DORMER HANDLEIDING HANDLEIDING - SA Stamboek

More documents

Recommendations

Info

1. DIE ONTSTAAN EN ONTWIKKELING VAN DIE <strong>DORMER</strong>RAS Die Dormer is 'n Suid- Afrikaans geteelde witwol vleisskaap wat na jare van intensiewe navorsing by die Elsenburg Landboukollege ontwikkel is uit kruisings tussen Dorset Horn ramme en Duitse Merino ooie. Die doel met die ontwikkeling van die ras was om 'n vroegryp skaapras te teel wat vinnig en bekostigbare vleis kan produseer; goed aangepas sou wees by toestande in die winterreënstreek; wat kon meeding met lammers uit Australia en Nieu Seeland op die Smithfield-mark in London . Die doel was voorts om geskikte ramme vir kruisteelt te produseer, veral met die Merino en daarom is daar besluit op ‘n witwol vleisras, vry van kemp en gekleurde vesels in die vag. 2. SLAGLAMPROEWE OP ELSENBURG Sedert 1927 vir meer as 10 jaar, is ramme van rasse soos Dorset Horn, Border Leicester, Ryeland, Romney Marsh, South Down, Suffolk Down, (Britse vleisrasse) asook Texel, Corriedale, Duitse Merino en Swartkop Persie met Merino-ooie, die mees beskikbare ooi, gepaar. Later is Duitse Merino X Merino-ooie met Dorset Horn ramme gepaar en is bevind dat die nageslag swaarder was as enige ander kruislammers. Bogenoemde resultate het aanleiding gegee tot die paring van Duitse Merino-ooie met Dorset Horn-ramme. Afgesien van die besondere eienskappe van Duitse Merino-ooie kon hulle ook soos die Merino en Dorset Horn maklik in die herfs lam met ‘n bevredigende lampersentasie. Proewe het getoon dat die Dorset Horn X Duitse Merinolammers die beste slaglammers was. 3. KOöPERATIEWE PROEWE IN DIE WINTERREëNSTREEK A.g.v. die goeie resultate in die Elsenburg slaglamproewe is besluit om soortgelyke proewe op koöperatiewe basis en tussen boere oor die hele streek uit te brei om die moontlikheid van ‘n winsgewende slaglamindustrie, wat op die buitelandse mark aangewys is, te ontwikkel. Gedurende 1936 en 1937 is ‘n paar honderd vleisrasramme uit Australië en Engeland ingevoer en hoofsaaklik met Merino-ooie gekruis waaruit meer as 6000 lamkarkasse na die Smithfieldmark uitgevoer is. Die grootskaalse proewe het bewys dat die Dorset Hornram die beste vleisrasram vir slaglamproduksie was. Longaandoenings a.g.v. die klein Meullerius longwurm was egter ‘n probleem. Die Dorset Horn en Duitse Merino stoet wat onderskeidelik in 1923 en 1932 begin is en onder dieselfde toestande op Elsenburg aangehou is, kon met mekaar vergelyk word wat die vatbaarheid en weerstand vir longwurm betref. Daar is gevind dat die Duitse Merino meer bestand was teen longwurm en dat in die geval van die Dorset Horn, moontlik oorerflik was. 4. BEPLANNING VIR DIE SKEPPING VAN ‘N NUWE RAS Mnr LH Bartel wat hom so aktief beywer het vir ‘n slaglam nywerheid in die winterreënstreek het met die gedagte gekom dat ‘n nuwe ras geskep moet word uit die Dorset Horn en Duitse Merino om die Dorset Horn as slaglamproduseerder te vervang. Daar is gepoog om die vleiseienskappe en groeivermoë van die Dorset Horn en die 2
weerstandvermoë teen longwurm van die Duitse Merino te kombineer en in die nuwe ras saam te voeg. Die voortreflike eienskappe van vrugbaarheid, fukunditeit, goeie melkproduksie en lang teelseisoen was tot ‘n hoë mate by albei rasse aanwesig. Op 18 Oktober 1940 is tien Dorset Horn-ramme uit Australië ingevoer, bekom deur fondse wat deur die Raad van Beheer op die Vee- en Vleisnywerheid beskikbaar gestel is. Na streng keuring vir bouvorm en tipe is slegs vier ramme uitgesoek vir paring met stoet- asook graad Duitse Merino-ooie op Elsenburg. In die daaropvolgende paarseisoen is slegs twee ramme wat die beste presteer het gebruik. Geen verdere kruisings is na 1941 tussen die Dorset Horn en Duitse Merino vir die bou van die nuwe ras gemaak nie. Die eerste geslag (F1) ram- en ooilammmers moes as basiese materiaal dien vir die verdere opbou van die ras. 5. NAGESLAGTOETSING VAN RAMME Aangesien ramme die grootste bydrae tot die opbou van ‘n kudde lewer en dit van hul teelprestasie afhang watter vordering gemaak word, is besluit om die F1 ramlammers eers te toets alvorens hulle in die nuwe kudde gebruik word. In 1941 is agt van die beste F1 ramlammers, verteenwoordigend van die genoemde vier Dorset Hornramme, uitgesoek. Hulle was sewe maande oud toe hulle elk twintig graad Duitse Merino-ooie vir paring gekry het. Sodoende kon hul teelwaarde vir slaglamproduksie bepaal word. Vanaf die begin is geselekteer vir ‘n vroegryp slaglam met uitstaande bouvorm. Op grond van hul teelprestasies t.o.v. groeisnelheid, karkaskwaliteit, gradering, vetverspreiding, bouvorm en longwurmweerstand is die twee beste ramme van die oorspronklike agt vir gebruik in die kudde aangewys. Om inteelt te vermy, is besluit om F1 ramme, afstammelinge van ram no. 4 te paar met F1 geselekteerde ooie van ram no. 37 en omgekeerd. Daar is deurentyd gepoog om noue inteelt te vermy. 6. UITNEMENDE TELINGSPRESTASIE Ten spyte van die groot massa werk en rekordhouding is daar vir baie jare en generasies volgehou om die jong ramme eers op graad ooie te toets alvorens hulle in die kudde gebruik is. Die nuwe ras was minder vatbaar en meer bestand teen longwurm, danksy ook die navorsing op die longe van lammers wat vir nageslagtoetsing geslag is. Die resultate in die winterreënstreek, waar ramme van die nuwe ras oor etlike jare in koöperatiewe proewe en deur boere vir slaglamproduksie aangewend was, was so oortuigend dat die ras nie alleen baie goed in die winterreënstreek sou gedy nie, maar ook in kruisings die gewensde tipe slaglam sou lewer. Die argitek van die nuwe ras, Mnr LH Bartel, is in 1944 oorlede en dit is aan Mnr JF du Toit opgedra om die projek voort te sit. Ongelukkig is ook hy in 1947 oorlede en moes Mnr IL Ferreira die belangrike taak oorneem. Waar Mnr Bartel die argitek van die nuwe ras was, was Mnr Ferreira die boumeester van die ras wat dit moes voltooi; ‘n lewenstaak wat hy met liefde, toewyding, doelgerigtheid en nederigheid tot sy aftrede in 1981 aangepak het. Hy is in 2011 oorlede. Na 25 jaar van noukeurige rekordhouding, streng seleksie, groot toewyding, produksie aantekening en sonder die inbring van enige nuwe of vreemde bloed, is die raseienskappe 3
Page 1: Dormer Skaaptelersgenootskap van SA
Page 5 and 6: Die voordele van vroegrypheid is da
Page 7 and 8: 9. DORMER - MINIMUM RASSTANDAARDE 1
Page 9 and 10: Ideaal 8. Geslagsorgane - Ramme Afw
Page 11 and 12: 11. PUNTESTELSEL/POINT SYSTEM + ! 1
Page 13 and 14: 12.2.1 MERKSISTEEM VAN DORMERS a) O
Page 15 and 16: Eerstens word lamgegewens in groepe
Page 17 and 18: OOIE RAMME Alle ooie moet geinspekt
Page 19 and 20: • Groep van 3, oor 18 maande 3. T
Page 21 and 22: 2. Klein speentjies in ouer ooie wa
Page 23 and 24: Erkenning Stellenbosch\Elsenburg La
Page 25 and 26: 1.2 Fase B Naspeen groei van lammer
Page 27 and 28: 4. Per definisie is ‘n teelwaarde
Page 29: Deur die gebruik van akkurate teelw

DORMER HANDLEIDING HANDLEIDING - SA Stamboek

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?