DORMER HANDLEIDING HANDLEIDING - SA Stamboek

1. DIE ONTSTAAN EN ONTWIKKELING VAN DIE DORMERRAS
Die Dormer is 'n Suid- Afrikaans geteelde witwol vleisskaap wat na jare van intensiewe
navorsing by die Elsenburg Landboukollege ontwikkel is uit kruisings tussen Dorset Horn
ramme en Duitse Merino ooie.
Die doel met die ontwikkeling van die ras was om 'n vroegryp skaapras te teel wat vinnig
en bekostigbare vleis kan produseer; goed aangepas sou wees by toestande in die
winterreënstreek; wat kon meeding met lammers uit Australia en Nieu Seeland op die
Smithfield-mark in London . Die doel was voorts om geskikte ramme vir kruisteelt te
produseer, veral met die Merino en daarom is daar besluit op ‘n witwol vleisras, vry van
kemp en gekleurde vesels in die vag.
2. SLAGLAMPROEWE OP ELSENBURG
Sedert 1927 vir meer as 10 jaar, is ramme van rasse soos Dorset Horn, Border Leicester,
Ryeland, Romney Marsh, South Down, Suffolk Down, (Britse vleisrasse) asook Texel,
Corriedale, Duitse Merino en Swartkop Persie met Merino-ooie, die mees beskikbare ooi,
gepaar.
Later is Duitse Merino X Merino-ooie met Dorset Horn ramme gepaar en is bevind dat
die nageslag swaarder was as enige ander kruislammers. Bogenoemde resultate het
aanleiding gegee tot die paring van Duitse Merino-ooie met Dorset Horn-ramme.
Afgesien van die besondere eienskappe van Duitse Merino-ooie kon hulle ook soos die
Merino en Dorset Horn maklik in die herfs lam met ‘n bevredigende lampersentasie.
Proewe het getoon dat die Dorset Horn X Duitse Merinolammers die beste slaglammers
was.
3. KOöPERATIEWE PROEWE IN DIE WINTERREëNSTREEK
A.g.v. die goeie resultate in die Elsenburg slaglamproewe is besluit om soortgelyke
proewe op koöperatiewe basis en tussen boere oor die hele streek uit te brei om die
moontlikheid van ‘n winsgewende slaglamindustrie, wat op die buitelandse mark
aangewys is, te ontwikkel.
Gedurende 1936 en 1937 is ‘n paar honderd vleisrasramme uit Australië en Engeland
ingevoer en hoofsaaklik met Merino-ooie gekruis waaruit meer as 6000 lamkarkasse na
die Smithfieldmark uitgevoer is. Die grootskaalse proewe het bewys dat die Dorset
Hornram die beste vleisrasram vir slaglamproduksie was. Longaandoenings a.g.v. die
klein Meullerius longwurm was egter ‘n probleem. Die Dorset Horn en Duitse Merino
stoet wat onderskeidelik in 1923 en 1932 begin is en onder dieselfde toestande op
Elsenburg aangehou is, kon met mekaar vergelyk word wat die vatbaarheid en weerstand
vir longwurm betref. Daar is gevind dat die Duitse Merino meer bestand was teen
longwurm en dat in die geval van die Dorset Horn, moontlik oorerflik was.
4. BEPLANNING VIR DIE SKEPPING VAN ‘N NUWE RAS
Mnr LH Bartel wat hom so aktief beywer het vir ‘n slaglam nywerheid in die
winterreënstreek het met die gedagte gekom dat ‘n nuwe ras geskep moet word uit die
Dorset Horn en Duitse Merino om die Dorset Horn as slaglamproduseerder te vervang.
Daar is gepoog om die vleiseienskappe en groeivermoë van die Dorset Horn en die
2