Vrystaat Landbou Jongboer finalis - Senwes Tuisblad

More documents

Recommendations

Info

10 ••• laNDBoU-TEGNiEK ’n Besluitnemingsmodel maak vleisboerdery makliker hOeWel BaIe lanDBOuBeSluIte OP gROnD Van klImaatSVeRanDeRInge geneem WORD, mOet DIt DIkWelS ReeDS maanDe VOOR DIe tYD gemaak WORD. DIe PRODuSent mOet DuS OP ’n ReekS mOOntlIkheDe VOORBeReID WeeS. Om meeR RealIStIeSe BeSluIte te kan neem, kan ’n PROaktIeWe BeSluItnemIngSmODel In ’n VleISPRODukSIeStelSel Van WaaRDe WeeS. > TEKS: izAK Du PlESSiS > FOTO’S: iNFOwORKS Deur die jare is verskeie wiskundige modelle met landboukundige toepassings ontwikkel. hoewel hierdie modelle goeie akademiese en wetenskaplike meriete het, is hulle meestal nie gebruikersvriendelik nie. Produsente baseer gewoonlik hul besluite op twee tipes > inligting. eerstens word daar gekyk na die algemene organisasie van die plaas (uitleg van die plaas en die bestuur van die kudde) en tweedens na inligting wat daarop gemik is om by die huidige toestande (weerstoestande, telingsresultate en bemarkingsgeleenthede) aan te pas. Om stabiliteit in die produksiestelsel te verse ker, is dit dikwels nodig om konserwatiewe risikobestuurs praktyke te volg. Weerpatrone kan voorspel word en dit moet gebruik word om onsekerhede oor die klimaat te verminder en landboubesluite daarvolgens aan te pas. Sodoende sal die negatiewe impak van klimaatskommelings op die boerdery-onderneming minder wees. PRODuKSiE-OMSTANDiGHEDE EN -FAKTORE Voor die besluitnemingsmodel self bespreek word, moet die beginsels waarop die model berus verduidelik word. ’n Dier kan homself slegs in een van drie moontlike produksiesituasies bevind, naamlik potensiële, beperkte of verlaagde produksie situasies. Potensiële produksie kan net bereik word as in al die water- en voedingsbehoeftes van die dier voorsien word en geen produksie-verlagende faktore, soos siektes en besoedeling, voorkom nie. www.senwes.co.za • Junie 2010
Diere het ’n beperkte vermoë om droëmateriaal in te neem en al hul voedingsbehoeftes moet vanuit hierdie inname bevredig word sodat die diere se potensiële produksie kan realiseer. Verder word die voedingswaarde van die voer opgemaak uit die voedingstowwe wat dit bevat, asook die beskikbaarheid van die voedingstowwe vir die dier. groeiende organismes vertoon ’n sigmoïedale (S-vormige) groeikurwe oor die groeifase van hul lewens (soos in figuur 1). Indien voer (kwaliteit en hoeveelheid) en water teen ’n konstante tempo oor die leeftyd van die dier beperk is, sal daar steeds ’n sigmoïedale groeikurwe wees. Die infleksiepunt van die kurwe (volwasse massa) sal egter laer wees en op ’n later ouderdom bereik word. Indien voedings- en waterbeperkings sporadies voorkom, sal die sigmoïedale groeikurwe ’n sig-sag patroon volg. Figuur 1: Voorbeeld van ’n sigmoïedale groeikurwe (Rittler, 2008). Oor die algemeen word beeste in troppe aangehou en nie as individue nie. Besluite word dus op kuddevlak geneem en beïnvloed kudde-dinamika, -samestelling en -produksie. In Suid-afrika word die meeste beeste op natuurlike weiding aangehou. Weidingsbestuur vorm dus ’n belangrike en integrale deel van die produksiestelsel. Die produksieuitsette van hierdie stelsels is hoogs afhanklik van klimaatstoestande, veldtipe en belading. Op plaasvlak bly die tipe veld relatief konstant, terwyl klimaatstoestande van die heersende weerstoestande kan verander. aan die ander kant is veebelading egter die uitsluitlike resultaat van bestuursbesluite wat die produsent geneem het. Soos wat weidruk weens die verhoging van die belading toeneem, verhoog die kompetisie tussen diere vir beskikbare weidingsgewasse. as hierdie kompetering ’n sekere drumpel oorskry, verlaag die prestasie van individuele diere. Die produksie per hektaar neem egter toe, totdat die kritiese belading Junie 2010 • www.senwes.co.za •••laNDBoU-TEGNiEK ••• Diere het ’n beperkte vermoë om droëmateriaal in te neem. oorskry word, waarna die produksie per hektaar ook afneem. Die produsent het beheer oor faktore soos vee belading, aanvullende voeding vir die diere en die rotering van diere tussen kampe. ’n Sinvolle kombinasie van hierdie faktore sal tot optimale diereproduksie lei. Verskeie aanvaarbare kombinasies kan dié faktore vir die produsent laat werk. Die bepaling van die beste kombinasie sal afhang van die beskikbare hulpbronne, arbeidsbeperkings en ekonomiese teikens. DiE BESluiTNEMiNGSMODEl Soos met enige besluitnemingsmodel is die hoofdoel om kontrolering van die produksiestelsel aan te moedig en ook om riglyne vir aksies, gebaseer op die kontroleringsaksies, voor te stel. hierdie model kan as basis dien vir die opstel van ’n pasgemaakte model, wat aan die behoeftes van die individuele boerderystelsel sal voldoen. ten einde maksimale produksie te behaal, moet die produsent ’n vooruitskatting maak van die oppervlakte wat aan weiding afgestaan word, sowel as die bestuur van weerfluktuasies en die hoeveelheid aanvullende voeding wat benodig sal word. Die produsent moet dus die hoeveelheid voer wat geproduseer is kan bepaal. Weiding moet gereeld gekontroleer word om dié model te laat werk en die uitkoms daarvan word deur die langtermynproduksie gedefinieer. Dit is positief (+) as die produksie gelyk aan of meer as die langtermyngemiddeld is en negatief (-) as die produksie minder as die langtermyngemiddeld is. Om die model op sy beste te laat werk, moet produsente nie die weidingsproduksie oorskat of vervolg op bladsy 12 > 11
Page 1 and 2: SENWES scenario ontmoet jaco swart
Page 3: Jou graan opgeberg vir voorkeur Mar
Page 6 and 7: 4 ••• rEDaKTEUrSBriEF ’n Ja
Page 8 and 9: 6 ••• HooFSToriE Kry jou pitt
Page 10 and 11: 8 ••• HooFSToriE Kry jou pitt
Page 14 and 15: 12 ••• laNDBoU-TEGNiEK Beslui
Page 16 and 17: 14 ••• NUUS@ Dinsdag se wenne
Page 19 and 20: elke SkaaPBOeRDeRY het DIt ten DOel
Page 21 and 22: epaling van die prys van veevoere,
Page 23 and 24: in die veevoerbedryf veral te doen
Page 26 and 27: 24 ••• promoSiE-arTiKEl: KK a
Page 28: 26 ••• SENWES villaGE SenWeS
Page 32: 30 ••• SENWES villaGE NAMPO d
Page 35 and 36: voorspel en dus is dit moeilik om v
Page 37 and 38: Die uitlaai van graan word ook deur
Page 39 and 40: In ’n poging om produsente meer b
Page 41 and 42: kan oorleef, soos wat tans in die l
Page 43: S okker is nie vir sissies... Die S
Page 46 and 47: 44 ••• FEi TE & FaBElS WOnDeR
Page 48 and 49: 46 ••• Ko lliG op jaco SWarT
Page 50 and 51: 48 ••• Ko lliG op jaco SWarT
Page 52 and 53: 50 ••• SENWES crEDi T VYF wen
Page 54 and 55: 52 ••• ToEKomSBliK Die bio-ek
Page 56 and 57: 54 ••• DEvElopiNG aGricUlTUrE
Page 58 and 59: 56 ••• DEvElopiNG aGricUlTUrE
Page 60 and 61: 58 ••• aGri-WENKE Surplusmiel
Page 62 and 63:
60 8035BD_FL_5 ••• vir DiE Si
Page 64 and 65:
62 ••• NEWS The team from Hum
Page 66:
64 64 64 ••• iN my viSiEr Die
show all

Vrystaat Landbou Jongboer finalis - Senwes Tuisblad

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?