D - Infosteel

info_steel_36
Afgiftekantoor Brussel X - P910504 - Driemaandelijks - nummer 36 - 10-11-12 / 2012
Bureau de dépôt Bruxelles X - P910504 - Trimestriel - numéro 36 - 10-11-12 / 2012
info_steel
Staalbouwwedstrijd 2012 Concours Construction Acier
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
© Ney & Partners
36

SLANKER, GROENER, STERKER
Histar ® Histar hogesterktestaal voor profielen
® Histar hogesterktestaal voor profielen
® Histar hogesterktestaal voor profielen
® hogesterktestaal voor profielen
European European Technical European Technical Technical Approval Technical Approval Approval
ETA-10/0156
• Gereduceerd • •Gereduceerd •Gereduceerd Gereduceerd gewicht, gereduceerd CO CO 2 CO 2 CO 2 2
tot tot 460 tot 460 tot Mpa 460 460 Mpa Mpa vloeigrens Mpa vloeigrens
• Uitgebreid • •Uitgebreid •Uitgebreid Uitgebreid programma, tot tot 1377 tot 1377 tot 1377 kg/m 1377 kg/m kg/m
(140 (140 (140 mm (140 mm flensdikte) mm mm flensdikte)
• Besparing • •Besparing •Besparing Besparing op op de op de bouwkosten op de bouwkosten de bouwkosten
• Recente • •Recente •Recente Recente referentie : Stadskantoor : Stadskantoor : Stadskantoor : Stadskantoor Utrecht
ArcelorMittal
Long Long Carbon Europe
Boldness changes everything
Eemhavenweg 70 70 70 70 T: +31 T: +31 (0)10 T: +31 T: (0)10 +31 4870330 (0)10 (0)10 4870330
3089 3089 KH 3089 3089 Rotterdam KH KH Rotterdam KH Rotterdam
sections.tecom@arcelormittal.com
The The Netherlands The Netherlands The Netherlands
www.arcelormittal.com/sections

infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
info_steel 36 - 11/2012
Kwartaalblad voor architectuur en bouwtechnieken,
uitgegeven door Infosteel (België en Luxemburg)
_Revue trimestrielle d’architecture et de génie civil publiée
par Infosteel (Belgique et Luxembourg).
Verantwoordelijke Uitgever_Editeur Responsable:
Philippe Coigné, General Manager
Infosteel vzw_Infosteel asbl
Arianelaan 5 Avenue Ariane
B-1200 Brussel - Bruxelles
t: +32-2-509 15 01 - f: +32-2-511 12 81
info@infosteel.be - www.infosteel.be
BTW-TVA: BE 0406 763 362
Redactie_Redaction:
Auteurs: Sofie De Vriese, Jos Segaert, Gérard Kaiser,
Roxane Heeren (Palindroom)
Correctie_Correction:
Jean-Philippe Vériter, Jo Van den Borre.
Vertaling_Traduction:
Miles Translations, Brussels
Jos Segaert, Meise
Opmaak_Mise en page: Jo Van den Borre
Advertenties_Publicité
linda.poels@infosteel.be - t: +32-2-509 15 01
Verspreiding_Diffusion
Gratis voor leden van Infosteel vzw
_Gratuit pour les membres d’Infosteel asbl
Lid worden_Affiliation:
benedicte.vanparys@infosteel.be - t: +32-2-509 15 05
Verkoop per stuk_Vente au numéro
€ 15 / nummer_numéro (iBTW - TVAc)
Oplage_Tirage: 3.500 exemplaren_exemplaires
Copyright 2012 by Infosteel
Alleen de auteurs zijn verantwoordelijk voor de artikels.
De auteur gaat akkoord met publicatie van de toegezonden
documenten. Alle rechten voorbehouden, die van
vertaling en bewerking inbegrepen._Les articles publiés
n’engagent que la responsabilité de leurs auteurs. Les
documents reçus impliquent l’accord de l’auteur pour
libre publication. Tous droits de reproduction, traduction
et adaptation réservés.
ISSN 2032-281X
cover_couverture
Ontwerpschets:
Brug over het Albertkanaal in Vroenhoven (Riemst)
_Croquis :
Pont enjambant le canal Albert à Vroenhoven (Riemst)
© Ney & Partners
editoriaal_éditorial
Woord van de Voorzitter
Deze uitgave van het tijdschrift ‘info_steel’ is
volledig gewijd aan de dertiende editie van de
Staalbouwwedstrijd. Infosteel organiseert deze
tweejaarlijkse wedstrijd afwisselend voor België en
voor het Groothertogdom Luxemburg.
De Staalbouwwedstrijd kende opnieuw een groot
succes met de deelname van 118 projecten die
getuigen van de zeer grote architecturale soepelheid
van een staalconstructie die een optimale
combinatie mogelijk maakt tussen de
creatieve ambities, het bouwkundig
rendement en milieubekommernissen.
Deze wedstrijd laat de vernieuwende
en talrijke toepassingen van staal
ontdekken, evenals zijn geslaagde huwelijk
met andere materialen. Via deze
verwezenlijkingen is hij een stimulans
voor de staalbouw en biedt ruime mediabelangstelling
aan de makers ervan.
De jury verkoos 8 laureaten onder 25 genomineerde
projecten. Dit jaar werd via een bijkomende categorie
(F) extra aandacht gevestigd op éénlaagse
industriegebouwen.
De ingeschreven projecten belichten de troeven
van staal in de bouw : snelheid van uitvoering,
lichte structuren, het aanpassingsvermogen van de
constructies naargelang de noden of gebruiken,
het demonteren zonder vernieling en hergebruik,
isolatie van buiten uit en, niet te vergeten, het minimaliseren
van de hinder voor de omgeving.
Zo draagt staal tijdens zijn gehele bestaanscyclus
bij tot het genereren van energiebesparing, onderhoudsgemak,
mogelijkheden tot ontwikkeling en
recyclage, die duidelijk een zeer gunstige ecologische
balans aantonen.
Het Infosteel-team dankt de jury wiens taak niet
gemakkelijk was, en feliciteert van harte alle deelnemers
die tot dit succes bijdragen.
Wij wensen U een aangename lectuur.
Robert JOOS
Voorzitter van Infosteel
Mot du Président
La présente édition du magazine info_steel est entièrement
consacrée à la treizième édition du Concours
Construction Acier. Cette compétition biennale
organisée par Infosteel se tient, en alternance, en
Belgique et au Grand-Duché de Luxembourg.
Il a, à nouveau, récolté un vif succès avec la participation
de 118 projets qui témoignent de la très
grande souplesse architecturale d’une construction
en acier qui permet de combiner de façon optimale
les aspirations créatives, l’efficacité
constructive et la préoccupation
environnementale.
© Marc Detiffe
Ce Concours fait découvrir les applications
innovantes et multiples de
l’acier ainsi que son mariage réussi
avec d’autres matériaux. Il stimule au
travers de ces réalisations la construction
métallique et offre à leurs auteurs
une large couverture médiatique.
Le jury a sélectionné 8 lauréats parmi les 25 projets
nominés. Cette année voit l'adjonction d'une
nouvelle catégorie (F) pour les bâtiments industriels
d'un seul niveau.
Les projets introduits mettent en exergue les
atouts de l’acier dans la construction : la rapidité
d’exécution, la légèreté des structures, l’adaptabilité
des constructions au gré des besoins ou
usages, le démontage sans destruction et réutilisation,
l’isolation par l’extérieur sans oublier la
minimisation de la gêne pour le voisinage.
Ainsi tout au long de sa vie, l’acier contribue à
générer des économies d’énergie, des facilités de
maintenance, d’évolution et de recyclage qui font
clairement apparaître un bilan écologique très
favorable.
L’équipe d’Infosteel salue le travail du jury dont la
tâche ne fut pas aisée et félicite chaleureusement
tous les participants qui contribuent à ce succès.
Nous vous souhaitons une agréable lecture.
Robert JOOS
Président d’Infosteel
1

infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel
5 Avenue Ariane
B-1200 Bruxelles
t. +32-2-509 15 01
f. +32-2-511 12 81
e. info@infosteel.be
www.infosteel.be
Sécurité incendie
Sécurité incendie et calcul de la résistance au feu
des bâtiments en acier selon l’Eurocode 3
Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
Sécurité incendie
Ce livre traite, dans ses trois premiers chapitres, de la sécurité incendie et du calcul de la résis-
tance au feu des structures de bâtiments en acier selon l'Eurocode 3.
Le chapitre 1 défi nit les objectifs de la sécurité incendie sur la base du déroulement d'un incen-
die et examine les mesures que le concepteur peut prendre afi n de répondre aux exigences de
sécurité incendie et aux exigences réglementaires.
Le chapitre 2 traite du calcul de la résistance au feu de structures en acier pour ce qui concerne
le critère de capacité portante. Un modèle de calcul simple est donné dans les Eurocodes pour
les éléments tendus, les colonnes et les poutres soumises ou non au déversement. Pour le calcul
des poutres intégrées, qu’elles soient protégées ou non, on peut utiliser un modèle de calcul
avancé, mais une méthode alternative simple est décrite dans cet ouvrage.
Le chapitre 3 traite de l'ingénierie de la sécurité incendie, une discipline relativement nouvelle
qui utilise les modèles physiques pour décrire le déroulement d'un incendie et ses effets sur le
bâtiment et ses occupants. On évoque quatre situations qui nécessitent l’utilisation de l'ingé-
nierie de la sécurité incendie, à savoir: les feux localisés, les feux de compartiment (avec ou sans
embrasement généralisé), le cas des structures en acier situées à l'extérieur du bâtiment et celui
où l’on considère le comportement d’ensemble d’une ossature. Ce dernier cas est illustré par
l’étude de l’effet membranaire d’un système de plancher.
Enfi n, le chapitre 4 contient treize tableaux de dimensionnement qui donnent directement cer-
tains paramètres de calcul comme la réduction de la limite d’élasticité effi cace, celle du module
d’élasticité de l’acier, le niveau de chargement en situation d’incendie, le facteur de massiveté
des sections en I, la température atteinte dans l’acier après un certain temps (pour divers valeurs
de ce facteur de massiveté) et la température critique des colonnes (en fonction de leur niveau
de chargement et de leur élancement).
R. Hamerlinck est l’auteur de la version originale écrite en néerlandais pour l’organisation ho-
mologue d’Infosteel aux Pays-Bas : Bouwen met Staal. Il possède une expérience considérable
en tant que consultant et conférencier dans le domaine de la sécurité incendie et est fortement
impliqué dans l'élaboration des règlements et des normes sur la sécurité incendie dans son
pays. Infosteel a obtenu les droits de Bouwen met Staal pour adapter l’ouvrage néerlandais,
en tenant comptes des spécifi cités (notamment normatives et règlementaires) du marché belge
et luxembourgeois. Le présent ouvrage existe en français et en néerlandais et est le fruit du
travail de trois spécialistes belges de renom : J.M. Franssen (Université de Liège), L.G. Cajot
(ArcelorMittal) et R. Debruyckere (SECO et Université de Gand).
Sécurité incendie Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
Guides de construction métallique
boek-brand-COVER.indd 1 18/10/2012 12:16:01
Nieuwe publicatie:
in de nieuwe reeks: Handboeken staalconstructies
Dit boek behandelt in de eerste drie hoofdstukken het onderwerp brandvei-
ligheid en de berekening van de brandwerendheid van staalconstructies voor
gebouwen volgens Eurocode 3.
Hoofdstuk 4 bevat dertien ontwerptabellen voor het eenvoudig bepalen van
een aantal rekenparameters zoals de afname van de e ectieve vloeigrens
en de elasticiteitsmodulus, de reductiefactor op de belastingen bij brand, de
pro elfactoren voor I-pro elen, de staaltemperatuur na een bepaalde tijd (in
functie van de pro elfactor) en de kritieke staaltemperatuur voor kolommen
(in functie van de benuttinggraad en slankheid).
Als basis voor deze publicatie werd het boek “Brand” gebruikt, uitgegeven
door Bouwen met Staal in Nederland. De auteur hiervan – dr.ir. Ralph Hamer-
linck – heeft een grote ervaring als adviseur, docent en auteur op het gebied
van brandveiligheid. Infosteel verwierf de rechten om op basis van dit boek
een aangepaste versie te maken voor de Belgische en Luxemburgse markt
die ondermeer rekening houdt met de Belgische en Luxemburgse normen
en wetgeving. Het werk is beschikbaar in het Nederlands en Frans en werd
opesteld door 3 Belgische experten in het domein: J.M. Franssen (Universiteit
Luik), L.G. Cajot (ArcelorMittal) en R. Debruyckere (SECO en Universiteit Gent).
Prijs: 57,50 EUR inclusief btw, verzendingskosten niet inbegrepen.
Info en bestelling: www.infosteel.be
Uitgever: Infosteel - 160 pag. / 210 x 297mm / hard cover / 2012
2
Calcul de
la résistance au feu
boek-brand-H2.indd 1 18/10/2012 10:50:54
1
= + ∑
fi,d i i
i
E G ( Q )
(1.1)
= fi,d
0
fi,d,0
E
R
(1.2)
= + +
g 10
20 345 log (8t 1)
(2.1)
−
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= = +
⎜ ⎟
⎝ ⎠
-1 / 3 ,833
482
a
y,θ 39 ,19
y,θ
y
f
k 0,9674e 1
f
(2.2)
+ +
≤ = =
+ +
k 2 k k k
0 fi
G k Q k k k
G Q G 0,3Q
G Q 1,35G 1,5Q
(2.3)
>
fi 0
+ +
= = ≥
+ ⋅ + ⎛ ⎞
+ +
⎜ ⎟
⎝ ⎠
k 2 k k k
fi 0
k k 0 k
k k
nG n Q G 0,3Q
2
n 1,35G 2 1,5Q ( n – 2 )1,5 Q
1,35G 0,75Q 1
n
(2.4)
⎛ ⎞
⎜ ⎟
⎝ ⎠
=
m
b
sh
m
A
V
k 0,9 A
V
(2.5)
=
y
235
0,85
f
(2.6)
=
fi , ,Rd y , Rd
N k N
(2.7)
= ⋅
fi,θ,Rd y,θ Rd
M k M (2.8)
(2.1)
2 . b e r e k e n e n v a n d e b r a n d w e r e n d h e i d 3
= + ∑
fi,d i i
i
E G ( Q )
(1.1)
= fi,d
0
fi,d,0
E
R
(1.2)
= + +
g 10
20 345 log (8t 1)
(2.1)
−
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= = +
⎜ ⎟
⎝ ⎠
-1 / 3 ,833
482
a
y,θ 39 ,19
y,θ
y
f
k 0,9674e 1
f
(2.2)
+ +
≤ = =
+ +
k 2 k k k
0 fi
G k Q k k k
G Q G 0,3Q
G Q 1,35G 1,5Q
(2.3)
>
fi 0
+ +
= = ≥
+ ⋅ + ⎛ ⎞
+ +
⎜ ⎟
⎝ ⎠
k 2 k k k
fi 0
k k 0 k
k k
nG n Q G 0,3Q
2
n 1,35G 2 1,5Q ( n – 2 )1,5 Q
1,35G 0,75Q 1
n
(2.4)
⎛ ⎞
⎜ ⎟
⎝ ⎠
=
m
b
sh
m
A
V
k 0,9 A
V
(2.5)
=
y
235
0,85
f
(2.6)
=
fi , ,Rd y , Rd
N k N
1
= + ∑
fi,d i i
i
E G ( Q )
(1.1)
= fi,d
0
fi,d,0
E
R
(1.2)
= + +
g 10
20 345 log (8t 1)
(2.1)
−
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= = +
⎜ ⎟
⎝ ⎠
-1 / 3 ,833
482
a
y,θ 39 ,19
y,θ
y
f
k 0,9674e 1
f
(2.2)
+ +
≤ = =
+ +
k 2 k k k
0 fi
G k Q k k k
G Q G 0,3Q
G Q 1,35G 1,5Q
(2.3)
>
fi 0
+ +
= = ≥
+ ⋅ + ⎛ ⎞
+ +
⎜ ⎟
⎝ ⎠
k 2 k k k
fi 0
k k 0 k
k k
nG n Q G 0,3Q
2
n 1,35G 2 1,5Q ( n – 2 )1,5 Q
1,35G 0,75Q 1
n
(2.4)
⎛ ⎞
⎜ ⎟
⎝ ⎠
=
m
b
sh
m
A
V
k 0,9 A
V
(2.5)
=
y
235
0,85
f
(2.6)
=
fi , ,Rd y , Rd
N k N
(2.7)
= ⋅
fi,θ,Rd y,θ Rd
M k M (2.8)
2.1.1 Standaardbrandkromme
De standaardbrandkromme is het gestandaardiseerde verloop van de tempera-
tuur in de brandruimte als functie van de tijd volgens 3.2.1 van EN 1991-1-2 [4] ,
(figuur 2-1):
met :
Q g : de gastemperatuur in de brandruimte (˚C);
t : de tijd (min).
2.1.2 Effectieve vloeigrens van staal bij brand
Bij een temperatuur vanaf 400 °C neemt de sterkte van staal sterk af (figuur 2-2).
Tabel 3.1 van EN 1993 1-2 geeft voor een aantal discrete punten (elke 100 °C)
de reductiefactoren k y,q als verhouding tussen de (effectieve) vloeigrens fy,q bij een
verhoogde temperatuur q a en de vloeigrens fy bij normale temperatuur. Tussen
deze punten mag rechtlijnig worden geïnterpoleerd. Tabel 3.1 geeft ook de re-
ductiefactoren k E,q voor de elasticiteitsmodulus Ea,q bij brand en Ea bij normale
temperatuur. Merk op dat de elasticiteitsmodulus al afneemt vanaf 100 °C. Zie
ook tabel 4-2 in hoofdstuk 4.
De reductiefactor k y,q voor de afname van de effectieve vloeigrens is ook te schrijven
in formulevorm en af te leiden uit de formule (4.22) voor de kritieke staaltemperatuur
in EN 1993-1-2:
Figuur 2-1 : De standaardbrandkromme beschrijft het
veronderstelde verloop van de temperatuur in de tijd.
tijd t (min)
20 40 60 80 100 120
1000
800
600
400
200
0
gastemperatuur Q g (˚C)
Q g = 20 + 345 log 10 (8t + 1)
Figuur 2-2 : Reductiefactor voor de effectieve vloeigrens k y,q en voor de
elasticiteitsmodulus k E,q van staal bij hoge temperaturen volgens EN 1993-1-2
200 400 600 800 1000 1200
temperatuur (˚C)
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
0
reductiefactor k i,q (–)
k y,q (effectieve vloeigrens) volgens
EN 1993-1-2, tabel 3.1
k y,q (effectieve vloeigrens) volgens formule (9.2)
k E,q (elasticiteitsmodulus) volgens
EN 1993-1-2, tabel 3.1
1,0
1,2
)
k y,q (vloeigrens) volgens NEN-EN 1993-1-2, tabel 3.1
k y,q (vloeigrens) volgens formule (9.2)
k E,q (elasticiteitsmodulus) volgens NEN-EN 1993-1-2, tabel 3.1
met:
f y,q : de effectieve vloeigrens bij een verhoogde staaltemperatuur qa;
f y : de vloeigrens bij bij normale temperatuur (20 ˚C);
q a : de staaltemperatuur (˚C).
Formule (2.2) is in tabelvorm uitgewerkt in tabel 4-1 van hoofdstuk 4.
2.1.3 Benuttinggraad
De benuttinggraad m 0 (op tijdstip t = 0) is de verhouding tussen de optre-
dende belasting bij de buitengewone belastingcombinatie brand E fi ,d en
de opneembare belasting, weergegeven als de rekenwaarde van de weer-
stand van een stalen element bij brand op het tijdstip t = 0, namelijk R fi ,d,0.
Deze opneembare belasting is uiteraard ten minste gelijk aan de belasting
bij normale temperatuur E d , conform de optredende belastingscombinaties
volgens EN 1990.
De benuttinggraad m 0 is doorgaans kleiner dan of gelijk aan de reductiefac-
tor op de belastingen h fi = Efi ,d / Ed.
De reductiefactor h fi is dus een bovengrensbenadering van de benutting-
graad m 0 . Neem als voorbeeld een vloerligger in een kantoorgebouw met
y 2 = 0,3 , belast door een blijvende belasting Gk en een veranderlijke belas-
(2.2)
(2.3)
met 20 °C < q a £ 1140 °C
boek-brand-H2.indd 3 18/10/2012 10:49:20
≤ = =
≤ = =
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
0 fi
≤ = =
0 fi
≤ = =
G k Q k k k
G Q G 0,3Q
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
≤ = =
G Q G 0,3Q
≤ = =
k 2 k k k
G Q G 0,3Q
k 2 k k k
+ +
k 2 k k k
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
k 2 k k k
+ +
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
G Q G 0,3Q
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
k 2 k k k
G Q G 0,3Q
k 2 k k k
+ +
k 2 k k k
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
k 2 k k k
+ +
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
G Q G 0,3Q
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G k Q k k k
G Q 1,35G 1,5Q
G k Q k k k
+ +
G k Q k k k
+ +
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G k Q k k k
+ +
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
G Q G 0,3Q
G Q G 0,3Q
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
k 2 k k k
G Q G 0,3Q
k 2 k k k
k 2 k k k
G Q G 0,3Q
k 2 k k k
+ +
k 2 k k k
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
k 2 k k k
+ +
+ +
k 2 k k k
+ +
G Q G 0,3Q
+ +
k 2 k k k
+ +
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
G Q G 0,3Q
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
G Q G 0,3Q
≤ = =
k 2 k k k
≤ = =
≤ = =
≤ = =
0 fi
0 fi
≤ = =
0 fi
≤ = =
≤ = =
0 fi
≤ = =
G k Q k k k
G k Q k k k
G Q 1,35G 1,5Q
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
+ +
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G k Q k k k
G Q 1,35G 1,5Q
G k Q k k k
G k Q k k k
G Q 1,35G 1,5Q
G k Q k k k
+ +
G k Q k k k
+ +
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G k Q k k k
+ +
+ +
G k Q k k k
+ +
G Q 1,35G 1,5Q
+ +
G k Q k k k
+ +
y,
y,θ
y
f y,
fy,
k 0,9674e 1
= =
k 0,9674e 1
= =
= =
k 0,9674e 1
= =
y,
k 0,9674e 1
y,
y,
k 0,9674e 1
y,θ
k 0,9674e 1
θ
f y
fy
k 0,9674e 1
f
k 0,9674e 1
De standaardbrandkromme is het gestandaardiseerde verloop van de tempera-
tuur in de brandruimte als functie van de tijd volgens 3.2.1 van EN 1991-1-2
(figuur 2-1):
(figuur 2-1):
met :
met :
Q g : de gastemperatuur in de brandruimte (˚C);
t : de tijd (min).
t : de tijd (min).
t
2.1.2 Effectieve vloeigrens van staal bij brand
Bij een temperatuur vanaf 400 °C neemt de sterkte van staal sterk af (figuur 2-2).
Tabel 3.1 van EN 1993 1-2 geeft voor een aantal discrete punten (elke 100 °C)
de reductiefactoren
verhoogde temperatuur
deze punten mag rechtlijnig worden geïnterpoleerd. Tabel 3.1 geeft ook de re-
ductiefactoren
temperatuur. Merk op dat de elasticiteitsmodulus al afneemt vanaf 100 °C. Zie
ook tabel 4-2 in hoofdstuk 4.
De reductiefactor
in formulevorm en af te leiden uit de formule (4.22) voor de kritieke staaltemperatuur
in EN 1993-1-2:
in EN 1993-1-2:
met:
f y,
fy,
f q : de effectieve vloeigrens bij een verhoogde staaltemperatuur
f y
fy
f : de vloeigrens bij bij normale temperatuur (20 ˚C);
y : de vloeigrens bij bij normale temperatuur (20 ˚C);
y
q a : de staaltemperatuur (˚C).
Formule (2.2) is in tabelvorm uitgewerkt in tabel 4-1 van hoofdstuk 4.
2.1.3 Benuttinggraad
De benuttinggraad m
dende belasting bij de buitengewone belastingcombinatie brand
de opneembare belasting, weergegeven als de rekenwaarde van de weer-
stand van een stalen element bij brand op het tijdstip
Deze opneembare belasting is uiteraard ten minste gelijk aan de belasting
bij normale temperatuur
volgens EN 1990.
De benuttinggraad m 0 is doorgaans kleiner dan of gelijk aan de reductiefac-
0 is doorgaans kleiner dan of gelijk aan de reductiefac-
0
tor op de belastingen h fi =
fi =
fi
De reductiefactor
De reductiefactor h fi is dus een bovengrensbenadering van de benutting-
is dus een bovengrensbenadering van de benutting-
fi is dus een bovengrensbenadering van de benutting-
fi
graad m 0 . Neem als voorbeeld een vloerligger in een kantoorgebouw met
y 2 = 0,3 , belast door een blijvende belasting
= y,θ Rd
fi,θ,Rd
1 2
k M
M
(2.9)
= θ,d
0
d
q
q
(2.10)
⎛ ⎞
= + °
⎜ ⎟
⎝ ⎠
a,cr 3 ,833
1 2 0
1
39,19 ln – 1 482 C
0,9674( )
(2.11)
[BEGIN VOORBEELD]
( )
= + = + ⋅ ⋅ =
θ ,d k 2 k
q (G Q )a 4,5 0,8 5,0 3,0 25,5 kN/m
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
y y ,pl
d 2 2
8f W 8 235 4622 10
q 78,8 kN/m
L 10500
= = =
,d
0
d
q 25,5
0,32
q 78,8
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= + °
⎜ ⎟
⎝ ⎠
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= + ° = °
⎜ ⎟
⋅ ⋅
⎝ ⎠
3 ,833
3 ,833
a ,cr
1 2 0
1
39,19 ln – 1 482 C
0,9674( )
1
39,19 ln – 1 482 C 708 C
0,9674(0,7 1,0 0,32 )
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
8f W 8 235 5591 10
q 95,3 kN/m
L 10500
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
8f W 8 355 4622 10
q 119,1 kN/m
L 10500
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
11,6f W 11,6 235 4622 10
q 114,3 kN/m
= y,θ Rd
fi,θ,Rd
1 2
k M
M
(2.9)
= θ,d
0
d
q
q
(2.10)
⎛ ⎞
= + °
⎜ ⎟
⎝ ⎠
a,cr 3 ,833
1 2 0
1
39,19 ln – 1 482 C
0,9674( )
(2.11)
[BEGIN VOORBEELD]
( )
= + = + ⋅ ⋅ =
θ ,d k 2 k
q (G Q )a 4,5 0,8 5,0 3,0 25,5 kN/m
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
y y ,pl
d 2 2
8f W 8 235 4622 10
q 78,8 kN/m
L 10500
= = =
,d
0
d
q 25,5
0,32
q 78,8
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= + °
⎜ ⎟
⎝ ⎠
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= + ° = °
⎜ ⎟
⋅ ⋅
⎝ ⎠
3 ,833
3 ,833
a ,cr
1 2 0
1
39,19 ln – 1 482 C
0,9674( )
1
39,19 ln – 1 482 C 708 C
0,9674(0,7 1,0 0,32 )
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
8f W 8 235 5591 10
q 95,3 kN/m
L 10500
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
8f W 8 355 4622 10
q 119,1 kN/m
L 10500
⋅ ⋅ ⋅
3
y y ,pl
11,6f W 11,6 235 4622 10
= y,θ Rd
fi,θ,Rd
1 2
k M
M
(2.9)
= θ,d
0
d
q
q
(2.10)
⎛ ⎞
= + °
⎜ ⎟
⎝ ⎠
a,cr 3 ,833
1 2 0
1
39,19 ln – 1 482 C
0,9674( )
(2.11)
[BEGIN VOORBEELD]
( )
= + = + ⋅ ⋅ =
θ ,d k 2 k
q (G Q )a 4,5 0,8 5,0 3,0 25,5 kN/m
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
y y ,pl
d 2 2
8f W 8 235 4622 10
q 78,8 kN/m
L 10500
= = =
,d
0
d
q 25,5
0,32
q 78,8
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= + °
⎜ ⎟
⎝ ⎠
⎛ ⎞
⎜ ⎟
= + ° = °
⎜ ⎟
⋅ ⋅
⎝ ⎠
3 ,833
3 ,833
a ,cr
1 2 0
1
39,19 ln – 1 482 C
0,9674( )
1
39,19 ln – 1 482 C 708 C
0,9674(0,7 1,0 0,32 )
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
8f W 8 235 5591 10
q 95,3 kN/m
L 10500
⋅ ⋅ ⋅
= = =
3
2 2
y y ,pl
d
8f W 8 355 4622 10
q 119,1 kN/m
L 10500
2. berekenen van de brandwerendheid 19
de thermische eigenschappen van staal (de specifieke warmte c a en de volumieke
massa a) en van de warmte-overdrachtskarakteristieken van de brandruimte (de
emissiefactor r en de convectieve warmte-overdrachtscoefficient c). Bij beklede
staalprofielen spelen bovendien de dikte en de materiaaleigenschappen van het
bekledingsmateriaal een rol.
De berekening van de staaltemperatuur q a berust op een tijdstapmethode en is met de
hand niet goed mogelijk. Met een geschikt computerprogramma is de staaltempera-
tuur echter eenvoudig te berekenen.
Stap 8
Controleer of q a £ qa,cr .
Voorbeeld 2.1
Gegeven
Een industrieel gebouw van een bouwlaag heeft inpandig een gedeelte voor opslag
met een tussenvloer. De vloerliggers HEA 550 in de staalsoort S235 zijn statisch be-
paald opgelegd met een overspanning L = 10,5 m en een afstand hart-op-hart van
a = 3,0 m. De belasting op de vloerliggers bedraagt G k = 4,5 kN/m 2 en Qk = 5,0 kN/m 2 met
y 2 = 0,8. De liggers ondersteunen een prefab betonnen vloer en worden bij brand
driezijdig verhit. De vereiste brandwerendheid bedraagt 30 minuten.
Gevraagd
Een constructieve oplossing om de stalen liggers niet te hoeven bekleden.
Uitwerking
De optredende belasting bij brand (stap 1) bedraagt :
en de maximaal opneembare belasting bij normale temperatuur (stap 2) :
Het profiel voldoet bij brand aan klasse 1 (zie tabel 2-2), waardoor met de plastische
momentcapaciteit mag worden gerekend. De benuttinggraad (stap 3) volgt uit for-
mule (2.10) :
boek-brand-H2.indd 19 18/10/2012 10:49:24
Sécurité incendie
Sécurité incendie et calcul de la résistance au feu
des bâtiments en acier selon l’Eurocode 3
Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
Sécurité incendie
Sécurité incendie Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
Guides de construction métallique
opy.pdf 27/07/2009 12:57:01
Brandveiligheid
Brandveiligheid en berekening van de brandwerendheid van staalconstructies
voor gebouwen volgens Eurocode 3
Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
infosteel
Arianelaan 5
B-1200 Brussel
t. +32-2-509 15 01
f. +32-2-511 12 81
e. info@infosteel.be
www.infosteel.be
Brandveiligheid
Dit boek behandelt in de eerste drie hoofdstukken het onderwerp brandveiligheid en de berekening
van de brandwerendheid van staalconstructies voor gebouwen volgens Eurocode 3.
Hoofdstuk 1 omschrijft de doelstellingen van brandveiligheid aan de hand van het gedrag van een
brand en bespreekt de maatregelen die een ontwerper kan nemen om te voldoen aan de eisen voor
brandveiligheid en de wettelijk eisen.
Hoofdstuk 2 gaat over het berekenen van de brandwerendheid van een staalconstructie met betrek-
king tot bezwijken. Een eenvoudig berekeningsmodel volgens Eurocode 3 wordt besproken en is
geschikt voor trekstaven, niet-kipgevoelige liggers, kolommen én kipgevoelige liggers. Voor de bere-
kening van geïntegreerde liggers, zowel onbekleed als bekleed wordt een geavanceerd rekenmodel
gebruikt en wordt tevens een alternatieve vereenvoudigde methode voorgesteld.
Hoofdstuk 3 behandelt het onderwerp fi re safety engineering; een relatief nieuw vakgebied, waar-
bij fysische modellen worden gebruikt om het gedrag van een brand – en het effect hiervan op
bouwwerken en de gebruikers – te beschrijven. Er worden vier situaties besproken die met fi re
safety engineering in de praktijk al zijn te berekenen: lokale branden, compartimentsbranden (zon-
der én met fl ashover), staalconstructies die zich buiten het gebouw bevinden in de buitenlucht én
het systeemgedrag van een staalconstructie. Dit laatste wordt geillustreerd aan de hand van een
staalplaat-betonvloer waarbij het membraaneffect in acht wordt genomen.
Hoofdstuk 4 tenslotte bevat dertien ontwerptabellen voor het eenvoudig bepalen van een aantal
rekenparameters zoals de afname van de effectieve vloeigrens en de elasticiteitsmodulus, de reduc-
tiefactor op de belastingen bij brand, de profi elfactoren voor I-profi elen, de staaltemperatuur na
een bepaalde tijd (in functie van de profi elfactor) en de kritieke staaltemperatuur voor kolommen
(in functie van de benuttinggraad en slankheid).
Als basis voor deze publicatie werd het boek “Brand” gebruikt, uitgegeven door Bouwen met Staal
in Nederland. De auteur hiervan – dr.ir. Ralph Hamerlinck – heeft een grote ervaring als adviseur,
docent en auteur op het gebied van brandveiligheid. Ook is hij nauw betrokken bij de ontwikkelin-
gen in regelgeving en normen over brandveiligheid in zijn land. Infosteel verwierf de rechten om
op basis van dit boek een aangepaste versie te maken voor de Belgische en Luxemburgse markt die
ondermeer rekening houdt met de Belgische en Luxemburgse normen en wetgeving. Het werk is be-
schikbaar in het Nederlands en Frans en werd opesteld door 3 Belgische experten in het domein: J.M.
Franssen (Universiteit Luik), L.G. Cajot (ArcelorMittal) en R. Debruyckere (SECO en Universiteit Gent).
Brandveiligheid Louis-Guy Cajot, Rik Debruyckere, Jean-Marc Franssen
Handboeken staalconstructies
boek-brand-COVER.indd 1 18/10/2012 12:15:25
Nouvelle publication :
dans la nouvelle série : Guides de construction métallique
Ce livre traite, dans ses trois premiers chapitres, de la sécurité incendie et
du calcul de la résistance au feu des structures de bâtiments en acier selon
l’Eurocode 3.
Le chapitre 4 contient treize tableaux de dimensionnement qui donnent
directement certains paramètres de calcul comme la réduction de la limite
d’élasticité e cace, celle du module d’élasticité de l’acier, le niveau de char-
gement en situation d’incendie, le facteur de massiveté des sections en I, la
température atteinte dans l’acier après un certain temps (pour divers valeurs
de ce facteur de massiveté) et la température critique des colonnes (en fonc-
tion de leur niveau de chargement et de leur élancement).
R. Hamerlinck est l’auteur de la version originale écrite en néerlandais pour
l’organisation homologue d’Infosteel aux Pays-Bas : Bouwen met Staal.
Infosteel a obtenu les droits de Bouwen met Staal pour adapter l’ouvrage
néerlandais, en tenant comptes des spéci cités (notamment normatives et
règlementaires) du marché belge et luxembourgeois. Le présent ouvrage
existe en français et en néerlandais et est le fruit du travail de trois spécialistes
belges de renom : J.M. Franssen (Université de Liège), L.G. Cajot (ArcelorMittal)
et R. Debruyckere (SECO et Université de Gand).
Prix : 57,50 EUR tva incluse, sans frais d’envoi.
Infos et commande : www.infosteel.be
Editeur: Infosteel - 160 pag. / 210 x 297mm / hard cover / 2012
IPE 80 835 832
IPE 100 834 831
IPE 120 833 829
IPE 140 832 827
IPE 160 830 825
IPE 180 829 822
IPE 200 827 818
IPE 220 824 814
IPE 240 821 808
IPE 270 818 804
IPE 300 815 798
IPE 330 810 790
IPE 360 803 781
IPE 400 796 774
IPE 450 789 766
IPE 500 780 758
IPE 550 770 750
IPE 600 760 743
HEA 100 821 796
HEA 120 821 796
HEA 140 817 789
HEA 160 812 778
HEA 180 809 773
HEA 200 802 763
HEA 220 793 752
HEA 240 781 743
HEA 260 775 740
HEA 280 770 738
HEA 300 759 734
HEA 320 751 731
HEA 340 747 729
HEA 360 743 727
HEA 400 739 724
HEA 450 737 721
HEA 500 735 718
HEA 550 735 718
HEA 600 735 719
HEA 650 734 719
HEA 700 733 717
HEA 800 733 720
HEA 900 732 718
HEA 1000 732 720
HEB 100 808 773
HEB 120 799 761
HEB 140 790 750
HEB 160 776 741
HEB 180 766 737
HEB 200 756 734
HEB 220 749 730
HEB 240 743 724
HEB 260 740 720
HEB 280 738 716
HEB 300 735 706
HEB 320 734 700
HEB 340 732 697
HEB 360 731 694
HEB 400 728 691
HEB 450 725 689
HEB 500 722 686
HEB 550 722 689
HEB 600 721 690
HEB 650 721 692
HEB 700 719 690
HEB 800 720 695
HEB 900 717 694
HEB 1000 718 697
HEM 100 738 718
HEM 120 735 709
HEM 140 733 699
HEM 160 729 685
HEM 180 724 675
HEM 200 718 663
HEM 220 712 652
HEM 240 675 604
HEM 260 670 597
HEM 280 666 591
HEM 300 627 548
HEM 320 626 550
HEM 340 630 557
HEM 360 634 564
HEM 400 642 576
HEM 450 650 590
HEM 500 658 602
HEM 550 664 614
HEM 600 671 624
HEM 650 676 633
HEM 700 681 642
HEM 800 689 655
HEM 900 696 667
HEM 1000 702 677
4. tableaux de dimensionnement 15
Tableau 4-6
Température de l’acier q a (°C) après 30 minutes de feu normalisé pour des profi lés IPE, HEA, HEB et HEM (combinaison du Tableau
4-5 avec le Tableau 4-4 pour 30 minutes)
a b c d e f
a b c d e f
profi lé
exposé
sur
4 faces
exposé
sur
3 faces
a b c d e f
a b c d e f
profi lé
exposé
sur
4 faces
exposé
sur
3 faces
a b c d e f
a b c d e f
profi lé
exposé
sur
4 faces
exposé
sur
3 faces
boek-brand-H4.indd 15 18/10/2012 11:07:15
I
info
steel
info
steel
infosteel
infosteel
infosteel
iS
iS
iS iS iS iS
infosteel
iS
iS
i
S
i
i S
infosteel
staalbouwdag
infosteel
i
Infosteel
staalbouwdag
infosteel
infosteel_v5.pdf 4/02/2009 16:39:12
I
info
steel
info
steel
infosteel
infosteel
infosteel
iS
iS
iS iS iS iS
iS
iS
i
S
i
i S
infosteel
inf
i
infosteel_v5.pdf 4/02/2009 16:39:12
Brandveiligheid Sécurité incendie

jobaanbod_offre d'emploi
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
Als kennis- en promotiecentrum voor staal in
de bouw, verdedigt Infosteel de marktpositie
van staal voor structuur als geveltoepassingen.
Tevens worden de belangen van de leden
- afkomstig uit de volledige bouwketen -
behartigd.
Voor het leiden van het technisch departement
zoekt Infosteel een nieuwe
infosteel
Arianelaan 5
5 Avenue Ariane
1200 Brussel - Bruxelles
Tijdens een inwerkperiode bouwt u een grondige technischwetenschappelijke
kennis op over de belangrijke zaken binnen de
staalbouw: brandveiligheid, duurzaam bouwen, eurocodes, bouwfysica,
detaillering, geveltechniek, …
U leidt het technisch departement binnen Infosteel en wordt aldus het technischwetenschappelijk
gezicht voor staal in België en het G.H. Luxemburg.
Als verantwoordelijke voor het technische team beheert u het volgende
takenpakket:
• Het opvolgen en managen van de verschillende technische aspecten rond
staalbouw (Eurocodes, brand, duurzaam bouwen, oppervlakteaspecten,
bouwfysica, ...)
• Het geven van technisch advies en aanbevelingen aan de leden
(architecten, studiebureau’s en staalbouwers)
• Het opvolgen van Belgische en Europese normen (Eurocodes) en
technische reglementeringen
• Het verzorgen van contacten met ingenieurs, architecten en andere
stakeholders in de bouwwereld
• Het coördineren van technische werkgroepen
Profiel:
• U bent bouwkundig ingenieur of ingenieur-architect met enkele jaren
ervaring in de (staal)bouw.
• U hebt een sterke interesse in een adviserende functie met veel contacten
en communicatie.
• U ambieert een professionele carrière waarbij u uw technische kennis
optimaal kunt valoriseren.
• U beschikt over een goede talenkennis N,F,E of de bereidheid uw
talenkennis uit te breiden.
Wij bieden aan:
• Een veelzijdige baan met ruimte voor constante vorming in een
professionele werksfeer.
• Een aantrekkelijke verloning met extra voordelen
• Contacten op hoog niveau met de professionele wereld en nieuwste
ontwikkelingen op vlak van techniek en marketing.
Belangstelling voor deze functie?
Contacteer: Philippe Coigné, General Manager -
philippe.coigne@infosteel.be - tel 02/509 15 07
Actif comme centre de promotion et centre de compétence
technique, Infosteel défend la position de l’acier dans
le marché de la construction, pour ce qui concerne les
éléments de structure et l’enveloppe des bâtiments.
Infosteel a également pour vocation de défendre les intérêts
des ses membres, issus du secteur de la construction.
Pour diriger son département technique, Infosteel
recherche un nouveau
Technical Manager
Pendant votre période d’essai, vous aurez l’occasion d’acquérir des connaissances
scientifiques et techniques approfondies sur les sujets clés de la construction
métallique : la sécurité incendie, la construction durable, les eurocodes, la
physique du bâtiment, les détails de conception, les solutions de façade.
Vous serez en charge du département technique et serez le visage technique
et scientifique d'infosteel pour le secteur de la construction en acier, en
Belgique et au G.D. du Luxembourg.
Comme responsable du département technique, vous aurez pour missions :
• de gérer les dossiers techniques relatifs à la construction métallique :
(Eurocodes, sécurité incendie, construction durable, physique du
bâtiment,…) ;
• d’assurer la promotion de l’acier à l’aide de présentations ;
• d’assurer l’assistance technique aux membres d’Infosteel (architectes,
bureau d’études, constructeurs métalliques) ;
• de suivre l’actualité des normes et des réglementations belges et
européennes ;
• d’établir des contacts avec les architectes et les ingénieurs du monde de
l’acier ;
• d’assurer la coordination technique de groupes de travail ;
Profil:
• Vous êtes ingénieur en construction ou ingénieur-architecte et vous
disposez de quelques années d’expérience dans le domaine de la
construction (métallique) ;
• Vous êtes attiré par une fonction de conseiller, avec de nombreux
contacts ;
• Vous cherchez une fonction où vous pouvez valoriser de façon optimale
vos connaissances techniques.
• Vous avez de bonnes connaissances linguistiques N, F, E ou la volonté
d’approfondir vos connaissances.
Nous vous offrons:
• un emploi riche en expériences, la possibilité de suivre des formations
continues, dans un environnement professionnel de qualité ;
• une rémunération attrayante et des avantages extra-légaux;
• des contacts au plus haut niveau avec le monde de l’acier, et une
confrontation aux problématiques de pointe sur le plan des techniques
constructives et du marketing ;
Intéressé par cette fonction?
Contactez : Philippe Coigné, General Manager -
philippe.coigne@infosteel.be - tel 02/509 15 07
3

4
rechtzetting_rectification
De scheepsliften
van het Centrumkanaal
(info_steel 35)
Uit het interview in het artikel met Thierry Descamps
(firma Dumanois (Lille,FR)) kan verkeerdelijk
de indruk ontstaan dat deze firma werd
ingehaald voor hun unieke kennis voor wat betreft
het warmklinken.
De THV Aelterman – Baeck & Jansen, bestaande
uit firma’s Aelterman BVBA (Gent) en Baeck &
Jansen NV (Balen), hoofdaannemer bij de renovatie
van de scheepsliften 2, 3 en 4 hebben wel
degelijk de knowhow en ervaring in huis om de
techniek van het warmklinken toe te passen. De
firma Dumanois werd enkel ingeschakeld als onderaannemer
wegens de grootte van het project.
De beide firma's zijn momenteel ook nog steeds
actief op eigen werven waar warmklinken noodzakelijk
is, dit onder meer voor Infrabel en SPW
(Service public de Wallonie).
Les ascenseurs à bateaux
du Canal du Centre
(info_steel 35)
Selon l’interview consacré à Thierry Descamps (de
la société Dumanois (Lille, FR), l’on pourrait croire
que cette société a été choisie pour sa connaissance
unique dans le domaine du forgeage à
chaud de rivets
L’entrepreneur principal dans la rénovation des
ascenseurs à bateaux 2, 3 et 4, la THV Aelterman
– Baeck et Jansen, composée des sociétés Aelterman
BVBA (Gand) en Baeck & Jansen SA (Balen)
a certes le savoir-faire et l’expérience chez elle
pour l’application du forgeage à chaud de rivets.
L’appel à la société Dumanois comme sous-traitant
a uniquement été fait à cause de l’envergure
du projet.
Les deux sociétés sont d’ailleurs toujours actives
sur leurs propres chantiers où le forgeage à chaud
de rivets est nécessaire, entre autre pour Infrabel
et SPW (Service public de Wallonie).
foto_photo: Bernard Boccara

- Rf > 2 heures sans protection supplémentaire
- Possibilité de livraison sur stock
- Nombreuses références
Staalplaat-betonvloeren-
Service étude complet
Onderdeel van uitdagingen
ASB-ligger
ComFlor 95
• Gratis helpdesk
EN
• Staalbouwdag
• Staalbouwwedstrijd
• StudentenSTAALdag
• StudentenSTAALprijs
• Docentendag
• Projectbezoeken
• Studiereizen
• Studiedagen
• Cursussen en opleidingen
• Werklunches
• Bibliotheek
• Technische publicaties
• Vaktijdschrift
• Voordelen voor leden
www.infosteel.be
ComFlor 46 ComFlor 51 ComFlor 75
ComFlor 100
infosteel
ComFlor 210 ComFlor 225
Ontwerpprogramma op onze website
www.dutchengineering.nl
T +31 (0)71-5418923
info@dutchengineering.nl
www.dutchengineering.nl
DEN_advertentie_105x141.indd 1 19-03-12 12:37
Une question concernant l’acier
Een vraag over staal
HELPDESK
• Service helpdesk gratuit
ET
• Journée Construction Acier
• Concours Construction Acier
• Journée ACIER Etudiants
• Prix ACIER Etudiants
• Journée Professeurs
• Visites de projet
• Voyages d’études
• Cours et formations
• Journées d’études
• Déjeuners d’études
• Bibliothèque
• Publications techniques
• Revue professionnelle
• Avantages pour membres
www.infosteel.be
Coffrages perdus anti-feu à queue d’aronde
•
•
•
•
•
Rapidité et souplesse de mise en œuvre incomparables
Rf > 2 heures sans protection supplémentaire
Possibilité de livraison sur stock
Nombreuses références
Service étude complet
Brandwerende verloren bekistingen met
zwaluwstaartprofiel
•
•
•
•
•
Holorib
®
CoffragEs pErdus a quEuE d’arondE
VErLorEn BEkistingEn mEt zwaLuwstaart
L’art de construire simplement
Eenvoudig bouwen met stijl
rue de Champles 50
1301 Bierges
TEL. 010-24 16 50
FAX: 010-24 16 56
S.A.
N.V.
Snelle en gebruiksvriendelijke plaatsing
Brandweerstand > 2 uur zonder bijkomende bescherming
Levering uit voorraad mogelijk
Talrijke referenties
Technische ondersteuning
Rue de Champles 50
B-1301 Bierges
TEL : +32 (010) 24 16 50
FAX : +32 (010) 24 16 56
S.A.
N.V.
info@dynabat.be - www.dynabat.be

ISIS - De bardageplaat heruitgevonden
ArcelorMittal Construction Belgium
Systems, Solutions and Components for creative Architecture
Met het nieuwe ISIS profiel gaat
Arval by ArcelorMittal naar
een nieuwe, pure vormgeving.
Dit scherp profiel geeft een
nieuw ritme aan uw gevel, alsook een clean en
modern uiterlijk. Standaard beschikbaar in drie
verschillende breedtes en ook combineerbaar met vlakke
tussenstukken. Snelle levertijd, op maat fabriceerbaar en
ArcelorMittal Construction Belgium NV
Industrieterrein Geel West - Z4 - Lammerdries 8
B-2440 Geel. Tel.: 0032 14 56 39 43
in een breed scala aan kleur-en coatingmogelijkheden,
ISIS biedt u een oneindigheid aan combineerbare
mogelijkheden. Contacteer onze commercieel
vertegenwoordigers voor meer informatie of om een
staal te bekomen.
ISIS - De bardageplaat heruitgevonden!
> www.arcelormittal.com/construction/belux
transforming
tomorrow

Scia Engineer Au-delà du calcul...
Meer dan rekenen alleen...
Explorer - Optimiser - Collaborer
Ontdekken - Optimaliseren - Samenwerken
Lien vers / Link met
Tekla © Structures
Production de plans d’ensemble
Automatische overzichtstekeningen
Le meilleur logiciel aux Eurocodes
• Toutes les annexes nationales (NBN, NEN, DIN, BS, NF...)
• Charges climatiques 2D ou 3D (EC1)
• Calcul au 2nd ordre avec imperfections initiales (EC3-1-1)
• Contrôle et optimisation éléments métalliques
incl. profi ls minces et PRS (EC3-1-1/3/5)
• Calcul de la résistance au feu (EC3-1-2)
• Assemblages avec prise en compte de la semi-rigidité effective (EC3-1-8)
• Béton (EC2), mixte (EC4), bois (EC5), blocs de fondation (EC7), sismique (EC8), aluminium (EC9)
Support technique professionnel, formations et consultance
De beste en compleetste Eurocode software
• Alle Nationale Annexen (NBN, NEN, DIN, BS, NF...)
• Klimaatlasten 2D of 3D (EC1)
• Tweede orde berekening met initiële vervorming (EC3-1-1)
• Staalcontrole en optimalisatie (EC3-1-1) ook voor dunwandige en samengestelde secties
• Controle van de brandwerendheid (EC3-1-2)
• Verbindingen met inrekenen van het reële semi-rigide gedrag (EC3-1-8)
• Beton (EC2), staal-beton (EC4), hout (EC5), funderingsblokken (EC7), dynamics (EC8),
aluminium (EC9)
Ervaren technische support, opleidingen en consultancy
Modélisation / Modelleren
Calcul / Berekenen
Optimisation selon les Eurocodes
Eurocode optimalisatie
Contactez-nous pour plus d’informations...
Contacteer ons voor alle verdere informatie...
Nemetschek Scia
Industrieweg 1007 - 3540 Herk-de-Stad
013/55.17.75 - info@scia-online.com
www.scia-online.com

8
Staalbouwwedstrijd 2012

Concours Construction Acier 2012
9

10
wedstrijd en jury_concours et jury
De Staalbouwwedstrijd wordt jaarlijks georganiseerd
beurtelings in België en in Luxemburg. Dit
jaar werd via een bijkomende categorie (F) extra
aandacht gevestigd op éénlaagse industriegebouwen.
De deelname aan de Staalbouwwedstrijd 2012
stond open voor bouwprojecten op Belgische
bodem die volledig of gedeeltelijk in staal gerealiseerd
werden (uitgezonderd categorie E - internationale
projecten) tussen juni 2010 en juni 2012.
De jury bestond uit :
- Michiel Cohen, Directeur/Hoofd Architect,
Michiel Cohen Architect (juryvoorzitter)
- Frank Adriaensen, Director,
Wereldhave Belgium
- Gérard Kaiser, Architecte,
Administrateur revue ARCHITRAVE
- René Maquoi, Professeur émérite,
Université de Liège
De zes categorieën:
- Categorie A: Niet-residentiële gebouwen
- Categorie B: Residentiële gebouwen
- Categorie C: Specifieke elementen
van de staalbouw
- Categorie D: Burgerlijke bouwkunde
en kunstwerken
- Categorie E: Internationale projecten waarvan de
architect, de raadgevend ingenieur of het aannemingsbedrijf
de Belgische nationaliteit bezit.
- Categorie F: Industriële gebouwen
Dit jaar heeft de jury in totaal 118 projecten
beoordeeld waarvan er 25 werden genomineerd.
Per categorie werd er een laureaat genomineerd.
Ook werden een ‘Speciale Prijs van de Jury’, een
‘Renovatieprijs’ en een ‘Prijs Duurzaam Bouwen’
toegekend.
Infosteel dankt alle deelnemers (inschrijvers en
betrokken bouwpartijen). Door het succes van
de wedstrijd komen weer talrijke opmerkelijke
staalprojecten aan het licht.
Le Concours Construction Acier est organisé
chaque année, alternativement en Belgique et au
Luxembourg et en est à sa treizième édition. Cette
année voit la naissance d'une nouvelle catégorie
(F) pour les bâtiments industriels d'un seul niveau.
La participation était ouverte à toute construction,
nouvelle construction ou rénovation construite
totalement ou partiellement en acier réalisée sur
le sol belge (excepté pour la catégorie E) entre juin
2010 et juin 2012.
La composition du jury était la suivante:
- Michiel Cohen, Directeur/Hoofd Architect,
Michiel Cohen Architect (président du jury)
- Frank Adriaensen, Director,
Wereldhave Belgium
- Gérard Kaiser, Architecte,
Administrateur revue ARCHITRAVE
- René Maquoi, Professeur émérite,
Université de Liège
Les six catégories :
- Catégorie A: Bâtiments non résidentiels
- Catégorie B: Bâtiments résidentiels
- Catégorie C: Eléments spécifiques
de construction en acier
- Catégorie D: Génie civil et ouvrages d’art
- Catégorie E: Projets internationaux dont l’architecte,
l’ingénieur conseil ou l’entreprise de
construction métallique est de nationalité belge
- Catégorie F: Bâtiments industriels
Cette année, le jury a examiné au total 118 projets
dont 25 ont été nominés. Un lauréat a été sélectionné
dans chaque catégorie. Un ‘Prix Spécial du
Jury’, un ‘Prix de la Rénovation’ et un nouveau
‘Prix de la Construction durable’ ont également
été décernés.
Infosteel remercie tous les participants (souscripteurs
et partenaires du projet de construction) au
concours. Le succès enregistré a permis de révéler de
nombreux projets remarquables.

CATEGORIE A_CATéGORIE A
Museum aan de Stroom, Antwerpen_Museum aan de Stroom, Anvers 12
Gentse stadsha - een polyvalente ‘open zaal’_Halle urbaine de Gand - une 'salle ouverte' polyvalente 16
Renovatie van de opera te Luik_Rénovation de l’opéra à Liège 18
SD-Worx - Verbouwing van pakhuis tot kantoren _SD Worx - Transformation d’un entrepôt en bureaux 20
Brandweerkazerne Puurs_Caserne de pompiers de Puurs 22
CATEGORIE B_CATéGORIE B
‘Wet 42’ - geprefabriceerde stalen passiefwoningen_‘Loi 42’ - logements passifs préfabriqués en acier 26
Woning MOVE_Maison MOVE 30
Lang Leve Le Corbusier_Vive Le Corbusier 32
Woning met loods_Logement avec hangar 34
CATEGORIE C_CATéGORIE C
Middelheimmuseum - paviljoen 'Het Huis'_Musée Middelheim - pavillon 'Het Huis' 38
Renovatie woning 'Klokjes'_Rénovation maison 'Campanules' 42
Bedieningsgebouw voor sluis en bruggen_Bâtiment de contrôle pour écluse et ponts 46
Limbe - stadsmeubilair_Limbe - mobilier urbain 48
Platform Citadel Luik_Plate-forme Citadelle de Liège 50
CATEGORIE D_CATéGORIE D
Brug over het Albertkanaal te Vroenhoven_Pont enjambant le canal Albert à Vroenhoven 54
Passerelle over de Wamme_Passerelle sur la Wamme 58
Brug over de sporen, Aarschot_Passerelle surplombant les voies, Aarschot 62
Peterbospasserelle, Anderlecht_Passerelle Peterbos, Anderlecht 64
CATEGORIE E_CATéGORIE E
Overkapping Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam, (NL)_Verrière du Musée néerlandais de la Marine, Amsterdam (NL) 68
Pont Neuf over de Oise, Compiègne (FR)_Pont Neuf sur l’Oise, Compiègne (FR) 72
Uitbreiding Pont National, Parijs (FR)_Extension du Pont National, Paris (FR) 74
Fietsers- en voetgangersbrug, Metz (FR)_Passerelle pour piétons et cyclistes, Metz (FR) 76
CATEGORIE F_CATéGORIE F
Reeferplatformen PSA, Zeebrugge_Plates-formes reefer PSA, Zeebrugge 80
Issol - Integratie van zonnepanelen_Issol - intégration de solutions solaires 84
Houtpelletloods, Gent_Hangar à pellets de bois, Gand 86
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
11

CATegoRIe
A
12
laureaat_lauréat
Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen
Plaats_Localisation
Stad Antwerpen
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Neutelings Riedijk Architecten, Rotterdam (NL)
Architect_Architecte
ABT België, Antwerpen
Studiebureau_Bureau d’études
THV MAS (Interbuild – Willemen - Cordeel)
Algemene aannemer_Entrepreneur général
Iemants Staalconstructies, Arendonk
Staalbouwer_Constructeur métallique
Tekst_Texte: Sofie De Vriese
Foto’s_Photos : ABT, Atab, Sarah Blee (© Neutelings
Riedijk Architects), Iemants Staalconstructies, Edward
Clifford-Smith
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Een schoolvoorbeeld voor de mogelijke constructieve
concepten met staal. Dankzij het toepassen
van de draagkracht van staal in de uitkragende
vakwerken worden open en flexibele ruimtes
gecreëerd in een imponerend gebouw met een logisch
concept. Geen kolommen, volledige transparantie
voor de gevels en vrije circulatie. Het MAS is
een baken in de stad.
Un exemple académique des possibilités de
conception offertes par l’acier. L’exploitation des
performances mécaniques de l’acier dans les structures
treillis en porte-à-faux à permis de créer des
espaces ouverts et flexibles. Ce bâtiment imposant
au concept logique se caractérise par l’absence de
colonnes, une transparance totale et une circulation
libre. Le MAS consistitue un point de repère
dans la ville.
Museum aan de Stroom,
Antwerpen
Het MAS (Museum aan de Stroom), een ontwerp
van het Nederlandse bureau Neutelings Riedijk
Architecten, is open voor publiek sinds 17 mei
2011. Het is een nieuw en opvallend landmark voor
de stad Antwerpen, dat er het verleden, heden en
toekomst van de stad wil in samenbrengen. Het
MAS staat waar vroeger het Hanzehuis stond, het
16e-eeuwse handelshuis van de Duitse Hanzesteden.
Het is dan ook geen toeval dat de architectuur
van het museum verwijst naar de oude stapelhuizen,
zoals de buurt er tientallen kent.
Het MAS is opgevat als reusachtig stapelhuis, een
verticale opeenstapeling van enorme natuurstenen
koffers. De koffers zijn zo gestapeld dat ze elke
verdieping een kwartslag draaien om zo een vierkante
spiraaltoren te vormen. Op elk niveau kan
de museumbezoeker uit de roltraproute stappen
en een zaal binnenwandelen. De holtes in de spiraalstructuur
zijn afgeschermd met een glazen gevel,
zodat bezoekers door de grote ramen telkens
nieuwe en indrukwekkende vergezichten krijgen
op stad, rivier en dokken.
Staalconstructeur Iemants uit Arendonk vergelijkt
de opbouw met een kerstboom, waarbij de
centrale staal-betonnen koker de stam is en de
uitkragende verdiepingen de takken. Door de
schaalgrootte van het project is de constructie
in staal en beton vrij uitzonderlijk te noemen.
Museum aan de Stroom,
Anvers
Le MAS ('Museum aan de Stroom'), conçu par le bureau
d'architecture néerlandais Neutelings Riedijk Architecten,
est ouvert au public depuis le 17 mai 2011.
Il constitue un nouveau point de repère remarquable
pour la ville d’Anvers, qui a pour ambition de réunir
le passé, le présent et le futur de la ville. Le MAS est
érigé sur l’ancien site de la Maison Hanséatique,
palais du commerce maritime des villes allemandes de
la Hanse du 16e siècle. Ce n’est donc pas un hasard si
l’architecture du musée évoque les anciens entrepôts,
que l’on peut compter par dizaines dans le quartier.
Le MAS est conçu comme un gigantesque entrepôt,
un amoncellement vertical d’énormes caissons
en pierre de taille. Les caissons sont empilés de
façon à imprimer un quart de tour à chaque étage,
de manière à former une tour et une ascension en
spirale carrée. A chaque niveau, le visiteur du musée
peut quitter l’escalator et pénétrer dans une
salle. Les ouvertures de cette spirale sont vitrées;
chacune des grandes fenêtres offrant aux visiteurs
un nouveau panorama impressionnant sur la ville,
le fleuve et les bassins du port.
Le constructeur de la structure en acier, la société
Iemants d'Arendonk, compare quant à lui cette
construction à un sapin de Noël, le noyau central
en acier et béton jouant le rôle du tronc, et les
étages en porte-à-faux formant les branches. La
taille du projet rend cette construction en acier

Sarah Blee (© Neutelings Riedijk Architects)
CATegoRIe
A
13

CATegoRIe
A
14
H O
11/04/2008 Projectbezoek Staalinfocentrum
abt
bouwkunde
11/04/2008 Projectbezoek Staalinfocentrum
abt
bouwkunde
installaties
installaties
bouwmanagement
12600
bouwmanagement
civiele techniek
civiele techniek
De centrale koker is een in beton ingestorte
staalconstructie van 200 ton met een wanddikte
van 35 cm. Aan de hoeken van de koker
werden voor elke verdieping stalen vakwerkspanten
van meer dan 12 m vastgemaakt, die
per etage de vloer dragen. De stalen spanten
van de bovenste verdieping hebben nog grotere
afmetingen dan die er onder. De vakwerken
vormen - in plan gezien - een kruisvormige
uitkraging. De vloerplaten rusten op de vak-
8
12600
et béton assez exceptionnelle. La cage centrale
consiste en une structure de 200 tonnes d'acier
coulées dans du béton, avec une épaisseur de paroi
de 35 cm. A chaque angle du noyau, et à chaque
étage, des fermes treillis en acier de plus de 12
m, supportant le plancher de chaque étage, ont
été fixées. Les fermes en acier de l’étage supérieur
présentent des dimensions encore plus grandes que
celles des étages inférieurs. Vu en plan, les treillis
présentent des porte-à-faux en forme de croix.

mas_structuur_jvdb.pdf 9/08/2011 11:05:01
werken en daarbij kragen de buitenste hoeken
van de verdiepingsvloeren uit ten opzichte van
stalen vakwerkspanten. Een uitkraging op een
uitkraging dus.
De bevestiging van de spanten aan de kern gebeurde
via vier stalen kruiskolommen bestaande
uit staalplaten van 60 x 350 mm. Die kruiskolommen
vormen samen met de wapening de ruggegraat
van de kern. De kern heeft een dubbele
functie: stabiliteit en de afdracht van de belastingen
naar de funderingen.
Ondanks het feit dat de ruwbouw zichtbaar blijft
zijn de enorme hoeveelheden staal die in het
gebouw verwerkt werden nauwelijks zichtbaar.
De buitenschil van het gebouw bestaat uit glas en
Indische natuursteen.
Les dalles de plancher, qui s'étendent jusqu'aux
angles extérieurs, présentent des porte-à-faux par
rapport aux poutres-treillis. On peut donc parler
d'un porte-à-faux sur un autre porte-à-faux.
La fixation des fermes sur le noyau est réalisée
au moyen de quatre colonnes d'acier en forme de
croix, constituées de plats de 60 x 350 mm. Ces
colonnes forment, conjointement à l’armature,
la colonne vertébrale du noyau. Celui-ci a une
double fonction : assurer la stabilité et transmettre
les efforts vers les fondations.
Malgré le fait que le gros œuvre reste apparent,
on ne perçoit qu’une infime fraction des énormes
quantités d’acier de la structure. L’enveloppe
extérieure du bâtiment est réalisée en verre et en
pierre naturelle originaire d'Inde.
CATegoRIe
A
15

CATegoRIe
A
16
nominatie_nomination
emile Braunplein, gent
Plaats_Localisation
Stad gent/ TMVW/ De Lijn
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
TV Robbrecht – Daem – Van Hee – Wirtz – Bas –
Boydens – France (d.i.: Robbrecht en Daem architecten
+ Marie-José Van Hee architecten + BAS
(ingenieur stabiliteit) + Studiebureau Boydens
(technieken) + Wirtz International (landschapsarchitectuur)
+ Marianne France (infrastructuur))
Ontwerp_Concept
BAS, Leuven (concept) -
Stabilogics, Kampenhout (uitvoering)
Studiebureau_Bureau d’études
THV KoBRA 2, BeSIX – Stadsbader
Algemene aannemer_Entrepreneur général
BCM, Hoogstraten
Staalconstructeur_Constructeur métallique
Tekst_Texte: Sofie De Vriese
Foto’s_Photos: BCM, Stabilogics, Thomas Vlerick,
Jo Van den Borre
Gentse stadshal -
een polyvalente ‘open zaal’
De bouw van de Gentse stadshal kadert in het
masterplan KoBra dat verschillende Gentse pleinen
en aanpalende straten een nieuw élan moet geven
met meer groen. Het bouwwerk is een historisch
ingebed project, dat wil zeggen dat de plek
waar de stadshal nu staat, generaties geleden
al een bebouwd stadsdeel was. Meer nog: de
bebouwing stond op het knooppunt van en gaf
structuur aan drie pleinen: het huidige Emile
Braunplein, het Goudenleeuwplein en de Poeljemarkt.
Toen de historische panden gesloopt
werden en niet vervangen, versmolten de drie
pleinen tot één open ruimte, die hoofdzakelijk
ingericht was als bovengrondse parking. Door
er nu op die plek de stadshal te bouwen, wordt
de pleinfunctie hersteld.
De constructie moet eerder gezien worden als een
overdekt plein dan als een nieuw monumentaal
gebouw. Dat maakt dat de drie pleinen nog steeds
visueel met elkaar verbonden blijven. Tijdens de
bouw verrees in eerste instantie een monumentaal
stalen geraamte. Dat wordt grotendeels aan het
oog onttrokken door een afwerking van het dak
en het bovenste deel van de gevels met planken
van afrormosia. In die planken zitten zo’n 1600
glazen elementen, langs waar daglicht via een
Halle urbaine de Gand -
une 'salle ouverte' polyvalente
La construction de la halle urbaine de Gand s’inscrit
dans le cadre du plan global d’aménagement KoBra
censé donner un nouvel élan à différentes places
gantoises et rues adjacentes, avec plus de verdure.
Cette construction se justifie historiquement : l’endroit
où vient se placer la halle urbaine était déjà
bâti il y a plusieurs générations. Mieux encore, le
bâti structurait et se trouvait au carrefour de trois
places : l’actuelle Emile Braunplein, la Goudenleeuwplein
et le Poeljemarkt. Lorsque les immeubles
historiques furent démolis sans être remplacés,
les trois places se fondirent en un espace ouvert
unique, principalement aménagé comme parking.
Les partisans de ce projet soutiennent qu’en édifiant
aujourd’hui la halle urbaine à cet endroit, la fonction
de place se voit renforcée.
La construction doit davantage être vue comme
une place couverte que comme un bâtiment monumental.
Cela permet de conserver le lien visuel
entre les trois places. Pendant sa construction,
l'édifice ressemblait à un squelette monumental
en acier. L’acier est en grande partie masqué par
la finition en planches d’afrormosia de la toiture
et de la partie supérieure des façades. Entre ces
planches se trouvent environ 1600 lames de verre
qui permettent à la lumière du jour d’entrer dans

lichttunneltje in de stadshal binnenvalt. De houten
beplanking wordt op zijn beurt bekleed met glazen
dakpannen, ter bescherming van het hout. Voor
de constructie van de stadshal gebruikte staalconstructeur
BCM uit Hoogstraten zo’n 300 ton staal,
goed voor een gebouw van 40 x 15,75 x 15,75 m,
steunend op vier betonnen sokkels.
Een andere architectuur-historische ingreep is
het herstellen van het vroegere middeleeuwse
maaiveld, dat zich een stuk onder de omliggende
straten en pleinen bevindt. De stadshal verzinkt
letterlijk in het Emile Braunplein. Het niveau verspringt
zeer geleidelijk van het nieuw aangelegde
verharde plein naar de lager gelegen groenzone,
die afgebakend wordt met een stenen muur. De
‘Green’ - zo genoemd omwille van 300 m 2 groen -
is bereikbaar via trappen en hellingen.
De stadshal zelf wordt een polyvalente plek,
eronder - dus halfondergronds - zijn fietsstallingen,
publiek sanitair, artiestenruimtes en
bovenal het ‘Grand Café’, dat via de 'Green'
bereikbaar is.
la halle urbaine. Les planches de bois sont à leur
tour recouvertes par des tuiles protectrices en
verre. Pour la construction de la halle urbaine, le
constructeur métallique BCM de Hoogstraten a
utilisé environ 300 tonnes d’acier pour la structure
de 40 x 15,75 x 15,75 m, posée sur quatre socles
en béton.
Autre intervention historico-architecturale: le
rétablissement du niveau du sol médiéval, qui se
trouve bien plus bas que celui des rues et places
environnantes. La halle urbaine s’enfonce littéralement
dans l’Emile Braunplein. Le niveau varie très
progressivement, depuis la nouvelle place minérale
jusqu’à la zone verte située en contrebas et délimitée
par un mur de pierre. Le 'Green' - qui doit son
nom à ses 300 m² de verdure - est accessible par
des escaliers et des rampes.
La halle urbaine constitue en soi un lieu polyvalent
sous lequel est situé un espace semi-enterré
qui comprend des hangars à vélos, des sanitaires
publics, des espaces artistiques et surtout le 'Grand
Café', accessible depuis le 'Green'.
CATegoRIe
A
17

CATegoRIe
A
18
nominatie_nomination
Rue des Dominicains 1, Liège
Plaats_Localisation
Ville de Liège - département des travaux
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Association momentanée
A2RC-Architectes Associés-TgI-origin
Architect_Architecte
Bureau d'études greisch, Liège
Studiebureau_Bureau d’études
SeCo, Bruxelles
Controlebureau_Bureau de contrôle
Société Momentanée galère-Moury-Wust,
Chaudfontaine
Algemene aannemer_Entrepreneur général
Atelier Roger Poncin, ocquier -
Dejeond Delarge, Liège
Staalbouwer_Constructeur métallique
foto's_photos : J. Croisier (ORW), Georges De Kinder -
A2RC ARCHITECTS, JLD, Dejeond Delarge
© G. De Kinder - A2RC ARCHITECTS
Renovatie van de
opera te Luik
Het restauratie- en moderniseringsproject van de
Luikse opera (Opéra Royal de Wallonie) beantwoordt
aan een dubbele behoefte: ruimte bieden
voor opvoeringen met een internationale uitstraling
en een bekend en hoog gewaardeerd gebouw
weer tot zijn volle recht laten komen.
Hiertoe werd deze cultuurtempel, waarvan het
onderste volume gerenoveerd werd met respect
voor het patrimonium, met een uitgesproken
eigentijdse interventie verhoogd. De ingreep die
tot uitdrukking komt in een pure en moderne
architectuur, kadert aldus in een sterk historische
logica, wars van nostalgie. Het ontwerp voor de
ophoging hield rekening met stabiliteitseisen van
het gebouw: het gewicht van de 3 bijkomende
niveaus dat op de bestaande structuur kwam,
moest beperkt blijven. Daarom bestaat de hoofdstructuur
uit hoge vakwerkliggers (2 verdiepingen
- 6,10 m hoog), geschoord door elementen
in beton.
Rénovation de
l’opéra à Liège
Le projet de restauration et de modernisation
de l’opéra à Liège (Opéra Royal de Wallonie)
répond à la double nécessité d'accueillir à nouveau
des spectacles d'envergure internationale
et de mettre en valeur un bâtiment connu et
apprécié.
Pour ce faire, une intervention volontairement
contemporaine vient rehausser l'édifice culturel,
dont le volume bas est rénové dans le respect
du patrimoine. L’intervention, exprimée par une
architecture épurée et contemporaine, s’inscrit
ainsi dans une logique historique forte, sans passéisme.
La conception de la rehausse s’articule
autour d’une obligation imposée par la stabilité
du bâtiment: limiter le poids des 3 niveaux supplémentaires
érigés sur la structure existante.
Pour ce faire, la structure principale est composée
de poutres treillis de grande hauteur (2 niveaux
- 6,10 m de hauteur) contreventées par des éléments
en béton.

Vermits de bijkomende krachten niet door de
originele constructie konden worden gedragen,
werden ze opgevangen door nieuwe funderingen
die in moeilijke omstandigheden – binnen het
gebouw – met behulp van micropalen werden gemaakt.
De nieuwe vloeren hebben een gemengde
structuur van staal en hout. Boven de scène zijn
de structuren uitsluitend van staal. Om redenen
van cohesie werden de gevels van de ophoging
die het gebouw visueel kenmerken, bekleed met
een metalen claustra (2000 m 2 ). Deze komt ook
voor sommige ramen van het bestaande gebouw
om een band te scheppen tussen oud en nieuw
en het gebrek aan samenhang tussen ramen en
interieurinrichtingen te maskeren. Bij het oude
gebouw werden 750 m 2 gelakte stalen ramen met
thermische onderbreking geplaatst.
Les réactions supplémentaires ne pouvant être
supportées par la construction d'origine, elles
sont reprises par de nouvelles fondations exécutées
dans des conditions difficiles, à l'intérieur
des locaux, sous la forme de micro-pieux.
Les nouveaux planchers ont une structure mixte
acier-bois. Au-dessus de la scène, les structures
sont exclusivement métalliques. Par cohérence,
les façades de la rehausse, signant visuellement
le bâtiment, sont habillées d’un claustra
métallique (2000 m 2 ), également décliné devant
certains châssis du bâtiment ancien pour
créer un lien entre l’ancien et le nouveau et
masquer les incohérences entre baies et aménagements
intérieurs. Le bâtiment patrimonial
comprend 750 m² de châssis en acier thermolaqué
à coupure thermique.
© A2RC ARCHITECTS
CATegoRIe
A
19

CATegoRIe
A
20
nominatie_nomination
Brouwersvliet 29, Antwerpen
Plaats_Localisation
SD Worx, Antwerpen
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
STRAMIeN, Antwerpen
Architect_Architecte
Arcade, Kontich
Studiebureau_Bureau d’études
Vanhout, geel
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
BM Metaalwerken, olen
Staalbouwer_Constructeur métallique
foto's_photos : Eveline Boone
SD-Worx - Verbouwing van
pakhuis tot kantoren
Dit voormalige pakhuis in de oude Antwerpse
havenbuurt kreeg een nieuwe bestemming in
2009-2010. Het Antwerpse architectenbureau
Stramien vormde het – met respect voor het industrieel-historische
karakter – om tot de nieuwe
kantoren van SD-Worx. Het gerenoveerde gebouw
is een stapeling van open plateaus met een overvloed
aan natuurlijke lichtinval. Achteraan tegen
de scheimuur is op elke verdieping een lange
kern met alle vaste voorzieningen ingeplant. Het
bestaande dakvolume werd vervangen door een
nieuwe transparante staalstructuur, bekleed met
'vinnen' in weervast staal. De ritmiek en regelmaat
ervan verwijzen naar de rigide baksteenarchitectuur
van het oude pakhuis. Ten einde de dakconstructie
zo licht mogelijk te houden, koos men
voor staal als constructiemateriaal. Het nieuwe
dak fungeert tegelijk als verlengstuk en antipode
SD Worx - Transformation
d’un entrepôt en bureaux
Cet ancien entrepôt du vieux quartier portuaire
d’Anvers a reçu une nouvelle affectation en 2009-
2010. Le bureau d’architectes anversois Stramien
l’a transformé en bureaux neufs pour la sociète
SD-Worx, en respectant son caractère industriel
historique. Le bâtiment rénové est un empilement
de plateaux ouverts, largement baignés de lumière
naturelle. À l’arrière, contre le mur mitoyen, un
long noyau est prévu à chaque étage et abrite les
équipements fixes. La toiture existante a été remplacée
par une nouvelle structure transparente en
acier, parachevée par de tôles en acier auto-patinable.
Le rythme et la régularité de ce volume renvoient
à l’architecture rigide en briques de l’ancien
entrepôt. Afin de réaliser une toiture la plus légère
possible, le choix s’est porté sur l’acier comme
matériau de construction. La nouvelle toiture joue
à la fois le rôle de prolongement et de contrepied

interieur_intérieur
exterieur_extérieur
van het bestaande gebouw. Beide vormen samen
een nieuwe eenheid.
De draagconstructie van de bovenste verdieping
bestaat uit portieken, waarvan de kolommen bestaaan
uit T-profielen. Het is aan deze T-profielen
dat de 'vinnen' in weervast staal werden gelast
en vastgeschroefd. De vinnen rondom de kolommen
bestaan uit gelaste platen die door de corrosievorming
uit één stuk lijken geplooid te zijn.
De aanhechtingen zijn met andere woorden niet
zichtbaar. Er werd geopteerd voor weervast staal
omwille van de visuele connectie met de rode baksteen
van het bestaande gebouw. De stalen liggers
blijven aan de binnenzijde zichtbaar en zijn brandwerend
geverfd. Aangezien de buitenbekleding een
zelfbeschermend corroderend proces is aangegaan,
is er geen verder onderhoud vereist.
De constructie is zo opgebouwd dat ze – in het
licht van het Cradle to Cradle-principe – nadien
ook perfect gedemonteerd kan worden.
de l’ancien bâtiment. Les deux volumes forment
ensemble une nouvelle unité.
La structure portante de l’étage supérieur est
constituée de portiques dont les poteaux sont
réalisés en profilés en T. Les tôles en acier autopatinable
sont soudées entre elles et vissées aux
profilés en T. Grâce à la corrosion, les soudures
deviennent invisibles, ce qui donne l'impression
d'avoir affaire à des éléménts d'un seul tenant.
L’acier auto-patinable a été choisi pour la
connexion visuelle qu’il apporte avec la brique
rouge du bâtiment existant. Les poutrelles en
acier sont visibles à l’intérieur et recouvertes
d’une peinture ignifuge. Puisque l’habillage
extérieur est soumis à un processus de corrosion
autoprotecteur, aucun autre entretien n’est
nécessaire.
La structure est réalisée de manière à pouvoir être
parfaitement démontée par la suite – selon le
principe du 'Cradle to Cradle'.
CATegoRIe
A
21

CATegoRIe
A
22
nominatie_nomination
Brandweer Puurs
Kleine Amer 22, Puurs (Be)
Plaats_Localisation
Autonoom gemeentebedrijf Puurs-AgB, Puurs
(Be)
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Compagnie-o architecten, gent (Be)
Architect_Architecte
Studieburo Mouton, Vurste (Be)
Studiebureau_Bureau d’études
Sogiaf, Kontich (Be)
Algemene aannemer_Entrepreneur général
Metaalwerken Ivo gijbels, Hechten-eksel
Staalbouwer_Constructeur métallique
Tekst_Texte: Sofie De Vriese
Foto’s_Photos: Stijn Bollaert, Johnny Van den Borre
Brandweerkazerne Puurs
De nieuwe brandweerkazerne van Puurs situeert
zich op de belangrijke invalsweg N16, met een
vlotte doorgang naar de dorpskernen en de
bedrijventerreinen in de buurt. Het ontwerp van
Compagnie-O architecten uit Gent vertrekt vanuit
de puur machinale en complexe interne logica van
een brandweerkazerne, maar voegt er tegelijkertijd
en zonder toegeving aan het functionele aspect
een extra betekenis en belevingswaarde aan
toe: de 22 m hoge transparante droogtoren voor
de blusslangen functioneert letterlijk als uithangbord
voor het korps en de gemeente Puurs.
De specifieke interne organisatie werd in samenspraak
met de brandweerlui grondig geanalyseerd.
Het ontwerp evolueerde naar een gebouw met
verschillende stromen, die de werking van het
Caserne de pompiers
de Puurs
La nouvelle caserne de pompiers de Puurs est située
sur la N16, une importante voie d’accès qui permet
d’atteindre rapidement les villages et terrains
industriels des environs. Le projet de Compagnie-O
architectes de Gand part de la logique inhérente à
la fonction de caserne de pompiers, machinale et
complexe, mais y ajoute en même temps une signification
et une valeur esthétique supplémentaires,
sans transiger sur l’aspect fonctionnel. La tour de
séchage des lances d’incendie, transparente et haute
de 22 m, joue littéralement le rôle d’enseigne pour
le corps de pompiers et pour la Commune de Puurs.
L’organisation interne spécifique a été analysée en
profondeur, avec l'aide des pompiers. Le concept
a évolué pour devenir un bâtiment abritant différents
flux, ce qui permet d’optimiser le fonctionne-

andweerkorps optimaliseren. Er zijn veertien
(transparante) toegangspoorten, zeven aan de voorzijde
en zeven aan de achterkant, respectievelijk
voor de eerste en tweede linie interventiewagens.
Het werd een hybride constructie van staalbouw
en beton. De remise is zo’n 850 m 2 groot, waarbij
een vlotte circulatie in een ononderbroken
ruimte onontbeerlijk is. Staal bleek het aangewezen
materiaal, als referentie naar industriebouw
en omdat staal grote overspanningen aankan.
De stalen constructie omvat cellenliggers die de
25 m diepe hal overspannen zonder tussensteun.
Een 5 m brede luifel aan beide langse zijden van
de remise vormt een bescherming tegen de slagregen
en tegen oververhitting.
Het administratieve gedeelte (met beneden de
toegang, fitness en kleedkamers en op verdieping
de seinkamer, de bureau-en vergaderruimtes en
ontspanningsruimte) heeft een betonnen kern die
op de verdieping een uitkraging van 5 m draagt,
volledig in staal uitgevoerd.
ment de la caserne. Il y a quatorze portes d’entrée
(transparentes), sept à l’avant et sept à l’arrière,
respectivement pour les véhicules d’intervention
de première et de deuxième ligne.
La structure comprend des parties en acier et
d'autres en béton. Dans la remise de 850 m², une
circulation fluide dans un espace ininterrompu est
essentielle. L'utilisation de l'acier s'est imposée,
comme référence à la construction industrielle,
et grâce aux portées importantes qu'il permet de
franchir. La structure en acier comprend des poutres
alvéolaires qui franchissent la profondeur du hall de
25 m, sans appui intermédiaire. Des auvents de 5 m
de large sont situés des deux côtés de la remise pour
la protéger des averses et du rayonnement solaire.
La partie administrative du bâtiment (au rez-dechaussée,
l’entrée, l’espace fitness et les vestiaires;
et à l’étage, le dispatching, les espaces de bureau
et de réunion et l’espace détente) possède un
noyau en béton qui supporte un porte-à-faux de
5 m à l’étage, entièrement réalisé en acier.
CATegoRIe
A
23

Diamonds
by BuildSoft
logiciel de calcul et de dimensionnement
de structures, basé sur plus de 20 ans
d’expérience et de savoir-faire
extrêmement effi cace et convivial
coeur de calcul puissant et robuste
système de licences fl exible en fonction
de vos besoins
une solution sur mesure à un prix plus
que démocratique
Plus d’info:
email: info@buildsoft.eu
tel: 09 252 66 28
web: www.buildsoft.eu
EEN
GRATIS GRATIS GRATIS 30-DAGEN 30-DAGEN 30-DAGEN
EVALUATIEVERSIE
EVALUATIEVERSIE
EVALUATIEVERSIE
WWW.BUILDSOFT.EU
WWW.BUILDSOFT.EU
WWW.BUILDSOFT.EU
DOWNLOAD DOWNLOAD DOWNLOAD EEN EEN
Diamonds
by BuildSoft
de nieuwe generatie rekensoftware voor
staal en beton, gebaseerd op meer dan
20 jaar ervaring
staat voor efficiëntie en gebruiksvriendelijkheid
rekent bijzonder snel, dankzij een
krachtig en robuust rekenhart
groeit mee met u, dankzij een fl exibele
en doordachte licentiestructuur
biedt steeds een oplossing op úw maat,
aan een uiterst voordelige prijs
Meer info:
email: info@buildsoft.eu
tel: 09 252 66 28
web: www.buildsoft.eu
TÉLÉCHARGER
GRATUITEMENT UNE
VERSION D’ESSAI POUR
30 JOURS
WWW.BUILDSOFT.EU

infosteel_logo copy.pdf 27/07/2009 12:57:01
Vraag naar onze vernieuwde documentatie via bouw@sadef.com
dakGordinGen
modulaire sysTemen
vloerliGGers
solar frames
infosteel
BuildinG producTs
de expert in stalen bouwsystemen en -componenten
de vernieuwde en sterk uitgebreide bouwfolder geeft de ontwerper
alle mogelijkheden om met koudgevormde stalen profielen
intelligent en economisch te bouwen
sadef nv - B, 8830 Gits - T 051 261 211 - f 051 261 613 - bouw@sadef.com - www.sadef.com
Follow us on Twitter
@InfosteelNews
Join our
Infosteel group

CATegoRIe
B
26
laureaat en prijs duurzaam bouwen
42 Wetstraat_rue de la Loi, Brussel_Bruxelles (Be)
Plaats_Localisation
Credibe, Brussel_Bruxelles (Be)
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Synergy International, Brussel_Bruxelles (Be)
Architect_Architecte
MC-carré, Louvain-la-Neuve (Be)
Sicabel, Brussel_Bruxelles (Be)
Studiebureau_Bureau d’études
LithoMétal, Deux-Acren (Be)
Sadef Belgium, gits (Be)
Staalbouwer_Constructeur métallique
Tekst_Texte: Laure Eggericx
Foto’s_Photos: Synergy International, Infosteel
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Bij deze renovatie, in moeilijke bouwomstandigheden
en met de noodzaak de hinder tot een minimum
te beperken, werd staal creatief toegepast
op vlak van systeemkeuze, materiaalgebruik en
maatvoering. Dit mooie voorbeeld van geprefabriceerde
stalen passiefwoningen geeft de richting
aan waar het staalgebruik in de toekomst naar
toe gaat.
Pour cette rénovation, caractérisée par des
contraintes d’exécution et d’espace, l’acier a
été utilisé de manière créative, tant du point
de vue du système constructif retenu que pour
l’optimalisation de l’usage du matériau. Il s’agit
d’une utilisation exemplaire de l’acier dans la
construction de logements passifs qui annonce un
débouché intéressant pour ce matériau.
‘Wet 42’ - geprefabriceerde
stalen passiefwoningen
Aan deze historische verkeersader - de Wetstraat in
Brussel - waar de woonfunctie allang werd opgegeven
en kantoren alomtegenwoordig zijn, hebben
Synergy International en Credibe een driedubbele
uitdaging durven aan te gaan. Ten eerste weer woningen
toevoegen aan deze zakenwijk, en bovenop
een van de kantoorgebouwen bovendien! Ten
tweede de combinatie van nieuwbouw en renovatie.
En ten slotte de ecologische uitdaging.
De realisatie van het project past in een ecologische
opknapbeurt van het gehele gebouw. De vijf kantoorverdiepingen
werden gerenoveerd met het oog
op energiebesparing (isolatie, ventilatie met warmterecuperatie
en hoogwaardige beglazing). Aan de
kantoren werden drie verdiepingen met geprefabriceerde,
modulaire passiefwoningen toegevoegd.
Het geheel bevat zes nieuwe woningen, waaronder
een studio van 42 m², twee appartementen met
één kamer van 74,5 m², twee appartementen met
twee kamers van 98 m² en een appartement met drie
kamers van 150 m². De bestaande vierde verdieping
huisvest twee woningen (een passiefwoning en een
lage-energiewoning). Verdiepingen 5, 6 en 7 daarentegen
zijn volledig nieuw. Dit zijn in de werkplaats
geprefabriceerde woonlagen die op het gebouw zijn
aangebracht en ter plaatse werden afgewerkt.
‘Loi 42’ - logements passifs
préfabriqués en acier
Dans cette artère historique - rue de la Loi à
Bruxelles - que l’habitat a déserté depuis belle
lurette au profit de l’omnipotence des bureaux,
Synergy International et Credibe ont osé un
triple pari. Tout d’abord, celui de réinjecter du
logement dans ce quartier d’affaires, au sommet
de l’un de ces immeubles de bureaux de surcroît!
Ensuite, celui de la combinaison construction
neuve et rénovation. Et enfin, celui de l’écologie.
Le projet a été mené dans l’optique d’une revitalisation
de l'ensemble du bâtiment dans un
contexte écologique. Les cinq niveaux de bureaux
ont été rénovés dans la perspective 'basse énergie'
(isolation, ventilation avec récupération de chaleur
et vitrages performants) Aux bureaux s’ajoutent
trois niveaux de logements préfabriqués,
modulaires et passifs. L’ensemble comprend
six nouveaux logements: un studio de 42 m²,
deux appartements une chambre de 74,5 m²,
deux appartements deux chambres de 98 m²
et un appartement trois chambres de 150 m².
Le quatrième étage - existant - abrite deux
logements (un passif et un basse énergie). Les
étages 5, 6 et 7 sont en revanche entièrement
neufs. Ces niveaux sont préfabriqués en atelier,
déposés et parachevés sur place.

_lauréat et prix construction durable
CATegoRIe
B
27

CATegoRIe
B
28
1. Structuur: gerolvormde staalprofielen
_Structure: profils en acier formés à froid
2. Dubbele gipskartonplaten - EI60
_Double plaque de plâtre - EI60
3. Houtwolisolatiepanelen 6 cm
_Isolation panneau laine de bois ép. 6 cm
4. OSB-panelen 1,5 cm
_Panneau OSB ép. 1,5 cm
5. Ingeblazen houtwolisolatie 23 cm
_Isolation: laine de bois insufflée ép. 23 cm
6. Sandwichrotswolpanelen 6 cm
_Panneau sandwich - laine de roche ép 6 cm
7. Gemotoriseerd buitenzonwering
_Store motorisé extérieur
8. Passief schrijnwerk hout/aluminium
_Châssis passif bois/aluminium
9. Venstertabletten - aluminium
_Tablette de fenêtre - aluminium
10. Houtwol
_Laine de bois
11. Aansluiting volgestopt met rotswol
_Resserrage à la laine de roche
12. Aansluitprofiel - geplooid aluminium
_Tôle de raccord - aluminium plié
13. Parket
_Parquet
14. Gewapend dekvloer op Lewis-platen. max. 6 cm
_Chape armée sur tôle Lewis ép. max. 6 cm
15. Damprem
_Frein-vapeur
16. Verlaagd plafond - gipskartonplaten - EI60
_Faux-plafond: plaques de plâtre - EI60
Op de werf opgebouwd
_Mise en oeuvre sur chantier
In de werkplaats opgebouwd
_Mise en oeuvre en atelier
De appartementen lopen over de hele diepte en
hebben veel zon op het zuiden (kant Wetstraat)
en vrij uitzicht op de stad (via grote ramen, erkers,
balkons en zelfs terrassen voor de wooneenheden
op de bovenverdieping). De kamers liggen aan
de achterzijde en genieten zo van een vrijer uitzicht
en een gevoel van afzondering (verwijderd
van het autoverkeer en zonder directe inkijk).
De toegang tot woningen en kantoren werd van
elkaar gescheiden, zodat de eenheden autonoom
kunnen functioneren. Het klassieke metselwerk
van het bestaande gebouw werd in het midden
2 3 4
1 10 11 12 5 6
9 7
5
6
1
12
8
2
3
4
15
Les appartements sont traversants avec un niveau
d’ensoleillement important au sud (côté Loi) et des
vues imprenables sur la ville (via baies, bow-windows,
balcons voire carrément terrasses pour les
mieux lotis, au sommet). Les chambres sont orientées
en intérieur d’îlot où elles bénéficient d’une
vue plus dégagée et d’une sensation d’isolement
(sans trafic automobile, ni vis-à-vis). Les accès
vers les logements et les bureaux sont distincts de
manière à ce que les entités puissent fonctionner
de façon autonome. La structure classique en
maçonnerie de l’immeuble existant a été prolon-
13 14
16
5
8
15
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 Laine de bois
11 Raccord bourré à la laine de roche
12 Tôle de raccord - Alu plié
13
Structure : acier laminé à froid
Double plaque de plâtre - RF60
Isolation panneau laine de bois ép. 6cm
Panneau OSB ép. 1.5 cm
Isolation : laine de bois insufflée ép. 23
Panneau Sandwich - laine de roche ép
Store motorisé extérieur
Châssis passif Bois/Alu
Tablette de fenêtre - Alu
Parquet
14 Chape armée sur tôle Lewis ép. max.
15 Frein-vapeur
16 Faux-plafond : plaques de plâtre - Rf 6
Mise en oeuvre sur chantier
Mise en oeuvreen atelier

doorgetrokken om een robuuste technische kern
te behouden voor de liften en de verschillende
toegangen.
De werkzaamheden verliepen zonder de activiteiten
van de gebruikers van het gebouw te onderbreken.
De planning van de werkzaamheden stelde huurders
en eigenaar in staat in het gebouw te blijven,
met een minimum aan interne verplaatsingen. Zelfs
de architecten deden mee en vestigden tijdens de
werkzaamheden hun kantoor in het gebouw.
Het gebruik van geprefabriceerde stalen standaardmodules
werd ingegeven door vereisten op het
gebied van stabiliteit, akoestiek en uitvoering (passiefwoningen),
alsook door de ligging (straat met
veel verkeer), het gebruik van de kantoren tijdens
de werkzaamheden en het beperken van de kosten.
De uitbreiding bestaat uit 20 verschillende geprefabriceerde
modules van gerolvormde stalen profielen
(hoofdzakelijk van het type CEE-plus en Sigma-
Plus) met geïntegreerde verbindingen van de firma
SADEF uit Gits. Het geheel rust op het bestaande
dak door middel van een verdeelstructuur in Hliggers.
Elke woning heeft haar eigen structuur. De
modules van aangrenzende appartementen werden
naast elkaar geplaatst waarbij de wanden werden
ontdubbeld om elke overbrenging van geluid te
voorkomen. De contactzones tussen caissons zijn
geïsoleerd met ter plaatse aangebrachte neopreenvoegen
en steenwol. De vloeren van geprofileerde
staalplaat zijn bedekt met een dunne dekvloer.
De waarden van de thermische transmissiecoëfficiënt
U bedragen 0,13 W/m².K voor de vloeren en
het dak en 0,15 W/m².K voor de verticale wanden.
Om op het skelet de gewenste dikte van 23 cm
houtwol te verkrijgen, werd een tweede structuur
op de dragende hoofdprofielen aangebracht. Deze
geïntegreerde isolatie wordt vervolledigd door een
bekleding met een sandwichpaneel van 6 cm dikte
met een metalen afwerking aan de buitenkant en
6 cm rotswol aan de binnenkant.
Het project Wet 42 - met zijn lage-energie renovatie,
zijn passieve uitbreiding, zijn verdichting
en rentabilisering van de oppervlakken - is niet
bang om voor een hedendaagse uitdrukkingsvormen
te kiezen waarin staal durft op te vallen en
samengaat met steen in een zwart-witcontrast
dat niet onopgemerkt blijft.
gée en partie centrale pour maintenir un noyau
technique en dur comprenant les ascenseurs et les
différents accès.
Le chantier s’est déroulé sans interrompre les activités
des occupants. La planification des travaux a
permis aux locataires et au propriétaire de rester
dans l’immeuble, avec un minimum de déplacements
internes. Même les architectes ont joué le
jeu installant leur bureau dans le bâtiment durant
l’opération.
Le recours à des modules préfabriqués et standardisés
en acier a été dicté par des contraintes de
stabilité, d’acoustique, de mise en oeuvre (logements
passifs), de localisation (rue à grand trafic),
d’occupation des bureaux pendant les travaux et
de réduction des coûts.
L’extension proprement dite est composé de 20
modules distincts préfabriqués en profilés en acier
formés à froid (principalement des types CEE-plus
et Sigma-Plus) avec connexions intégrées, produits
par la société Sadef de Gits. L’ensemble repose
sur la toiture existante par l’intermédiaire d’un
maillage de répartition en poutrelles H. Chaque
logement dispose de sa propre structure; les modules
entre appartements mitoyens se juxtaposent
avec dédoublement des parois afin d’éviter toute
transmission de bruit. Les zones de contact entre
caissons sont isolées par un joint de néoprène et
de laine de roche, appliqué sur chantier. Les planchers
en tôle nervurée reçoivent une chape mince.
Les valeurs du coefficient de transmission thermique
U sont de 0,13 W/m².K pour les planchers et la toiture,
et de 0,15 W/m².K pour les parois verticales.
Afin d’atteindre l’épaisseur souhaitée de 23 cm de
laine de bois en ossature, une structure secondaire
est appliquée sur les profils porteurs primaires.
Cette isolation intégrée est complétée par un habillage
en panneau sandwich de 6 cm d’épaisseur
avec finition métallique de façade et un panneau
intérieur de 6 cm de laine de roche.
Le projet Loi 42, avec sa rénovation basse-énergie
et son extension passive, réalise une densification
et une rentabilisation des surfaces sans crainte
d’adopter une expression contemporaine où le
métal ose les décrochements et se combine à la
pierre dans un contraste noir et blanc qui ne passe
pas inaperçu.
CATegoRIe
B
29

CATegoRIe
B
30
nominatie_nomination
MAX8 architecten, Tessenderlo
Architect_Architecte
Studiebureau IRS- Depré, Kortenberg
Studiebureau_Bureau d’études
Industriebouw De Pelsmaeker, Westerlo
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Tom Verheyen
Woning MOVE
Woning MOVE is een knappe ééngezinswoning
met een rechtlijnige architectuur. Het woonprogramma
is verdeeld over twee bouwlagen met
gelijke bouwdiepte. De woning is opgevat als een
moderne staalconstructie met een sober kleurenpalet.
Op het gelijkvloers vinden we de eilandkeuken,
de eetruimte, de zithoek en de bergruimte.
Het bureau met bibliotheek is één niveau hoger
gesitueerd en kijkt uit op de lager gelegen leefvertrekken
en - doorheen de grote glaspartij - op het
omliggende landschap.
Een wit gemoffelde stalen trap met uitkragende
traptreden leidt naar het hogere niveau. De badkamer
en de drie slaapkamers op de verdieping zijn
toegankelijk via een nachthal. Het ontwerp van de
woning is op zich vrij sober en gesloten. Het meest
opvallende element is de zijdelingse uitkraging,
die kan fungeren als inpandige carport en stabiel
gehouden wordt door de stalen basisconstructie.
Deze is in het interieur grotendeels zichtbaar gelaten
en is daarom met zorg gedetailleerd.
De gevels van de woning zijn bekleed met zwart
gecoate, licht geprofileerde staalplaten. Deze zijn
Maison MOVE
La maison MOVE est une élégante maison unifamiliale
à l’architecture rectiligne. Le programme
de logement est réparti sur deux niveaux de
profondeur égale. La maison est conçue comme
une structure en acier moderne à la palette chromatique
sobre. Au rez-de-chaussée se trouvent
la cuisine en îlot, la salle à manger, le salon et
les espaces de rangement. Le bureau avec bibliothèque
est situé un niveau plus haut et donne sur
les espaces de vie situés en contrebas et - à travers
le grand volume vitré - sur le paysage environnant.
Un escalier en acier laqué en blanc, avec des
marches en porte-à-faux, mène au niveau supérieur.
La salle de bain et les trois chambres de l’étage sont
accessibles via un hall de nuit. La conception de la
maison est en soi assez sobre et fermée. L’élément
le plus marquant est le porte-à-faux latéral pouvant
servir de car-port intégré, et dont la stabilité est
assurée par la structure primaire en acier. Cette
structure est en grande partie visible à l’intérieur, ce
qui explique le soin apporté aux détails.
Les façades du bâtiment sont recouvertes de tôles
d’acier profilées légères et peintes en noir. Celles-

gemonteerd op stalen binnendozen. Op het gelijkvloers
is een gedeelte van de gevels uitgerust met
vlakke zilverkleurige sandwichpanelen. Het plafond
onder de carport is bekleed met wit gecoate
aluminium planchetten. De constructieve opbouw
van de woning liet een scherpe detaillering toe,
met grote raampartijen die de volledige gevelbreedte
omvatten en in de hoogte tot tegen de
dakrand komen. Dit creëert een illusie van vlakke
wanden zonder enige dikte.
ci sont montées sur les caissons intérieurs en acier.
Au rez-de-chaussée, les façades sont partiellement
constituées de panneaux sandwich argentés. Le
plafond du car-port est habillé de planchettes
en aluminium peintes en blanc. La structure
constructive de la maison témoigne d’un grand
souci du détail, avec de grandes baies vitrées qui
s'étendent sur toute la largeur de façade et qui
montent jusqu’à la rive de toiture. Il en résulte une
illusion de parois planes dépourvues d’épaisseur.
CATegoRIe
B
31

CATegoRIe
B
32
nominatie_nomination
Architectenbureau Vanderperren, Zaventem
Architect_Architecte
B.T.A Ingenieurs Bastiaens & Partners, Hasselt
Studiebureau_Bureau d’études
Cavale, Diepenbeek
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Cavale, Diepenbeek
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Architectenbureau Vanderperren
Lang Leve Le Corbusier
Deze inspirerende ééngezinswoning is ontworpen
voor twee zestigers die hun ruimtegevoel hoog in
het vaandel dragen. Ze torent uit boven de wijde,
natuurrijke omgeving, als een uitkijkpost over het
omliggende landschap. De architectuur ('pilotis,
toit-terrasse, fenêtres en longueur'…) is een
knipoog naar de Zwitserse architect Le Corbusier,
meer bepaald naar Villa Savoy te Poisy bij Parijs
(1929). Rationaliteit en minimalisme contrasteren
met het landelijke kader.
Het inpandige terras op de eerste etage geeft
de woning een in zichzelf gekeerd karakter.
Het eigenlijke woongedeelte bevindt zich op
de verdieping, terwijl het gastenverblijf (twee
slaapkamers en een douchecel) op het gelijkvloers
gevestigd is. In plaats van een draaitrap,
opteerden de bewoners in samenspraak met architectenbureau
Vanderperren voor een lift. De
woning is opgebouwd volgens een raster van
5 x 5 m, met een draagstructuur uit merendeels
verzinkt staal. De gevels bestaan uit horizontaal
geplaatste sandwichpanelen (Kingspan
MM, 60 x 900 mm) die langs de binnenzijde
extra geïsoleerd zijn met rotswol en afgewerkt
zijn met een voorzetwand. Goten en waterafvoersystemen
zijn verwerkt in het geheel, zodat
de woning haar strakke uiterlijk kan behouden.
Een warmtepomp levert de bewoners duurzame
energie.
Vive Le Corbusier
Cette maison unifamiliale marquante a été conçue
pour deux soixantenaires tenant énormément à
leur sensation d’espace. Elle surplombe son environnement
naturel, tel un poste d’observation.
L’architecture (pilotis, toit-terrasse, fenêtres en
longueur…) est un clin d’œil à l’architecte suisse
Le Corbusier, et plus précisément à la Villa Savoy
située à Poisy, près de Paris (1929). La rationalité
et le minimalisme contrastent avec le cadre rural.
La terrasse intégrée au premier étage donne à la
maison un caractère introverti. La véritable zone
de vie se situe à l’étage, alors que les appartements
des invités (deux chambres et une cabine
de douche) sont situés au rez-de-chaussée. En lieu
et place d’un escalier en colimaçon, les occupants
– en concertation avec le bureau d’architectes
Vanderperren – ont opté pour un ascenseur. La
maison est construite suivant une trame de 5 x
5 m, avec une structure principalement constituée
d’acier galvanisé.
Les façades sont constituées de panneaux sandwich
placés à l’horizontale (Kingspan MM, 60 x
900 mm), avec une isolation complémentaire en
laine de roche et une contre-paroi intérieure. Les
gouttières et les évacuations d’eau sont intégrées
à l’ensemble afin que la maison conserve son
aspect extérieur tout en sobriété. Une pompe à
chaleur fournit une énergie durable aux occupants.

CATegoRIe
B
33

CATegoRIe
B
34
nominatie_nomination
AHA-Architecten gCV, Tielt
Architect_Architecte
Abicon, Tielt
Studiebureau_Bureau d’études
AIB-Vinçotte International
Controlebureau_Bureau de contrôle
Beeuwsaert Construct, Ledegem
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Beeuwsaert Construct, Ledegem
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Philippe Leyssens (Eigen Werk)
Woning met loods
Dit bedrijfsgebouw met woning is uniek door
zijn locatie: het perceel was het laatste vrije lot
in een KMO-zone en grenst zowel aan agrarisch
gebied als aan woongebied. Logischerwijze werd
de loods ingeplant langs de KMO-zone, terwijl
de woning met burelen achter de loods werd
geplaatst en zo aansluit bij de woonzone. Op die
manier geniet de woning ook maximaal van een
zuidelijke oriëntatie en van uitzicht op het open
veld.
Het gebouw bestaat uit twee balkvormige volumes
- de loods en de woning - die haaks op
elkaar zijn geplaatst. Ze zijn visueel van elkaar
onderscheiden door een verschillend materiaalgebruik.
Beide delen hebben een staalstructuur,
maar waar de loods bekleed is met gladde
beton- en polycarbonaatpanelen, is de woning
afgewerkt met zwarte geïsoleerde sandwichpanelen.
In contrast met de buitenzijde is de
woning binnenin volledig wit, gaande van een
witte polyurethaan gietvloer over een trapbekleding
in witte corian, tot raamprofielen die
binnen wit zijn en buiten zwart.
Een hoogte van 6 m is krap voor een industrieel
gebouw met twee verdiepingen. Zelfs met staal,
Logement avec hangar
Ce bâtiment industriel avec logement est
unique par sa situation : la parcelle était le
dernier lot inoccupé d’une zone de PME qui
borde à la fois une zone agricole et une zone
résidentielle. Le hangar a logiquement été
implanté du côté de la zone de PME, alors que
la maison et les bureaux sont adjacents à la
zone résidentielle. De cette manière, la maison
bénéficie en plus d’une orientation sud et de la
vue sur les champs.
Le bâtiment est constitué de deux volumes parallélépipédiques
- le hangar et la maison - placés
perpendiculairement l’un à l’autre. Ces volumes
ont tous deux une structure en acier, mais se distinguent
visuellement par l’utilisation de matériaux
différents: le hangar est habillé de panneaux de
béton lisse et de polycarbonate; la maison est revêtue
de panneaux sandwich isolés de couleur noire.
En contraste avec l'extérieur, l’intérieur du logement
est entièrement blanc : depuis le sol coulé en
polyuréthane blanc, jusqu’aux profilés des fenêtres
(blancs à l’intérieur, noirs à l’extérieur), en passant
par un l'escalier revêtue de Corian blanc.
Une hauteur de 6 m est assez juste pour un
bâtiment industriel de deux étages. Même avec

dat een lichte en flexibele manier van bouwen
toelaat, was het een hele denkoefening om alles
in hoogte te beperken. De draagvloeren zijn
ingeschoven in de liggers en de volledige dakopbouw
zit weggewerkt achter een terugliggende
dakrand. Door de dakhelling naar het midden uit
te werken, zijn nergens regenafvoeren zichtbaar
aan de voorgevel.
Het gebouw is gefundeerd op geïsoleerde zolen
met lokaal bewapende funderingsstroken. De
constructie-elementen binnen werden gestaalstraald
en geschilderd; die buiten werden gegalvaniseerd.
De primaire structuur van de loods
kreeg een eindlaag met een brandweerstand
van 30 min. Om koudebruggen in de woning te
vermijden werden alle staalstructuren ter hoogte
van de overgang tussen buiten en binnen thermisch
onderbroken met Teflon.
l’acier, qui permet un mode de construction léger
et flexible, la conception s’est révélée être un véritable
exercice de réflexion pour limiter la hauteur
de chaque élément. Les planchers sont placés
dans la hauteur des poutrelles et toute la structure
du toit est placée en retrait par rapport à la rive de
toiture. En réalisant la pente du toit vers le centre,
aucune descente d’eau n’est visible en façade.
Le bâtiment est placé sur des semelles de fondations
isolées, localement armées. Les éléments
de construction intérieurs sont en acier grenaillé
et peint ; les éléments extérieurs sont galvanisés.
La structure primaire du hangar est revêtue d’une
couche de finition qui lui confère une résistance
au feu de 30 minutes. Afin d’éviter les ponts thermiques,
les structures en acier sont pourvues de
coupures thermiques en Téflon, au droit de la limite
intérieur/extérieur.
CATegoRIe
B
35

Benedictuspoort
Ledeberg
Tekla BIM-model
Dugardein – De Sutter nv heeft
het project uitgewerkt in Tekla. De
moeilijkheid van het ontwerp is dat
elke ligger rond een verschillende
straal geroteerd is, terwijl de rotatieas
varieert. Hierdoor hebben alle
kopplaten verschillende hoeken ten
opzichte van de balken.
Samenwerking
Er is nauw samengewerkt met Kersten
Europe. Tijdens de montage is er
bijzondere aandacht besteed aan de
vorm van de bollen, opdat de vloeren
in de structuur geplaatst dienden te
worden naarmate de structuur werd
opgetrokken.
Ontwerp:
Architectenbureau Leyman bv
Vandewalle-Corijn architectenbureau
Ingenieur stabiliteit:
VK Engineering Civil & Structural
Algemene aannemer:
Depret nv
Staalconstructeur:
Dugardein - De Sutter nv
Project partners:
Kersten Europe B.V.
BIM SofTwArE Voor DE STAALBouw
Tekla Structures is de meest geavanceerde software voor BIM
(Bouw Informatie Model) op de markt.
Het biedt alles voor een nauwkeurige, dynamische, en datarijke
3D-omgeving die kan worden gedeeld met, en gebruikt door
alle partijen tijdens het bouwproject. Van ontwerp tot aan zeer
gedetailleerde as-built-modellen.
www.construsoft.com
+31 316 200 000

Nspired
by Nature
Découvrez notre nouvelle gamme Nature
d’aciers prélaqués destinés au bâtiment.
Au-delà d’apparences similaires, les aciers prélaqués peuvent révéler
des différences notables.
Totalement recyclable, la gamme Nature est une ligne de produits d’aciers prélaqués
durables, exempts de chrome hexavalent* et de métaux lourds (plomb ou complexe de
chrome hexavalent), dans les revêtements et traitements de surface.
(* Substances nocives d’après la liste des substances candidates du règlement REACH)
www.arcelormittal.com/industry/Nature
Ontdek Nature, ons nieuwe voorgelakt staal
voor toepassingen in de bouw.
Voorgelakte materialen met een verschillende herkomst kunnen hetzelfde
oppervlakuitzicht hebben maar voor de rest heel verschillend zijn.
Het volledig recycleerbare Nature-productgamma is een duurzame voorgelakte
staalproductlijn. Alle bekledingen en oppervlakbehandelingen zijn vrij van zeswaardig
chroom* en zware metalen (lood of zeswaardige chroom complexen).
(* Gecatalogeerd als zeer zorgwekkende stoffen in de kandidatenlijst van REACH)
www.arcelormittal.com/industry/Nature

CATegoRIe
C
38
laureaat_lauréat
Middelheimmuseum, Antwerpen
Plaats_Localisation
Middelheimmuseum, Antwerpen
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Robbrecht en Daem architecten, gent
Architect_Architecte
Ney & Partners, Brussel
Studiebureau_Bureau d’études
Anmeco, Zwijndrecht
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Ney & Partners, Joris Casaer,
Kristien Daem
Middelheimmuseum -
paviljoen 'Het Huis'
Op 26 mei 2012 werd in het Antwerpse Middelheimmuseum
paviljoen ‘Het Huis’ geopend,
een halfopen stalen constructie van de hand van
Robbrecht en Daem Architecten in samenwerking
met ingenieursbureau Ney & Partners. Het Middelheimmuseum,
een openluchtmuseum voor beeldhouwwerk,
was tot vorig jaar 25 ha groot en bood
plaats aan tweehonderd vaste sculpturen. Omdat er
nergens in het park plaats was om de meer kwetsbare
beelden in open lucht tentoon te stellen (het
Braempaviljoen is namelijk een gesloten paviljoen),
besloot de directie om het park uit te breiden en
een nieuw halfopen paviljoen te laten bouwen.
Dit paviljoen kwam er in de 5 ha grote Hortifloratuin.
Het biedt plaats aan een expositieruimte
voor kleine en fragiele sculpturen die er - zonder
Musée Middelheim -
pavillon 'Het Huis'
Le 26 mai 2012, le pavillon 'Het Huis' a ouvert ses
portes au Musée Middelheim d’Anvers. Ce pavillon
est une construction semi-ouverte en acier conçue
par le bureau Robbrecht & Daem Architecten, en
collaboration avec le bureau d’ingénieurs Ney &
Partners. Le musée Middelheim - un musée de la
sculpture en plein air - couvrait jusqu’à l’année
passée 25 ha et accueillait deux cents sculptures
fixes. Le parc n’offrant aucun endroit où présenter
en plein air les sculptures les plus fragiles (le
Pavillon Braem est en effet un pavillon fermé),
la direction a décidé d’étendre le parc et de faire
construire un nouveau pavillon semi-ouvert.
Ce pavillon est situé dans le jardin Hortiflora, qui
s’étend sur 5 ha. Il abrite un espace d’exposition
pour les sculptures fragiles et de petite dimension.

geconfronteerd te worden met andere werken - uitgestald
staan. Het is een halfopen stalen constructie
volgens een grid van 0,81 x 0,81 m, dat consequent
de maatvoering van het hele project bepaalt. De
zichtbare staalstructuur, die zelf een kunstwerk is,
is de vertaling van een intensieve ontwerpdialoog
tussen architecten, ingenieurs en aannemers. Hierbij
was het zoeken naar een compromis tussen het esthetische,
het structurele en het uitvoerbare.
Het omhulsel van het paviljoen, een 5 mm dikke
staalplaat, wordt om de 81 cm geperforeerd door
kleine stalen uitsteeksels die op het omhulsel gelast
zijn. De dragende stalen ribben vervlechten zich
naadloos in het dak. Op sommige plaatsen is er
in de wand een lijnenpatroon uitgelaserd, zodat
het daglicht gefilterd kan binnenvallen. De deuren
bestaan uit grote taatsende staalpanelen. De hele
constructie staat via een neopreen-oplegging op
Celles-ci y sont exposées sans être confrontées à
d’autres œuvres. La construction semi-ouverte en
acier est basée sur une grille de 0,81 x 0,81 m, qui
définit l'échelle de l'ensemble du projet. La structure
en acier apparent, qui constitue elle-même
une œuvre d’art, traduit un dialogue conceptuel
intense entre architectes, ingénieurs et entrepreneurs,
à la recherche d’un compromis entre
l’esthétique, le structurel et le réalisable.
L'enveloppe extérieur du pavillon, une tôle d’acier de
5 mm, est perforée tous les 81 cm par de petites protubérances
en acier soudées sur la peau. Les nervures
portantes en acier s’enchevêtrent sans joint dans la
toiture. À certains endroits, un motif rayé est découpé
au laser dans la paroi, afin de permettre un apport de
lumière filtrée à l’intérieur. Les portes pivotantes sont
faites de grands panneaux en acier. L’ensemble de la
construction est posé, par l'intermédiaire d'appuis en
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Deze open museumruimte, tegelijk interieur en
exterieur, is zeer goed ingeplant en opgebouwd
met moderne middelen. Ze weerstaat makkelijk
de vergelijking met gelijkaardige bouwwerken van
grote architectuurmeesters uit het verleden.
Cet espace de musée ouvert, à la fois intérieur et
extérieur, est parfaitement implanté et construit de
manière moderne. Il soutient aisément la comparaison
avec des bâtiments comparables de maîtres
d’architecture du passé.
CATegoRIe
C
39

CATegoRIe
C
40
5 25 125 15 15
A
350 15 15
3937
s270 PL15*150 * 3908
s269 PL15*150 * 4000
A B C D E F
A B C D E F
15
15 780 15
150
s271 PL15*150 * 4094
s247 PL15*150 * 3981
s246 PL15*150 * 3952
Schrijnwerk K4-K5 As 16_
1:20
15 135
15
795 15 795 15 795 15 697 15
dsn A-A, 1:20
s272 PL15*150 * 4187
15
s273 PL15*150 * 4281
s274 PL15*150 * 4363
15
4393
15 121 15
0
5
5
0
B
25 162
16
16 F 17
0
5
Detail A , 1:5
15
5
5
1289
1314
DETA
5
5

een betonnen plaat met een iets kleiner grondvlak.
Op deze manier lijkt het paviljoen boven de grond te
zweven en kan het de dialoog met de omgeving ten
volle aangaan. Niet enkel de opvallende staalconstructie,
maar ook de grootte van het paviljoen valt
op. Het is een echt ‘huis’, een beschermende omgeving
die - hoewel ze open is en interessante zichten
biedt - 's nachts toch ook sluit- en bewaakbaar is.
néoprène, sur une dalle qui est légèrement plus petite
que l'emprise au sol du pavillon. De cette manière, le
pavillon semble flotter au-dessus du sol et le dialogue
avec l’environnement est total. La structure en acier
et la taille du pavillon sont frappants. Il s’agit d’une
véritable 'maison', un environnement protecteur qui,
bien qu’ouvert et offrant des vues intéressantes, peut
également être refermé et sécurisé pendant la nuit.
CATegoRIe
C
41
41

CATegoRIe
C
42
renovatieprijs_prix rénovation
exar architecture, Bruxelles
Architect_Architecte
JZH & Partners, Bruxelles
Studiebureau_Bureau d’études
oLBUD, Bruxelles
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Foto's_Photos : Marc Detiffe
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Renovatie met zeer geslaagde details, met
mooie verhoudingen en met veel ‘schaalgevoel’
ingepast.
Il s’agit d’une rénovation proposant des détails
très réussis, de belles proportions et une échelle
adaptée.
Renovatie woning
'Klokjes'
Zoals vele oude huizen kenmerkt deze woning
zich door traditionele materialen die werden verwerkt
volgens de klassieke architectuurtaal van
toenmalige burgerswoningen: een gepleisterde
onderbouw en vensteromlijstingen in metselwerk.
Ondanks haar karakter bood de woning slechts
kleine openingen naar de tuin toe en een sfeer die
beperkt bleef tot de leefruimtes. De ruimtes achteraan
- de keuken en de badkamer - die vroeger
werden beschouwd als dienstvertrekken, blokkeerden
'het openen' van het huis naar de mooie tuin
en het zeer groene binnengebied.
Bij de verbouwing werden de functies van de
woning behouden. Ze zouden echter beter tot hun
recht komen door grote raampartijen naar de tuin
toe en een vlottere communicatie van de binnen-
en buitenruimtes, in functie van de levenskwaliteit
die de bewoners voor ogen hadden. De gesloten
draagstructuur van het gelijkvloers moest hoe dan
ook plaats maken voor vides. Alleen staal bleek
in staat deze welbewuste interne opening van
het huis te realiseren. Staal bundelt spaarzaam
omspringen met materiaal aan geringe diktes en
grote overspanningen. Het bouwprincipe lag snel
voor de hand: stalen kolommen en liggers.
Rénovation maison
'Campanules'
La maison existante, à l'instar de nombreuses
habitations anciennes, se caractérise par des matériaux
traditionnels mis en œuvre selon un langage
classique d'architecture de maison bourgeoise:
soubassement enduit et contours de fenêtres en
maçonnerie. Malgré son caractère, l'habitation
n'offrait que de petites ouvertures vers le jardin
et une ambiance confinée aux pièces de vie. Les
locaux situés à l’arrière - la cuisine et la salle de
bain, anciennement considérés comme des espaces
de service - bloquaient l’ouverture de la maison vers
le beau jardin et l’intérieur d’îlot très végétal.
Dans la transformation, les fonctions de la maison
on été conservées, mais elles se devaient d'être
magnifiées par de larges ouvertures vers le jardin
et une interpénétration des espaces intérieurs et
extérieurs mieux en phase avec la qualité de vie
souhaitée par les propriétaires. Inévitablement,
la structure portante fermée du rez-de-chaussée
devait laisser place à des vides. Seul l’acier permettait
de réaliser un tel éventrement volontaire
de la maison, en conjuguant économie de matériaux,
faibles épaisseurs et grandes portées. Le
principe constructif - colonnes et poutrelles acier -
s’est rapidement imposé. Il a été mis en œuvre en

CATegoRIe
C
43
43

CATegoRIe
C
44

Deze werden zonder fiorituren in een hedendaagse
vormentaal verwerkt, maar met de nadruk
op de visuele kracht van het weervast staal. De
ingreep is uitgesproken en schept een harmonieuze
band tussen hedendaags en oud. Door zijn
fijnheid en strakheid laat staal toe zuivere lijnen te
creëren en de krachtlijnen van een bijzonder grafische
compositie te benadrukken. Volle vlakken
wisselen af met grote raampartijen en omkaderen
intiemere openingen, waardoor de functies van
de woning onmiddellijk zichtbaar worden. Vermits
de constructie verborgen blijft, lijkt het volume in
het verlengde van de badkamer boven het glazen
volume van de living te zweven.
Om deze dynamiek te realiseren werd de stalen
draagstructuur in het volume van de vloer geïntegreerd.
Alleen een fijne kolom geeft de hoek van
de oude constructie aan. De verhoudingen van het
geheel, het spel van volle delen en vides, het effect
van de elkaar opvolgende of haaks op elkaar
staande vlakken van de staalplaten, de zorg voor
de details, de aandacht die geschonken werd aan
bouwknopen: allen getuigen ze van een uitzonderlijke
ontwerp- en uitvoeringskwaliteit. De esthetische
keuze voor weervast staal ten slotte, zorgt
door zijn bijzondere kleur en het fluwelig aspect van
zijn oppervlak, voor zachtheid. Het beantwoordt de
kleuren van de vegetatie maar blijft desondanks een
getuige van de voortschrijdende tijd.
utilisant un langage contemporain sans fioriture,
mais qui souligne la puissance visuelle de l'acier
auto-patinable. L'intervention est marquée et crée
une coexistence harmonieuse entre le moderne
et l’ancien. L’acier, par sa finesse et sa netteté,
permet de créer des lignes pures, soulignant les
lignes de force d'une composition extrêmement
graphique. Des panneaux pleins s'opposant aux
larges baies vitrées et encadrant les ouvertures
plus intimes, rendent les fonctions de l'habitation
instantanément visibles. Les structures étant
cachées, le volume prolongeant la salle de bain,
apparaît comme en lévitation au-dessus de l'ensemble
vitré du séjour.
Pour obtenir cette dynamique, la structure portante
en acier est intégrée dans l’épaisseur du
plancher. Seule une fine colonne marque l’angle
de l’ancienne construction. Les proportions de
l'ensemble, le jeu des pleins et des vides, le travail
sur plans successifs ou perpendiculaires des
panneaux d'acier, le soins des détails, l'attention
apportée à la résolution des nœuds constructifs,
témoignent d'une qualité de conception et d'exécution
suffisamment rare pour être soulignée.
Enfin, le choix esthétique de l'acier auto-patinable
amène de la douceur, par sa teinte particulière
et l'aspect velouté de sa surface. Il répond aux
teintes de la végétation tout en étant un témoin
du temps qui passe.
CATegoRIe
C
45
45

CATegoRIe
C
46
nominatie_nomination
Sluis 1 - Vlimmersebaan en Zuiderdijk,
Rijkevorsel
Plaats_Localisation
De Scheepvaart - afdeling waterbouwkunde,
Hasselt
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
WAW architecten (Plantefève Castryck & Helsen),
Sint-genesius-Rode
Architect_Architecte
Hooyberghs, Arendonk
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Limeparts, genk
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos: Tim Van de Velde
Bedieningsgebouw voor
sluis en bruggen
Langs het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten prijkt
sinds 2010 een nieuw centraal bedieningsgebouw.
Vanuit dit nieuwe complex in Rijkevorsel bedient
het personeel van nv De Scheepvaart ‘Sluis 1’
en de 11 bruggen over het kanaal. Het strakke
sluisgebouw verweeft verschillende functies en
is ondanks zijn langwerpig karakter vrij compact
ontworpen. Het is ingericht zoals een boot, met
een gesloten gelijkvloerse verdieping voor de
technische functies en een opengewerkte eerste
verdieping aan de kanaalzijde.
Drie glazen volumes - met ondersteunende gevels
uit baksteen afkomstig van steenbakkerij SAS aan
de overkant van het kanaal en uitgevoerd in wildverband
met dunmortel - zorgen voor een wijds
zicht op de sluis, een van de bruggen en het kanaal.
Een hoger volume met een weervaste staalbekleding
herbergt de bedieningsruimte voor de
sluis en de bruggen. In totaal gaat het om 260 m²
Bâtiment de contrôle
pour écluse et ponts
Depuis 2010, un nouveau bâtiment de contrôle
central trône le long du canal Dessel-Turnhout-
Schoten. À partir de ce nouveau complexe à
Rijkevorsel, le personnel de la sociète De Scheepvaart
commande l’écluse n° 1 et les onze ponts
qui enjambent le canal. Le bâtiment sobre, situé
au niveau de l’écluse, mêle différentes fonctions
et, malgré sa longueur, il a été conçu de manière
assez compacte. Il est aménagé comme un bateau,
avec un rez-de-chaussée fermé pour les fonctions
techniques et un étage ouvert sur le canal.
Trois volumes vitrés soutenus par des façades
en briques (provenant de la briqueterie 'SAS'
située de l’autre côté du canal) en appareil irrégulier
avec de fins joints de mortier procurent
une large vue sur l’écluse, l’un des ponts et
le canal. Un volume plus élevé, habillé d’acier
auto-patinable, abrite le local de contrôle
pour l’écluse et les ponts. Au total, 260 m²

gevelbekleding in de vorm van cassettepanelen.
De weervaste staalplaten vinden we - behalve
op de gevels - ook binnenin de bedieningsruimte
terug, als verwijzing naar het staal van de sluis, de
brug en de voorbij varende boten.
Wat duurzaam bouwen betreft koos WAW
architects voor een systeem van regenwaterrecuperatie
voor de tuin, het sanitair en onderhoud.
Daarnaast werd er een extensief groendak op de
platte daken van het gelijkvloers (de zichtdaken)
gebouwd en werden er fotovoltaïsche zonnepanelen
op het dak geïnstalleerd. Met thermisch
isolerende en zonwerende beglazing en vaste
buitenzonwering zit het ook op het vlak van
isolatie er goed. En tot slot werd het gebouw ook
voorzien van een mechanisch ventilatiesysteem
met recuperatie van energie.
de façade sont ainsi recouverts de panneaux
à cassettes. On retrouve également des tôles
d’acier auto-patinable à l’intérieur du local de
contrôle, en référence à l’acier de l’écluse, des
ponts et des bateaux de passage.
En termes de construction durable, WAW architects
a opté pour un système de récupération de l’eau de
pluie pour le jardin, les sanitaires et l’entretien. En
outre, une grande toiture verte a été mise en place
sur les toitures plates du rez-de-chaussée (toitures
apparentes) et des panneaux photovoltaïques ont
été installés sur le toit. Le bâtiment est également
performant du point de vue énergétique grâce à un
vitrage performant (isolant, facteur solaire faible) et
des protections solaires fixes. Enfin, le bâtiment est
équipé d’un système de ventilation mécanique avec
récupération d’énergie.
CATegoRIe
C
47
47

CATegoRIe
C
48
nominatie_nomination
Jardin de l’Albertine, Bruxelles
Plaats_Localisation
IBge - Bruxelles environnement, Bruxelles
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Collectif Start XXI, Bruxelles
Architect_Architecte
Recyclart, Bruxelles
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Bernard Boccara
Limbe - stadsmeubilair
Dit project werd weerhouden onder de vijf laureaten
van de wedstrijd 'Parkdesign 2008', een organisatie
van BIM 'Leefmilieu Brussel'. De kracht van het
ontwerp ligt hem in de eenvoud van de vormen, de
makkelijke opbouw en de afwezigheid van enig onderhoud.
Die laatste eigenschap was essentieel voor
de duurzaamheid van dit stadsmeubilair.
Het ontwerp en de uitvoeringstechniek vloeit natuurlijk
voort uit de vorm: een structurele ring van
staal wordt opgesplitst in 16 delen, die omwille
van de assemblage, om één as gebogen worden.
Een netwerk van stalen kabels, dat een groot
schuin oppervlak beslaat, is aan deze kostenbesparende
structuur bevestigd. De kabels werden
ter plekke vastgemaakt teneinde een gelijkmatige
spanning te verzekeren. De verankering met de
Limbe - mobilier urbain
Ce projet a été retenu parmi les cinq lauréats
du concours 'Parckdesign 2008' organisé par
l’IBGE 'Bruxelles Environnement'. La qualité du
projet tient à la simplicité de ses formes, à sa
facilité de construction et à son absence d'entretien;
cette dernière qualité étant essentielle
à la pérennité d'un mobilier urbain.
La conception et la technique de réalisation
découle naturellement de la forme : un anneau
structural en acier est divisé en 16 tronçons,
cintrés selon un seul axe, pour la facilité
d’assemblage. Un tissage de câbles d'acier,
développant une ample surface gauche, est fixé
sur la structure économique ainsi obtenue. Les
câbles ont été placés in situ afin de garantir
une tension uniforme. L'ancrage au sol est

grond gebeurt door middel van twee voeten die
stevig vastzitten in een betonnen sokkel. De corrosiewerende
bescherming van het stalen ensemble
wordt verzekerd door verzinking.
De soepele vormen en de transparantie van de
mazen staan borg voor een nadrukkelijke aanwezigheid
van dit sculpturaal voorwerp. Dit etherische
volume had mogelijk zwaar kunnen overkomen
indien men voor een integrale opvulling had gekozen.
Het verzinkt staal waarborgt een verzorgde
afwerking en een duurzame soberheid. Het dichte
netwerk en het schuine oppervlak dienen om beurten
als zitting, bank, hangmat of speelvlak, naar gelang
de luim van de voorbijgangers. De cohesie van
het antwoord vorm/functie/materiaal/onderhoud/
duurzaamheid is opmerkelijk.
réalisé par l'intermédiaire de deux pieds, solidement
fixé à une semelle en béton. La protection
anticorrosion de l'ensemble métallique est
réalisée par galvanisation.
Les formes souples et la transparence du maillage
conjuguent la forte présence d'un objet
sculptural et l'évanescence voire l'immatérialité
d'un volume qui aurait pu être pesant si un
remplissage intégral avait été retenu. L'acier
galvanisé réussi la gageure d'une finition soignée
et d'une sobriété inaltérable. Le treillage
serré et sa surface gauche servent tour à tour
de chaise, de bancs, de hamacs ou de surface
de jeu, selon les envies des passants. La cohérence
de la réponse forme/fonction/matériau/
entretien/durabilité est remarquable.
CATegoRIe
C
49
49

CATegoRIe
C
50
nominatie_nomination
Boulevard du 2ème Lancier et du 3ème génie,
Liège
Plaats_Localisation
Ville de Liège-8ème département travaux et
environnement-service espace publics et plantations,
Liège
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Ville de Liège, Liège
Architect_Architecte
Bureau d’études greisch, Angleur
Studiebureau_Bureau d’études
Ateliers Melens et Dejardin, Jupille sur Meuse
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Ateliers Melens et Dejardin, Jupille sur Meuse
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Luc Gilson, Ville de Liège, Atelier Melens
et Dejardin, Bureau Greisch
Platform Citadel Luik
De flanken van de Citadel, gelegen op één van de
steilste heuvels van Luik, bieden een schitterend
zicht op de stad en haar rivier. Omdat het platform
dat men wilde bouwen een slanke structuur moest
hebben, de randen fijn en de oversteek ruim dienden
te zijn, was de keuze voor staal logisch. De
steile helling waarop het kunstwerk rust, maakte
de structuur in een ander materiaal dan staal quasi
onmogelijk.
Het bestaat uit een uitkijkpost van ongeveer 45 m 2
en een trap van 50 m die het platform verbindt
met een pad. Het maakt integraal deel uit van de
toeristische ontdekkingsroutes voor wandelaars
van de stad Luik. De volledige structuur die het
platform, de twee traparmen, de overloop en de
reling vormen, zijn uitgevoerd in weervast staal en
rust op betonnen funderingen. Om het transport
Plate-forme Citadelle de
Liège
Les coteaux de la Citadelle, situés sur l’une des
collines les plus escarpées de Liège, offrent un
magnifique point de vue sur la cité et son fleuve.
Le souhait d’une structure élancée, la finesse des
rives et un porte-à-faux conséquent ont naturellement
conduit au choix de l’acier. De plus, le flanc
de colline fort escarpé sur lequel repose l’ouvrage
permettait difficilement de concevoir la structure
dans un autre matériau.
Constituée d’une plate-forme d’observation d’environ
45 m² et d’un escalier de 50 m de long le reliant
à un sentier, cet ouvrage fait partie intégrante des
circuits piétonniers de découverte touristique de la
ville de Liège. L’intégralité de la structure constituant
la plate-forme - les 2 volées d’escaliers, le palier et les
garde-corps - sont réalisés en acier auto-patinable et
reposent sur des fondations en béton. La plate-forme

ervan te vergemakkelijken werd de driehoekige
uitkijkpost van 12,5 x 12,5 x 7,5 m en een overkraging
van 4 à 5 m, uitgevoerd in 2 delen. Hij
is opgebouwd uit 3 stalen caissons gemaakt van
staalplaten van 10 mm dikte en een beplating met
verstijvers om de 50 cm.
De oriëntatietafel geeft de tracés weer van de
Maas en haar bijrivieren, die autogeen versneden
werden. Heuvels en flanken van hun kant zijn
weergegeven door zwart kwarts. De traparmen
zijn om de 7 m ondersteund. Ze zijn opgebouwd
uit platte trapbomen van 220 mm hoog en 10 mm
dik, waarop de steunpunten gelast zijn die de reling
vormen en de trapleuning dragen. De treden
zijn gemaakt van geplooide staalplaten van 4 mm
dikte. Dit kunstwerk mag zeer geslaagd genoemd
worden. Naast zijn eigen kwaliteiten verwijst het
met een knipoog naar het staalverleden van de
stad Luik en haar omgeving.
d’observation triangulaire de 12,5 x 12,5 x 7,5 m de
côté a été réalisée en 2 parties, pour en faciliter le
transport, et présente un porte-à-faux de 4 à 5 m. Elle
est constituée de 3 caissons métalliques, réalisés en
tôles de 10 mm d’épaisseur, et d’un platelage avec
des raidisseurs tous les 50 cm.
La table d’orientation reprend les tracés de la Meuse
et de ses affluents, dessinés en creux par oxycoupage.
Les collines et versants y sont, quant à eux,
représentés par du quartz noir. Les volées d’escalier
sont appuyées tous les 7 m. Elles sont constituées de
limons en plats pliés de 220 mm de hauteur et de 10
mm d’épaisseur, sur lesquels sont soudés les fuseaux
qui constituent les garde-corps et supportent la main
courante. Les marches sont, quant à elles, réalisées en
tôle pliées de 4 mm d’épaisseur. Véritable réussite, cet
aménagement urbain, au-delà de ses qualités propres,
se pose en clin d'œil au passé sidérurgique de la
région liégeoise.
CATegoRIe
C
51
51

s TAleN dak- eN gevels Ys T e M e N
s Ys TèMes de TOITURe e T Faç ade e N ACier
VAN NieU w B o U w ToT
reN o VATie
Joris Ide NV is één van de grootste onafhankelijke producenten
op het gebied van stalen dak- en gevelsystemen.
Het leveren van een totaalsysteem, met economische,
technisch hoogwaardige en duurzame oplossingen…
dat is de kracht van Joris Ide NV.
d’UNe N o UVelle Co N s T r UCTioN
A l A reN o VATioN
Joris Ide SA est l’un des plus grands producteurs
indépendants dans le domaine des systèmes de toiture
et façade en acier. Fournir un système complet avec des
solutions économiques, de haute technologie et durables…
fait la force de Joris Ide SA.
NV Joris i de s A | Hille 174 | 8750 ZweV e Z ele | België/BelgiQUe | T+32 (0)51 61 28 71 | F+32 (0)51 61 27 00
www.J oriside.B e

54
CATegoRIe
D
laureaat_lauréat
Maastrichtersteenweg 121, Riemst (Vroenhoven)
Plaats_Localisation
De Scheepvaart, Hasselt
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Ney & Partners, Brussel
Architect_Architecte
Ney & Partners, Brussel
Studiebureau_Bureau d’études
SeCo, Brussel
Controlebureau_Bureau de contrôle
CeI-De Meyer, Brussel
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Victor Buyck Steel Construction, eeklo
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos: J-L Deru (Photo-Daylight),
Archief Victor Buyck Steel Construction
Brug over het Albertkanaal
te Vroenhoven
De bestaande betonnen brug, nog daterend van
na de tweede wereldoorlog, diende vervangen te
worden omwille van de verbreding van Albertkanaal
om binnenscheepvaart tot 9000 ton mogelijk
te maken. De nieuwe stalen brug (1040 ton) heeft
een centrale overspanning van 100 m en laat op
die manier een vrije doorgang op het water toe
van 86 m. De randcondities voor de interventie
zijn complex aangezien de site geklasseerd is. Precies
op deze plek begon de Tweede Wereldoorlog
voor België, waarvan de bunker naast de brug een
stille getuige is. De volledige ontwerpopdracht,
stabiliteit, architectuur en landschap werd uitgevoerd
door Ney & Partners in samenwerking met
kunstenaar Jozef Legrand.
De nieuwe brug werd een tuibrug met een totale
overspanning van 195 m. De totale breedte van
het brugdek is 18,5 m. De hoofddraagstructuur
van de brug bestaat uit twee stalen kokers waarvan
de variabele hoogte zich laat ervaren vanop
het brugdek. Dit laat enerzijds toe om het zwaar
verkeer te scheiden van de voetgangers en fiet-
Pont enjambant le canal
Albert à Vroenhoven
Le pont en béton existant avait été construit juste
après la Deuxième Guerre mondiale et devait être
remplacé en raison de l’élargissement du canal Albert
ayant pour but de permettre la navigation intérieure
jusqu’à 9000 tonnes. Le nouveau pont en
acier (1040 tonnes) a une portée centrale de 100
m et ouvre de cette manière un passage libre de
86 m sur l’eau. Le site étant classé, les conditions
d’intervention étaient complexes. C’est précisément
à cet endroit que la Belgique est entrée dans
la Seconde Guerre mondiale ; le bunker côtoyant le
pont en étant le témoin silencieux. Toute la mission
de conception (stabilité, architecture et paysage) a
été réalisée par le bureau Ney & Partners, en collaboration
avec l’artiste Jozef Legrand.
Le nouveau pont est un pont suspendu d’une portée
totale de 195 m. La largeur totale du tablier
est de 18,5 m. La structure portante principale
du pont est constituée de deux profilés creux en
acier dont la hauteur variable est visible depuis
le tablier. Cela permet d’une part de séparer le
trafic lourd et le trafic cycliste et piéton, et d’autre

55
CATegoRIe
D

56
CATegoRIe
D
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Deze exemplarische brug is ontzettend origineel
en uitermate zorgvuldig gedetailleerd. De
krachtswerking is visueel en helder afleesbaar. Een
combinatie van een culturele functie en burgelijke
bouwkunde. Een brug met een ‘ietsje’ meer.
Ce pont exemplaire est particulièrement original et
présente des détails d’exécution très soignés. Le cheminement
des forces est visuel et facilement lisible. Il
combine une fonction culturelle et un rôle d’ouvrage
d’art. Il s’agit d’un pont avec ce petit ‘plus’.

sers, en anderzijds om de gebruikers van de brug
een duidelijk beeld te geven van de structuur en
van de optredende krachten. Fiets- en voetpaden
zijn als uitkragende delen aan deze kokers bevestigd.
Het kunstwerk werd in twee verschillende
fases geplaatst. De nieuwe brug werd eerst parallel
aan de bestaande brug over het kanaal geduwd.
Eens het bestaande kunstwerk afgebroken, werd de
brug in dwarse richting verschoven over een afstand
van 25 m tot op de plaats van de vroegere brug.
Het steunpunt aan de kant van Riemst bestaat
uit een imposant massief bouwwerk dat een
museum- en een landhoofdfunctie verenigt. Het
gebouw loopt door onder de brug en zorgt voor
een sterke visuele verbinding met de site en haar
geschiedenis. Het museum herbergt multifunctionele
lokalen, een café-restaurant met uitkragend
terras. Culturele activiteiten kunnen georganiseerd
worden in het amfitheater. De buitenmuren die
zich over een afstand van 170 m uitstrekken doen
dienst als klimmuur. Het centrale punt van de
inrichting van dit gebouw is het informatiecentrum
over de Tweede Wereldoorlog.
De bunker troont boven het gebouw uit als enige en
stille getuige van de Duitse invasie die er 70 jaar voordien
plaats vond. De brug is de toegangspoort naar
Vlaanderen komende van Maastricht, Nederland.
part de donner aux utilisateurs du pont une vision
claire de la structure et des forces en présence. Les
voies piétonnes et cyclables sont fixées en porteà-faux
sur les profilés creux. L’ouvrage d’art a été
placé en deux phases. Le nouveau pont a d’abord
été poussé au-dessus du canal, parallèlement au
pont existant. Une fois l’ouvrage d’art existant
démoli, le nouveau pont a été glissé transversalement
sur une distance de 25 m pour prendre la
place de l’ancien.
Le point d’appui du côté de Riemst est une
construction massive imposante jouant à la
fois le rôle de musée et de culée de pont. Le
bâtiment, situé en-dessous du pont, offre une
liaison visuelle forte avec le site et son histoire.
Le musée abrite des locaux multifonctionnels et
un café-restaurant avec terrasse en porte-à-faux.
Des activités culturelles peuvent être organisées
dans l’amphithéâtre. Les murs extérieurs, d'une
longueur de 170 m, servent de paroi d’escalade.
Le point central de l’aménagement de ce bâtiment
est le centre d’information sur la Seconde Guerre
mondiale.
Le bunker trône au-dessus du bâtiment, unique
témoin silencieux de l’invasion allemande qui a eu
lieu 70 ans auparavant. Le pont est la porte d’accès
à la Flandre depuis Maastricht, aux Pays-Bas.
57
CATegoRIe
D

58
CATegoRIe
D
speciale juryprijs_prix spécial du jury
Marche-en-Famenne (on)
Plaats_Localisation
Natagora Liège, Liège
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Bureau d’études greisch, Angleur
Architect_Architecte
Bureau d’études greisch, Angleur
Studiebureau_Bureau d’études
Ateliers Melens et Dejardin, Jupille sur Meuse
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Bureau d'études Greisch
Passerelle over de Wamme
De passerelle van On bij Marche-en-Famenne, een
ontwerp van Greisch, is uitgevoerd in weervast
staal en geeft toegang tot het natuurreservaat
van Spinets. Voor de brug was een uiterst beperkt
budget beschikbaar: 16000 euro voor de studie
én de uitvoering. Zowel voor de studie, de keuze
van de materialen als voor de middelen voor de
uitvoering, werd door de ontwerpers gekozen voor
een globaal economische aanpak.
Zo werd een eenvoudige staalplaat van behoorlijke
dikte in zaagtandvorm versneden om zonder
verlies van materiaal, twee identieke delen te vormen
die de kernen van de twee laterale liggers uitmaken.
De onderkant van de uitgezaagde platen
werd in hoek geplooid om als steunvlak te dienen
voor de houten planken die eenvoudig werden
vastgebout. Deze planken zorgen voor de horizontale
stabiliteit van de liggers. Een stalen hoekprofiel
die aan bovenop de tanden werd gelast,
Passerelle sur la Wamme
La passerelle de On, près de Marche-en-Famenne,
conçue par le bureau Greisch, est réalisée en acier
auto-patinable et permet aux ovins d’accéder à
la réserve naturelle des Spinets. L’ouvrage devait
répondre au défi d'un budget extrêmement limité :
16000 euros pour l’étude et l’exécution. Dès lors, que
ce soit pour l’étude, le choix des matériaux ou pour
les moyens d'exécution, les concepteurs ont adopté
une réflexion orientée vers une économie globale.
Une simple tôle d’acier de forte épaisseur a été
découpée en dents de scie pour former, sans perte
de matière, deux parties identiques destinées à
former les âmes des deux poutres latérales. La partie
inférieure des tôles ‘évidées’ est repliée à angle
droit pour former la surface d'appui du platelage
en bois, qui y est fixé par simple boulonnage. Ce
platelage assure par ailleurs la stabilité horizontale
des poutres. Une cornière soudée sur l’extrémité
supérieure des ‘dents’ constitue la main courante.

59
CATegoRIe
D

60
CATegoRIe
D
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Een brug van een ongelooflijke eenvoud, onschuld
en met humor.
Un pont avec une incroyable simplicité, une certaine
innocence et un sens de l’humour.
fungeert als handgreep. De beide uiteinden van de
passerelle worden gevormd door licht afhellende
staalplaten - dezelfde als die voor de zijkanten -
en vormen de overgang tussen de houten planken
en de bodem. De keuze voor weervast staal is
een gevolg van deze zoektocht naar eenvoud. De
afwezigheid van enige bekleding laat dit materiaal
toe zijn kracht te ontplooien en biedt de nodige
duurzaamheid, zonder dat onderhoud noodzakelijk
is. De loopbrug met een overspanning van
14 m is een opmerkelijk eenvoudig ontwerp en
toont aan dat een beperkt budget geen rem hoeft
te zijn voor een geslaagd project.
Les extrémités de la passerelle sont terminées
par des tôles d'acier légèrement inclinées,
identiques à celles des faces latérales, et qui
servent de transition entre le platelage en
bois et le sol. Le choix de l'acier auto-patinable
résulte de cette recherche de simplicité.
L’absence de revêtement permet à ce matériau
d’exprimer toute sa force et d'offrir la durabilité
nécessaire, sans nécessiter d'entretien. La
passerelle de 14 m de portée témoigne d'une
conception remarquable de simplicité et démontre
qu'un budget limité n'est pas un frein à
une réalisation marquante.

61
CATegoRIe
D

62
CATegoRIe
D
nominatie_nomination
Stationsplein, Aarschot
Plaats_Localisation
Stad Aarschot / NMBS Holding / Infrabel,
Aarschot
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
West 8 Brussel, opwijk
Architect_Architecte
BAS, Leuven
Studiebureau_Bureau d’études
Infrabel / Tuc Rail, Brussel
Controlebureau_Bureau de contrôle
Cordeel, Temse
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
lemants / Willems Staalconstructies, Arendonk
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Filip Dujardin
Brug over de sporen,
Aarschot
De fiets- en voetgangersbrug over de sporen van
Aarschot moet de oude en nieuwe stadsdelen die
door de spoorbundel van elkaar gescheiden waren,
met elkaar verbinden. Tegelijk biedt de brug nieuwe
toegangspunten tot de sporen, waardoor treinreizigers
zich aangenamer en veiliger naar de perrons of naar
het station kunnen verplaatsen.
Functionaliteit en design gaan in dit ontwerp hand in
hand. Aan de stadszijde vormen een fietsenstalling en
huisvesting van de vzw Velo de toegangshellingen.
Aan de overzijde sluit de langzaam-verkeersverbinding
met een natuurlijk talud aan op het maaiveld.
De brug werd uit verschillende korte overspanningen
opgebouwd. Het stalen ruimtelijke vakwerk wordt
ondersteund door sculpturale pilaren. De toepassing
van een driedimensionale vakwerkconstructie, die in
hoofdzaak is samengesteld uit gelijke buisprofielen,
laat toe het brugdek optimaal boven de bovenleidingen
te plaatsen. De doorlopende vakwerkkoker draait
Passerelle surplombant
les voies, Aarschot
La passerelle pour piétons et cyclistes surplombant
les voies à Aarschot relie la vieille ville à la nouvelle
ville, séparées par le chemin de fer. En même
temps, la passerelle offre de nouveaux accès aux
voies, ce qui permet aux voyageurs de se déplacer
de manière plus sûre et plus agréable vers les
quais ou la gare.
Dans ce projet, fonctionnalité et design vont de
pair. Du côté de la ville, la rampe d’accès est formée
par un abri à vélos et les locaux de l’a.s.b.l.
'Velo'. De l’autre côté, le trafic lent rejoint la
chaussée via un talus naturel.
La passerelle est constituée de différentes travées
courtes. Le treillis spatial en acier est soutenu par
des piliers sculpturaux. L’utilisation d’un treillis
tridimensionnel – principalement constitué de
profilés tubulaires identiques – permet de positionner
le tablier de manière optimale au-dessus
des caténaires. La poutre-treillis creuse et continue

zich elegant over de sporen, waardoor een sterke
relatie ontstaat met de industriële atmosfeer van het
station en de voorbijrijdende treinen. De respectieve
ontdubbeling van boven- en onderregels zorgen ervoor
dat de diagonalen elkaar vrij kruisen.
Als eerbetoon aan het ambacht werden de verbindingen
van de brugdelen uitgevoerd met klinknagels, een
traditionele maar nog steeds duurzame verbindingstechniek.
De totale staalconstructie is 110 m lang en
weegt 250 ton.
serpente de manière élégante au-dessus des voies,
créant un lien fort avec le caractère industrielle de
la gare et du trafic ferroviaire. Le dédoublement
des lisses inférieures et supérieures permet aux
diagonales de se croiser sans se toucher.
En hommage au métier traditionnel, les assemblages
des éléments du pont ont été réalisées au
moyen de rivets, une technique de liaison traditionnelle,
mais toujours durable. La structure en
acier mesure 110 m de long et pèse 250 tonnes.
63
CATegoRIe
D

64
CATegoRIe
D
nominatie_nomination
Boulevard Maria groeninckx-De-May, Bruxelles
Plaats_Localisation
Bruxelles Mobilité-Direction,
gestion et entretien des voiries, Bruxelles
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Bureau d’études greisch-Bgroup, Bruxelles
Studiebureau_Bureau d’études
Bureau SeCo, Bruxelles
Controlebureau_Bureau de contrôle
Verhaeren & Co, Zemst
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
eMeRgo, Puurs
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos: Jean-Luc Deru (Photo-Daylight)
Peterbospasserelle,
Anderlecht
De nieuwe Peterbospasserelle vervangt een oude houten
voetgangersbrug in hout die in zo’n slechte staat
verkeerde dat ze moest gesloten worden. Ze verbindt
de wijk Peterbos met het Scheutveldpark en overbrugt
de Maria Groeninckx-De Maylaan in Anderlecht.
Het project valt op door zijn structurele juistheid
en de verfijnde tekening van de verschillende
elementen die harmonisch bij elkaar passen. De
gekozen vorm is die van het buigmoment van een
ligger die gelijkmatig op drie steunpunten belast
wordt. Men hoeft geen ingenieur te zijn om een
overeenstemming te vinden tussen de architecturale
vorm en het spel van de krachten doorheen
de materialen. De bogen zijn samengesteld uit
stalen buizen die geleidelijk aan verwijden om uit
te lopen op de brugpijlers. De trekstangen bestaan
uit stalen profielen die onder de balken in azobé
zijn aangebracht. De overspanningen bedragen
respectievelijk 30 m en 27 m.
Passerelle Peterbos,
Anderlecht
La nouvelle Passerelle Peterbos remplace un ancien
ouvrage en bois dont l'état ne permettait plus
l'utilisation. Elle relie la cité du Peterbos au parc
du Scheutveld en enjambant le boulevard Maria
Groeninckx-De May à Anderlecht.
Le projet attire le regard par la justesse structurelle
et le raffinement apporté au dessin des différents
éléments qui se combinent harmonieusement. La
forme choisie est tout simplement celle de l’allure
du moment fléchissant d’une poutre sur trois
appuis chargée uniformément. Nul besoin d'être
ingénieur pour sentir l'adéquation entre la forme
architecturale et le cheminement des efforts au
travers des matériaux. Les arcs sont constitués de
tubes métalliques s’évasant progressivement pour
venir épouser la forme des piles. Les tirants sont,
quant à eux, constitués de profilés métalliques fixé
sous le platelage en azobé. Les travées présente
respectivement 30 m et 27 m.

De relingen zijn gemaakt van netten van roestvast
staal waarvan het luchtig en transparant karakter
benadrukt wordt door het feit dat de vlakke staven
die de handgrepen vormen, als gespannen kabels
werken. Hierdoor is het aantal steunpunten dat
nodig is om hen op hun plaats te houden, beperkt.
De keuze van staal bleek evident omwille van
zijn snelle uitvoeringsmogelijkheden en de lichtheid
van zijn structuur, die op één enkele dag
kon geplaatst worden. De keuze om te werken
met S355 staal liet toe de visuele impact van de
structurele elementen beperkt te houden door hun
afmetingen tot een minimum te herleiden, wat de
transparantie en de lichtheid van het kunstwerk in
de hand werkt.
Les garde-corps sont constitués de filets en acier
inoxydable dont le caractère aérien et transparent
est accentué par le fait que les plats qui
constituent la main courante du garde-corps fonctionnent
comme des câbles tendus. De ce fait, le
nombre d’appuis intermédiaires nécessaires à leur
maintien est réduit.
Le choix de l’acier s’est imposé comme une évidence
pour sa rapidité d’exécution et la légèreté
de la structure, posée sur site en une seule journée.
Le choix de travailler avec de l’acier S355
a permis de limiter l’impact visuel des éléments
structuraux en minimisant leurs dimensions, ce
qui renforce la transparence et la légèreté de
l’ouvrage.
3.
2.
1.
4.
1. structure principale - tube métallique
ø 273/30mm
hoofdstructuur -
stalen buis ø 273/30mm
2. plat métallique 30 mm
staalplaat 30 mm
3. plat métallique 200x30 mm
staalplaat 200x30 mm
4. cornière métallique 80x80x8 mm
(inox type 316L selon AISI) +
néoprène 7 mm + vis ø 6 mm
(dans chaque planche)
stalen hoekijzer 80x80x8 mm
(inox type 316L volgens AISI) +
neopreen 7 mm + schroef
1. structure principale - tube métallique ø 273/30mm
hoofdstructuur - stalen buis ø 273/30mm
2.plat métallique ø 6 mm 30 mm(in
elke plank)
staalplaat 30 mm
3.plat 5. métallique plancher 200x30 bois, mm
staalplaat 200x30 mm
4.cornière métallique voliges 80x80x8 150x65 mm mm (inox type 316L selon AISI)
+ néoprène houten 7 mm vloer,
+ vis ø 6 mm (dans chaque planche)
stalen hoekijzer dakplank 80x80x8 mm 150x65 (inox type mm 316L volgens AISI)
+ neopreen 7 mm
+ schroef 6. ø plat 6 mm pour (in elke contreventement plank) 80x8
5.plancher bois, voliges 150x65 mm
mm + néoprène 7 mm + vis
houten vloer, dakplank 150x65 mm
6. plat pour ø contreventement 6 mm (dans 80x8 chaque mm planche)
+ néoprène 7 mm
+ vis ø 6 mm stalen (dans chaque plaat planche) voor windverband
stalen plaat voor windverband 80x8 mm
80x8 mm + neopreen 7 mm +
+ neopreen 7 mm
+ schroef ø schroef 6 mm (in elke ø 6 plank) mm (in elke plank)
7. T métallique 90x90x9 mm
+ néoprène 7. T 7 métallique mm 90x90x9 mm +
+ vis ø 6 mm (dans chaque planche)
stalen T 90x90x9 néoprène mm 7 mm + vis ø 6 mm
+ neopreen (dans 7 mm chaque planche)
+ schroef ø 6 mm (in elke plank)
5.
stalen T 90x90x9 mm + neopreen
7 mm + schroef ø 6 mm
(in elke plank)
6.
7.
65
CATegoRIe
D

Afgiftekantoor HASSELT X
Kerkstraat 55 • B-1701 Itterbeek • Tel. 02 513 82 95 • Fax 02 511 70 15 • nr 42 • 19/10/2012 • € 7,85 • P911878
met
achteraan blad
“BOUWVACATURE”
Gedreven door
kwaliteit en service
Wij bieden een waaier van producten en diensten
aan voor de bouwsector. Een ecologische inslag is
kenmerkend voor ons volledige aanbod.
• Storten van zuiver beton- en slooppuin
• Storten van uitgegraven bodem
• A f h a l e n e n l e v e r e n v a n gecertifi ceerde gebroken
puingranulaten
• Afhalen en leveren van verschillende gestabiliseerde
mengsels op basis van gerecycleerde materialen
en natuurlijke granulaten
• A f h a l e n e n l e v e r e n (m e t e i g e n b e to n m i xe r s) v a n
gecertifi ceerd stortklaar beton
AC Materials beschikt over drie sites te
Puurs, Wondelgem en Vlierzele
w w w.acmaterial s.be
AC Mater ial s N V: Industr ieweg 74, 9 0 32 Wondelgem, Tel: + 32 9 2 92 02 0 0, info @ acmater ial s.be
Afgiftekantoor HASSELT X
106632-185x200bouwkroniek.indd 1 15/10/12 13:41
Kerkstraat 55 • B-1701 Itterbeek • Tel. 02 513 82 95 • Fax 02 511 70 15 • nr 41 • 12/10/2012 • € 7,85 • P911878
Doka
Handelsstraat 3
1740 Ternat
Tél. 02 582 02 70
Fax 02 582 29 14
E-Mail: belgium@doka.com
www.doka.com
Hét werkinstrument voor de professional in de bouw en industrie
Wat maakt ons blad zo uniek?
met
achteraan blad
“BOUWVACATURE”
Votre partenaire en coffrages
Doka, déjà sûr de qualification
pour la coupe du monde
de football UW 2014 PARTNER au IN BEKISTING Brésil!
Construction du nouveau stade «Arena Corinthians»,
Doka, qui se prépare reeds pour la zeker cérémonie van d’ouverture kwalifikatie du Mundial 2014. voor het
WK voetbal 2014 in Brazilië!
Bouw van het nieuwe stadium
“Arena Corinthians”, dat zich
opmaakt voor de openingsceremonie
van de Mundial 2014
Afgiftekantoor HASSELT X
Meer informatie bij de Scania-verdelers.
U vindt de adressen op www.scania.be.
Volg ons op:
Kerkstraat 55 • B-1701 Itterbeek • Tel. 02 513 82 95 • Fax 02 511 70 15 • nr 40 • 05/10/2012 • € 7,85 • P911878
http://www.facebook.com/scaniabenelux http://twitter.com/#!/ScaniaBenelux
FIT FOR HARD WORK!
Scania Construction Trucks …
met
achteraan blad
“BOUWVACATURE”
Bouwkroniek is het enige blad dat wekelijks alle openbare aanbestedingen in de bouw publiceert
PLUS rubriek met uitslagen en toewijzingen van aanbestedingen, bouwmaterialen, indexen,
vergunningen, nuttige adressen, bouwvacatures, referteprijzen verkeer en
infrastructuur,...
PLUS rubriek met actualiteit, sectornieuws, productinformatie en innovaties, adviezen van
WTCB,...
PLUS aparte rubriek met actualiteit HOUThandel & nijverheid,
elke maand een speciale architecten editie, speciale edities n.a.v. bouwbeurzen,...
PLUS online databank met de aanbestedingen en artikels,...
✓12.000 lezers
betalende abonnees
✓ grootste Nederlandstalig
vakblad
✓ actief sinds 1921 - onafhankelijk
✓ magazine - wekelijks
✓ e-mailservice - online databank
✓ vernieuwde rubrieken &
nu nog overzichtelijker
PLUS lezerspubliek van aannemers van bouw en openbare werken, producten en
handelaars in bouwmaterialen, metaalconstructiebedrijven, constructeurs,
architecten, studiebureaus, ontwerpers
= Onmisbare informatie voor de aannemer en toeleverancier in de bouwsector
= werkinstrument = grote impact van uw advertentie
Vraag nu de advertentietarieven aan op 02 513 82 95
of bouwkroniek@bouwkroniek.be

68
CATegoRIe
e
laureaat_lauréat
Kattenburgerplein 1, Amsterdam (NL)
Plaats_Localisation
Rijksgebouwendienst, Den Haag (NL)
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Ney & Partners, Brussel
Architect_Architecte
Ney & Partners, Brussel
Studiebureau_Bureau d’études
BRS Building Systems, Moerkapelle (NL)
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Anmeco, Zwijndrecht
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos: Jean-Luc Deru (Photo-Daylight)
Overkapping Nederlands
Scheepvaartmuseum,
Amsterdam (NL)
Het Scheepvaartmuseum in Amsterdam is sinds
1973 ondergebracht in ’s Lands Zeemagazijn,
gebouwd in 1656 als pakhuis naar het ontwerp
van stadsbouwmeester Daniel Stalpaert. Liesbeth
van der Pol van Dok architecten tekende voor
de algemene renovatie, Laurent Ney van Ney &
Partners voor het ontwerp van de overkapping
van de binnenplaats waar bezoekers zich beschut
kunnen verzamelen. Monumentenzorg had sterke
twijfels of het een goed idee was het binnenplein
te overkoepelen.
Op basis van de navigatieroos die voorkomt op
historische zeevaartkaarten in de collectie van het
Scheepvaartmuseum werd een staalconstructie
ontworpen. Deze basisgeometrie is gerationaliseerd
en opgedeeld in 3-, 4-, 5- en 6-hoeken. De
vorm leidt ertoe dat elk onderdeel in de kap meedoet
in de krachtswerking.
Verrière du Musée néerlandais
de la Marine,
Amsterdam (NL)
La Musée de la Marine d’Amsterdam se trouve
depuis 1973 dans le ’s Lands Zeemagazijn, un entrepôt
bâti en 1656 selon les plans de l’architecte
de la ville Daniel Stalpaert. Liesbeth van der Pol,
du bureau d’architectes Dok, a signé la rénovation
générale ; Laurent Ney, de Ney & Partners, s’est
chargé de la conception de la verrière de couverture
de la cour intérieure, qui protège ce lieu de
rassemblement des visiteurs. Le Service des Monuments
Historiques avait, au départ, de sérieux
doutes quant à la pertinence de cette couverture.
La structure en acier a été conçue suivant la géométrie
de la rose des vents qu’on retrouve sur les
cartes maritimes historiques de la collection du
musée. Cette géométrie de base a été rationalisée
et divisée en triangles, quadrilatères, pentagones et
hexagones. Cette forme permet à chaque élément
de la verrière de participer au transfert des efforts.

In een hangend net worden alle onderdelen zuiver
op trek belast. Draai je deze opbouw om, dan ontstaat
er een constructie waarvan alle onderdelen
zuiver op druk belast zijn. Elk onderdeel kan dan
uitgevoerd worden in massief stripstaal, waardoor
een hele slanke constructie ontstaat. Dit principe
werd toegepast met als doel de 34 x 34 m grote
binnenplaats met een zo rank mogelijke structuur
te overdekken, die reversibel is zonder schade toe
te brengen aan het gebouw. De nieuwe koepel is
een voorbeeld van geïntegreerd ontwerpen.
De staalconstructie weegt 148 ton en bestaat uit
meer dan 6000 verschillende onderdelen, waaronder
868 knooppunten. Daarop ligt een glaspakket
van circa 62 ton, met in totaal 1016 ruiten. Er is
meer dan 2,2 km ribben aan elkaar gelast. In de
staalconstructie zijn op alle knooppunten stalen
buizen gebruikt (ø 160 mm, wanddikte 40 mm)
deze zijn net als de profielen zuiver verticaal geplaatst.
Dans un filet suspendu, tous les éléments travaillent
uniquement en traction. Renversez ce filet
et vous obtenez une structure où tous les éléments
ne travaillent qu’en compression. Chaque élément
peut alors être réalisé en bande d’acier massif, ce
qui crée une structure très fine. Ce principe a été
appliqué dans le but de couvrir la cour intérieure
de 34 x 34 m avec la structure la plus élancée
possible, et pouvant être retirée sans endommager
le bâtiment original. La nouvelle coupole constitue
un exemple de conception intégrée.
La structure en acier pèse 148 tonnes et est composée
de plus de 6000 éléments différents, dont
868 nœuds. Une verrière d’environ 62 tonnes,
constituée de 1016 carreaux, vient se placer sur
cette structure. Des nervures sont soudées les unes
aux autres sur plus de 2,2 km. La structure en acier
utilise des tubes en acier (ø 160 mm, épaisseur
40 mm) pour tous les nœuds ; ceux-ci sont placés à
la verticale, comme les profilés.
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Deze omkeerbare renovatie is met finesse gedetailleerd
en heeft een juiste en lichte structuur
die het bestaande gebouw nauwelijks ‘raakt’. De
ingreep verwijst op een symbolische wijze naar de
scheepvaart.
Cette rénovation réversible a été dessinée avec
finesse. Sa structure claire et légère donne
l’impression d’à peine effleurer le bâtiment existant,
ce qui renvoie de manière symbolique à
l’image d'un navire flottant.
69
CATegoRIe
e

. Geintegreerde LED verlichting
. Knooppunt 70
. Staal structuur
. Aluminium profiel
. Beglazing
CATegoRIe
e
1.
2.
Snede over knooppunt met geintegreerde
LED verlichting
1. geintegreerde LED verlichting
2. knooppunt
3. staalstructuur
4. aluminium profiel
5. beglazing
ede over knooppunt met geintegreerde LED verlichting
3.
5.
4.
Het zuiver verticaal plaatsen van de staalconstructie
is bewust gedaan om de staalbouwer meer
controle en houvast te geven bij de constructie. De
ervaring leert dat het 3D-tekenen minder lastig is
dat het 3D-bouwen. Daarbij is ook de tolerantie
heel erg klein door de geringe dikte van het stripstaal
(40 en 50 mm).
Om het glas de juiste vorm te laten volgen op
de verticaal geplaatste profielen, hebben Ney &
Partners, Anmeco en BRS Building Systems een
speciaal aluminium glasprofiel ontwikkeld. In
deze profielen is een soort komgewricht gemaakt,
waardoor ze vrij kantelbaar zijn.
De staalconstructie van de glaskap is geprefabriceerd
bij Anmeco in Zwijndrecht (BE). Dat is
gedaan door eerst alle knooppunten op de juiste
coördinaten te plaatsen en vervolgens de staven
onder de juiste hoek af te snijden en ertussen te
lassen. Het lassen moest zeer zorgvuldig gebeuren
omdat een te grote warmtetoevoer kan leiden tot
Le placement vertical de la structure en acier a été
imaginé pour permettre une meilleure maîtrise lors
des opérations de montage. L’expérience montre
que le dessin en 3D est bien moins complexe que
la construction en 3D. La tolérance est aussi très
faible en raison de la faible épaisseur des bandes
d’acier (40 et 50 mm).
Pour donner la bonne forme au verre sur les
profilés verticaux, Ney & Partners, Anmeco et
BRS Building Systems ont développé un profilé en
aluminium spécial. Une sorte de rotule est intégrée
dans ces profilés, leur permettant de pivoter
librement.
La structure en acier de la coupole en verre a été
préfabriquée chez Anmeco à Zwijndrecht (BE). Tout
d’abord, tous les nœuds ont été positionnés aux
bonnes coordonnées, après quoi les barres ont été
découpées selon le bon angle et soudées entre les
nœuds. Le soudage devait être très minutieux, car
un trop grand apport de chaleur pouvait déformer

vervorming in het staal. Dat was ongewenst vanwege
de kleine toleranties voor het glas.
Na de montage zijn controlemetingen gedaan en
kon BRS het glas laten produceren.
In de knooppunten is computergestuurde ledverlichting
geïntegreerd. Deze wordt zowel als
hoofd-, nood- en sfeerverlichting gebruikt, en
maakt hierdoor bijzondere scenografieën en een
aparte beleving mogelijk.
l’acier – ce qui n’était pas souhaitable en raison
de la faible tolérance pour le verre.
Après le montage, des mesures de contrôle ont été
effectuées et BRS a pu lancer la production du verre.
Un éclairage LED commandé par ordinateur est
intégré dans les nœuds. Cet éclairage sert à la fois
d’éclairage principal, d’ambiance et de secours, et
permet de réaliser des scénographies particulières
en créant une expérience à part.
2.
1.
3.
Type detail regelbaar aluminium
draagprofiel met gelaagd gehard isolerend glas
1. staalconstructie
2. vaste aluminium profiel
Type detail regelbaar aluminium
3. bekabeling draagprofiel LED met verlichting gelaagd gehard isolerend glas
4. regelbaar aluminium profiel
1. Staalconstructie
5. beglazing 2. Vaste aluminium profiel
3. Bekabeling LED verlichting
4. Regelbaar aluminium profiel
5. Beglazing
4.
5.
71
CATegoRIe
e

72
CATegoRIe
e
nominatie_nomination
Margny - Compiègne (FR)
Plaats_Localisation
Agglomération de la Région de Compiègne,
Compiègne (FR)
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
explorations Architecture, Paris (FR)
Architect_Architecte
Flint & Neill, London - Ingenieursbureau Stendess,
Steel engineering & Design Services, Lovendegem
Studiebureau_Bureau d’études
AIB-Vinçotte International
Controlebureau_Bureau de contrôle
Demathieu & Bard Agence Normandie, Saintetienne
de Rouvray (FR)
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Victor Buyck Steel Construction, eeklo
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : www.icade.fr
Archief Victor Buyck Steel Construction
Pont Neuf over de Oise,
Compiègne (FR)
De Pont Neuf-brug in Compiègne, een stad gelegen
op 80 km ten noordoosten van Parijs, verbindt
de twee oevers van de Oise. Bedoeling was het
hart van de agglomeratie een nieuwe dynamiek
te bezorgen en de banden tussen de linker- en
rechteroever van de Oise en het centrum van de
stad, aan te halen. De brug is het sluitstuk van
deze vernieuwing.
De esthetiek van de brug die 116 m lang en 20 m
breed is, kadert perfect in haar omgeving. Ze zorgt
voor een vlotter verkeer en biedt ruimer plaats aan
voetgangers en fietsers. Door de brede voetpaden,
de geïntegreerde zitbankjes en de sfeervolle
verlichting is deze brug meer dan een hulpmiddel
om zich van de ene oever naar de andere te verplaatsen.
Deze bowstringbrug bestaat uit twee overspanningen
met afwisselend een boog boven of onder
Pont Neuf sur l’Oise,
Compiègne (FR)
À Compiègne, ville située à 80 km au nord-est de
Paris, le Pont Neuf relie les deux rives de l’Oise.
L’objectif était d’insuffler une nouvelle dynamique
au cœur de l’agglomération et de resserrer les
liens entre les rives gauche et droite de l’Oise et
le centre-ville. Le pont est le point final de cette
rénovation.
L’esthétique du pont - 116 m de long pour 20 m
de large - s’inscrit parfaitement dans son environnement.
Le pont fluidifie le trafic et offre plus
de place aux piétons et aux cyclistes. Grâce aux
larges trottoirs, aux bancs intégrés et à l’éclairage
d’ambiance, ce pont est bien plus qu’un simple
moyen pour se déplacer d’une rive à l’autre.
Ce pont bow-string est constitué de deux travées.
Les arcs - particulièrement élancés - sont alternativement
au-dessus et en dessous du tablier.
Le tablier entre les poutrelles principales est une

het wegdek die bijzonder slank ogen. Het wegdek
tussen de hoofdliggers is een orthotrope plaat. De
voetpaden van hun kant bestaan uit houten panelen
die rusten op stalen hulpliggers. De voetpaden
en de reling werden afgewerkt met onderdelen uit
roestvast staal.
De brugelementen werden in stukken per vrachtwagen
naar montageterrein vervoerd waar ze werden
samengelast tot twee grote brugdelen. Deze
werden vervolgens met pontons ingevaren waarna
de laatste lasvoegen werden afgewerkt.
De tonnage bedraagt 1100 ton, de kostprijs van
de brug 17,5 miljoen euro.
dalle orthotrope. Les trottoirs sont quant à eux
constitués de panneaux en bois reposant sur des
poutrelles secondaires en acier. Les trottoirs et le
garde-corps ont été parachevés au moyen d’éléments
en acier inoxydable.
Les éléments du pont ont été transportés par
camion en pièces détachées vers le terrain de
montage, où ils ont été soudés pour former deux
grandes parties de pont. Ces parties ont ensuite
été amenées sur des pontons pour recevoir les
derniers joints de soudure.
Le pont pèse 1100 tonnes et son coût est de 17,5
millions d’euros.
73
CATegoRIe
e

74
CATegoRIe
e
nominatie_nomination
Boulevard Massena - Boulevard Poniatowski,
Paris (FR)
Plaats_Localisation
Mairie de Paris, Direction de la voirie et des
déplacements, Paris (FR)
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Devillers et associés, Paris (FR)
Architect_Architecte
Arcadis eSg, Le Plessis-Robinson (FR)
Studiebureau_Bureau d’études
Bouygues TP Île de France, guyancourt (FR)
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Victor Buyck Steel Construction, eeklo
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Archief Victor Buyck Steel Construction
Uitbreiding Pont National,
Parijs (FR)
Het doortrekken van de Parijse T3-tramlijn zowel
naar het zuiden als naar het noorden, noodzaakt
specifieke infrastructuurwerken. Eén van de
belangrijkste ervan is de verbreding van de Pont
National over de Seine. Deze brug uit 1852 die in
1936 al werd verbreed, werd nu een tweede maal
uitgebreid met een 4 m brede en 260 m lange stalen
voetgangerspasserelle die rechtstreeks op het
kunstwerk werd verankerd.
De passerelle bestaat uit 3 hyperstatische delen
die middels 7 V-vormige stekers met kruisvormige
doorsnede op de bestaande brugpijlers steunen.
Ter hoogte van de aansluiting met de pijlers lopen
de stekers samen in een speciaal ontworpen gietstuk
dat in het beton van de brug is ingeklemd.
Extension du Pont National,
Paris (FR)
Le prolongement vers le nord et vers le sud de la
ligne de tram parisien T3 nécessite des travaux
particuliers d’infrastructure. L’un des plus importants
est l’élargissement du Pont National qui
enjambe la Seine. Ce pont datant de 1852, ayant
fait l'objet d'un premier élargissement en 1936, a
une nouvelle fois été élargi par l’adjonction d’une
passerelle. Cette passerelle en acier, destinée aux
piétons, de 4 m de large et de 260 m de long, est
directement ancrée sur l’ouvrage d’art existant.
La passerelle est constituée de trois parties hyperstatiques
reposant sur les piles existantes du pont
au moyen de 7 jambes de force en forme de V et
de section en croix. À hauteur du raccord avec les
piles, les jambes de force se rassemblent en une

Bovenaan hangt de passerelle aan de brug via een
schakelconstructie. Op die manier kan de stalen
loopbrug zowel in de lengte- als hoogterichting
vrij bewegen ten opzichte van de betonnen brug.
De gebruikte kettingschakels komen uit de scheepvaart
en zijn getest voor een trekbelasting tot 400
ton.
De passerelle zelf is een zeer slank caisson met
een hoogte die verloopt van 75 cm naar 30 cm,
wat voor overspanningen tot meer dan 40 m een
slankheid waarborgt die alleen met een stalen
constructie mogelijk is. Deze keuze laat toe dat de
architectuur van de bestaande brug met de typische
boogvormige traveeën nog volop zichtbaar is,
terwijl de vorm en esthetiek van de metalen passerelle
toch een eigen identiteit uitstraalt.
Voor het verfsysteem werd gekozen voor een speciaal
type verf met een zeer hoge glansgraad (80-
90%), waardoor de weerspiegeling van het water
op de onderzijde van de loopbrug zichtbaar is.
pièce coulée spécialement conçue et encastrée dans
le béton du pont. En haut, la passerelle est suspendue
au pont via une structure à maillons. De cette
manière, la passerelle en acier peut bouger aussi
bien longitudinalement qu’en hauteur par rapport
au pont en béton. Les maillons de chaîne utilisés
proviennent du secteur de la navigation et peuvent
supporter un effort de traction de 400 tonnes.
La passerelle elle-même est un caisson très fin
d’une hauteur allant de 75 à 30 cm ; une finesse
qui n’est possible qu’avec une construction en
acier lorsqu’il s’agit de portées de plus de 40 m.
Ce choix permet de laisser apparente l’architecture
du pont existant avec ses travées en arc typiques,
alors que la forme et l’esthétique de la passerelle
métallique dégagent leur propre identité.
Un type de peinture très spécial, au degré de brillance
élevé (80-90 %), a été choisi, ce qui permet
de voir le reflet de l’eau sur la face inférieure de la
passerelle.
75
CATegoRIe
e

76
CATegoRIe
e
nominatie_nomination
Parc de la Seille, Metz (FR)
Plaats_Localisation
Ville de Metz, Mission grands projets, Metz (FR)
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Brigit de Kosmi, espace, Paris (FR)
Architect_Architecte
Terrell S.A.S, Boulogen-Billancourt -
Ingenieursbureau Stendess, Lovendegem
Studiebureau_Bureau d’études
Apave Alsacienne SAS - Agence de Metz,
Metz (FR)
Controlebureau_Bureau de contrôle
THV Van Laere - Anmeco, Zwijndrecht
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Anmeco, Zwijndrecht
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Joos Louage (Anmeco)
T6 PL20*375
T9 PL20*399
J
T16 PL100*778
T8 PL20*463
2765
2765
Bovenste punt
T12 PL20*387
T18 PL100*905
E E
2264
200 200
200 200 200 200
A A
2264
200
200
150 150
T20 PL100*479
TYPICAL
T11 PL40*485
TYPICAL
T10 PL40*550
C C
150 150
150 150
150 150
G
VUE 3D
1:30
T7 PL20*387
T3 PL20*463
5733
5733
TYPICAL
T4 PL35*50
TYPICAL
T1 PL20*80
902 3493 3493 902
T.O.S +177.034
T15 PL100*778
T5 PL20*399
T17 PL100*905
T2 PL20*375
1115
1208
1208
1115
T19 PL100*479
Bovenste punt
62 Bovenste punten
van bovenste trekker
1
1
van bovenste trekker
Bovenste punten
489
3713
3713
489
62 Bovenste punten
van bovenste trekker
2
I
J
Fietsers- en voetgangersbrug,
Metz (FR)
De fietsers- en voetgangersbrug over de Seille in
Metz verbindt voortaan de wijk Queuleu met het
stadscentrum. Deze brug, van de hand van de
Franse architecte Brigit de Kosmi, werd ontworpen
als een wieg van staal.
De brug bestaat uit twee delen. De eigenlijke passerelle
van 64 m met een variërende breedte van
8,4 m tot 8,7 m, een hoogte van 6,8 m tot 7,5
m en een gewicht van 100 ton. De aanbruggen
meten respectievelijk 16,85 m en 24,45 m lang en
hebben een breedte van 2,08 m.
De passerelle is opgebouwd uit een reeks U-vormige
dwarsdragers die met elkaar verbonden zijn
door een onderspannen net van elkaar snijdende
diagonalen. Het net maakt evenwicht met een
kokervormige bovenregel die aan één zijde op het
landhoofd verankerd is. Dit moet de doorbuiging
van de passerelle beperken.
Passerelle pour piétons et
cyclistes, Metz (FR)
La passerelle pour piétons et cyclistes surplombant
la Seille, à Metz, relie désormais le quartier Queuleu
et le centre-ville. Cette passerelle, dessinée par
l’architecte française Brigit de Kosmi, a été conçue
comme un berceau en acier.
La passerelle est composée de deux parties. La
passerelle proprement dite, présente une longueur
de 64 m, une largeur de 8,4 à 8,7 m, une hauteur
de 6,8 à 7,5 m, et un poids de 100 tonnes. Les
avant-ponts, mesurent respectivement 16,85 m et
24,45 m, pour une largeur de 2,08 m.
La passerelle est constituée d’une série de traverses
en forme de U reliées les unes aux autres
par un réseau sous-tendu de diagonales croisées.
Le réseau s’équilibre avec une lisse supérieure
en profilé creux ancrée à une extrémité à la
culée du pont, afin de limiter le fléchissement de
l'ouvrage.

De moeilijkheid van het ontwerp lag hem in de
aansluiting van het net op de dwarsdragers. Met
trapeziumvormige tussenstukken werd dit op
een elegante manier opgelost. De hulp van 3Dsoftware
was hierbij een absolute must.
De passerelle werd in tien stukken geleverd en
werd ter plaatse geassembleerd. Een kraan die
600 ton kan optillen paste de elementen in elkaar.
Drie uren waren nodig om de brug te laten
draaien en ze exact op de landhoofden van de
Seille te plaatsen.
Dankzij een voortreffelijke communicatie tussen
ontwerpers en tekenaars werden alle details slank
en licht uitgevoerd. Door extra tekeningen kon de
constructeur de passerelle omgekeerd samenstellen,
wat het laswerk makkelijker maakte.
De passerelle vormt een mooie echo in staal voor
het vakwerk in hout van het nabijgelegen Centre
Pompidou-Metz.
La difficulté de conception résidait dans le raccordement
du réseau aux traverses. Ce problème a
été résolu de manière élégante grâce à des éléments
de raccord trapézoïdaux. L’aide d’un logiciel
3D s’est révélée indispensable.
La passerelle a été préfabriquée en dix parties qui
ont ensuite été assemblées sur place à l'aide d'une
grue d'une capacité de 600 tonnes. Trois heures
ont été nécessaires pour faire pivoter la passerelle
et l'amener à sa position définitive sur les berges
de la Seille.
Grâce à une excellente communication entre
concepteurs et dessinateurs, tous les détails ont
pu être conçu de manière optimale. Des dessins
supplémentaires ont permis au constructeur de
monter la passerelle à l’envers, ce qui a facilité les
travaux de soudage.
La passerelle en acier fait joliment écho au treillis
en bois du Centre Pompidou-Metz tout proche.
77
CATegoRIe
e

MALONNE :
20 Rue G. De Moriamé
5020 Malonne.
Tél. 081/ 44 53 91
Fax 081/ 44 55 05
E-mail :
disteel.malonne@disteel.be
WONDELGEM :
106-108 Industrieweg
9032 Wondelgem.
Tél. 09/ 226 82 11
Fax 09/ 226 84 64
E-mail :
wondelgem.verkoop@disteel.be
Votre partenaire en acier.
Uw partner in staal.
MECHELEN :
187 Antwerpsesteenweg
2800 Mechelen.
Tél. 015 28 01 30
Fax 015 29 01 27
E-mail :
disteel.mechelen@disteel.be
BOUFFIOULX :
400 AV. Paul Pastur
6200 Bouffioulx.
Tél. 071/ 50 27 51
Fax 071/ 50 34 26
E-mail :
disteel.porta@disteel.be
Website: www.disteel.be
HASSELT :
174 Kuringersteenweg
3500 Hasselt.
Tél. 011/ 25 30 46
Fax. 011/ 25 31 06
E-mail :
disteel.hasselt@disteel.be
MACHELEN :
1 Bealieustraat
1830 Machelen.
Tél. 02/ 255 95 00
Fax 02/ 252 48 77
E-mail :
disteel.machelen@disteel.be

Trophée
Benelux
de la
Galvanisation
2013
Inscrivez votre projet!
InfoZinc vous incite à participer à l’édition 2013 du Trophée Benelux de la
Galvanisation. Nous sommes convaincus que la galvanisation à chaud a un bel
avenir devant elle si nous nous engageons ensemble avec les maîtres d’ouvrages,
les architectes et les constructeurs à promouvoir la construction durable et la
réduction des frais d’entretien.
Nouvelle approche du Trophée Benelux de la Galvanisation
Au lieu de désigner un seul lauréat à travers tous les projets reçus, le Trophée
Benelux distingue plusieurs catégories. Ainsi, nous créons une diversification
qui nous permet d’identifier clairement des groupes-cibles. D’ailleurs, comment
pourrait-on comparer un logement individuel à un pont ou à un bâtiment
industriel ? Chaque catégorie comptera plusieurs nominations et un lauréat.
InfoZinc Benelux sortira un livre dans lequel tous les projets ayant participés
au concours seront repris. Ainsi, nous disposerons d’une publication de qualité
qui pourra être utilisé par tous les partis concernés comme outil de promotion.
Le livre sera imprimé à grand tirage et sera diffusé parmi les maîtres d’ouvrage,
architectes, constructeurs métalliques et tous ceux qui sont intéressés par les
applications de la galvanisation à chaud et du système duplex dans le bâtiment.
Prix de la Construction durable
Dans le monde du bâtiment, la construction durable devient de plus en plus
important. Dans ce domaine, la galvanisation à chaud dispose d’atouts majeurs.
Aussi, le jury remettra-t-elle un Prix de la Construction Durable au projet
qui répond le mieux aux demandes actuelles au niveau des performances
environnementales, de la durabilité, de l’entretien et du recyclage.
Vous pouvez inscrire votre projet sur notre site internet www.infozincbenelux.com
ou par mail evi@zinkinfobenelux.com
Bruno Dursin
Directeur Général
InfoZinc Benelux
Benelux
Trofee voor
Thermisch
Verzinken
2013
Schrijf uw project in!
Zinkinfo Benelux nodigt u van harte uit om uw project in te schrijven voor de
BTTV Trofee 2013. We zijn er rotsvast van overtuigd dat voor thermisch verzinken
een mooie toekomst is weggelegd indien we samen met opdrachtgevers,
architecten en ontwerpers inzetten op duurzaam en onderhoudsvriendelijk bouwen.
Nieuwe opzet BTTV Trofee
In plaats van één winnaar aan te duiden uit alle inzendingen, maakt de
BTTV Trofee een onderscheid tussen vijf categorieën. Op deze manier ontstaat
er een diversificatie en kunnen we doelgroepen helder identificeren. Per slot van
rekening kan een woningbouwproject moeilijk worden vergeleken met een brug of
een industriegebouw. Elke categorie zal meerdere nominaties en één winnaar tellen.
Daarnaast zal Zinkinfo Benelux een boek uitgeven waarin alle projecten die aan
de Trofee deelnemen zullen worden opgenomen. Op die manier ontstaat een
mooi naslagwerk dat voor alle betrokkenen als een marketingtool kan worden
gebruikt. Dit boek zal op een grote oplage worden gedrukt en ruim worden
verspreid onder opdrachtgevers, architecten, constructeurs en al diegenen die
belang hebben bij of geïnteresseerd zijn in de toepassingen van thermisch
verzinkt staal en duplex-systeem in de bouw.
Prijs Duurzaam Bouwen
In de bouwwereld wordt duurzaam bouwen steeds belangrijker. Thermisch
verzinken beschikt hierbij over sterke troeven. Daarom zal de jury uit alle
inzendingen ook een Prijs Duurzaam Bouwen toekennen aan een project dat
het best beantwoordt aan de huidige eisen op het vlak van milieuprestaties,
duurzaamheid, onderhoud en recycling.
U kan uw project aanmelden op onze website www.zinkinfobenelux.com of
via email aan evi@zinkinfobenelux.com
Bruno Dursin
Algemeen Directeur
Stichting Zinkinfo Benelux
Winnaars-Lauréats 2011

80
CATegoRIe
F
laureaat_lauréat
Albert II Dok, Zeebrugge
Plaats_Localisation
PSA Antwerp, Antwerpen
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Ingenieursbureau g. Verheyen, Zandhoven
Studiebureau_Bureau d’études
BCM, Hoogstraten
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
BCM, Hoogstraten
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : BCM, Johnny Van den Borre
Reeferplatformen PSA,
Zeebrugge
PSA International, één van de grootste havengroepen
ter wereld, met thuisbasis in Singapore, bouwt
een nieuwe containerterminal aan het Albert II-dok
in Zeebrugge. Deze terminal - die bij volledige ingebruikname
een kaailengte zal hebben van 1500 m
en een oppervlakte van 90 ha - moet ervoor zorgen
dat ook de grootste schepen tot 15000 TEU (Twenty
feet Equivalent Unit) hier probleemloos kunnen
worden behandeld. Ten behoeve van deze terminal
moest een reeferstaketsel worden aangelegd.
Deze reefer-platformen dienen voor de tussentijdse
opslag van de koelcontainers, die continu van
stroom moeten voorzien worden. Deze containers
worden zo snel mogelijk na het lossen aangesloten
en worden daarna constant gemonitord op
Plates-formes reefer PSA,
Zeebrugge
PSA International, un des plus grands groupes
portuaires mondiaux, basé à Singapour, construit
un nouveau terminal pour conteneurs sur le dock
Albert II à Zeebrugge. Ce terminal qui, lors de
sa mise en service complète, aura une longueur
de quai de 1500 m et une superficie de 90 ha,
doit permettre le déchargement des plus grand
bateaux, jusqu’à 15000 EVP (équivalent vingt
pieds). Pour ce terminal, des plates-formes 'reefer'
devaient être construites.
Ces plates-formes servent au stockage temporaire
des conteneurs réfrigérés qui doivent être alimentés
en permanence en électricité. Les conteneurs
sont connectés immédiatement après le déchargement.
Leur température est ensuite surveillée en

temperatuur en een rapport wordt naar de klant
gestuurd. Bijkomend worden deze platformen
gebruikt om het noodzakelijke onderhoud aan de
containers uit te voeren.
permanence; un rapport de surveillance est systématiquement
envoyé au client. Ces plates-formes
sont par ailleurs utilisées pour effectuer l’entretien
des conteneurs.
Motivatie van de jury_Motivation du jury
Een eenvoudige functionele constructie met een
correcte detailaanpak en prima uitvoering.
Une structure fonctionnelle qui brille par sa conception
et par la qualité de son exécution.
81
CATegoRIe
F

82
CATegoRIe
F

Omdat deze structuur zeer slank en toch stevig
moet zijn, koos de opdrachtgever voor een verzinkte
staalstructuur.
De constructie weegt 70 ton bestaat uit 3 bouwlagen
en heeft een hoogte 9,7 m. Ze is 91,3 m lang
en telt 1750 m² roostervloeren. De hoofdkolommen
zijn HEA200 in staalkwaliteit S235 met een
kolomafstand van 4,15 m. Langs 1 zijde van de
structuur, zijn er op elk niveau bordessen voorzien
met een uitkraging van 2 m, totaal 54 bordessen.
In totaal kunnen 123 koelcontainers aan deze
structuur worden gekoppeld.
De structuur staat op circa 50 m van de kustlijn, dus
in een C5M-klimaat (ISO 12944). Om de tienjarige
garantie op de constructie te waarborgen, werd er
bovenop de verzinking nog een drielaagse schildering
aangebracht. Ook werden de bouten en moeren na
montage met hetzelfde verfsysteem behandeld.
Ondanks deze vereisten kon de bouwtijd voor dit
platform beperkt worden tot één maand.
Afin d'obtenir une structure élancée et durable,
le maître d’ouvrage a opté pour une solution en
acier galvanisé.
La structure de 70 tonnes et de 3 niveaux présente
une hauteur de 9,7 m et une longueur
de 91,3m. La superficie totale des planchers
grillagés représente 1750 m². Les colonnes principales,
distantes de 4,15 m, sont constituées de
profilés HEA200 en acier S235. Le long d’un des
côtés, les 54 plate-formes présentent à chaque
niveau un porte-à-faux de 2 m. Cette structure
permet d’accueillir 123 containers refigérés.
La structure se trouve à environ 50 m de la côte,
ce qui correspond à une classe d'exposition C5M
(ISO 12944). Afin de permettre une garantie décennale,
trois couches de peinture ont été ajoutées
à la galvanisation. Les boulons et les écrous ont
été traités identiquement après leur montage.
Malgré les exigences précitées, le délai de montage
de la plate-forme s’est limité à un mois.
83
CATegoRIe
F

84
CATegoRIe
F
nominatie_nomination
Zoning Industriel des Plenesses -
Rue du Progrès 18, Dison
Plaats_Localisation
ISSoL, Dison
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
Architecte Courtoy, Liège
Architect_Architecte
Bureau d’etudes Lemaire, Angleur
Studiebureau_Bureau d’études
Wust, Malmédy
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
Ateliers Mersch, Thimister
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : ISSOL
Issol - Integratie van zonnepanelen
De firma die de werken liet uitvoeren, produceert
krachtige fotovoltaïsche zonnepanelen en ontwikkelt
oplossingen op maat voor de architecturale integratie
ervan. Het gebouw had derhalve een voorbeeldfunctie
te vervullen. Ze moest ook aantonen dat de installatie
van zonnepanelen op ingewikkelde architecturale
vormen, probleemloos kon geschieden.
De nieuwe installaties bestaan uit een productiehal
van 1300 m 2 waarvan de structuur is
opgebouwd uit stalen portieken S235, twee kantoorverdiepingen
waarvoor een gemengde staalbetonstructuur
werd toegepast en een luifel die
het opvallend element in dit geheel is.
De structuur van deze laatste is samengesteld uit
warmverzinkte gebogen profielen waarin fotovoltaïsche
zonnecellen zijn verwerkt over een oppervlakte
van 1400 m 2 . Het dak bestaat uit 1125
elementen in glas. Issol werkte gedeeltelijk met
gelamineerd veiligheidsglas en gedeeltelijk met
Issol - intégration de solutions
solaires
La société Issol, maître de l'ouvrage, fabrique des
capteurs photovoltaïques de haute performance
et développe des solutions d’intégration architecturale
sur mesure. Il fallait que le bâtiment
soit représentatif de cette activité et illustre les
possibilités de pose de panneaux sur des formes
architecturales complexes.
Les nouvelles installations sont constituées d'un
hall de production de 1300 m² dont la structure
est composée de portiques en acier S235, de deux
niveaux de bureaux recourant à une structure
mixte acier-béton, et d'un auvent qui s'impose
comme élément marquant de l'ensemble.
La structure de ce dernier est constituée de
profilés cintrés, galvanisés à chaud, accueillant
des cellules photovoltaïques sur une surface de
1400 m². La toiture est constituée de 1125 éléments
en verre. Issol a travaillé pour une partie
en 'bi-verre' et pour l’autre en 'verre-tedlar'

transparant Tedlarglas dat voor de toevoer van
daglicht in de kantoorruimtes instaat.
De fotovoltaïsche installatie, goed voor 220 kWc,
levert voldoende elektrische energie voor eigen
gebruik en voor het opladen van de elektrische
voertuigen van het bedrijf. De keuze van de klant
en de architect ging uit naar een stalen structuur
om te beantwoorden aan alle eisen inzake vorm,
snelheid van uitvoering, esthetiek, kostprijs en
duurzaamheid.
transparent, ce qui permet l’apport de lumière
naturelle vers les bureaux.
L’installation photovoltaïque, qui représente
220 kWc, fournit l’énergie électrique correspondant
à la consommation propre et à la recharge
des véhicules électriques de la société. Le choix du
client et de l’architecte s’est tourné vers une structure
en acier afin de répondre aux exigences en
termes de forme, de rapidité d’exécution, d’esthétique,
de coût et de longévité.
85
CATegoRIe
F

86
CATegoRIe
F
nominatie_nomination
energiestraat, gent
Plaats_Localisation
Sea Invest, gent
Opdrachtgever_Maître d’ouvrage
D’hondt - Heyninck - Parein architecten, Berchem
Architect_Architecte
establis (controle door gyselynck), Roeselare
Studiebureau_Bureau d’études
AIB-Vinçotte International
Controlebureau_Bureau de contrôle
Bolckmans , Hoogstraten
Algemeen aannemer_Entrepreneur général
BCM, Hoogstraten
Staalbouwer_Constructeur métallique
Foto's_Photos : Van Huffel
Houtpelletloods, Gent
De energiecentrale van Rodenhuize (Gent) werd
oorspronkelijk gebouwd als kolencentrale, maar recent
omgevormd om te werken op biomassa, meer
bepaald houtpellets afkomstig van producenten die
aan duurzaam bosbeheer doen. De eenheid Rodenhuize
4 zal een capaciteit hebben van 180 MW.
Voor de stockage en overslag van de houtpellets
ten behoeve van Rodenhuize 4, werd opdracht
gegeven voor de bouw van een nieuwe loods.
Deze loods, met een lengte van 655 m en een
overspanning van 50 m, werd opgedeeld in vier
compartimenten die bij brand autonoom moeten
kunnen blijven staan. Tussen deze compartimenten
is er een veiligheidszone voorzien met een
watergordijn. Dit heeft tot gevolg dat de loods kon
gebouwd worden zonder tussenwanden, wat een
groot voordeel is voor een bulkloods.
De houtpellets worden via een opening in het
dak gestort. Om die reden is het dak van de loods
uitgerust met een uitkragende oversteek zodat de
stortopening in het dak tegen alle weersomstandigheden
beschermd is.
Er werd gekozen voor een thermisch verzinkte
structuur om de onderhoudskosten minimaal te
houden en ook om redenen van duurzaamheid.
Hangar à pellets de bois,
Gand
La centrale énergétique de Rodenhuize (Gand) a été
construite à l’origine pour servir de centrale à charbon,
mais elle a récemment été transformée afin d'utiliser la
biomasse, et plus particulièrement des pellets de bois
de producteurs assurant une gestion durable des forêts.
L’unité Rodenhuize 4 aura une capacité de 180 MW.
La construction d’un nouveau hall pour le stockage
et le transbordement des pellets de bois
destinés à Rodenhuize 4 était nécessaire. Ce bâtiment,
d’une longueur de 655 m et d’une largeur
de 50 m, a été divisé en quatre compartiments
devant pouvoir rester autonomes en cas d’incendie.
Une zone de sécurité équipée d’un rideau
d’eau est prévue entre ces compartiments. Cela a
permis de construire le hall sans cloisons intermédiaires,
ce qui constitu un grand avantage pour ce
type d'activités.
Les pellets de bois sont versés dans le bâtiment
via une ouverture dans le toit. Cette dernière est
pourvue d’une saillie en porte-à-faux afin de la
protéger des intempéries.
Le choix s’est porté sur une protection par galvanisation
à chaud afin d'assurer une durabilité
suffissante à l'ouvrage et de limiter les frais
d’entretien.

87
CATegoRIe
F

88
leden_membres
Permanent members
ArcelorMittal
NLMK La Louvière
GSV
Tata Steel
Gold members
Arval by ArcelorMittal
AND-Steel
BEST Ingénieurs
Buildsoft
Grymafer
Galva Power
Iemants
Isocab
Joris Ide
Kingspan Belgium
Sadef
Nemetschek Scia
VCL-CPS
VK Group
Silver members
Aalterpaint
abt België
Aelterman
Aertssen Kranen
Anbuma
Anmeco
ASK Romein Malle
A.d’A Paczowski Fritsch
Ateliers Poncin
BCM
Belgium Coatings
Bureau Bouwtechniek
Bureau D’Études Greisch
Bureau D’Études Pirnay
Cavale Steel Company
Construsoft
Cordeel
CSM
Deltastaal (Salzgitter)
Demeestere
De Wandeler Metaalbouw
Dejond
Devoldere Metaalbouw
Diliën Metaalwerken
Dynabat
Edibo
Emotec
Frisomat
Houyoux Constructions
InCA Ingénieurs Conseils
Associés
Ing.Bureau Norbert Provoost
Ingenieursbureau Stendess
Janssens
Kersten Europe
Liebaert Staalbouw
Lindab
Mabilux
Mahieu Metaalbouw
Mathieu Gijbels
MCB Belgique België
ME Construct
Metaalconstructies Verhofsté
Metaalconstructie Truyens
Metalix Lummen
Promat
Vlaamse Gemeenschap /
Afdeling Metaalstructuren
Nedcoat
Ney & Partners
Nmbs B-Holding Groep
ODS
PPG - Protective and
Marine Coatings
Rosseel
SAB-Profiel
SBE
Schroeder & Associés
Seco
Setesco
Simon-Christiansen & Ass.
Soludec
Staco
Stubeco
Technifutur
Technum
Timmers Cranes and Steelworks
Van Kerckhove
Victor Buyck Steel Construction
WP Steel Assembly
– Willemen Groep
WSB-Wagner
Bronze members
AB Associates
Arcadis Belgium
ArcelorMittal - Eurostructures
ARCHI+I - BURO II
ASB
Ateliers Mersch
BC Projektteam
BM Engineering
BSP Construction
CAD Systems - Parabuild
Ceqmas
Creel
Datech - Autodesk
Dutch Engineering
Establis (TAB)
Euro Inox
Eurosteel Framing
Ferronnerie d’Art Dejeond-
Delarge
Hancke Metaalwerk
Le Fonds du Logement
Hatwee
Industeel Belgium
Reppel
Mac Allaeys
MDB
Monnaie-Bays
PGB Europe
signum+architecten
Steel Concept and Design
Slimline Buildings
Stabilogics
Studieburo Mouton
Technocon
Aannemingen Verelst
ArcelorMittal Projects Belgium
Zinkinfo Infozinc Benelux
Individueel lid
_Membre individuel
Ackx Gunnar
Apers Jef
Bajoit Jules
Bastin Olivier
Bauvois Serge
Beguin Aloys
Bellens Stéphan
Berben Jo
Bessems Johan
Bleus Jean-Marie
Bogaert Reinout
Boone Rik
Bosquée Philippe
Bouvy Laurent
Brutsaert Georges
Bruyère Jacques
Buyl Chantal
Cappan Sven
Cardon Els
Carrette Luc
Cerfontaine Frédéric
Chantry Marc
Cherdon Didier
Claes Bart
Clemmens Francis
Clerdent Anne-Cathérine
Clotuche Gérard
Colin Serge
Colin Benoist
Collard François
Collard Michel
Coopman Peter
Cooreman Jan
Coppin Thierry
Corthout Derek
Custermans Ronny
D'Leon Brian
De Boever Dirk
De Cia Marco
De Coster Jos
De Mey Marc
De Munck Pascal
De Pape Marc
De Poortere Jan
De Smedt Pierre-Paul
De Vrée Bernard
Decleyre Walter
Decorte Roland
Deforche Peter
Degallaix Hugues
Delgoffe Daniel
Delvaux Jules
Denayer Michel
Denoël Jean François
Depouille Isabelle
Dewaele Kathy
D’Haveloose Tom
Duchange Françoise
Dumont Jean-Marie
Eerlingen Danny
Erven Jan
Everaert Bram
Franssens Maarten
Gaascht Arnaud
Gardula Guy
Geldhof Geert
Gérard Amaury
Giesen Chris
Goelhen Claude
Goethals Lieven
Goffaux Jean-Claude
Grondal Eric
Gruloos Philippe
Gubbini Marc
Gutfrind Stéphane
Hans Didier
Hardy Dominique
Heirman Gert
Hendrickx Marc
Henderieckx Willy
Hérin Pierre
Heyvaert Herman
Hondekyn Filip
Huysman Bob
Ieven Guido
Janssens Hans
Jonckheere Koen
Kaiser Gérard
Koch Hugo
Laurent Willy
Leblanc Pierre
Leenknecht Jan
Lefèvre Dave
Leys Luc
Liekens Paul
Lievens William
Lindelauf Toon
Loncke Matthieu
Mabille Luc
Mahy Didier
Mahy Jean-François
Mahy Xavier
Maisin Philippe
Marbehant Christian
Marbehant Francis
Maters G.A.M.J.
Milis Louis
Moens Johan
Mollaert Marijke
Noël Geoffroy
Nys Charlotte
Photiadis Kyriakos
Plancke Marc
Poncin Henri
Posen Jan
Reyntjens Johan
Rietveld Jan
Rorive Marc
Rousseau Joos
Sanguinetti Aldo
Sanna Frederic
Sarens Benny
Schockert Louis
Schueremans Luc
Schwarz Wilfried
Senes Paolo
Sileghem Pol
Spitaels Jan
Sprangers Danny
Stormacq Patrick
Stree Robert
Stroobandt Pascal
Strotz Bob
Tacq Frédéric
Taquet Françoise
Thill Mireille
Tremong Jean-Louis
Trippas Myriam
Vaes Eric
Van Besien Tine
Van De Velde Patrick
Van Den Berg Etienne
Van Der Beken Michel
Van Der Valk Tinus
Van Eynde Koen
Van Eysden Jean-Philippe
Van Hoecke Hendrik
Van Hunsel Marian
Van Impe Rudy
Van Issum Franz
Van Laere Frank
Van Lysebeth Johan
Van Neste Mark
Van Odenhoven Marcel
Van Oevelen Jef
Van Roey John
Vandaele Jo
Vandekerkhof Jef
Vandenbosch P.
Vanderperren Jos
Vandewalle Lucie
Vandewalle Philippe
Vanherk Patrick
Vanhove Frank
Vanparys Andy
Verhelst Marc
Verhelst Jean-Pierre
Wagner Jean-Luc
Wieme Kristof
Ysenbrandt Peter & J.J.
Onderwijsinstelling
_Enseignement
Hogeschool Sint Lukas Brussel
Hogeschool Sint-Lucas Gent
De Nayer Instituut
IESA Victor Horta Bruxelles
Institut Supérieur Industriel Arlon
Institut Supérieur Industriel Gramme
Institut Supérieur Industriel de Mons
Université du Luxembourg
Universiteit Gent
- Architectuur Stedenbouw
Student/stagiair
_Etudiant/stagiaire
Boey Thomas
Boomer Jérémy
Boven Pieter
Briers Kristof
Buysmans Kris
Cambier Margaux
Canor Thomas
Claeys Jonas
Cooman Ken
De Decker Bart
De keersmacker Mathieu
De Pauw Stijn
Delameillieure Thomas
Deloof Pieter Jan
Demasure Emelie
Eloy Valentine
Ferriere Vinciane
Frère Jules
Geenen Gilles
Georges Stéphanie
Goddeeris Tom
Halleux Christophe
Hooijmans Stefan
Huvelle Clara
Imbrechts Tim
Janssens Glenn
Jeurissen Tom
Macris Vincent
Molemans Dries
Mortelmans Nele
Meynen Vincent
Nijs Floriaan
Pescod Emily
Rottiers Ruben
Rousseuw Carlo
Rubens Pieter
Schiettecatte Pieter
Schoenmaeckers Augustin
Schoenmaekers Lien
Schotte Nicolas
Serlet Alyssa
Seurinck Patrick
Simon Charlotte
Slock Pieter
Snoeck François
Sonck Delphine
Strobbe Tiemen
Torrekens Benjamin
Trappeniers Peter
Van Buyten
Van Goethem Sofie
Van Reet Sophie
Van Wynsberghe Eline
Vandenheede Jens
Vandewalle Dietwin
Vanmechelen Tessy
Vermandel Valérie
Vermeersch Sofie
Vermeir Toon
Visser Thibaut
Wulleput Nicolas
Ereleden
_Membres d’honneur
Eric Ceuterick
José Jongen
René Maquoi
André Van den Bossche
Staalinformatie-
en promotiecentra (IPO)
_Centres d’Information et de
Promotion de l’Acier (IPO)
Bauforumstahl (DE)
Bouwen met Staal (NL)
ConstruirAcier (FR)
Promozione Acciaio (IT)
SZS - Centre Suisse de la
Construction Métallique (CH)
SBI - Stålbyggnadsinstitutet (SE)
BCSA - British Constructiona
Steelwork Association (UK)

logo_ArcelorMittal.pdf 25/06/2007 16:27:13
leden_membres
AND-STEEL
Staalbouw Constructions Métalliques
greisch
www.dejond.com
PACZOWSKI ET FRITSCH
ARCHITECTES Sàrl
STAALCONSTRUCTIES
Raadgevende Ingenieurs
Studiebureau voor bouwkunde
Mobiliteit en Openbare Werken
Expertise Beton en Staal
S T E E L
WILLEMEN
WP STEEL ASSEMBLY
associates ASB
CREEL
architectes
ENGINEERING INVISIBLE STRENGTH
logo_ArcelorMittal.pdf 25/06/2007 16:27:13
Industeel
Projects Belgium
VK GROUP
Building Consultants
VK GROUP
Building Consultants
SETESCO
sa/nv
Allaeys
Metaalbouw
S.A.
N.V.
Van Kerckhove
logo_ArcelorMittal.pdf 25/06/2007 16:27:13
Eurostructures C3P -
Eurostructures Beam Finishing
STABILOGICS
permanent
gold
silver
bronze

the touch
of ZINQ
Galva Power streeft naar toegevoegde waarde en tevreden klanten. Daarom hebben we ‘the touch of ZINQ’
ontworpen, een persoonlijke aanpak met slechts één doel voor ogen: het hoogste kwaliteitsniveau op het
gebied van produceren, vakkennis, advies, diensten, logistieke en transportoplossingen. We streven ernaar
een sterke schakel te zijn in uw projecten en processen zodat u de beste kwaliteit, exibiliteit en service aan
uw klanten kunt bieden.
Galva Power cherche à créer de la valeur ajoutée pour des clients satisfaits. C’est pour cette raison que
nous avons conçu « the touch of ZINQ », une approche personnalisée qui n’a qu’un seul but : garantir le
niveau de qualité le plus élevé en ce qui concerne les produits, les connaissances techniques, les conseils, les
services, la logistique et les solutions de transport. Nous ambitionnons d’être un maillon fort dans vos projets
et process a n que vous puissiez offrir à vos clients la meilleure qualité possible et la meilleure exibilité.
www.galvapower.com
T: +32 11 510 210 - F: +32 11 510 220 - E: zinq@galvapower.com
© via-via.be