niet ver.<br />
Je kunt dus niet meer lokaal een Folio-bestand bouwen en dit<br />
‘sideloaden’ naar je iPad om te testen.<br />
Goed nieuws: een eenvoudig acrobat.com-adres is gratis en je<br />
kunt één Folio per keer testen (helaas maar een tegelijkertijd:<br />
maak je een nieuwe folio, dan moet je de oude wissen!).<br />
De on-line applicatie Folio Producer<br />
Vervangt samen met het deelvenster Folio Builder de Content Builder uit de previewtest van Adobe Digital Publishing Solution (DPS)<br />
10
Review <strong>InDesign</strong> CS5.5: quick review<br />
Acrobat.com, alles in de cloud<br />
Alle bestanden worden direct geüpload naar Acrobat.com. Ook het genereren van de folio en het finetunen van<br />
bestanden gebeurt on-line.<br />
Een betaald Acrobat.com-account voor ongeveer 12 euro excl.<br />
BTW per maand (of 119 euro per jaar excl. BTW) maakt 20 folio’s<br />
tegelijkertijd mogelijk. Dat valt dus wel mee.<br />
Als je het ‘Folio Builder’-deelvenster gebruikt in <strong>InDesign</strong> CS5/5.5<br />
met geïnstalleerde Adobe DPS plug-ins (jawel, GRATIS te downloaden!)<br />
kopieert <strong>InDesign</strong> al je pagina’s voor de Folio dus naar<br />
Acrobat.com!<br />
Om nu beschrijvingen, kickers, omslagafbeeldingen enzovoort<br />
toe te voegen aan je Folio moet je naar je Acrobat.com-account<br />
om on-line in een browservenster met de ‘Folio PRODUCER’ te<br />
werken. Met betrekking tot de Folio staat niets lokaal op je harde<br />
schijf (op de <strong>InDesign</strong>-bestanden na dan natuurlijk).<br />
Maar hoe kun je dan een Folio testen als je het niet lokaal hebt<br />
staan en nu dus niet meer kunt sideloaden naar je iPad?<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Wel, met behulp van de gratis app Adobe Content Viewer kun je<br />
op je iPad inloggen op hetzelfde Acrobat.com-account! De app<br />
op je iPad (of ander tablet!) kijkt dan wat er on-line op je account is<br />
komen te staan aan nieuwe Folio’s en download deze naar je iPad.<br />
Op dit moment zitten daar nog wel wat bugjes in, zo wordt<br />
bijvoorbeeld een preview van een inhoudsopgave van de Folio<br />
helaas niet goed weergegeven.<br />
Wat kost dat?<br />
Ja, het kost je geld: een update van <strong>InDesign</strong> CS5 naar <strong>InDesign</strong><br />
CS5.5 kost je 149 euro. Een upgrade van de standaard (dus niet<br />
Master etc.) CS5 suite naar de CS5.5 suite kost 349 euro.<br />
Maar Adobe gaat ook een abonnement op software (bijvoorbeeld<br />
1 jaar) mogelijk maken zoals Photoshop voor 35 euro excl. BTW<br />
per maand, Adobe Design Premium CS5.5 voor 89 euro excl. BTW<br />
per maand en Adobe Creative Suite 5.5 Master Collection voor<br />
145 euro excl. BTW per maand.<br />
En...CS6?<br />
Adobe verwoordt het op haar website als volgt:<br />
“ CS5.5 gaat tevens gepaard met een verandering in Adobe’s<br />
strategie met betrekking tot de product release cycle voor Creative<br />
Suite. Adobe is van plan om elke 24 maanden een volledig nieuwe<br />
versie van Creative Suite te introduceren. Tussentijds biedt het bedrijf<br />
ook belangrijke productupdates, te beginnen met Creative Suite 5.5,<br />
zodat de wereldwijde creatieve gemeenschap voorop blijft lopen op<br />
het gebied van contentcreatie. ”<br />
11
De basis<br />
<strong>InDesign</strong> voor beginners:<br />
Aan de slag met hyperlinks<br />
door: Guy van der Kolk<br />
In mijn dagelijkse werk wordt ik regelmatig geconfronteerd met de frustraties van <strong>InDesign</strong> gebruikers.<br />
Hoe geweldig het pakket ook is en ongeacht de prachtige dingen die je er mee kan maken, niet alles werkt zo goed<br />
als we zouden willen. Heel veel functies worden gewoon “gebruikt”. Daarom besteed ik vanaf nu in het onderdeel<br />
“<strong>InDesign</strong> onder de loep” aandacht aan een functie, deelvenster of menucommando. Met als doel om beginnende<br />
gebruikers wegwijs te maken, en misschien zelfs een gevorderde gebruiker nog wat te leren! Voor deze sessie<br />
behandel ik –met het oog op het overkoepelende thema– het deelvenster Hyperlinks in <strong>InDesign</strong>.<br />
Zeker een functie die het stempel “onduidelijk” met zich mee krijgt!<br />
Kunt u zich een leven zonder hyperlinks voorstellen? Het grootste<br />
gedeelte van de tijd die wij doorbrengen met het consumeren<br />
van informatie, worden wij van a naar b gestuurd dankzij deze<br />
snelkoppelingen. De oervorm van de hyperlink, de Universal<br />
Resource Locator oftewel de URL, kennen we al zo lang als het<br />
Wereld Wijde Web bestaat. Maar de hyperlink is tegenwoordig<br />
niet meer weg te denken uit het virtuele straatbeeld: tekstverwerkers,<br />
helpsystemen, (interactieve) PDF, Flash, inhoudsopgaves<br />
en kruisverwijzingen zijn allemaal voorbeelden waarin<br />
de hyperlink centraal staat. En met de exponentiele toename van<br />
nietPersonalComputer apparatuur waarop content bekeken<br />
kan worden is het nut van de hyperlink alleen maar toegenomen.<br />
Als we dat plaatje doortrekken naar <strong>InDesign</strong>, dan kunnen we<br />
niet anders dan concluderen dat het maken van hyperlinks in<br />
ons favoriete programma alleen maar belangrijker gaat worden.<br />
Laten we vlug kijken!<br />
Wat is een hyperlink?<br />
Een hyperlink in <strong>InDesign</strong> is opgebouwd uit twee onderdelen:<br />
een Bron | Source en een Doel | Destination. Tijdens het dagelijks<br />
gebruik van een hyperlink staan we niet zo stil bij de structuur<br />
ervan, maar om de werking van het Hyperlinkdeelvenster in<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
<strong>InDesign</strong> te begrijpen zijn dit wel belangrijke eigenschappen.<br />
Een bron is simpelweg “het element waar je straks op moet<br />
klikken”. Soms zal dit een volledige URL zijn, zoals bijvoorbeeld<br />
http://www.nidug.nl, maar het is veel aannemelijker dat de bron<br />
een woord in de tekst is of misschien een tekstkader of afbeeldingskader.<br />
In tegenstelling tot programma’s als Word of Pages zet<br />
<strong>InDesign</strong> niet automatisch elke link om in een donkerblauwe<br />
vette tekst met een streep eronder: je hebt zelf bij de aanmaak<br />
controle over hoe je hyperlink er uiteindelijk uitziet middels<br />
Tekenstijlen | Character Styles.<br />
Het doel is niet anders dan dat: de plek waar je uiteindelijk wil<br />
dat de gebruiker naar toe gaat. Dit kan dus een URL zijn of een<br />
emailadres, maar ook een andere pagina of een tekstanker op<br />
een andere pagina. Zelfs linken naar bestanden kan zolang je<br />
maar het pad naar dat bestand op kan geven op bijvoorbeeld<br />
een FTPserver.<br />
Hoe maak ik een hyperlink?<br />
Hierbij zou je zeggen “Dat is in <strong>InDesign</strong> toch peanuts?” en dan<br />
zou je gedeeltelijk gelijk hebben. Er is namelijk vanuit mijn oogpunt<br />
gezien één groot probleem met bijna alle manieren waarop<br />
je in <strong>InDesign</strong> een hyperlink kan maken: ze maken allemaal een<br />
Gedeelde Bestemming | Shared Destination aan.<br />
Deelvenster Deelvenstermenu<br />
1. Nieuwe hyperlink<br />
Figuur 1<br />
Hyperlinks deelvenster en deelvenstermenu<br />
12
<strong>InDesign</strong> voor beginners: Aan de slag met hyperlinks<br />
Voor de mensen die alleen willen weten hoe je het “goed” doet<br />
en Gedeelde bestemmingen zoveel mogelijk willen vermijden, ga<br />
dan meteen verder naar Stap 1 van “OK, maar hoe maak ik nu<br />
een Hyperlink” verderop in dit verhaal.<br />
Toch nieuwsgierig naar wat een Gedeelde bestemming dan is?<br />
Nou, het is Adobe’s poging om op een hele omslachtige manier<br />
een soort database te bouwen van hyperlinks die je kunt hergebruiken.<br />
Het nadeel ervan is echter dat je zonder dat je het<br />
weet die hele database opvult met elke URL die je in je document<br />
gebruikt, waardoor het een totaal onoverzichtelijke functie wordt.<br />
Want, zoals ik in de eerste alinea al aangaf, Adobe heeft er voor<br />
gezorgd dat je bij HEEL veel functies zo’n gedeelde bestemming<br />
aanmaakt. Simpelweg een URL intikken in het URLvenster van<br />
het Hyperlink paneel? Het wordt een Gedeelde bestemming.<br />
URL’s omzetten in Hyperlinks | Convert URLs to Hyperlinks kiezen<br />
uit het deelvenstermenu? Het worden gedeelde bestemmingen,<br />
die ook nog eens als opeenvolgende namen Hyperlink # krijgen.<br />
Knop Nieuwe hyperlink in het deelvenster aanklikken, of kiezen<br />
Figuur 2<br />
Het overzicht van gedeelde bestemmingen: hoezo overzichtelijk?<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
voor de optie Nieuwe Hyperlink | New Hyperlink vanuit het<br />
deelvenstermenu? Het vinkje bij gedeelde bestemming staat<br />
standaard aan!<br />
Begrijp me niet verkeerd: de gedachte achter een kleine database<br />
van hyperlinks die je op meerdere plekken in je document wilt<br />
kunnen hergebruiken is uitstekend. Stel je voor dat je een bepaalde<br />
bestemming zoals een bedrijfswebsite regelmatig moet gebruiken<br />
in je document, dan is zo’n gedeelde bestemming heel handig.<br />
Maar dan moet je er wel ZELF voor kiezen, en zo’n gedeelde<br />
be stem ming niet bij het minste of geringste door je strot<br />
geduwd krijgen. Maar de uitvoering – zoals wel meer dingen in<br />
het Hyperlinksdeelvenster – laat te wensen over.<br />
Tip<br />
! <strong>InDesign</strong> Secrets Podcast Obscure Feature of the Week:<br />
Shared Destination (begint bij 00:17:40)<br />
OK, maar hoe maak ik nu een hyperlink?<br />
Een hyperlink naar een website maak je als volgt.<br />
1. Maak een tekenstijl aan voor hoe je wil dat je URL eruit ziet.<br />
Want dat kan niet vanuit het dialoogvenster zoals dat sinds<br />
CS4 op andere plekken wel kan.<br />
2. Selecteer het woord of het object dat als bron moet dienen.<br />
3. Klik in het deelvenster Hyperlinks op de knop Nieuwe hyperlink<br />
maken | Create new hyperlink (Aangegeven met een 1. in<br />
figuur 1) of kies de optie Nieuwe hyperlink | New hyperlink uit<br />
het deelvenstermenu.<br />
4. Klik op het uitklapmenu achter Koppelen naar: | Link to: en kies<br />
voor URL.<br />
5. Vul de URL van het daadwerkelijk doel in achter de http://<br />
6. Zet het vinkje bij Gedeelde hyperlinkbestemming | Shared<br />
Hyperlink Destination uit.<br />
7. Kies de van te voren gedefinieerde tekenstijl uit het lijstje.<br />
8. Pas eventueel de opties bij Vormgeving | Appearance aan,<br />
alhoewel niemand zit te wachten om vierkantje om zijn<br />
hyperlinks…<br />
9. Klik op OK.<br />
10. Selecteer je net aangemaakte hyperlink in het deelvenster en<br />
kies voor Naam hyperlink wijzigen | Rename Hyperlink.<br />
Figuur 3<br />
Snel een gedeelde bestemming hergebruiken<br />
Stap 10 is optioneel, maar bij een document met veel hyperlinks<br />
kan het snel onoverzichtelijk worden met de oplopend genummerde<br />
hyperlinks of de verschillende woorden die als bron dienen.<br />
Denk ook aan de persoon die misschien na jou dat document<br />
moet bewerken!<br />
Eén hyperlink meerdere keren gebruiken?<br />
Alhoewel Adobe is doorgeschoten zijn er zeker situaties denkbaar<br />
waarbij een gedeelde bestemming zijn nut heeft. Stel je bijvoorbeeld<br />
voor dat je bedrijfswebsite op meerdere plekken in je<br />
document wilt kunnen gebruiken. Hoe doe je dat?<br />
1. We willen zelf de controle! Dus ga naar het Hyperlinksdeelvenster,<br />
en kies voor Nieuw hyperlinkdoel | New Hyperlink<br />
Destination.<br />
2. Kies bij Type voor URL.<br />
3. Vul de naam in (in ons geval is <strong>nIDug</strong> Website een optie).<br />
4. Vul de URL in, en klik op OK.<br />
13
<strong>InDesign</strong> voor beginners:<br />
Om deze gedeelde bestemming nu daadwerkelijk<br />
te gebruiken ga je als volgt te werk.<br />
5. Selecteer het woord of het object dat als<br />
bron moet dienen.<br />
6. Klik in het deelvenster Hyperlinks op de<br />
knop Nieuwe hyperlink maken | Create new<br />
hyperlink of kies de optie Nieuwe hyperlink |<br />
New hyperlink uit het deelvenstermenu.<br />
7. Klik op het uitklapmenu achter Koppelen<br />
naar: | Link to: en kies voor Gedeelde bestemming<br />
| Shared destination.<br />
8. Kies bij Doel | Destination ALTIJD voor het<br />
huidige document! Bij Naam | Name kies je<br />
de naam die je bij stap 3 hebt ingevuld.<br />
9. Kies je van te voren gedefinieerde tekenstijl<br />
uit het lijstje<br />
10. Pas eventueel de opties bij Vormgeving |<br />
Appearance aan, alhoewel niemand zit te<br />
wachten om vierkantje om zijn hyperlinks…<br />
11. Klik op OK.<br />
12. Selecteer je net aangemaakte hyperlink in<br />
het deelvenster en kies voor Naam hyperlink<br />
wijzigen | Rename Hyperlink. Deze stap is<br />
optioneel, zoals hierboven reeds uitgelegd.<br />
Nu je de stappen begrijpt kun je in de toekomst<br />
ook gewoon je bron selecteren, en in het<br />
Hyperlinksdeelvenster klikken op het uitklapmenu<br />
achter URL!<br />
Ankers uit!<br />
Een Tekstanker | Tekst Anchor maakt het mogelijk<br />
om naar specifieke locaties in een tekst te gaan.<br />
Alhoewel de bron niet persé tekst hoeft te zijn,<br />
moet het doel dat altijd wel zijn. Een tekstanker<br />
is een gedeelde bestemming, alleen kies je<br />
natuurlijk niet voor Pagina | Page of URL, maar<br />
voor Tekstanker | Text Anchor.<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Aan de slag met hyperlinks<br />
Niet onbelangrijke puntjes<br />
■ Als je wil weten waar de bron voor een<br />
hyperlink zich bevind in je document, dan<br />
selecteer je de betreffende hyperlink in het<br />
deelvenster en kies je uit het deelvenstermenu<br />
de optie Naar bron | Go To Source.<br />
■ In <strong>InDesign</strong> kun je simpelweg niet klikken op<br />
je hyperlink om deze te testen. Maar, door je<br />
hyperlink te selecteren in het deelvenster en<br />
te kiezen voor Naar doel | Go To Destination<br />
zal de URL in ieder geval geopend worden in<br />
je standaardbrowser. Ook de andere mogelijkheden<br />
zoals het gaan naar een tekstanker, het<br />
maken van een email of het gaan naar een<br />
pagina kunnen op deze manier getest worden.<br />
■ Met Hyperlinkopties | Hyperlink Options uit<br />
het deelvenstermenu pas je de instellingen<br />
van je hyperlink aan. Dit dialoogvenster kun<br />
je ook oproepen door te dubbelklikken op je<br />
hyperlinks in het Hyperlinksdeelvenster.<br />
■ Met Opties hyperlinkdoel | Hyperlink<br />
Destination Options uit het deelvenstermenu<br />
pas je gedeelde bestemmingen aan, of kun<br />
je deze helemaal verwijderen.<br />
■ Een hyperlink aan het verkeerde woord en<br />
dus de verkeerde bron gekoppeld? Selecteer<br />
de juiste bron in je <strong>InDesign</strong> document, klik<br />
vervolgens de hyperlink in het Hyperlinksdeelvenster<br />
aan, en kies het commando<br />
Hyperlink opnieuw instellen | Reset Hyperlink<br />
uit het deelvenstermenu.<br />
■ Vergeet niet bij het exporteren van je PDF in<br />
het dialoogvenster de optie Hyperlinks<br />
onder Algemeen > Inclusief | General ><br />
Include aan te zetten, en te kiezen voor<br />
Acrobat PDF versie 5 of hoger.<br />
14
Interactiviteit Knoppen in PDF<br />
Knoppen in PDF<br />
Door: Frans van der Geest<br />
Wanneer je je begeeft op het terrein van interactieve documenten kun je denken aan PDF, SWF en Tablet-<br />
(iPad-)toepassingen. De animaties die <strong>InDesign</strong> ondersteunt vanaf versie CS5 werken via een omweg in een<br />
PDF: exporteer een geselecteerde animatie in <strong>InDesign</strong> naar SWF en plaats deze SWF weer terug in een<br />
kader op de pagina in een document. Exporteer dit document naar PDF en de animatie speelt in de PDF!<br />
Animaties in de PDF zie je weer niet op de iPad (Flash!) en je kunt ze ook niet gebruiken in Adobe Digital<br />
Publishing Solution (DPS). Maar op dit moment loopt er een bèta-test van een programma dat Wallaby<br />
heet en FLA-bestanden omzet naar HTML5! Exporteer een animatie vanuit <strong>InDesign</strong> naar FLA, converteer<br />
de FLA naar HTML(5) en met Adobe’s DPS verwijs je op een pagina weer naar het HTML(5)-bestand.<br />
Hoe dan ook: Flash, PDF, animaties: je kunt ze<br />
automatisch laten afspelen bij het laden van de<br />
pagina of je kunt besluiten dat een lezer eerst<br />
een handeling moet verrichten, zoals klikken<br />
met de muis op een bepaalde plek om de animatie<br />
te starten. Zo’n ‘plek om op te klikken’<br />
noemen we dan een knop: op de laatste NIDUGbijeenkomst<br />
liet Rudi Spitzers (een collega van<br />
mij, wij geven beide les voor Opatel) al zien dat<br />
je een kader (tekst, vlak, groep enzovoort) om<br />
kunt zetten naar een knop en vervolgens een<br />
handeling aan zo’n knop kunt toekennen: bijvoorbeeld<br />
‘als de gebruiker klikt ga dan naar de<br />
volgende pagina in dit document’.<br />
In dit nummer van <strong>nIDug</strong> <strong>Magazine</strong> wil ik je<br />
graag wat geavanceerdere technieken tonen:<br />
het maken van animaties, en knoppen die de<br />
animaties starten, maar bijvoorbeeld ook het<br />
verbergen van andere knoppen op de pagina.<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Knoppen, hotspots maken<br />
In het volgende voorbeeld maken we een<br />
aantal knoppen aan die een afbeelding tonen<br />
en informatie in beeld brengen wanneer de<br />
muiscursor over de knop zweeft (rollover).<br />
Wanneer de muiscursor de knop weer verlaat<br />
(rolloff) verdwijnen de afbeelding en informatie<br />
weer (een zogenaamde hotspot).<br />
Plaats een afbeelding van een kaart of plattegrond<br />
en bepaal waar op de afbeelding je<br />
hotspots wilt maken ➊. In dit voorbeeld maak<br />
je drie knoppen: teken een kader en geef deze<br />
vorm. In ons voorbeeld een kader met kaderrand<br />
en een kleur die op Vermenigvuldigen |<br />
Multiply is gezet in het deelvenster Effecten |<br />
Effects.<br />
Stap 1<br />
Bepaal waar je op de afbeelding je hotspots wilt maken<br />
15
Interactiviteit Knoppen in PDF<br />
Zorg dat het kader geselecteerd is en kies vervolgens<br />
voor Object > Interactief > Omzetten<br />
in knop | Object > Interactive > Convert to button.<br />
Houd het kader (nu een knop) geselecteerd en<br />
ga naar het deelvenster Knoppen | Buttons. Voeg<br />
een tweede Status | State toe ➋. Selecteer deze<br />
tweede status en geef de knop een ander<br />
uiterlijk, bijvoorbeeld een andere kleur en als<br />
effect een gloed eromheen; dit wordt de vormgeving<br />
die de gebruiker ziet als de muiscursor<br />
over de knop zweeft.<br />
Stap 2<br />
Plaats nu de afbeelding die je wilt tonen als de<br />
gebruiker over de knop zweeft met de muiswijzer.<br />
In dit voorbeeld staat de afbeelding in<br />
een rond kader met een dikke witte omlijning;<br />
zowel het kader (object) als de lijn hebben<br />
een slagschaduw gekregen. De slagschaduw<br />
die op de lijn wordt toegepast zorgt voor het<br />
diepte-effect ➌.<br />
Stap 4<br />
Selecteer het kader met de afbeelding en kies<br />
Venster > Interactief > Animatie | Window ><br />
Interactive > Animation. We gaan als animatie<br />
‘Infaden’ | Fade In instellen, dit laat de afbeelding<br />
verschijnen ➍.<br />
! Het is nu van belang dat je bij ‘Gebeurtenis’ |<br />
Event(s) het vinkje weghaalt voor ‘Bij laden<br />
van pagina’! We willen de animatie namelijk<br />
koppelen aan het zweven met de muis-cursor<br />
over een knop!<br />
Selecteer de knop en toon het deelvenster<br />
‘Knoppen’ | Buttons. Selecteer nu achter<br />
Stap 3 Stappen 5, 6 en 7 Stap 8<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
➏<br />
➎<br />
➐<br />
Gebeurtenis | Event(s) de optie Bij Rollover | On<br />
Roll Over (Self) ➎. Klik op het plusje in het<br />
Knoppen | Buttons venster, om een actie toe te<br />
voegen. Kies Animatie | Animation en selecteer<br />
daar de zojuist gemaakte animatie voor de<br />
afbeelding. Kies bij Opties | Options voor<br />
Afspelen | Play ➏.<br />
Selecteer ook de knop Omkeren bij rolloff |<br />
Reverse on Roll Off ➐ om de afbeelding weer te<br />
laten verdwijnen als de muiscursor niet meer<br />
over de knop zweeft.<br />
Herhaal de handelingen om meer knoppen te<br />
maken en te koppelen aan andere<br />
afbeeldingen.<br />
Maak nu een tekstkader aan voor informatie<br />
over de te verschijnen afbeelding. Als animatie<br />
voor dit tekstkader wordt Invliegen vanaf<br />
bovenkant | Fly in from top gekozen. Je ziet nu<br />
een lijn lopen ➑ die aangeeft vanaf welk punt<br />
de afbeelding zal beginnen met de animatie.<br />
Selecteer deze lijn met het Direct-selecteren<br />
gereedschap (de witte pijl) en sleep het begin-<br />
16
Interactiviteit Knoppen in PDF<br />
punt bovenop de afbeelding waar de tekst<br />
bij hoort.<br />
Dit geeft het effect van een tekst die vanuit de<br />
afbeelding verschijnt en in dit geval zal eindigen<br />
onderaan de plattegrond.<br />
Houd het tekstkader geselecteerd en ga weer<br />
naar het deelvenster Knoppen | Buttons. Voeg<br />
een tweede actie toe bij Rollover | Roll over als<br />
Gebeurtenis | Event(s) door nogmaals op het<br />
plusje te klikken. Kies nu de animatie van het<br />
tekstkader. Kies bij Opties | Options voor<br />
Afspelen | Play. Selecteer ook de knop Omkeren<br />
bij Rolloff | Reverse on Roll Off om de tekst weer<br />
te laten verdwijnen als de muiscursor niet meer<br />
over de knop zweeft.<br />
Stap 9 en 10<br />
➓<br />
➒<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Nu is het van belang dat de afbeelding en de<br />
tekst tegelijk worden getoond wanneer de<br />
muiscursor over een knop zweeft! Kies Venster<br />
> Interactief > Timing | Window > Interactive ><br />
Timing. Je ziet de animaties die bij de knop<br />
horen in dit deelvenster. Selecteer de gewenste<br />
twee animaties in het deelvenster ‘Timing’ en<br />
klik vervolgens op het kettingsymbool voor<br />
Samen afspelen | Play Together ➒. Dit zorgt<br />
ervoor dat beide animaties, afbeelding en tekst,<br />
tegelijkertijd zullen afspelen ➓.<br />
Als variant kun je in plaats van het laten verdwijnen<br />
van de afbeelding bij een rolloff er ook<br />
voor kiezen om de afbeelding te tonen bij een<br />
rollover samen met een sluitknop. De bedoeling<br />
is nu om bij een rollover over een knop de<br />
afbeelding te laten zien samen met een sluitknop<br />
waarop de gebruiker kan klikken om de<br />
afbeelding te sluiten: teken een nieuw tekstkader,<br />
typ de letter ‘X’ erin en geef dit kader<br />
vorm. Zet het kader om naar een knop.<br />
Vervolgens voeg je een nieuwe objectstatus toe<br />
(rollover) waaraan een emboss effect is toegekend.<br />
Dit kader, dat als sluithokje gaat fungeren,<br />
is voorzien van dezelfde animatie infaden als<br />
de afbeelding.<br />
Sluitknop<br />
Bij de knop (de ‘hotspot’) met het gekleurde<br />
vlak is nu bij Rollover omkeren NIET(!) is aangevinkt.<br />
Dit zorgt ervoor dat na de rollover de<br />
afbeelding zichtbaar wordt maar niet verdwijnt<br />
bij een rolloff zoals in het eerste voorbeeld.<br />
Met het plusje in het deelvenster Knoppen |<br />
Buttons is vervolgens de animatie van het sluitknopje<br />
toegevoegd.<br />
In Timing zijn deze animaties weer gekoppeld<br />
(Afbeelding, tekst, sluitknopje).<br />
!<br />
Vink bij de hotspot ‘Omkeren bij rolloff’ uit!<br />
Hierdoor wordt na de rollover de afbeelding zichtbaar<br />
maar verdwijnt deze niet.<br />
Vervolgens is de knop met het sluitknopje<br />
geselecteerd en is de gebeurtenis Bij klikken |<br />
On Click gekozen. Hieraan zijn alle drie de<br />
anima ties gekoppeld (Afbeelding, tekst en de<br />
sluitknop zelf). Maar voor alle drie de animaties<br />
is de optie Omkeren | Reverse on Roll Off gekozen!<br />
Vervolgens (met de knop sluitblokje nog<br />
steeds geselecteerd) is weer het deelvenster<br />
Timing opgeroepen en zijn alle drie de animaties<br />
weer gekoppeld om samen af te spelen.<br />
Kies de gebeurtenis waarbij de animaties starten<br />
Animaties zijn gekoppeld aan acties. Hier zijn alle drie<br />
de animaties aan dezelfde gebeurtenis gekoppeld.<br />
17
Interactiviteit Knoppen in PDF<br />
Het vervelende met dit tweede voorbeeld is<br />
dat de animatie opnieuw speelt wanneer je<br />
nogmaals over de knop zweeft met de muiscursor<br />
(rollover). Dat wil je niet, de afbeelding<br />
moet blijven staan, ook al vindt er een nieuwe<br />
rollover plaats, en dient pas te sluiten met een<br />
klik op het sluitblokje. Daarom maak je een<br />
nieuwe knop aan, even groot als de knop<br />
rechtsboven en met dezelfde vormgeving.<br />
Hang een nieuwe actie aan de eerste knop<br />
rechtsboven die je al had: namelijk: maak<br />
de knop zelf onzichtbaar bij Rollover ❶!<br />
❶<br />
Stappen 11, 12 en 13<br />
De afbeelding moet blijven staan en dient pas te sluiten met een klik op het sluitblokje<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Voeg ook als actie toe dat de tweede nieuwe<br />
knop wel zichtbaar wordt bij rollover (aan deze<br />
knop hang je verder geen gebeurtenis/actie ❷).<br />
Voeg aan het sluitblokje twee nieuwe acties toe<br />
bij de gebeurtenis Bij klikken | On Click: verberg<br />
de nieuwe tweede knop en maak de eerste<br />
knop weer zichtbaar! ❸<br />
Om de tweede nieuwe knop bij het laden van<br />
het document onzichtbaar te laten zijn vink je<br />
voor deze knop de optie Verborgen totdat activering<br />
plaatsvindt | Hide Until Animated aan ❹.<br />
❸ ❷<br />
❹<br />
18
Grip op GREP GREP is niet moeilijk<br />
GREP is niet moeilijk<br />
door: Peter Kahrel<br />
Zoals zoveel dingen die de reputatie hebben ondoorgrondelijk te zijn, kan GREP op<br />
allerlei niveaus van moeilijkheid benaderd worden. Iedereen zal het erover eens zijn<br />
dat optellen veel makkelijker is dan worteltrekken, terwijl beiden onderdeel zijn van<br />
de rekenkunde. Zo ook met GREP: je ziet soms ongelooflijk ingewikkelde formules,<br />
terwijl met een paar een voudige technieken al een heleboel kan worden bereikt.<br />
In dit artikel wil ik een aantal van die wat makkelijker technieken laten zien.<br />
GREP is een speciale manier van zoeken en<br />
vervangen. Terwijl standaard zoek- en vervangmethodes<br />
met letterlijke tekst werken (bijvoorbeeld<br />
“vervang ‘figuur’ door ‘afbeelding’” en<br />
“vervang twee spaties door een enkele spatie”),<br />
gaat het bij GREP meer om patronen, zoals<br />
“vervang ‘figuur’ door ‘afbeelding’ als er een spatie<br />
en een getal achter staan” en “vervang series van<br />
twee of meer spaties door een enkele spatie”.<br />
In het Tekst-gedeelte van <strong>InDesign</strong>’s Zoeken/<br />
Wijzigen | Find/Change venster kunt je weliswaar<br />
jokers gebruiken (^9 vindt een cijfer, ^w komt<br />
overeen met witruimte), maar het is niet mogelijk<br />
om bijvoorbeeld getallen te vinden, dat wil<br />
zeggen, elke serie opeen volgende cijfers.<br />
Met GREP kan dat wel – en veel meer.<br />
We beginnen met een overzicht van de meest<br />
gebruikte GREP-elementen, geïllustreerd met<br />
betrekkelijk eenvoudige voorbeelden.<br />
Tegen het einde van het artikel laten we een<br />
wat ingewikkelder voorbeeld zien.<br />
Ik ga ervan uit dat je vertrouwd bent met de<br />
meeste aspecten van het Zoeken/Wijzigen |<br />
Find/Change venster. Hier wijs ik alleen op de<br />
onderdelen die op GREP betrekking hebben.<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Figuur 1 toont de opties die je te zien krijgt<br />
wanneer je op de knop met de apenstaart (het<br />
contextmenu) drukt naast het Zoeken naar: |<br />
Find what: vak. De opties in dat menu die<br />
betrekking hebben op GREP zie je in het<br />
magenta kader, we zullen verschillende opties<br />
ook in dit artikel bespreken. Via de overige<br />
opties in het menu (van Tab tot en met Overig)<br />
kun je in <strong>InDesign</strong> tekens en codes selecteren<br />
(tabs, alinea-einde, aanhalingstekens, allerhande<br />
streepjes, etc.); dit is nagenoeg gelijk aan de<br />
vergelijkbare codes in het Tekst-gedeelte van<br />
het Zoeken/Wijzigen | Find/Change venster. We<br />
zullen daar dan ook verder niet op in gaan.<br />
Jokers<br />
Met jokers (Jokertekens | Wildcards) vind je<br />
tekens in een bepaalde klasse. \d, bijvoorbeeld,<br />
vindt cijfers (“d” voor “digits”). Probeer dat als<br />
volgt: typ \d in het Zoeken naar: | Find what: vak<br />
en druk op Zoeken | Find. Het eerste cijfer wordt<br />
gevonden en geselecteerd; iedere keer dat je<br />
op Volgende zoeken | Find Next drukt, wordt het<br />
volgende cijfer gevonden en geselecteerd.<br />
De belangrijkste jokers zie je in het kader hieronder.<br />
Ze staan ook in het context-menu (achter<br />
het apenstaartje dus) in het Zoek/Vervangvenster<br />
onder Jokertekens | Wildcards. (Je kunt dat<br />
context -menu gebruiken om jokers in te<br />
voeren, maar dat is nogal omslachtig.)<br />
Jokers kunnen worden gecombineerd met<br />
letter lijke tekst. Je kunt bijvoorbeeld zoeken<br />
naar Figuur \d, met andere woorden, Figuur<br />
gevolgd door een spatie en een cijfer.<br />
Om getallen te vinden, oftewel reeksen opeenvolgende<br />
cijfers, gebruik je +, het plusteken.<br />
De meest gebruikte jokers<br />
\u hoofdletter<br />
\l kleine letter<br />
\d cijfer<br />
\w woordteken (letter, cijfer, onderstreping)<br />
\s wit (spaties, tab, return)<br />
. (de punt) alle tekens behalve \r (en de<br />
voetnootreferentie)<br />
19
Grip op GREP GREP is niet moeilijk<br />
Dat is eenvoudig na te gaan: typ \d+ in het<br />
Zoeken naar: vak en druk op Zoeken; nu worden<br />
niet alleen individuele cijfers gevonden maar alle<br />
series opeenvolgende cijfers.<br />
Met deze jokers en het herhalingsteken +<br />
kunnen we al een aantal interessante dingen<br />
doen. Een naam vinden we door te zoeken naar<br />
twee opeenvolgende woorden die met een<br />
hoofdletter beginnen: \u\l+\s\u\l+.<br />
Deze GREP-uitdrukking zegt “zoek een hoofdletter<br />
(\u) gevolgd door een of meer kleine letters<br />
(\u+), gevolgd door een spatie (\s) en een hoofdletter<br />
die op zijn beurt door een serie kleine letters<br />
wordt gevolgd”.<br />
Deze GREP is te eenvoudig omdat hij namen<br />
vindt die de vorm Roxann Voss hebben: twee<br />
opeenvolgende woorden die met een hoofdletter<br />
beginnen. Namen met voorvoegsels zoals<br />
Bastiaan van Zwieten worden niet gevonden<br />
– zodadelijk zullen we zien hoe je die wel kunt<br />
vinden. Acronymen zoals PTT en NAVO vind je<br />
door te zoeken naar \u\u+, met andere woorden,<br />
series van twee of meer opeenvolgende<br />
hoofdletters. Een nogal speciale joker is de punt:<br />
die vindt alles behalve het alineateken. Je kunt<br />
dat makkelijk in beeld brengen: typ alleen .+<br />
(een punt gevolgd door +) in het Zoeken naar:<br />
vak en druk op Zoeken. Zoals je ziet wordt een<br />
alinea in het document geselecteerd. Druk op<br />
Verder zoeken en de volgende alinea wordt<br />
geselecteerd.<br />
! Er is sprake van een bug: de . joker stopt ook<br />
na een voetnoot. Het voetnootnummer<br />
wordt wel geselecteerd, maar de rest van de<br />
alinea niet. We zitten al sinds CS3 met deze<br />
bug, en hij is in CS5.5 nog steeds niet<br />
verholpen.<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Zelf jokers maken<br />
De jokers die we tot nu toe hebben gezien zijn<br />
al zeer nuttig. Maar je kunt ook zelf jokers maken<br />
door één of meer letters en/of standaardjokers<br />
te combineren in een zogenaamde tekenset.<br />
Op die manier kunnen we bijvoorbeeld het<br />
bereik van de bestaande jokers een beetje uitbreiden.<br />
Een paar voorbeelden maken dat duidelijk.<br />
Eerder zagen we dat \d+ getallen vindt.<br />
Een mogelijke tekortkoming is dat die uitdrukking<br />
getallen met duizendscheiders en decimale<br />
punten slechts gedeeltelijk vindt. Om die<br />
getallen correct te vinden, willen we een joker<br />
hebben die cijfers, punten, en komma’s vindt.<br />
Een tekenset definieer je door alles wat je wilt<br />
vinden tussen rechte haken te zetten. In ons<br />
voorbeeld is de tekenset [\d.,] – met andere<br />
woorden, een cijfer, een punt, of een komma.<br />
Speciale tekens vinden<br />
Een aantal tekens hebben een speciale betekenis<br />
in GREP. De rechte haken worden bijvoorbeeld<br />
gebruikt voor tekensets en de plus is het herhalingsteken.<br />
Maar wat als u naar zulke tekens<br />
wilt zoeken in een tekst? U moet ze dan laten<br />
voorafgaan door een backslash: met \+, \[ en \]<br />
zoekt u een plusteken, een rechte haak openen<br />
en een rechte haak sluiten. Alle speciale tekens<br />
moeten door een backslash worden voorafgegaan<br />
als u ze wilt zoeken.<br />
Typ deze tekenset in het Zoeken naar: | Find<br />
what: vak, druk op Zoeken | Find, en je ziet dat nu<br />
ook getallen zoals 12.345,67 worden gevonden.<br />
Als je geldbedragen wilt zoeken, kun je simpelweg<br />
een kastlijntje (~=) toevoegen: [\d.,~=].<br />
Met €[\d.,~=]+ vind je ook bedragen voorafgegaan<br />
door het Euro-symbool, zoals €3.543,–.<br />
Je kunt meer dan één tekenset in een zoekopdracht<br />
opnemen. Om bijvoorbeeld geldbedragen<br />
in Euro’s, ponden, en dollars te zoeken,<br />
kun je deze GREP gebruiken: [€£$][\d.,~=]+.<br />
Tekensets zijn reuze handig. Hier zijn nog een<br />
paar voorbeelden:<br />
Klinkers: [aeiou]<br />
Staartletters: [gjpqy]<br />
Stokletters: [bdfhklt]<br />
Even terugkomend op ons voorbeeld van de<br />
GREP-uitdrukking om namen te vinden, welke<br />
nog aangescherpt moest worden.<br />
Eerder gaven we als voor beeld \u\l+, waarmee<br />
we een hoofdletter vinden die gevolgd wordt<br />
door één of meer kleine letters. Het zal duidelijk<br />
zijn dat je daarmee geen dubbele namen vindt<br />
zoals Jan-Pieter en Hooites-Meursing.<br />
Om die namen ook te vinden, zeggen we dat<br />
een naam bestaat uit een hoofdletter gevolgd<br />
door kleine letters en eventueel een streepje en<br />
een hoofdletter: \u[-\l\u]+. Om voor- en achternaam<br />
te vinden, gebruiken we de volgende<br />
uitdrukking:<br />
\u[-\l\u]+ // Naam<br />
\s // spatie<br />
\u[-\l\u]+ // Naam<br />
! Als zoekopdrachten aan de lange kant<br />
worden, verdelen we ze voor de duidelijkheid<br />
van dit artikelover meerdere regels. Dit kun je<br />
in <strong>InDesign</strong> niet doen, daar moet alles achter<br />
elkaar! Wat na de schuine strepen komt, is<br />
commentaar: dat moet je niet typen. Neem<br />
alleen over wat vet is.<br />
Ten slotte kunnen tekensets ook worden<br />
gebruikt om zoekopdrachten ongevoelig te<br />
maken voor het onderscheid tussen hoofdletters<br />
en kleine letters.<br />
Tekensets: valstrik<br />
Wanneer u een streepje in een tekenset opneemt,<br />
moet u dat als eerste teken opnemen.<br />
Een streepje tussen twee tekens wordt door<br />
<strong>InDesign</strong> beschouwd als een reeks: [A-Z] vindt<br />
alle hoofdletters. [-AZ] daarentegen vindt<br />
slechts drie tekens: streepje, A en Z.<br />
De uitdrukking figuur vindt alleen figuur, niet<br />
Figuur. Om beide spellingen te vinden kun je<br />
[Ff]iguur gebruiken.<br />
Deze toepassing van tekensets kan ook worden<br />
gebruikt om sommige alternatieve spellingen<br />
te vinden. Met [kc]omma, bijvoorbeeld, vind je<br />
komma en komma; met pra[ck]tisch vind je<br />
practisch en praktisch. De beperking hier is dat<br />
de variatie slechts één teken kan zijn. In de<br />
paragraaf Alternatieven, verderop, laten we zien<br />
hoe je wat meer uitgebreide alternatieven kunt<br />
vinden.<br />
Dit alles verbetert weliswaar het zoeken naar<br />
namen, maar we kunnen nog steeds Bastiaan<br />
van Zwieten niet vinden. In het volgende stuk<br />
komt alles bij elkaar.<br />
Niets: een soort joker?<br />
Een teken dat misschien ten onrechte nooit als<br />
joker wordt beschouwd is het vraagteken. Dit<br />
geeft aan dat het teken vóór het vraagteken<br />
niet aanwezig hoeft te zijn. Een paar voorbeelden<br />
laten zien hoe handig dit is. Je hebt namen<br />
zoals Jansen en Janssen. Om beide spellingen<br />
met één zoekopdracht te vinden, gebruiken we<br />
Janss?en: de s die vóór het vraagteken staat,<br />
20
Grip op GREP GREP is niet moeilijk<br />
hoeft niet aanwezig te zijn. Als we zoeken naar<br />
Janss?ens?, vinden we vier mogelijke spellingen:<br />
Jansen, Janssen, Jansens en Janssens.<br />
Ander voorbeeld: \d\d? vindt getallen van één<br />
of meer cijfers.<br />
Het bereik van het vraagteken is één teken.<br />
Om dat bereik uit te breiden naar meer tekens,<br />
moet je die tekens groeperen met ronde haken.<br />
Nu kunnen we eindelijk de zoekopdracht voor<br />
namen afmaken. Om namen zoals Roxann Voss<br />
en Bastiaan van Zwieten te vinden, hebben we<br />
de volgende zoekopdracht nodig (voor de duidelijkheid<br />
bekommeren we ons even niet om<br />
streepjes in namen):<br />
\u\l+ // voornaam en spatie<br />
(van )? // eventueel van+spatie<br />
\u\l+ // achternaam<br />
Met andere woorden, tussen de voor- en de<br />
achter naam staat eventueel van (gevolgd door<br />
een spatie). Maar in het Nederlands hebben we<br />
meer voorvoegsels: behalve van zien we de,<br />
van de, van der en nog wel meer. Om al deze<br />
mogelijkheden te vangen, gebruiken we de<br />
volgende uitdrukking:<br />
\u\l+<br />
(van )?(der? )? // van, de, van de, van der<br />
\u\l+<br />
De tweede regel bevat drie vraagtekens: van<br />
en der zijn beiden optioneel, en in der is de r<br />
optioneel. Maar we zijn er nog niet helemaal,<br />
want deze zoekopdracht vindt veel Vlaamse<br />
namen niet. In Vlaanderen worden voorvoegsels<br />
meestal met een hoofdletter geschreven en<br />
worden van en de(r) vaak als één woord geschreven.<br />
Om al deze mogelijkheden ook te vinden,<br />
gebruiken we de volgende zoekopdracht:<br />
\u\l+<br />
([Vv]an ?)? // Van, van – eventueel<br />
gevolgd door een spatie<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
([Dd]er? )? // De, de, eventueel gevolgd<br />
door r<br />
\u\l+<br />
We hebben nu een vierde vraagteken: dat achter<br />
[Vv]an zorgt ervoor dat we ook Vander en Vande<br />
vinden. De overige vraagtekens zijn gelijk aan<br />
de vraagtekens in de vorige versie van onze<br />
zoekopdracht.<br />
Alternatieven<br />
We zagen dat je met tekensets alternatieve spellingen<br />
kunt vinden. Eén van de voorbeelden die<br />
we gaven was pra[ck]tisch, waarmee je praktisch<br />
en practisch kunt vinden. Maar wanneer de<br />
variatie gaat om meer dan één teken, kun je<br />
geen tekensets meer gebruiken. Je gebruikt nu<br />
alternatieve strings die gescheiden worden met |.<br />
Om bijvoorbeeld praktisch en prakties te vinden,<br />
gebruik je de zoekopdracht prakti(sch|es): met<br />
andere woorden, prakti gevolgd door sch of es.<br />
Uiteraard kunnen we ook nog steeds de c–k<br />
variatie opnemen: pra[ck]ti(sch|es) vindt vier<br />
mogelijke spellingen (practisch, praktisch,<br />
praktisch en prakties).<br />
Alternatieven kunt je ook gebruiken om bijvoorbeeld<br />
verschillende synoniemen terug te<br />
brengen tot één woord. Als in een publicatie<br />
bijvoorbeeld de woorden figuur, grafiek en kaart<br />
vervangen moeten worden door afbeelding,<br />
gebruik je de volgende vervang-opdracht:<br />
Zoeken naar: figuu?r|grafiek|kaart<br />
Wijzigen in: afbeelding<br />
We gebruiken hier figuu?r zodat figuur wordt<br />
vervangen met afbeelding en figuren met<br />
afbeeldingen.<br />
Locaties<br />
Alle zoekopdrachten die we tot nu toe hebben<br />
gezien vinden iets en selecteren wat is gevon-<br />
den. Er zijn echter ook zoekopdrachten waarmee<br />
niet één of andere tekst wordt gevonden, maar<br />
een locatie. Zo kunnen we zoeken naar een<br />
letter aan het begin of het einde van een<br />
woord, of een woord aan het begin of het eind<br />
van een alinea of een artikel.<br />
Laten we een experiment doen. Het GREP-teken<br />
voor het begin van de alinea is ^, de circonflex.<br />
Typ dat teken in het Zoeken naar: vak en druk<br />
op Zoeken. <strong>InDesign</strong> zoekt nu het begin van de<br />
eerste alinea. Zoals je ziet wordt er geen teken<br />
geselecteerd: het enige dat je ziet is dat de<br />
cursor aan het begin van de alinea wordt<br />
geplaatst.<br />
Het heeft geen zin om op Verder zoeken te<br />
drukken, want om de één of andere reden<br />
gebeurt er niets (dat is vermoedelijk een bug).<br />
Maar dat doet er niet veel toe, we hebben<br />
gezien dat zoeken naar een positie op zich niets<br />
selecteert. Maar gebruik nu ^. als zoekopdracht<br />
(de punt vindt elk willekeurig teken), en je ziet<br />
dat Verder zoeken nu steeds het eerste teken in<br />
de volgende alinea vindt.<br />
Verwijzingen<br />
Als laatste in dit artikel gaan we in op verwijzingen,<br />
een buitengewoon krachtig onderdeel van<br />
GREP. We illustreren dit alles aan de hand van<br />
het uitgebreide voorbeeld dat hier al een paar<br />
keer aan de orde is gekomen, namelijk namen.<br />
We beginnen weer met het eenvoudige geval<br />
van een voornaam en een achternaam zonder<br />
voorvoegsels.<br />
We vonden namen met de zoekopdracht \u\<br />
l+\s\u\l+: hoofdletter gevolgd door één of meer<br />
kleine letters en een spatie, dan weer een hoofdletter<br />
en kleine letters. In een ander verband<br />
hebben we ook gezien dat haakjes gebruikt<br />
worden om bepaalde dingen te groeperen. In<br />
ons voorbeeld kunnen we de voor naam en de<br />
achternaam groeperen: (\u\l+)\s(\u\l+).<br />
Locaties<br />
\b woordgrens (begin of einde van<br />
een woord)<br />
\< begin van een woord<br />
\> einde van een woord<br />
^ begin van een alinea<br />
$ eind van een alinea<br />
\A begin van een artikel<br />
\Z eind van een artikel,<br />
eind van een tabelcel<br />
Zoals u ziet kunnen locaties met andere jokers<br />
worden gecombineerd.<br />
Hier zijn nog wat voorbeelden:<br />
^\d alinea’s die met een nummer beginnen;<br />
\?\!$ alinea’s die eindigen met een vraag- of<br />
een uitroepteken;<br />
\bver woorden die met ver beginnen;<br />
ibel\b woorden die op ibel eindigen;<br />
\A. het begin van elk artikel ( . vangt elk<br />
willekeurig teken);<br />
\d\Z artikelen/cellen die met een cijfer<br />
eindigen.<br />
Wat is nu het effect van deze haakjes? Wel, ze<br />
creëren een referentie die we kunnen gebruiken<br />
in een vervang-opdracht. De eerste groep is de<br />
eerste referentie, de tweede groep is de tweede<br />
referentie, enz.<br />
Stel nu dat we een lijst met namen hebben:<br />
Annet Zijlstra<br />
Barend Ypma<br />
Carla Wegener<br />
en we willen die lijst zo veranderen dat de<br />
21
Grip op GREP GREP is niet moeilijk<br />
achternaam aan het begin van de regel komt, gevolgd door een komma, een spatie en de voornaam.<br />
Dit bereiken we met de volgende vervangopdracht:<br />
Zoeken naar: (\u\l+)\s(\u\l+) Wijzigen in: $2, $1<br />
In ons voorbeeld is $2 een verwijzing naar de tweede groep – de achternaam – en $1 een verwijzing<br />
naar de eerste groep – de voornaam. De namen draaien we om door eenvoudigweg $2 voor $1 te<br />
plaatsen in het Wijzigen in: | Change to: vak. We kunnen daar ook letterlijke tekst opnemen, zoals in<br />
ons voorbeeld de komma en de spatie.<br />
Het omdraaien van voor- en achternamen met voorvoegsels is wat ingewikkelder. Later we eerst de<br />
zoekopdracht herhalen om zulke namen te vinden, hier met de voor- en achternamen gegroepeerd:<br />
(\u\l+) // voornaam<br />
([Dd]er? )? // De, de, eventueel gevolgd<br />
([Vv]an ?)? // Van, van – eventueel<br />
door r<br />
gevolgd door een spatie (\u\l+) // achternaam<br />
Bij de vervanging gebruiken we weer $1 voor de eerste groep, $2 voor de tweede, enz. $4 is de<br />
vierde groep, de achternaam. Dit is altijd het geval, ook wanneer er geen voorvoegsels in de naam<br />
voorkomen. De complete vervangopdracht is nu als volgt:<br />
Zoeken naar: (\u\l+) ([Vv]an ?)?([Dd]er?<br />
)?(\u\l+)<br />
Wijzigen in: $4, $1 $2$3<br />
Als onze lijst er vóór de vervanging zo uitziet: wordt hij als volgt omgezet:<br />
Marie Visser<br />
Piet de Goede<br />
Els van Gelderen<br />
Bep De Buitelaer<br />
Jan van de Heuvel<br />
Klazina van der Keuken<br />
Jan Vander Elst<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Visser, Marie<br />
Goede, Piet de<br />
Gelderen, Els van<br />
Heuvel, Jan van de<br />
Keuken, Klazina van der<br />
Elst, Jan Vander<br />
Buitelaer, Bep De<br />
met andere woorden, de voorvoegsels worden achter de voornaam gezet. Om de voorvoegsels<br />
vóór de achternaam te houden, gebruik je deze vervangopdracht: $2$3$4, $1: door eenvoudigweg<br />
de volgorde van de verwijzingen te wijzigen, kun je de lijst op een andere manier vormgeven.<br />
Bronnen<br />
Er is niet veel literatuur over GREP in <strong>InDesign</strong>, maar over GREP in het algemeen is veel te vinden,<br />
vooral op het web. Zoeken naar GREP met Google levert veel op. Een uitgebreide uiteenzetting<br />
over GREP in <strong>InDesign</strong> In het Engels kun je hier bij O’Reilly vinden.<br />
In het Frans kun je terecht bij het uitstekende boek van Laurent Tournier, GREP et <strong>InDesign</strong> CS3/<br />
CS4: Rechercher, remplacer et formater en un clic. Aangezien er na CS4 niets is veranderd aan GREP,<br />
is het boek nog steeds courant. In het Duits is er het grondige boek van Gregor Fellenz, <strong>InDesign</strong><br />
automatisieren: Keine Angst vor Skripting, GREP & Co. Hoewel je aan de jolige titel zie je dat dit<br />
boek niet alleen over GREP gaat, wordt dit wel uitgebreid behandeld. Ten slotte kun je allerlei GREPhulpmiddelen<br />
vinden op mijn website.<br />
22
De “Heilige Graal” is gevonden!<br />
door: Michael Weijenberg<br />
Op de <strong>InDesign</strong>SecretsLive Print & ePublishing Conference (mei jl.), deed Tony Harmer een geweldig grappige<br />
“feature request” aan Adobe door een gedicht op te dragen. Zoals zovelen had hij ook zitten wachten op de<br />
implementatie van een soort AcroForms in <strong>InDesign</strong>, alles wat Adobe had te zeggen erover was: ”Stuur maar een<br />
feature request”. Het gedicht ging rond in de <strong>InDesign</strong> Community en bleef een leuke grap. Echter tot mijn grote<br />
verbazing kwam 15 juni jl. James Fritz met een post op <strong>InDesign</strong> secrets, de Heilige Graal was gevonden! Hij kwam<br />
op een idee. Omdat het mogelijk is om knoppen in <strong>InDesign</strong> te maken en die zonder problemen te vertalen in<br />
een interactieve PDF, zou je dan een script kunnen draaien in Acrobat dat de knoppen zoekt en die omzet naar<br />
tekst velden? Hij stuurde een berichtje naar (daar issie weer!) Marijan Tompa en wat denk je? Natuurlijk was dat<br />
te maken! Dus hier is de uitleg, de links naar het script en voorbeeld bestanden staan aan het einde van dit artikel.<br />
Afbeelding 1<br />
Formulier in <strong>InDesign</strong><br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Hoe het script werkt<br />
Begin met het ontwerpen van je formulier in <strong>InDesign</strong>. Zodra je<br />
klaar bent om de velden te maken, maak dan apart lagen voor de<br />
knoppen. Maak lege kaders (geen opmaak) waar je de tekst<br />
velden wil hebben. Daarna converteer je elk kader naar een<br />
knop. Verder hoef je er niets mee te doen, dus geen acties en/of<br />
vormgeving toepassen.<br />
Geef elke knop de naam van het tekst veld (Bedrijf). Let wel op je<br />
MOET een onderstreep (underscore) met txt erachter zetten<br />
(Bedrijf_txt). het script zoekt namelijk naar die _txt om het om te<br />
kunnen zetten in een tekstveld.<br />
Er zijn nog meer mogelijkheden dan alleen tekstvelden. Die zie<br />
je in een lijstje hieronder:<br />
■ _txt – tekst veld<br />
■ _chk – check knop<br />
■ _rad – radio knop<br />
■ _sig – handtekening<br />
■ _lbox – lijst box<br />
■ _cbox – combo box<br />
Ook de mogelijkheden van een print knop en reset knop (-prn en<br />
-rst) zijn mogelijk. De extensie -txm zorgt voor de mogelijkheid<br />
van een multiline tekstveld. (Afbeelding 1 en 2)<br />
Afbeelding 2<br />
Lagen van het<br />
formulier<br />
23
Automatisering De “Heilige Graal” is gevonden<br />
Export naar PDF<br />
Als je klaar bent met het ontwerp exporter je<br />
het formulier als interactive PDF. Bij de opties<br />
moet je niet vergeten om “gelabelde PDF” aan<br />
te vinken maar wat nog veel belangrijker is om<br />
“Alles opnemen” te selecteren bij de Knoppen<br />
en Media. Doe je dit niet, zullen je knoppen niet<br />
meegenomen worden in de PDF! (zie afbeelding<br />
3)<br />
Installeren van het script<br />
Je hebt Acrobat Pro nodig om het script te<br />
kunnen gebruiken. Het is getest met Acrobat<br />
Pro 9 en de nieuwe versie Acrobat Pro X.<br />
Na het downloaden van het script pak je het<br />
uit en kopieer je het naar de juiste map.<br />
Herstart voor de zekerheid je Acrobat Pro.<br />
Acrobat 9 – Mac<br />
Programma’s > Adobe Acrobat > rechts klik of<br />
CTRL klik op het icoontje > Toon pakketinhoud ><br />
Contents > MacOS > JavaScripts<br />
Applications > Adobe Acrobat > right click or<br />
cmd click on the software icon > Display package<br />
> Contents > MacOS > JavaScripts<br />
Acrobat X – Mac<br />
Gebruikers > [gebruikersnaam] > Bibliotheek ><br />
Application Support > Adobe > Acrobat > 10.0 ><br />
JavaScripts<br />
<strong>User</strong>s > [user account] > Library > Application<br />
Support > Adobe > Acrobat > 10.0 > JavaScripts<br />
Acrobat 9 – PC<br />
Programma’s > Adobe > Acrobat > JavaScripts<br />
Program files > Adobe > Acrobat > JavaScripts<br />
Acrobat X – PC<br />
Programma’s > Adobe > Acrobat 10.0 > Acrobat<br />
> JavaScripts<br />
Program Files > Adobe > Acrobat 10.0 > Acrobat<br />
> JavaScripts<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Gebruiken van het script<br />
Nu het script is geïnstalleerd, nu open je je PDF<br />
in Acrobat Pro. Als je het script draait zullen alle<br />
knoppen omgezet worden in de desbetreffende<br />
velden! Het script zal wel een extra<br />
onderstreepteken (underscore) toevoegen aan<br />
het naam van het veld ( Bedrijf_txt wordt<br />
Bedrijf_txt_ )<br />
In Acrobat 9, ga naar het Opties menu en daar<br />
vind je tomaxxiFORMS. Selecteer deze optie om<br />
het script te draaien. (zie afbeeldingen 4 en 5)<br />
In Acrobat X, klik op gereedschappen en onderaan,<br />
open extra gereedschappen en je ziet het<br />
tomaxxiFORMS scripts. Klik erop om het te<br />
gebruiken.<br />
Bestanden<br />
tomaxxiFORMS script 1.4 (uitpakken na<br />
downloaden)<br />
IDML Formulier (voor testen)<br />
PDF Formulieren (start en finish)<br />
Het originele artikel staat hier.<br />
Dankwoord / Thank you<br />
I would like to thank James Fritz for giving<br />
authorisation to publish this article and of course<br />
great thanks to my friend Marijan for (another)<br />
awesome job! Follow these guys on Twitter<br />
@jamesfritz and @tomaxxi<br />
Afbeelding 3<br />
Export naar interactieve PDF<br />
Afbeelding 4<br />
Acrobat 9<br />
Afbeelding 5<br />
Acrobat X<br />
24
Met de Ontwerper aan Tafel:<br />
Social Media Strategie<br />
in 7 stappen<br />
Door: Guy van der Kolk<br />
Het barst in Nederland van de creativiteit waarvan de resultaten slechts zichtbaar<br />
zijn voor een relatief kleine groep mensen. Ook de hoogte- en dieptepunten waar de<br />
maker doorheen moet om een resultaat te bereiken blijven veelal achter gesloten<br />
deuren. In de rubriek Met de Ontwerper aan Tafel laten we mensen aan het woord<br />
over een product van eigen hand waar ze trots op zijn. Tevens wordt verteld waar ze<br />
tijdens het proces tegenaan liepen en hoe zij problemen hebben opgelost.<br />
In deze allereerste editie laten we Bernard Westerdijk aan het woord.<br />
Bernard is verantwoordelijk voor het ontwerp van de interactieve PDF (ook wel ‘iPdf’) Social Media<br />
Strategie in 7 Simpele Stappen. Deze PDF is hier te downloaden.<br />
Hallo Bernard, stel je eerst eens voor!<br />
Ik ben Bernard Westerdijk, opleverdatum 30-09-<br />
’84, getrouwd en woonachtig in Almere. Ik heb<br />
de opleiding IT & Media Productie afgerond aan<br />
het Grafisch Lyceum Utrecht, maar ben vanaf<br />
het tweede jaar van de opleiding al meer bezig<br />
geweest met creatieve processen dan met het<br />
IT wezen. Na mijn opleiding heb ik drie jaar als<br />
webdesigner gewerkt in Baarn en vanaf begin<br />
dit jaar ben ik werkzaam als creatief ontwerper/<br />
DTP-er bij ACA Communicatie in Amsterdam.<br />
Enerzijds ben ik dus bezig met het vertalen van<br />
concepten van art-directors en anderzijds met<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
het druk-klaar maken van diverse uitingen.<br />
Naar aanleiding van de Adobe XL meeting van<br />
vorig jaar ben ik lid geworden van NiDug.<br />
Ik heb voornamelijk interesse in ePub, iPdf en<br />
typografie.<br />
Hoe is deze PDF tot stand gekomen?<br />
BW: Dat was naar aanleiding van een verzoek<br />
van een oud collega van mij, Manoah Klaasse.<br />
Hij was al geruime tijd opzoek naar een baan na<br />
afgestudeerd te zijn in de richting marketing.<br />
Hij zocht naar een ludieke manier om zichzelf in<br />
de picture te zetten en zijn potentiele werkgevers<br />
te overtuigen van zijn kennis. Zijn eerste<br />
gedachte was het maken van een standaard<br />
PDF zonder poespas. Ik stelde voor het boek te<br />
vertalen naar een iPdf omdat er al zoveel ‘standaard’<br />
PDF boekjes op het internet te vinden<br />
zijn. Ik kreeg van hem carte blanche om mijzelf<br />
uit te leven en dit is het resultaat.<br />
Waarom Full Screen,<br />
was dat een bewuste keus?<br />
Dat is inderdaad een bewuste keus geweest.<br />
De online publicaties hebben dit vriendelijk<br />
verzocht omdat hij dan simpelweg het beste<br />
tot zijn recht komt. Eén van de redenen is uiteraard<br />
dat bij Full Screen je pixels één op één hetzelfde<br />
zijn, terwijl we bij eerdere stadia van het<br />
ontwerp toch zagen dat er bij het openen verspringingen<br />
optraden. Ook zagen teksten er<br />
soms bijna JPG-achtig uit! Bij Full Screen heb je<br />
dat probleem niet. Daarnaast komt ook de<br />
inhoud het beste tot zijn recht, ook qua<br />
overgangen.<br />
GK: De horizontale overgangen zijn inderdaad<br />
top, geeft niet dat saaie “ik lees een PDF” gevoel.<br />
BW: Dank je!<br />
25
Met de Ontwerper aan Tafel: Social Media Strategie in 7 stappen<br />
GK: Waarom niet kiezen om de PDF te openen<br />
in een vast percentage, bijvoorbeeld 100%?<br />
BW: Dat was een overweging, enkel nooit wat<br />
mee gedaan - een van de vele ideeën voor<br />
versie 1.1! Maar goed, we hadden wat ons<br />
betreft twee keuzes: vormgeven op basis van<br />
1024 pixels, of ontwerpen voor zo groot mogelijk<br />
scherm en mensen dus verzoeken (zelfs een<br />
beetje “dwingen”) om Full Screen te gaan.<br />
Dwingen tussen aanhalingstekens, omdat je dat<br />
natuurlijk nooit echt kunt doen. We zijn ons<br />
ervan bewust dat je veel van het “gevoel” mist als<br />
je niet Full Screen kijkt, maar het was een keuze.<br />
Overigens is Full Screen niet het enige punt:<br />
op de iPad en andere iOS devices heb je ook<br />
problemen met wegvallende afbeeldingen en<br />
transities die het niet doen!<br />
Alleen het cirkeltje aanklikbaar?<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
PDF vs Flash?<br />
GK: PDF is een geweldig medium, maar heeft<br />
volgens mij veel beperkingen als het gaat om<br />
het toevoegen van animaties en filmpjes en<br />
dat soort zaken. Waarom geen Flash-achtige<br />
constructies?<br />
BW: Jazeker, PDF kent zijn beperkingen, maar<br />
het was duidelijk dat dit document makkelijk<br />
uitwisselbaar moest zijn via social media en<br />
USB-sticks, en dan is PDF toch de beste keus.<br />
Mensen kunnen het makkelijk downloaden,<br />
dus je hebt minder problemen met het uitrollen.<br />
GK: Het is je zeker gelukt om mensen binnen de<br />
beperkingen van PDF tóch het gevoel te geven<br />
dat ze niet steeds “naar de volgende pagina”<br />
gaan. Het enige wat mij (en de drie anderen die<br />
ik de PDF liet lezen) irriteerde, was het volgende:<br />
waarom heb je er voor gekozen om<br />
alleen de cirkeltjes na de links (op bijvoorbeeld<br />
de TOC) aanklikbaar te maken? Dat is toch een<br />
vrij kleine target, zelfs in Full Screen?<br />
BW: Is dat zo? Want helaas heeft Manoah wel<br />
eens een eerdere versie de deur uit gestuurd. In<br />
een latere versie waar ik nu naar zit te kijken is<br />
het niet meer het geval, hier is zowel de tekst<br />
als het handje een roll-over.<br />
GK: Dat is dan ook de uitdaging van de<br />
makkelijke distributie.<br />
BW: Klopt. Ik heb ook weleens sites achteraf<br />
gemaild met de juiste versie. In eerste instantie<br />
was het de bedoeling om de links magenta te<br />
maken, maar helaas krijg je dan al snel een<br />
magenta overload. Daarom hebben we ervoor<br />
gekozen om links “naar buiten toe” magenta te<br />
maken en voor alle interne links dit symbool te<br />
gebruiken. Voor de meeste mensen is dat<br />
gelukkig toch herkenbaar! Distributie is inderdaad<br />
nog een ferme uitdaging in dit soort<br />
gevallen waarbij je het niet in eigen beheer<br />
kan houden.<br />
Daarnaast moeten we eerlijk toegeven dat we<br />
mede dankzij dit project een baan hebben<br />
gekregen waardoor we weinig tijd hebben om<br />
overal achteraan te zitten!<br />
GK: Dus we zouden kunnen concluderen dat,<br />
ondanks alle pietluttigheden, de eerste opzet<br />
van deze PDF geslaagd is? Jullie hebben tenslotte<br />
allebei een baan gescoord!<br />
BW: Dat klopt!<br />
Alleen <strong>InDesign</strong>, of ook veel in Acrobat?<br />
GK: Nu we elkaar zo spreken bekruipt me toch<br />
het gevoel dat <strong>InDesign</strong> veel beperkingen kent<br />
voor wat betreft het werken met iPDF. Heb je<br />
het gehele document in <strong>InDesign</strong> gemaakt, of<br />
heb je achteraf in Acrobat nog veel dingen<br />
moeten aanpassen?<br />
BW: Nee, ik heb eigenlijk alles in <strong>InDesign</strong><br />
kunnen doen. Ik ben wel lang in Acrobat bezig<br />
geweest met de video op pagina 2, en dan met<br />
name de Youtube-hack om het filmpje er in te<br />
krijgen. Uiteindelijk heb ik dit laten varen, en het<br />
anders opgelost. Het verbaast me dat Adobe<br />
tegen woordig nog steeds geen Vimeo/Youtube<br />
links ondersteunt zonder extensie erachter!<br />
Hierdoor was ik genoodzaakt het YouTubefilmpje<br />
in HD zelf te downloaden en op een<br />
privé server onder te brengen, waarbij het van<br />
belang was het dataverbruik binnen de perken<br />
te houden. Het ‘includen’ van het filmpje was<br />
geen optie, gezien dit het totale bestand bijna<br />
50MB maakte. Onacceptabel gezien de<br />
publicatie methode.<br />
GK: Hoe heb je dat praktisch gezien gedaan dan?<br />
BW: De video heb ik via het Media-paneel<br />
gelinkt aan een extern gehoste film, met<br />
daarop een ‘trigger’ afbeelding om de video<br />
af te spelen. Gewoon via <strong>InDesign</strong>’s eigen<br />
mogelijkheden dus.<br />
26
Met de Ontwerper aan Tafel: Social Media Strategie in 7 stappen<br />
Nog andere problemen?<br />
BW: Naast het eerder besproken video-probleem<br />
was het in orde maken van de page transitions<br />
ook een uitdaging. Helaas heb ik hier voor een<br />
standaard transition gekozen, die op elke pagina<br />
hetzelfde loopt, gezien er geen keuze is voor<br />
custom transitions per button.<br />
Een ander punt – weer even inhakend op de<br />
schermresolutie waar we het eerder over<br />
hadden – heeft toch te maken met een klein<br />
beetje gebrek aan flexibiliteit van <strong>InDesign</strong>.<br />
Je maakt namelijk je spreads op in een bepaalde<br />
maat, maar <strong>InDesign</strong> biedt niet echt mogelijkheden<br />
om na de denken over schaalbaarheid.<br />
Dit is mijn vlak, hier heb ik op ontworpen, maar<br />
stel dat een scherm groter is of een afwijkende<br />
resolutie, laat dit vlak dan doorlopen en geef<br />
het automatisch dezelfde kleur. Nu krijg je, zeker<br />
bij 4:3 schermen, lelijke zwarte balken. Maar het<br />
is niet anders!<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Ter afronding<br />
Na nog wat gekeuvel over de moeilijkheid van<br />
het tot stand brengen van een ‘standaard’ en de<br />
valkuilen bij het bewaren van afbeeldingen voor<br />
op de iPad, besluiten we allebei dat het wel<br />
genoeg is geweest voor vandaag. Gelukkig<br />
hebben we dankzij Skype ons huis niet hoeven<br />
verlaten!<br />
In overleg met Bernard hebben we besloten mee<br />
te helpen aan het distribueren van de laatste<br />
versie van zijn PDF. Deze is hier te downloaden.<br />
Met dank aan Bernard en Manoah voor hun bijdrage<br />
aan de eerste Met de Ontwerper aan Tafel!<br />
27
Tips ‘n Tricks<br />
Meer over Hyperlinks in:<br />
<strong>InDesign</strong> voor beginners: Aan de slag met<br />
Hyperlinks<br />
Thema: Interactieve PDF<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
door: Michael Weijenberg<br />
Er is inmiddels een heleboel mogelijk en tegelijkertijd ook zo veel ónmogelijk in<br />
<strong>InDesign</strong> dat interactiviteit bijna een aparte studierichting wordt. Ik probeer je<br />
wat tips en tricks te geven om een aantal valkuilen makkelijker te ontwijken.<br />
De eerste tip die ik je geef voor <strong>InDesign</strong> CS5<br />
is het gebruiken van de goede standaard<br />
werkruimte. Adobe geeft je de keuze uit een<br />
aantal voorgeprogrammeerde werkruimten<br />
(workspaces). Twee daarvan zijn geschikt voor<br />
interactiviteit maar slechts één ervan is<br />
speciaal voor PDF. Een van de grote verschillen<br />
is namelijk het gebruik van bepaalde animatie<br />
mogelijkheden die <strong>InDesign</strong> biedt die in een<br />
PDF niet werken.<br />
Tip 1:<br />
! Kies om zeker te zijn van je zaak voor de<br />
werkruimte of ‘workspace’ Interactiviteit<br />
voor PDF | Interactivity for PDF.<br />
Het gebruik van hyperlinks<br />
Een hyperlink is niets meer of minder dan<br />
een verwijzing. Een hyperlink is dus niet per<br />
definitie een verwijzing naar een website;<br />
ook een e-mailadres, een pagina, een index<br />
Hyperlinks<br />
of inhoudsopgave kunnen een hyperlink zijn.<br />
Mijn volgende tip is dan ook een snelle manier<br />
om alle URL’s (webadressen) om te zetten<br />
in hyperlinks die in PDF als een klikbare link<br />
verschijnen:<br />
28
Tips 'n Tricks<br />
Tip 2:<br />
! Kies in het hyperlinks-deelvenstermenu de<br />
optie URL’s omzetten in hyperlinks.<br />
Als je wil kan je natuurlijk gebruik maken<br />
van een tekenstijl of ‘character style’ om<br />
de links duidelijker te onderscheiden van<br />
overige tekst.<br />
De makkelijkste manier om een vormgegeven<br />
item (kader en tekst) om te zetten in een knop,<br />
vind ik het gebruik van het contextueel menu.<br />
Tip 2<br />
URL’s omzetten in hyperlinks<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Tip 3:<br />
! Ctrl-klik (rechtsklik) op je kader of groep dat<br />
een knop moet worden en kies Interactief/<br />
Interactive uit je contextueel menu. Kies<br />
voor Omzetten naar knop/Convert to Button.<br />
Tip 4:<br />
! Tijdens het schrijven van dit artikel heb ik<br />
natuurlijk een en ander zelf geprobeerd.<br />
Toevallig stuitte ik op een bug tussen CS4<br />
en CS5. Na wat berichten heen en weer op<br />
Twitter met @jamesfritz kwamen wij er<br />
achter dat Adobe blijkbaar heeft besloten<br />
om de PDF export opties in CS5 t.o.v. CS4<br />
uit elkaar te trekken.<br />
Dit betekent dat de werkwijze die je had<br />
om een interactieve PDF te maken door<br />
in het export dialoogvenster de interacti-<br />
Afbeelding 1<br />
Afbeelding 2<br />
viteit mee te nemen (afbeelding 1) deze<br />
manier van werken in CS5 (afbeelding 2)<br />
NIET, ik herhaal NIET werkt! In CS5 MOET je<br />
dan speciaal kiezen voor PDF (interactief)<br />
(afbeelding 3) en daarna door ander dialoog<br />
venster! (afbeelding 4.)<br />
Afbeelding 3<br />
Afbeelding 4<br />
Thema: Interactieve PDF<br />
29
Tips 'n Tricks Thema: Interactieve PDF<br />
<strong>nIDug</strong> MAGAZINE <strong>06</strong> <strong>zomer</strong> <strong>2011</strong><br />
Tip 5:<br />
! Om alles nóg beter te laten werken gebruik<br />
Acrobat Pro! Ik weet het, als ontwerper/<br />
DTP’er blijf je liever in de vertrouwde<br />
<strong>InDesign</strong> omgeving maar geloof mij, om<br />
bepaalde functionaliteit echt goed te laten<br />
werken (bijvoorbeeld tabbladen die als<br />
navigatie werken) gebruik je Acrobat. Zeker<br />
met de nieuwe Acrobat X versie die bij de<br />
CS5.5 upgrade uitgekomen is kun je meer<br />
doen dan halfslachtig vanuit <strong>InDesign</strong>.<br />
Sorry, ik had graag gezegd dat alles vanuit<br />
<strong>InDesign</strong> goed te doen was, maar dit is<br />
helaas niet altijd het geval!<br />
30
Change language