Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 5-B - The Thunderbolt Kids
Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 5-B - The Thunderbolt Kids Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 5-B - The Thunderbolt Kids
Soms ontstaan brande en dit is belangrik dat ons dan weet wat om in so 'n geval te doen. AKTIWITEIT: Doen 'n opvoering van wat jy in die geval van 'n brand moet doen. INSTRUKSIES 1. Beplan en voer 'n toneelstuk op wat jou klas leer wat om te doen as daar 'n brand is. Werk in groepe van 5. 2. Maak seker die opvoering gee die volgende belangrike inligting. a. Hoe om uit 'n brandende gebou te ontsnap. b. Moenie 'n deur oopmaak wat brand nie. c. Wat om te doen as jou klere aan die brand is. d. Wat om te doen as jou vriend in die brandende gebou vasgekeer is. Het jy al brandplakkate in jou skool gesien wat vir jou sê wat om te doen as daar 'n brand is? Het die plakkaat jou aandag getrek en jou bewus gemaak van die gevare wat vuur inhou vir jou skool? Miskien is daar nie brandplakkate in jou skool nie. Kom ons maak ons eie plakkate om in die skool op te sit. AKTIWITEIT: Maak 'n plakkaat oor vuur. MATERIALE • Stukke papier en karton • Kleurpotlode en -penne • Ou tydskrifte • Skêre • Gom 24 Energie en Verandering
INSTRUKSIES 1. Ontwerp 'n plakkaat wat vir almal in die skool sê wat om te doen as daar 'n brand is. 2. Plak prente om die stappe te wys wat hulle moet volg. Jy kan prente teken of uit ou tydskrifte of koerante knip. 3. 'n Paar dinge om te oorweeg wanneer jy jou plakkaat maak: • Het jou skool 'n brandalarm? • Indien wel, wat is die teken? • Is daar 'n veilige plek waar groot hoeveelhede mense bymekaar kan kom? • Hoe gaan jy seker maak dat niemand in die geboue agterbly nie? • Is dit veilig om die hyser of die trappe te gebruik as daar 'n brand is? • Watter bykomende maatreëls kan jy toepas om die brand te stop? (Wenk: Onthou vuur het suurstof nodig om te brand. Wat kan jy met jou klaskamer doen om die vuur te stop en die suurstoftoevoer te verminder?) SLEUTELBEGRIPPE • Energie word in brandstof opgegaar. • Brandstof is bronne van nuttige energie. • Brandstowwe word gebrand sodat ons hul energie as hitte en lig kan gebruik. • Vuur kan gevaarlik wees. Hoofstuk 1. Opgegaarde energie in brandstowwe HET JY GEWEET? Om skadelike rook van 'n vuur in te asem, veroorsaak die dood van meer mense in huishoudelike vure as wat die vuur self veroorsaak. 25
- Page 1 and 2: Natuurwetenskappe en Tegnologie Gra
- Page 3 and 4: LYS VAN OUTEURS Hierdie boek is deu
- Page 5 and 6: Welkom by Graad 5 Natuurwetenskappe
- Page 7 and 8: Hi! My naam is Tom. Daar is twee pl
- Page 9 and 10: Hallo! My naam is Sophie. Een van m
- Page 11: Inhoudsopgawe Energie en Veranderin
- Page 14 and 15: 1 Opgegaarde energie in brandstowwe
- Page 16 and 17: BESOEK Hoe fossielbrandstowwe geske
- Page 18 and 19: Ek het baie brandstof vir my liggaa
- Page 20 and 21: VRAE 1. Watter voedselsoort bevat d
- Page 22 and 23: ONDERSOEK: Hoeveel energie kan ons
- Page 24 and 25: 11. Herhaal die eksperiment met twe
- Page 26 and 27: BESOEK Die wetenskap van vuurwerke
- Page 28 and 29: 6. Herhaal die eksperiment met elke
- Page 30 and 31: BESOEK Stowwe wat in lug en suiwer
- Page 32 and 33: Brandalarms is baie belangrik om me
- Page 36 and 37: HERSIENING 1. Lys drie soorte brand
- Page 38 and 39: 3. Jou ma los die strykyster aan en
- Page 40 and 41: 2 Energie en elektrisiteit NUWE WOO
- Page 42 and 43: 4. Bring 'n ou gloeilamp wat uitmek
- Page 44 and 45: Deel 2 1. Stel 'n nuwe stroombaan o
- Page 46 and 47: BESOEK Vervaardig elektrisiteit van
- Page 48 and 49: BESOEK Interaktiewe webblad oor ele
- Page 50 and 51: SLEUTELBEGRIPPE • Energie kan ges
- Page 52 and 53: 5. Hoe is dit moontlik dat elektris
- Page 54 and 55: 3 Energie en beweging 44 SLEUTELVRA
- Page 56 and 57: 3. Bind 'n rek om die orige 2stokki
- Page 58 and 59: Ons het in die aktiwiteit gesien da
- Page 60 and 61: 5. Plaas dit in die water en laat d
- Page 62 and 63: 4 Die veer is gestrek en wanneer di
- Page 64 and 65: 4 Sisteme vir bewegende dinge NUWE
- Page 66 and 67: HET JY GEWEET? Die eerste opblaasba
- Page 68 and 69: Maar daar is baie voorbeelde van ma
- Page 70 and 71: 7. Gebruik die liniaal, wat nou soo
- Page 72 and 73: 4. Druk die potlood deur tot by die
- Page 74 and 75: Jy kan ook 'n kennisgewingbord van
- Page 76 and 77: 2. Jy moet nou eksperimenteer om wi
- Page 78 and 79: SLEUTELBEGRIPPE • Baie voertuie i
- Page 80 and 81: Wat is verkeerd met die asse en hoe
- Page 83 and 84: Die Aarde en die Heelal en Sisteme
INSTRUKSIES<br />
1. Ontwerp 'n plakkaat wat vir almal in die skool sê wat om te<br />
do<strong>en</strong> as daar 'n brand is.<br />
2. Plak pr<strong>en</strong>te om die stappe te wys wat hulle moet volg. Jy kan<br />
pr<strong>en</strong>te tek<strong>en</strong> of uit ou tydskrifte of koerante knip.<br />
3. 'n Paar dinge om te oorweeg wanneer jy jou plakkaat maak:<br />
• Het jou skool 'n brandalarm?<br />
• Indi<strong>en</strong> wel, wat is die tek<strong>en</strong>?<br />
• Is daar 'n veilige plek waar groot hoeveelhede m<strong>en</strong>se<br />
bymekaar kan kom?<br />
• Hoe gaan jy seker maak dat niemand in die geboue<br />
agterbly nie?<br />
• Is dit veilig om die hyser of die trappe te gebruik as daar<br />
'n brand is?<br />
• Watter bykom<strong>en</strong>de maatreëls kan jy toepas om die brand te<br />
stop? (W<strong>en</strong>k: Onthou vuur het suurstof nodig om te<br />
brand. Wat kan jy met jou klaskamer do<strong>en</strong> om die vuur te<br />
stop <strong>en</strong> die suurstoftoevoer te verminder?)<br />
SLEUTELBEGRIPPE<br />
• Energie word in brandstof opgegaar.<br />
• Brandstof is bronne van nuttige <strong>en</strong>ergie.<br />
• Brandstowwe word gebrand sodat ons hul <strong>en</strong>ergie as hitte<br />
<strong>en</strong> lig kan gebruik.<br />
• Vuur kan gevaarlik wees.<br />
Hoofstuk 1. Opgegaarde <strong>en</strong>ergie in brandstowwe<br />
HET JY GEWEET?<br />
Om skadelike rook<br />
van 'n vuur in te asem,<br />
veroorsaak die dood<br />
van meer m<strong>en</strong>se in<br />
huishoudelike vure as<br />
wat die vuur self<br />
veroorsaak.<br />
25