It wurk fan Gysbert Japix - Tresoar

Aan den Taal-en Spraak-Friefch-
zaayt met een ontalbaar tal y^n aaterlinkxze FRIEZEN. Eer
lange wierde ons Vaaderland ontruft door de verwoedde gefpanfchappen
van îcbieringer en Vetkeoper, die eikandere ten fcherpften
vervolgden, enniemand, diein hungewouwdquam, lijfsgenaâ
5 toeftonden: zoodat, endelijk, door deez'genoodfchappen , de
Vryheyd, vaftgemetzelt in 't bloedig Sement der Vaaderen, den
Zakx, vrywilüg» wierde opgedraagen. En is, als toen, te
gelijk met de Zakxzifibe Rechtpleegingen , door 's Vorften
Ooverfte Richters, de Zakxzifibe taal îngeíloopen. Naamaals
10 raakten wy onder 't juk van tor!, naamaals Kaayzar van Germanie
: deezefteldeeenHofvan Rechtspleegingein , en vulden't
met buytten-landers, eneenigeingezeetenen ; Van doen af wierden
alle kennis-fchriften, en verdingen, in dehraabandfcbetaal
uytgeleevert. By welke geleegenheyd deFRIESCHE moe-
15 derfpraak endelijk uyt de kerkken, fchoolen, gerichthooven en
recht-bankken, ja! van de ftraat en uyt de gedachten der menfchen
gebannen wierd , der voege , dat wy naauwlijkx , op
heeden, van de woorden of uytfpraak der grijze taal deminfte
kennisze hebben om die te leczen, of al ftaamerende, natebab-
20 beien. Dit leert ons niet alleene eygenervaarenheyd, neemaar,
ook de uytbeemfche getuygenhier af met fmart enverwonderinge.
Aldus fchrijft den taaikondigen Konraad Gefner van Bazel'm
zijn Mitbridates > De F RIE Z E N, gehruykten een aangeboore en
firaffetaal, die verre van der naabuyren uytjpraak afkeek. Indetze
25 fthreevenzy de verbanden en handel zaakken. Heedenaapenzy, voortieemenlykindefleeden}de
Braabandfchee» Hollandfche»^. spruyU
tende uyt den bundel, die yveederzyds in zTeang gaat, en 't Hosge Hof
van Rechtspleeginge, doorgaans vol Braabanders, die in hun taal het
recht -to'ijzen en de fbift-zaakken en oovereeukoomingen den volke op 't
30 Braabands voorfebryven. Het is moegelijk, ja ! zonne-klaar te
bewijzen, uyt de beroemfte Schrijvers van Griekken-land en Roomt,
dat wy, alsnoeh, bezitten die land-ftreek tulîchen defe.roen
Ryn, àiePtohmeus, Tacitus, en Plinius ons hebben toegekent, en
die wy door de deugd en dapperheyd der Vaaderen, die hunn'
3 5 paaien tegen het geweld en moed-dwangloosheyd der benaabuyrdcPrîncenverdaadigden,
als noch bezitten. Maar de grijze taal
264
wumkes.nl
en