03.05.2013 Views

Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 5-B - The Thunderbolt Kids

Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 5-B - The Thunderbolt Kids

Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 5-B - The Thunderbolt Kids

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

BESOEK<br />

Hoe<br />

fossielbrandstowwe<br />

geskep word.<br />

goo.gl/rxiVG<br />

Ste<strong>en</strong>kool is 'n soort<br />

fossielbrandstof wat ook<br />

verbrand word om hitte<br />

te voorsi<strong>en</strong> wat ons kan<br />

gebruik. Die hitte van<br />

ste<strong>en</strong>kool kan ook<br />

gebruik word om kos te<br />

kook <strong>en</strong> ons huise te<br />

verwarm. Warm ste<strong>en</strong>kool wat brand.<br />

Fossielbrandstowwe soos ste<strong>en</strong>kool is van prehistoriese plante<br />

gemaak. Die plante het hul <strong>en</strong>ergie van die son gekry <strong>en</strong> dit in hul<br />

liggame gestoor. Miljo<strong>en</strong>e jare gelede was die aarde met water<br />

bedek. Die plante wat doodgegaan het, het tot onder die water<br />

gesink. Oor miljo<strong>en</strong>e jare is die lae van plante bedek met lae<br />

van sand <strong>en</strong> is afgedruk deur die sand se gewig. Die plantaardige<br />

materiaal is dieper <strong>en</strong> dieper onder die grond begrawe waar dit<br />

warmer as die oppervlak van die aarde is. Oor miljo<strong>en</strong>e jare word<br />

die plantaardige materiaal in fossielbrandstowwe verander.<br />

Fossielbrandstowwe kry die naam "fossiel" omdat hulle van plante<br />

<strong>en</strong> diere geskep is wat lank, lank gelede lew<strong>en</strong>dig was.<br />

Aardgas <strong>en</strong> olie is ander soorte fossielbrandstowwe. Wet<strong>en</strong>skaplikes<br />

besef dat klein see-organismes wat ook gesterf het, tot die onderkant<br />

van die see gesink het <strong>en</strong> begrawe is onder die sand. Oor miljo<strong>en</strong>e jare<br />

het die dooie seediere in olie an aardgas verander.<br />

Was in 'n kers is verbrand om lig te verskaf. Was bevat gestoorde<br />

<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> as ons dit aan die brand steek kan ons die gestoorde<br />

<strong>en</strong>ergie in lig verander.<br />

Kerswas is 'n alledaagse brandstof wat ons gebruik om lig<br />

te produseer.<br />

Para<strong>en</strong> is ook 'n brandstof wat gebergde <strong>en</strong>ergie bevat.<br />

Para<strong>en</strong> word in para<strong>en</strong>lampe <strong>en</strong> para<strong>en</strong>stowe verbrand om<br />

bruikbare <strong>en</strong>ergie in die vorm van lig <strong>en</strong> hitte aan ons te voorsi<strong>en</strong>.<br />

6 Energie <strong>en</strong> Verandering

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!