Natuurbewaring en Ordonansie - Bosveld Jagters en ...

Daar bestaan ‘n Natuurbewaringsordonnansie vir elkeen van die provinsies in ons land wat bepaal
wat ek mag jag en waar en watter dokumentasie ek benodig. Die onus rus op die jagter om homself
te vergewis van die reëls van die gebied waar hy gaan jag.
Wat is jag?
Jag in die Ordonnansie beteken die soek, navolg of voorsit van ‘n gegewe dier met die doel om die
dier te dood.
Hieronder volg ‘n paar definisies wat elke jagter moet ken :
BEROEPSJAGTER
‘n Persoon wat buitelandse jagters vir vergoeding neem om te jag. So ‘n persoon moet ‘n
voorgeskrewe eksamen slaag met die nodige bewys van sy kwalifikasie en daarvoor registreer.
JAGONDERNEMER
‘n Jagondernemer is ‘n persoon wat onder die wet geregistreer is om buitelandse jagters te werf en
hulle dan in Suid Afrika te kom laat jag onder toesig van ‘n beroepsjagter. Geen persoon wat nie ‘n
jagondernemer is nie, mag met buitelandse jagters onderhandel om in S.A te kom jag nie.
AMATEUR JAGTER
‘n Persoon wat op sy eie ‘n jag reël, vir homself jag, en al die kostes van die jag self dra.
GRONDEIENAAR
Die geregistreerde eienaar of bona-fide koper na ondertekening van koopkontrak, van die grond. Sy
familie kan sekere wild op sy plaas jag onder die bepalings van die ordonnansie.
SOORTE WILD ONDER DIE ORDONNANSIE
Wild word deur die Ordonnansie in verskillende kategorieë verdeel vir jagdoeleindes. Die
kategorieë is soos volg :
Wild, Beskermde wild, Spesiaal beskermde wilde diere, Nie-Endemiese wilde diere en Wilde
diere wat nie nie een van bostaande kategorieë is nie. Onder volg die omstandighede waaronder jy
elke kategorie mag jag en wat se dokumentasie jy benodig.
WETTIGE JAG
Daar bestaan meer as een manier waarvolgens wettig gejag kan word. Elkeen daarvan word
hieronder bespreek.

KORT SAMEVATTING VAN DIE ORDONNANSIE VIR DIE LIMPOPO PROVINSIE
(Opgestel vir BJV deur Johan van Wyk van Blouberg Natuurreservaat)
1. Wilde diere in die Limpopo Provinsie is in vyf (5) kategoriëe verdeel nl;
Spesiaal Beskermde wilde diere, Beskermde wilde diere, Wild, Wilde diere en Nie-
Endemiese wilde diere.
Dit is dus vir my as jagter belangrik om te weet in watter kategorie die spesie val wat ek wil
jag.
2. Het die plaas waarop ek gaan jag vrystelling vir die spesie wat ek wil jag?
Vrystelling word aan ‘n plaas verleen waarvan die omheining sodanig is dat dit sekere wilde
diere wat op daardie plaas voorkom suksesvol kan binne hou. Die grondeienaar moet in besit
wees van ‘n Vrystellings permit wat hy elke drie jaar moet hernu. Op die permit sal die
spesies gelys wees waarvoor vrystelling verleen word.
3. As die plaas nie vrystelling het nie, wat dan?
Dit word van jou verlang om ‘n permit te bekom as jy spesies wil jag wat Spesiaal
Beskermde wilde diere, Beskermde wilde diere of Wild (gedurende toe seisoen) is.
4. Jag van spesies in die Wild kategorie
Spesies in hierdie kategorie gelys is wilde diere wat volop in die provinsie voorkom en die
meeste gejag word. In die oop seisoen word ‘n jaglisensie benodig, en in die toe seisoen ‘n
jagpermit soos by punt 3 hierbo.
Die grondeienaar of sy direkte familie mag spesies in hierdie kategorie jag sonder ‘n lisensie
gedurende die oop seisoen.
5. Oop- en toe seisoen, wanneer is dit en hoe werk dit?
‘n Oop seisoen vir jagdoeleindes word vasgestel deur die departement en word bekend
gemaak in die Provinsiale Gazette. Dit bevat inligting tot die persone of kategorie van
persone op wie die seisoen van toepassing is, spesie en geslag van Wild-kategorie wilde
diere wat gejag mag word en die area of kategorie van areas/distrikte.
6. Jag van wilde diere wat nie Spesiaal Beskermde wilde diere, Beskermde wilde diere of
Wild is nie (dus kategorie Wilde diere)
Die jag van spesies in hierdie kategorie kan geskied enige tyd van die dag of nag en ook
enige tyd van die jaar. Die jagter benodig slegs die skriftelike toestemming van die
grondeienaar.
7. Skriftelike toestemming om te jag
Skriftelike toestemming word altyd verlang ongeag die kategorie wilde diere wat gejag word
en of die plaas vrystelling het of nie.
8. Jag gedurende die nag
Hierdie periode strek van ‘n halfuur na sononder tot ‘n halfuur voor sonop die volgende dag.
‘n Permit word benodig vir die jag van Spesiaal Beskermde wilde diere, Beskermde wilde
diere, Wild of Nie-Endemiese wilde diere tydens hierdie periode, ongeag die seisoen. (kyk
ook punt 6 hierbo vir kategorie Wilde diere)
9. Die jag van Nie-Endemiese wilde diere.
Die jag van spesies in hierdie kategorie kan geskied enige tyd van die dag (maar nie in die
nag) en ook enige tyd van die jaar. Die jagter benodig slegs die skriftelike toestemming van
die grondeienaar.

10. Jag in natuurreservate
‘n Permit word ten alle tye benodig vir alle kategorië wilde diere.
11. Jag van roofdiere onder sekere omstandighede
(jagluiperd, bruin- en gevlekte hiëna, luiperd en leeu)
‘n Permit word benodig om hierdie spesies te jag met lokaas of die nabootsing van die dier
se geluid.
12. Watter vuurwapens is verbode vir jagdoeleindes?
Vir die jag van Spesiaal Beskermde wilde diere, Beskermde wilde diere, Wild of Nie-
Endemiese wilde diere mag jy nie gebruik:
• ‘n outomatiese of semi outomatiese vuurwapen nie
• ‘n vuurwapen met ‘n randonsteking rondte en kaliber van 5,6mm nie.
• ‘n haelgeweer nie
• ‘n luggeweer nie
Die wet maak ‘n uitsluiting vir grondeienaars of hul direkte familie wat Spesiaal Beskermde
wilde diere, Beskermde wilde diere, Wild of Nie-Endemiese wilde diere met enige
vuurwapen mag jag op daardie eienaar se grond.
13. Mag ek dan glad nie my haelgeweer gebruik nie?
Die wet maak ‘n uitsluiting met betrekking tot ‘n haelgeweer deur dat dit gebruik kan word
slegs vir die jag van voëls en hase.
14. Die besit en vervoer van vuurwapens in ‘n gebied waar wilde diere voorkom
As jy op die plaas is met ‘n vuurwapen in jou besit, moet jy die skriftelike toestemming van
die grondeienaar in jou besit hê.
As jy die vuurwapen vervoer moet dit ontlaai wees en toe wees in ‘n geweersak of –tas of
ander houer ontwerp vir daardie doel. Die wet maak ‘n uitsluitsel vir handwapens waarvan
die looplengte nie langer as 102mm is nie.
15. Wat van ‘n boog?
‘n Boog mag slegs gebruik word as jy die houer is van ‘n boogjag permit. Sommige jagplase
het reeds boogjag vrystelling en dan word slegs die grondeienaar se skriftelike toestemming
benodig.
16. Mag ‘n hond gebruik word vir jagdoeleindes?
‘n Hond mag slegs gebruik word vir die jag van voëls en die opvolg van ‘n wilde dier wat
gewond was tydens ‘n wettige jag.
17. Hoekom word ek as ‘n amateurjagter geklassifiseer en nie as ‘n beroepsjagter nie?
‘n Beroepsjagter jag of vergesel ‘n ander jagter teen vergoeding en is die houer van sodanige
permit.
18. Vevoer van wildkarkasse
Verkry ‘n brief van die grondeienaar met sy besonderhede asook karkas beskrywings
BELANGRIK:
Daar is tans voorgestelde nuwe wetgewing wat in die proses is om deur die parlement goedgekeur
te word wat baie van bogenoemde wetgewing mag verander. (Kyk op die Internet by
http://www.chasa.co.za/huntinglegis.htm vir die voorgestelde wysigings). Dit is elke jagter se plig
om op hoogte te bly van enige nuwe jagwetgewing – die wet sê onkunde is geen verskoning nie!

SPESIAAL BESKERMDE WILDE DIERE
Olifant
Erdvark
Kleingekoldekat
Lichtensteinse hartbees
Ietermagog
Rooiduiker
Swartrenoster
Witrenoster
Bastergemsbok (Roan)
Tropiese grysbok (Sharpe’s)
Soenie
Wildehond
Krokodil
• Benodig permit en grondeienaar se skriftelike
toestemming
BESKERMDE WILDE DIERE
Aardwolf (geen vrystelling)
Siwet (geen vrystelling)
Vaalboskat (geen vrystelling)
Buffel
Nagaap (geen vrystelling)
Bosnagaap (geen vrystelling)
Kaapse otter (geen vrystelling)
Bakoor jakkals (geen vrystelling)
Bruin hyena (geen vrystelling)
Gevlekte hiëna (geen vrystelling)
Oorbiedjie
Gewone rietbok
Rooiribbok
Vaalribbok
Swartwitpens
Tierboskat (geen vrystelling)
Steenbok
Basterhartbees (tsessebe)
Jagluiperd (geen vrystelling)
Luiperd (geen vrystelling)
Leeu (geen vrystelling)
Klipspringer
Silwervos (geen vrystelling)
Kameelperd
Volstruis
Gewone tortelduif
Grootringduif
Rooiborsduif
Luislang (geen vrystelling)
• Benodig permit en grondeienaar se skriftelike
toestemming op plase sonder vrystelling. Plase met
vrystelling is slegs grondeienaar se skriftelike
toestemming nodig
NIE-ENDEMIESE WILDE DIERE
Swartwildebees
Blesbok
Blouduiker
Bontebok
Kaapse grysbok
Bergsebra
• Benodig slegs die groneienaars se skriftelike
toestemming
WILD
Rooikat (geen vrystelling)
Bobbejaan (geen vrystelling)
Blouaap (geen vrystelling)
Eland
Gemsbok
Gewone duiker
Rooibok
Koedoe
Njala
Rooihartbees
Springbok
Waterbok
Nonnetjies eend (geen vrystelling)
Geelbekeend (geen vrystelling)
Bospatrys (geen vrystelling)
Natalse fisant (geen vrystelling)
Rooivlerkpatrys (geen vrystelling)
Laeveldpatrys (geen vrystelling)
Bosveldfisant (geen vrystelling)
Kolgaans (geen vrystelling)
Wildemakou (geen vrystelling)
Gewone tarentaal (geen vrystelling)
Rooibekeend (geen vrystelling)
Bleshoender (geen vrystelling)
Kransduif (geen vrystelling)
• Benodig ‘n permit in toe seisoen en jaglisensie in oop
seisoen asook grondeienaar se skriftelike toestemming.
• Op Vrystellingsplase word slegs die grondeienaar se
skriftelike toestemming benodig
WILDE DIERE - enige wilde dier wat nie onder die bo-
genoemde kategoriëe gelys is nie soos o.a.;
Vlakvark
Bosvark
Ystervark
Rooijakkals
• Benodig slegs die groneienaars se skriftelike
toestemming
• Die inhoud van hierdie lys is nie volledig nie, dit sluit slegs spesies in met ‘n moontlike
jagwaarde. Indien ‘n teiken spesie nie gelys is nie, maak seker van die spesie se status.