Pietersburg konsentrasiekamp - Dog-on-blues studio
Pietersburg konsentrasiekamp - Dog-on-blues studio Pietersburg konsentrasiekamp - Dog-on-blues studio
Ter herinnering aan Jacobus Johannes Potgieter en al die onskuldige moeders en kinders wat in die
- Page 2 and 3: Inhoud ‘n Kort oorsig van die oor
- Page 4 and 5: Die Britse opmars Na die aanvanklik
- Page 6 and 7: Die meeste mense was in wit en kaki
- Page 8 and 9: Soutpansberg kommando Die Noordelik
- Page 10 and 11: skanse. Daar was ongeveer 1,500 man
- Page 12 and 13: Maar net ‘n klein groepie van die
- Page 14 and 15: Pietersburg <stron
- Page 16 and 17: en die skaapvleis besmet met hartsw
- Page 18 and 19: ‘n Totaal van 49 persone se adres
- Page 20 and 21: Die kerhof is in 1938 weer opgeknap
- Page 22 and 23: 70. Hendrik J Peterse van Klipdam,
- Page 24 and 25: 219. Petrus J Dreyer van Boomplaats
- Page 26 and 27: 368. Gerhardus P Brits van Wakkerst
- Page 28 and 29: 518. Maria De Beer nee Fetzgerald v
Ter herinnering aan<br />
Jacobus Johannes Potgieter<br />
en al die <strong>on</strong>skuldige moeders<br />
en kinders wat in die<br />
<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>kerhof<br />
begrawe lê<br />
Kopiereg © 1998 deur<br />
E. Swardt
Inhoud<br />
‘n Kort oorsig van die oorlog 3<br />
Oorsake van die oorlog 3<br />
Die ultimatum 3<br />
Die Boere offensief 3<br />
Boer suksesse 3<br />
Die Britse opmars 4<br />
Die tweede fase 4<br />
Die Britse antwoord 4<br />
Die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e 4<br />
Vrede van Vereeniging 7<br />
Soutpansberg kommando 8<br />
Die Noordelike grens 8<br />
Modderrivier tot Paardeberg 9<br />
Die stryd in Natal 10<br />
Generaal Christiaan Beyers en die stryd in die Noorde 11<br />
<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> 13<br />
Oprigting 14<br />
Inbring van vroue en kinders 14<br />
Toestande in die kamp 14<br />
Verskuiwing van die kamp 16<br />
Bevolkings getalle in die kamp 16<br />
Sterftes in die kamp 17<br />
Die naamlys van sterftes 18<br />
Onaangetekende grafte 18<br />
Die kamp ná die oorlog 19<br />
Ere rol 21<br />
Br<strong>on</strong>ne 28<br />
Graag wil ek my dank betuig aan die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>/Polokwane Plaaslike Oorgangsraad<br />
vir die hulp en bystand wat hulle aan my verleen het met die navorsing.
‘n Kort oorsig van die oorlog<br />
Oorsake van die oorlog<br />
Sedert die <strong>on</strong>tdekking van goud aan die rand was die Transvaal oorstroom deur<br />
fortuinsoekers vanuit Europa. Swak toestande aan die rand het aanleiding tot baie<br />
griewe gelei en verhoudings tussen President Paul Kruger en die “Uitlander” het gou<br />
versleg. Toe die Uitlanders begin aandring op stemreg in die Transvaal het Paul<br />
Kruger sy voet neergesit. Die Uitlanders het die Transvaalse burgers in getalle oortref<br />
en Paul Kruger het gevrees dat hulle die regering van die Transvaal sou oorneem<br />
indien hulle stemreg sou kry.<br />
In 1895 het die Uitlanders in opstand gekom en ‘n poging tot ‘n militêre oorname was<br />
deur James<strong>on</strong> gelei, met die <strong>on</strong>dersteuning van Cecil John Rhodes, die Eerste Minister<br />
van die Kaap Kol<strong>on</strong>ie. Alhoewel deur die Transvaalse magte die opstand maklik<br />
<strong>on</strong>derdruk het, het sake daarna net versleg. Verskeie pogings tot vreedsame<br />
<strong>on</strong>derhandeling het daarna skipbreuk gelei. Milner was vasberade om alles in sy<br />
vermoë te doen om seker te maak dat die ryk goudvelde van die Transvaal in Britanje<br />
se hande sou val.<br />
Die ultimatum<br />
Nadat <strong>on</strong>derhandelinge om stemreg aan die Uitlanders te verleen nie die gewenste<br />
resultate opgelewer het nie, het Lord Milner Britse magte na die Kaap Kol<strong>on</strong>ie laat<br />
kom en sy magte op die grens met die Transvaal versterk. Paul Kruger het op 9<br />
Oktober 1899 ‘n ultimatum aan die Britse K<strong>on</strong>ingin gestuur, waarin hy dit duidelik<br />
gestel het dat hy hierdie opbou van magte as ‘n daad van aggressie beskou en, indien<br />
die magte nie <strong>on</strong>middellik terug getrek word nie, sal hy dit as ‘n verklaring van oorlog<br />
beskou. Nadat Brittanje geweier het om verder oor die saak te <strong>on</strong>derhandel, is oorlog<br />
op 11 Oktober verklaar.<br />
Die Boere offensief<br />
Die Vrystaat het in b<strong>on</strong>dgenootskap met die Transvaal opgetree. Die gesamentlike<br />
magte het hulle aanval op vier verskillende fr<strong>on</strong>te toegespits. Eerstens is magte na die<br />
noordelike grense van die Transvaal gestuur om aanvalle vanuit Botswana en<br />
Rhodesië af te weer. Tweedens is magte na Mafikeng gestuur om die Britse magte<br />
daar buite aksie te stel. Volgens is groot hoeveelhede burgers na Kimberley gestuur<br />
om die stad van Kimberley te beleër en om die Britse magte vanuit die Suide te stuit.<br />
Laastens is ‘n groot mag na Natal gestuur om die opmars van Britse soldate vanaf<br />
Durban te stuit. Die stede van Mafikeng, Kimberley en Ladysmith is deur die Suidafrikaanse<br />
magte beleër, maar nie een van hierdie stede k<strong>on</strong> ingeneem word nie.<br />
Boer suksesse<br />
Binne die eerste vier maande van die oorlog het die Boeremagte groot suksesse<br />
behaal. Nadat die Britse opmars vanuit die Kaap Kol<strong>on</strong>ie die Boere by Belm<strong>on</strong>t,<br />
Graspan en Modderrivier terug gedryf het, het die Boere ‘n geskiedkundige<br />
oorwinning by die slag van Magersf<strong>on</strong>tein behaal. In dieselfde week as die slag van<br />
Magersf<strong>on</strong>tein is die Britte by Stormberg en Colenso ook ‘n verpletterende neerlaag<br />
toegedien.
Die Britse opmars<br />
Na die aanvanklike suksesse deur die Suid-afrikaanse magte het die Britte baie<br />
versterkings ingevoer. Die uiteindelike Britse magte was byna 450,000 man sterk,<br />
teenoor die <strong>on</strong>geveer 55,000 burgers van die Transvaal en die Vrystaat. Met hierdie<br />
geweldige oormag het die Britte eers die stede van Kimberley en Ladysmith bevry.<br />
Die Boere is ‘n baie gevoelige nekslag toegedien by die slag van Paardeberg, waar<br />
<strong>on</strong>geveer 4,000 burgers gevange geneem was. Ná die bevryding van Kimberley en<br />
Ladysmith het die Britte hul opmars voortgesit en eers Bloemf<strong>on</strong>tein en daarna<br />
Pretoria op 5 Junie 1900 beset.<br />
Die tweede fase<br />
Die verlies van die Republieke se hoofstede het egter nie die oorlog tot ‘n einde<br />
gebring nie. Die Boere het hul taktiek verander en ‘n guerrillaoorlog begin voer. Die<br />
kommando’s het met meer ywer en deursettingsvermoë verder geveg. Die<br />
Boeremagte is baie meer beweeglik gemaak deur die groot treine waens agter te laat<br />
en die oorlog verder gevoer met net hul perde en hul Mausers. Die Boere het nou<br />
vanuit die huise geveg. Hulle het niks kos saamgedra wanneer hulle op hul<br />
strooptogte uitgegaan het nie. Om so beweeglik as mo<strong>on</strong>tlik te bly het hulle slegs die<br />
wapens wat hulle k<strong>on</strong> dra saamgeneem op veldtogte en daarna weer na hul huise toe<br />
terug gekeer vir die aanvulling van ammunisie en kos.<br />
Die Britse antwoord<br />
Aan die einde van 1900 het die Britte het na ‘n plan begin gesoek om die oorlog te<br />
beëindig. Die koste van die oorlog het nou in die miljoene begin hardloop en het ‘n<br />
verleentheid vir Brittanje word.<br />
Kitchener het gereken dat hy die Boere se verskaffing lyne sou moes afsny as hy die<br />
oorlog wou beëindig. Verder wou hy ook die moraal van die vegtende burgers<br />
afbreek. Sy plan was eenvoudig. Hy het die Boere van die plase verdryf deur die plase<br />
af te brand en die families bymekaar gemaak. As deel van sy plan het hy die swartes<br />
bewapen om die families op die plase aan te val en te plunder.<br />
Die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e<br />
Die Britte het aan hierdie families “beskerming” aangebied. Hulle het al die vroue en<br />
kinders bymekaar gemaak en hulle in <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e geplaas. Die<br />
<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e is reeds in 1900 deur Veldmaarskalk Lord Roberts, toe die Britse<br />
hoofaanvoerder, gestig, en later deur sy opvolger, Generaal Lord Kitchener, uitgebrei.<br />
K<strong>on</strong>sentrasiekampe was orals oor die land opgerig. Kitchener het nie veel tyd gemors<br />
met die beplanning van die kampe nie. Rantsoene was minimaal en elke kamp het net<br />
een doktor gehad.<br />
Die eerste twee kampe was gestig deur ‘n militêre kennisgewing op 22 September<br />
1900, by Bloemf<strong>on</strong>tein en Pretoria, om beskerming te verleen aan die families van die<br />
Boere wat vrywillig oorgegee het. Daar was uiteindelik <strong>on</strong>geveer 50 kampe, waarin<br />
<strong>on</strong>geveer 110,000 blankes en 107,000 swartes aangehou was. Siektes, in bes<strong>on</strong>der<br />
masels, het in die kampe uitgebreek gedurende 1901 en aangesien daar <strong>on</strong>voldoende<br />
doktors en mediese hulp was, het die dodetal in die kampe skokkend hoog geraak. Die<br />
hoogtepunt in die dodetal was in Oktober 1901, toe daar 326 per duisend, per jaar in
die Transvaalse kampe, en 401 per duisend, per jaar in die Vrystaatse kampe<br />
omgekom het.<br />
Aanvanklik het Kitchener die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e verdeel in vier klasse. Eerstens vir<br />
die families wat oorgegee het, of wat ingebring was vir beskerming, tweedens ter<br />
beskerming van die families wat as informante opgetree het, derdens vir diegene wie<br />
se plase as basis kampe deur die Britse magte gebruik was, en laastens vir diegene wie<br />
se plase as opslagplekke deur die Britte gebruik sou word.<br />
Hierdie <strong>on</strong>derskeidings sou binnekort mee weggedoen word, en families van vegtende<br />
Boere was ook ingebring en Boere wat self oorgegee het, is ook in die kampe<br />
aangehou.<br />
Afs<strong>on</strong>derlike kampe was vir die swartes gehou. In sommige gevalle was swart<br />
bediendes toegelaat om by hulle werkgewers te bly, maar gewo<strong>on</strong>lik was hulle in<br />
lokasies langs die kampe aangehou. Swart mans het as arbeiders of wagte gewerk.<br />
Toe Engeland berigte <strong>on</strong>tvang het van die omstandighede in die kampe, het Kitchener<br />
die berigte botweg <strong>on</strong>tken. Die Britse publieke opinie en ‘n verslag van ‘n kommissie<br />
wat deur die regering aangestel was, het sekere verbeterings in die administrasie van<br />
die kampe afgedwing, en die oordrag van beheer oor die kampe van militêre hande na<br />
siviele hande het ook gehelp. Altesame het ‘n geskatte 27,927 blankes, waarvan 1,676<br />
hoofsaaklik ouer mans, 4,177 vroue en 22,074 kinders <strong>on</strong>der 16 jaar, asook <strong>on</strong>geveer<br />
14,154 swartes, gesterf as gevolg van die swak ligging, swak administrasie van die<br />
kampe, <strong>on</strong>voldoende rantsoene en siektes.<br />
Alhoewel menigte glo dat Kitchener sorgvuldig die mees afgryslike plekke uitgesoek<br />
het om die kampe op te rig, is dit in die algemeen aanvaar dat nie veel dinkwerk in die<br />
beplanning van die kampe ingegaan het nie en die ligging daarvan was glad nie<br />
werklik hoog op die lys van prioriteite gewees nie. Aanvanklik het die Britte gebruik<br />
gemaak van bestaande fasiliteite en geboue om huisvesting aan die gevangenisse te<br />
verskaf. Hierdie fasiliteite het gou <strong>on</strong>voldoende geraak en die kampe moes verskuif<br />
word.<br />
Soms het die keuse geval op ‘n plekkie wat uit die pad was en nie lastig vir die oorlog<br />
aktiwiteite sou word nie, maar die meeste van die tyd het die keuse op enige oop stuk<br />
gr<strong>on</strong>d naby aan ‘n spoorlyn geval.<br />
Vele stories oor die swak ligging van die kampe is oorvertel. Die kamp by Standert<strong>on</strong><br />
was op die koudste mo<strong>on</strong>tlike plek op die dorp opgerig, reg langs die rivier wat<br />
gewemel het van die muskiete. Baie ander kampe, soos Irene, Balmoral en<br />
Middelburg, was ook op die winderigste en koudste mo<strong>on</strong>tlike plekke opgerig. Die<br />
Merebank kamp was weer reg bo-op ‘n moeras opgerig.<br />
Die Britte het nie vir voldoende wasplek en toilet geriewe beplan vir die vinnig<br />
groeiende gaste lys van die kampe nie. Higiëniese omstandighede het vinnig agteruit<br />
gegaan en siektes het uitgebreek. Party kampe het geen wasplekke gehad nie en die<br />
dames moes soms in reënpoele bad.
Die meeste mense was in wit en kakie tente gehuisves. In die meeste kampe was daar<br />
‘n tekort aan tente en ‘n aantal families moes saam geleef het, somtyds tot 20 mense<br />
in ‘n enkele tent. Wanneer mense in die kampe aangekom het, was hulle dikwels in<br />
die oopte gelos vir ‘n aantal dae, totdat tente vir hulle gevind k<strong>on</strong> word. Baie kampe<br />
het nie genoeg beddens gehad nie en mense moes op die gr<strong>on</strong>d geslaap het.<br />
Kos rantsoene was totaal <strong>on</strong>voldoende en baie het van h<strong>on</strong>ger gesterf. Die Britte het<br />
die plan uitgedink om die rantsoene van families, wie se mans steeds geveg het, met<br />
die helfte te verminder, met die hoop dat dit hulle sou dwing om oor te gee. Die Britte<br />
het al die ges<strong>on</strong>de beeste geslag om die Britse troepe te voer, en die gevangenisse in<br />
die kampe was gelaat met die siek en <strong>on</strong>ges<strong>on</strong>de vleis. Nadat mense in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />
kamp gekla het, is die vleis vervang met geblikte soutvleis. ‘n Hele aantal gevalle is<br />
aangemeld waar gebreekte glas en vishoeke in die geblikte vleis gevind is. Die soort<br />
van ding is egter darem nie op ‘n groot skaal aangemeld nie. ‘n Mo<strong>on</strong>tlike<br />
verduideliking hiervan is dat die mense terug in Engeland die kos in enkele gevalle<br />
gesaboteer het om die verlies van geliefdes te wreek.<br />
Die Britte het een doktor vir elke kamp aangestel. In party kampe moes een doktor na<br />
meer as 4,000 mense omsien. Hospitaal geriewe het glad nie bestaan nie. Die families<br />
van die Boere wat steeds in die kommando’s was, is dikwels laer prioriteit gegee<br />
wanneer hulle mediese hulp moes kry. Die hospitale het gou ‘n reputasie van doods<br />
huise gekry. Medisyne was totaal <strong>on</strong>voldoende, en gerugte het somtyds die r<strong>on</strong>dte<br />
gedoen dat die medisyne selfs vergiftig was. So het die j<strong>on</strong>g Jacobus Potgieter, wat op<br />
tienjarige ouderdom saam met sy moeder en 6 j<strong>on</strong>ger broers en susters in die<br />
<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> kamp was, later oorvertel hoe hy met een geleentheid met opset ‘n bottel<br />
medisyne laat val en gebreek het om te verhoed dat dit aan sy j<strong>on</strong>ger sussie gegee k<strong>on</strong><br />
word.<br />
Die lys van dorpe waar kampe opgerig was is soos volg:<br />
Transvaal<br />
Balmoral Barbert<strong>on</strong><br />
Belfast Heidelberg<br />
Irene Johannesburg<br />
Klerksdorp Krugersdorp<br />
Meintjieskop (Pretoria) Middelburg<br />
Nylstroom <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />
Potchefstroom Standert<strong>on</strong><br />
Vereniging Van der Hoven's Drift (Pretoria)<br />
Vrystaat<br />
Aliwal-Noord Bethulie<br />
Bloemf<strong>on</strong>tein Brandfort<br />
Harrismith Heilbr<strong>on</strong><br />
Kromellenboog Kro<strong>on</strong>stad<br />
Ladybrand Norvalsp<strong>on</strong>t<br />
Orange River Springf<strong>on</strong>tein<br />
Vredefort Winburg
Natal<br />
Colenso De Jagersdrift<br />
Eshowe Howick<br />
Isipingo Jacobs<br />
Ladysmith Mooi River<br />
Merebank (naby Durban) Pietermaritzburg<br />
Pinetown Wentworth (Durban)<br />
Kaapkol<strong>on</strong>ie<br />
Oos L<strong>on</strong>den Kimberley<br />
Kubusi Mafikeng<br />
Port Elizabeth Volksrust<br />
Vryburg Uitenhage<br />
Vrede van Vereeniging<br />
Die Britse taktiek het die Boere uiteindelik op hul knieë gedwing. Ten April 1902 het<br />
die Suid-afrikaanse magte besluit om <strong>on</strong>derhandelinge met Brittanje aan die gang te<br />
sit om die oorlog te beëindig. Die leiers het by Vereeniging bymekaar gekom, waar<br />
die Engelse voorwaardes bespreek is. Op 31 Mei 1902 is die vredesooreenkoms<br />
uiteindelik <strong>on</strong>derteken en die Suid-afrikaanse republieke is <strong>on</strong>der Britse gesag<br />
gedwing.
Soutpansberg kommando<br />
Die Noordelike grens<br />
Die dag voor die uitbreek van oorlog was al die burgers van die Soutpansberg en<br />
omliggende gebiede bymekaar geroep en dit is aan hulle duidelik gestel dat sake met<br />
die Britse regering sodanig versleg het dat oorlog sou kom tussen die Afrikaner en die<br />
Britse. Die burgers het opdrag <strong>on</strong>tvang om die volgende dag op kommando te gaan.<br />
Die regering van die Suid-afrikaanse Republiek het dit goed geag om ‘n kommando<br />
van sowat 1,700 man na die noordelike grens te stuur om die Republiek te beskerm<br />
teen ‘n aanval vanuit hierdie gebied. Generaal F Grobler het die bevel geneem oor<br />
hierdie kommando’s, wat van die Soutpansberg en Waterberg distrikte afkomstig was.<br />
Generaal Grobler se opdrag was om die hele gebied sko<strong>on</strong> te maak van enige<br />
bedreiging van Britse troepe en alle spoor en telegraaf verbindings tot by Bulawayo te<br />
vernietig. Daar was egter nooit ten volle gehoor gegee aan hierdie opdrag nie, en<br />
Generaal Grobler het hom slegs bepaal by die verdediging van die grense.<br />
Op die oggend van 12 Oktober 1899 het die eerste skermutselinge by die<br />
Krokodilrivier plaasgevind. Toe die Boere die Britte se kamp vanaf die rantjie op hul<br />
perde bestorm, was daar totale verwarring in die Britse kamp. Dit was moeilik om die<br />
vyand te sien tussen die ruie bosse, maar die Boere het tot reg in die middel van die<br />
vyand se kamp in gestorm. Die vyand het verward op vlug geslaan. Vier Britse<br />
soldate is daar gedood en vele meer is gevange geneem. Daar was geen <strong>on</strong>gevalle aan<br />
die Boere se kant. Nadat die Britte gevlug het, het die Boere die perde gebuit wat die<br />
vyand agter gelaat het in hul haas om te vlug.<br />
Die Boere het <strong>on</strong>middellik hul sukses opgevolg deur die vlugtende vyand te agtervolg.<br />
Die Britte het in die rigting van Tuli gevlug, om hul by die groter Britse mag van<br />
Kol<strong>on</strong>el Plummer te voeg. Op pad na Tuli het die vlugtendes by ‘n Britse patrollie<br />
met ‘n ossewa aangesluit. Die Boere het hulle ingehaal en na ‘n kort bombardement<br />
het die Britte na ‘n huis in die nabyheid gevlug. Die Boere het die ossewa, wat met<br />
kos gelaai was, gebuit.<br />
Die Boere het die huis waarin die vyand skuiling gesoek het met kan<strong>on</strong>vuur gestook,<br />
totdat dit uitmekaar begin val het, waarop die vyand weer op vlug moes slaan.<br />
Aangesien dit toe al reeds laat in die dag was het die Boere besluit om die<br />
agtervolging eers die volgende dag voort te sit. Nog nege waens, gelaai met kos en<br />
ammunisie, tesame met die muile en osse is gebuit en deur die Boere terug na die laer<br />
geneem. Vier Britse soldate was swaar gew<strong>on</strong>d. Geen <strong>on</strong>gevalle was aan die Boere se<br />
kant aangemeld nie.<br />
Al die vyandige troepe in die omgewing het gedurende die nag na Tuli gevlug. Die<br />
Boere se spioene het die volgende dag die gebied deeglik gefynkam, maar k<strong>on</strong> geen<br />
vyandelike troepe in die gebied vind nie.<br />
Die Soutpansberg kommando het die Britse magte aan die grens tot by Tuli terug<br />
gedryf, waar die Britte, <strong>on</strong>der die bevel van Kol<strong>on</strong>el Plummer <strong>on</strong>verhinderd gebly het.
Toe die <strong>on</strong>middellike gevaar van ‘n aanval uit hierdie gebied afgeweer is, is die<br />
Soutpansberg kommando in drie verdeel. Generaal Grobler het die bevel behou oor ‘n<br />
klein groepie wat agter gebly het om die grens te beskerm. Die ander het per trein na<br />
die Suide gereis waar ‘n groot deel van die Soutpansberg kommando by Cr<strong>on</strong>je<br />
aangesluit het naby Kimberley, terwyl die res na Natal gegaan het om aan die gevegte<br />
daar deel te neem.<br />
Diegene wat aan die Noordgrens agtergebly het, het vir bykans ‘n jaar byna glad nie<br />
aktief aan die oorlog deelgeneem nie.<br />
Modderrivier tot Paardeberg<br />
Die Soutpansberg burgers het net betyds in die Kaap Kol<strong>on</strong>ie aangekom om deel te<br />
neem aan die Slag van Modderrivier op 28 November 1899. Daar het die Suid<br />
Afrikaanse magte die eerste van ‘n reeks groot oorwinnings oor die Britse magte<br />
behaal. Die Soutpansberg burgers het posisies ingeneem saam met Cr<strong>on</strong>je se manne in<br />
die loopgrawe op die suidelike banke van die Rietrivier. Hulle het die strook tussen<br />
Bosmansdrif en die plek waar die Rietrivier en die Modderrivier <strong>on</strong>tmoet het gedek.<br />
De la Rey het met <strong>on</strong>geveer 800 Transvalers aan hulle regterkant, by die<br />
spooroorgang gelê. Sommige burgers het aan hulle linkerkant in die lang gras tussen<br />
die Rietrivier en die Modderrivier stelling ingeneem om die oorgang by Bosmansdrif<br />
te dek. Generaal Prinsloo en die burgers van die Oranje-Vrystaat het die gebied aan<br />
die westekant van De la Rey se manne gedek, vanaf die brug, tot by Rosmeadsdrif.<br />
Die perde was agter die manne in die skuiling wat die styl rivier banke verskaf het<br />
versteek. ‘n Paar kan<strong>on</strong>ne is agter die manne geplaas, aan die noordekant van die<br />
Rietrivier. Die res van die kan<strong>on</strong>ne was langs die spoorlyn geplaas, om die oop gebied<br />
voor De la Rey te dek.<br />
Vroeg die oggend van 28 November het die eerste skote geklap. Aanvanklik het die<br />
Boere die oorhand gehad deur die Britte teen die gr<strong>on</strong>d vas te pen, maar later in die<br />
dag het die Britte daarin geslaag om by Bosmansdrif deur te breek. Na s<strong>on</strong><strong>on</strong>der het<br />
Generaal De la Rey opdrag gegee om terug te trek na die Magersf<strong>on</strong>tein heuwels.<br />
Nadat die Britte weer terug getrek het om kragte bymekaar te maak, het die Boere hul<br />
ingegrawe by Magersf<strong>on</strong>tein. Gedurende die veldslag wat daar plaasgevind het op 11<br />
Desember 1899, het die Soutpansberg kommando hul posisie baie dapper verdedig.<br />
Die hoof mag van <strong>on</strong>geveer 2,500 man was in die loopgrawe, wat vanaf Mert<strong>on</strong>halte<br />
vir <strong>on</strong>geveer drie myl na oos, al langs die suidelike voet van die Magersf<strong>on</strong>tein<br />
koppies, tot by ‘n lae heuwel, gegrawe was. Die Boere was goed versteek in die<br />
loopgrawe. Die loopgrawe was tussen 60 en 200 tree voor die rif en een en ‘n halwe<br />
tree tot twee tree diep. Daar was klein forte, wat goed gekamoefleer was, al langs die<br />
loopgrawe gebou, vanwaar die Boere k<strong>on</strong> vuur op die vyand in enige plek in die hele<br />
gebied voor hulle. ‘n Deel van die Soutpansberg kommando het in ‘n posisie byna<br />
teenaan die spoorlyn gelê. Dit was die plek waar Cr<strong>on</strong>je verwag het dat die vyand sou<br />
probeer om deur te breek.<br />
Die res van die Soutpansberg kommando was saam met die Klerksdorp en<br />
Potchefstroom kommando’s, met die hulp van ‘n klompie Vrystaters, op die regter<br />
vleuel, sowat 25 myl noord van die Modderrivier stasie en 3 myl vanaf die spoorlyn.<br />
Hulle lyne het in ‘n noordwestelike rigting gelê, met slegs ‘n paar loopgrawe en klein
skanse. Daar was <strong>on</strong>geveer 1,500 man op hierdie vleuel, <strong>on</strong>der die bevel van Generaal<br />
Andries Cr<strong>on</strong>je, die broer van Generaal Piet Cr<strong>on</strong>je.<br />
Op 10 Desember het die Britte die Soutpansberg kommando met kan<strong>on</strong>vuur gestook,<br />
s<strong>on</strong>der om enigeen te w<strong>on</strong>d of te dood. Al die Boere het dapper in hul skuilings gebly<br />
en op die Britte gewag. Die volgende oggend het die Britte nog in die stik d<strong>on</strong>ker na<br />
Kimberley begin op marsjeer, reg in die lokval in wat die Boere aan hul gestel het.<br />
Wat daarop gevolg het, is reeds in menigte boeke as ‘n geskiedkundige oorwinning<br />
vir die Boere beskryf.<br />
Ongeveer om twaalf uur die middag het Cr<strong>on</strong>je aan die Soutpansberg kommando<br />
opdrag gegee om aan die linkervleuel, waar die Britte byna deurgebreek het, hulp te<br />
gaan verleen. Hulle het tot die linkervleuel se hulp gehaas en die vyand bestorm. Die<br />
aanval was so effektief dat die vyand <strong>on</strong>middellik omgedraai en gevlug het. ‘n<br />
Grootskaalse terugval het <strong>on</strong>der die vyand begin. Hierdie dapper aanval het die<br />
weegskaal sodanig in die Boere se guns geswaai dat die uiteindelike oorwinning baie<br />
groot sou wees.<br />
Na die slag van Magersf<strong>on</strong>tein het die Britte by Modderrivier op versterkings gewag,<br />
voordat hulle weer hul opmars voort gesit het. Die Soutpansberg kommando het die<br />
posisie by Scholsnek verdedig, maar die Britse mag van <strong>on</strong>geveer 40,000 troepe was<br />
te veel vir die Suid Afrikaanse magte gewees en Generaal Cr<strong>on</strong>je was teen 15<br />
Februarie 1900 genoodsaak om opdrag aan die Boere te gee om terug te trek.<br />
Die Britte het die vlugtende Boere agterna gesit en op 18 Februarie by Paardeberg<br />
vasgekeer. Daar is baie lede van die Soutpansberg kommando as krygsgevangenes<br />
geneem en na St. Helena gestuur. Diegene wat <strong>on</strong>tsnap het, het vir ‘n kort tyd na<br />
Soutpansberg terug gekeer, voordat hulle weer by die gevegte in Natal gaan aansluit<br />
het.<br />
Die stryd in Natal<br />
Terwyl ‘n gedeelte van die Soutpansberg kommando aan die gevegte by Modderrivier<br />
en Magersf<strong>on</strong>tein deelgeneem het, het die res van die Soutpansberg kommando in<br />
Natal geveg. Op 13 Desember 1899 is die Soutpansberg kommando saam met die<br />
Boksburg kommando na Boskop gestuur. By die aanskoue van die groot Britse mag<br />
het hulle egter terug geval en Boskop opgegee. Die Soutpansberg kommando het<br />
daarna baie dapper geveg in die Slag van Colenso op 15 Desember, waar die Britse<br />
mag ‘n groot knou toegedien is.<br />
Net soos wat die geval was by Kimberley, was die Britse magte in Natal ook te groot<br />
vir die Suid Afrikaanse magte en moes hulle eweneens uiteindelik terugval. Na die val<br />
van Bloemf<strong>on</strong>tein en Pretoria, het die Soutpansberg kommando terug getrek en hulle<br />
by die magte in Warmbad aangesluit.<br />
Generaal Christiaan Beyers en die stryd in die Noorde<br />
Generaal Christiaan Frederik Beyers het in September 1900 die bevel geneem oor die<br />
hele gebied noord van die Pienaarsrivier. Hier was die burgers afgesny van enige<br />
k<strong>on</strong>tak met die res van die Boeremagte. Die Soutpansberg kommando was besig om<br />
uitmekaar te val toe Generaal Beyers deur die regering daarheen gestuur. ‘n Groot<br />
aantal was reeds in Paardeberg gevangene geneem, terwyl vele aan die noordgrens
yna glad nie aan die gevegte deelgeneem het nie. Ná Generaal Beyers se verskyning<br />
op die t<strong>on</strong>eel was daar egter gou wesenlike verbetering te bespeur.<br />
Beyers het aan die burgers gewys dat hy ‘n baie dapper man en ook ‘n uitstekende<br />
leier was. Alhoewel hy nooit amptelike opleiding in die krygskuns <strong>on</strong>tvang het nie,<br />
het hy verstaan hoe om ‘n aanval te lei en hoe om die beste gebruik te maak van die<br />
omgewing. Op 26 September 1900 het hy die burgers aangespoor tot nuwe hoogtes<br />
deur die voorbeeld op die slagveld te stel gedurende ‘n aanval op die Britse kamp by<br />
Pienaarsrivier.<br />
Die Boere het in Warmbad weerstand teen die vyand gebied en hulle vir maande terug<br />
gehou. Uiteindelik het Paget in November na Pienaarsrivier terug getrek om kragte te<br />
herwin. Die Boere het Warmbad, in die Waterberg distrik, behou as voorste<br />
gevegsfr<strong>on</strong>t.<br />
Paget het sy tweede veldtog na die noorde op 29 Maart 1901 begin. Hierdie keer het<br />
hy ‘n weermag van ‘n redelike sterkte gehad. Die Boere het nie veel weerstand gebied<br />
nie toe Paget die opmars van 170 myl vanaf die Pienaarsrivier na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> begin<br />
het en op 8 april het Paget <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> ingeval.<br />
Op pad na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> het die Britte alles wat hulle hul hande op k<strong>on</strong> lê na Pretoria<br />
terug gevat. Vroue en Kinders was na die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e geneem en beeste was<br />
na Pretoria geneem om aan die Britse weermag kos te verskaf. Alles wat hulle nie op<br />
die treinwaens k<strong>on</strong> laai nie was dood gemaak of afgebrand. Huise, plase en landerye<br />
was alles verwoes.<br />
Colenbrander en Plummer is toe in beheer gelaat van die operasie om die res van die<br />
Noord Transvaalse platteland op te ruim. Plummer het die lengte van die<br />
Olifantsrivier beset om te keer dat die Transvaalse regering na die noorde k<strong>on</strong><br />
<strong>on</strong>tsnap. Die Soutpansberg gebied was ‘n groot uitgestrekte gebied, <strong>on</strong>vriendelik en<br />
<strong>on</strong>bekend aan die Britte. Hulle magte was te min om die hele gebied te dek. Om sake<br />
vir hulle makliker te maak het hulle toe die swart stamme in die Noord Transvaal<br />
bewapen.<br />
Toe die Britte <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> ingeval en geplunder het, het hulle die vroue en kinders na<br />
‘n <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> geneem. Die Boere was te min om die sterk Britse mag te keer.<br />
By aanskoue van die oorweldigende Britse mag het baie burgers hul eie kommando’s<br />
verraai en na de vyand oorgeloop.<br />
Op 30 April 1901 het die Britte by Heanertsburg met die Boere slaags geraak, waarna<br />
die Boere na Wolkberg uitgewyk het om dáár hul basis op te rig.<br />
Die Soutpansberg kommando het baie dapper geveg in baie moeilike omstandighede.<br />
Die gebied was baie groot om te verdedig en die mag het aanvanklik uit nie meer as<br />
400 burgers bestaan nie. Met die verloop van tyd is baie gevangene geneem, terwyl<br />
baie ander moeg vir die gevegte geraak het en na die Britte oorgeloop het. Teen Mei<br />
1902 was daar nog maar slegs <strong>on</strong>geveer 60 burgers in die kommando oor.
Maar net ‘n klein groepie van die kommando het perde gehad. Weens die perdesiekte<br />
wat daardie tyd van die jaar baie straf geheers het, moes meer as die helfte van die<br />
burgers te voet gaan.<br />
Die oorlogstaktiek wat die Britte in hierdie gedeelte aan die dag sou lê het ook baie<br />
kritiek uitgebring. Om hul getalle aan te vul, het die Britte baie gebruik gemaak van<br />
die plaaslike swart bevolking en van Boere wat oorgeloop het. Die sogenaamde<br />
Nati<strong>on</strong>al Scouts, wat bestaan het uit joiners, het aan die burgers probleme veroorsaak,<br />
aangesien hulle die gebied goed geken het. Die verskroeide aarde beleid en die<br />
wegvoering van die vroue na die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> het die Boere ook s<strong>on</strong>der enige<br />
kos en skuiling gelaat. Dikwels het die Britse magte Boere summier doodgeskiet<br />
nadat hulle in ‘n geveg oorgegee het, aangesien hulle sou reken dat dit te veel moeite<br />
sou wees om krygsgevangenes in bewaring te neem. Die Britte het die nie vegtende<br />
plaaslike swart bevolking ook van gewere voorsien en hulle opdrag gegee om die<br />
plase te plunder en die mense te verdryf.<br />
Al hierdie probleme het egter net die handjievol burgers wat oorgebly het des te meer<br />
vasberade gemaak<br />
Tussen April 1901 en September 1901 is die gevegte hoofsaaklik suid van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />
gevoer. Die meeste van die tyd het die Britte die oorhand gehad aangesien hulle te<br />
veel in getalle was vir die handjievol Boere. Beyers het egter wel sommige suksesse<br />
behaal, soos byvoorbeeld die keer toe hy die trein tussen Potgietersrus en<br />
Naboomspruit met dinamiet laat <strong>on</strong>tspoor het en op ‘n geleentheid wat hy daarin<br />
geslaag het om <strong>on</strong>geveer 700 beeste by die vyand naby Warmbad te buit.<br />
In September 1901 het Beyers na Malipspoort terug geval, vanwaar hy die res van die<br />
oorlog sy aanvalle geloods het. Die Boere het ‘n groot terugslag beleef toe Veldkornet<br />
Tom Kelly na die Laeveld moes vlug. Beyers het met 200 berede man tot Kelly se<br />
hulp gegaan, maar Kelly het toe al reeds oor die Portugese grens gevlug en hom aan<br />
die Portugese oorgegee.<br />
In Januarie 1902 het ‘n handjievol dapper Boere uit die Britte se aanhouding <strong>on</strong>tsnap<br />
en hulle by Beyers se kommando gevoeg. Dieselfde maand het Beyers met 40 manne<br />
die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> in <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> bestorm en sowat 150 man bevry. Baie van<br />
hierdie mans het egter weer na die Britte oorgeloop en die vyand gewaarsku teen<br />
Beyers se planne. Dit het veroorsaak dat Beyers se aanval op <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> die volgende<br />
oggend misluk het.<br />
Nadat Beyers ‘n suksesvolle reis na die Laeveld uitgevoer het om hul kos aan te vul,<br />
het hy in Maart ‘n beleg op Fort Hendrina gedoen. Die Britte het egter daarin geslaag<br />
om Beyers se manne te verdryf. Die Britte het die vlugtende kommando agterna gesit<br />
en ‘n hele paar skermutselinge het plaasgevind. Die kommando het tot in die<br />
Wolkberg gevlug, waar hulle die Britte goed terug gedryf het.<br />
By sy terugkeer na Malipspoort het Beyers die boodskap <strong>on</strong>tvang dat hy na<br />
Vereeniging moes gaan om aan die vredes<strong>on</strong>derhandeling deel te neem. Gedurende sy<br />
afwesigheid van die kommando het die Britte daarin geslaag om die oorblywende<br />
Boere by Malipspoort te omsingel. Die gevegte het daar vir ‘n tyd voortgeduur, maar<br />
op 10 Mei 1902 is die laaste 61 burgers van die Soutpansberg kommando gevange
geneem. Hierdie burgers is na die Umbilo krygsgevangenekamp in Durban geneem,<br />
waar hulle gehou was totdat hulle ná die vrede van Vereeniging weer vrygelaat is.
<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g><br />
Oprigting<br />
Kort nadat Plummer in April 1901 in <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> aangekom het, is die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />
<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> opgerig. Die kamp is op 11 Mei amptelik geopen. Die eerste sewe<br />
sterfgevalle is ook reeds in Mei aangemeld. Hierdie kamp moes vir die hele<br />
Soutpansberg distrik nod van Marabastad dien. Pers<strong>on</strong>e suid van Marabastad is na die<br />
Nylstroom kamp gestuur.<br />
Nie al die mense wat in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> aangehou was het almal<br />
van hierdie omgewing gekom nie. Heelwat mense van Pretoria en ander plekke in die<br />
Transvaal is in die kamp opgeneem. Daar is self ‘n perso<strong>on</strong> wat van so ver as die<br />
Kaapkol<strong>on</strong>ie kom in die sterftelys aangeteken. Dit is waarskynlik dat hierdie pers<strong>on</strong>e<br />
na die Noorde gevlug het en hier deur die Britte vasgekeer en gevange geneem is.<br />
Baie van die Soutpansberg distrik se mense is ook weer na Irene naby Pretoria<br />
gestuur.<br />
Inbring van vroue en kinders<br />
Oor die inbring van die vroue en kinders na die kamp word van die droewigste<br />
verhale van die oorlog vertel. Plummer het die plaaslike swart bevolking met wapens<br />
voorsien en hulle opdrag gegee om so veel mense as mo<strong>on</strong>tlik bymekaar te maak in na<br />
die kamp te bring.<br />
Hierdie mense het met ‘n vrye hand die weerlose vrouens en kinders op die plase<br />
aangeval, gemoor en geplunder. In enkele gevalle het Generaal Beyers van die mans<br />
na die plase gestuur om die vroue te beskerm, maar die oormag swartes het hierdie<br />
mans gedwing om uiteindelik aan die Britte oor te gee en om beskerming vir hul<br />
families teen die aanvalle te vra.<br />
Waar daar nie mans was om die families te beskerm nie, is die plase afgebrand en die<br />
vroue moes met hul kinders, s<strong>on</strong>der klere en komberse die veld in vlug. Gevalle is<br />
aangemeld waar die mense r<strong>on</strong>dgestamp was en met assegaaie in die bors gesteek is.<br />
Self gevalle van verkragting van die vroue is aangemeld. In een geval word vertel hoe<br />
dat die vroue, kinders en siekes vir nege dae deur die swartes aangehou is voordat<br />
hulle op waens gelaai is. Hulle was eers vir ‘n tyd deur die Laeveld gevoer, voordat<br />
hulle uiteindelik na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> geneem is. Ander vroue het vertel hoe hulle per voet<br />
na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> moes vlug om vir beskerming teen die aanvalle by die Britte te vra.<br />
Die wreedste verhale van die Britse optrede is ook van alle ander dele in die land<br />
vertel. In een geval is ‘n j<strong>on</strong>g vrou wat skaars 24 uur gelede geboorte aan ‘n baba<br />
geskenk het, met geweld uit die huis gejaag voordat die Britte die huis afgebrand het.<br />
Die Britse soldate het selfs die kombers wat haar moeder om haar wou draai om haar<br />
teen die koue te beskerm ru by haar afgeneem.<br />
Toestande in die kamp<br />
Die eerste 113 mense wat aan die begin van Mei 1901 ingebring was, was eers in<br />
dorpshuise gehuisves. Na <strong>on</strong>geveer een maand is hulle verskuif na die kamp teen ‘n<br />
sanderige bult, tussen die spoorlyn wat van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> na Pretoria loop, die
Sterklooprivier en die hoofpad na Potgietersrus. Die kamp, met 300 tente, was met<br />
doringdraad omring. Wagte het ‘n aantal blokhuise r<strong>on</strong>dom die kamp beman om te<br />
verseker dat niemand maklik k<strong>on</strong> <strong>on</strong>tsnap nie.<br />
Een groot tent was as hospitaal gebruik, nog ‘n tent was as stoorplek ingerig en een<br />
tent het as administratiewe kantoor diens gedoen. Later is nog vier groot tente as<br />
hospitale ingerig om die geweldige hoë aantal siekes te versorg. Daar was in totaal<br />
slegs 28 beddens in die hospitaal.<br />
Een groot tent is ook as skool en kerk gebruik. Daar was op ‘n tyd meer as 600<br />
leerlinge met slegs 2 gekwalifiseerde <strong>on</strong>derwysers. Tien kampinw<strong>on</strong>ers het ook<br />
bygestaan met die <strong>on</strong>derrig, wat alles in Engels plaasgevind het.<br />
In elke tent het van 4 tot 6 families gewo<strong>on</strong>. Die tente was oud en stukkend en het<br />
weinig beskutting verleen teen die koue wintermaande. Die meeste mense het die<br />
geleentheid gehad om komberse en sko<strong>on</strong> klere bymekaar te maak toe hulle na die<br />
kampe gebring is nie. Die mense het dus erg gely.<br />
Die lewe in die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> was vol smart. Jacobus Potgieter het na die oorlog<br />
sy herinneringe van die dae in die kamp soos volg beskryf: “Ek <strong>on</strong>thou die smartlike<br />
dae, die dae van trane en die dae van geween. Ja, geen enkele dag – o ja, selfs byna<br />
geen enkele uur van ‘n enkele dag – gaan verby s<strong>on</strong>der dat jy die geween en geklaag<br />
hoor en ook die gebede van die dierbare moeders, broers en susters wanneer die<br />
kinders na die lyktent gedra word, terwyl andere met ‘n eselwa na die graf aangery<br />
word.”<br />
Die mense het aan vele siektes gely. Elke tent waar jy ingeloer het k<strong>on</strong> jy siek mense<br />
sien lê. Selfs volwassenes het gesterf van die masels. Die mense was magteloos. Al<br />
wat hulle k<strong>on</strong> doen was om te bid. Elke dag en nag het die mense tot die Here gebid<br />
om hul kinders te spaar.<br />
Behalwe vir die tyd wat die mense gerou het, was daar baie min gewees om die mense<br />
in die kamp besig te hou. Die Boere wat die Britte goedgesind was toesig oor die<br />
kamp gehou het. Hulle het die vroue beveel om heel dag te werk. Die vroue moes die<br />
tente sko<strong>on</strong>maak, om die tente uitvee en bossies r<strong>on</strong>dom die tente in in die strate<br />
tussen die tente skoffel. Om die reënwater te keer het die vroue slote om die tente<br />
gegrawe. Die vroue wat geweier het om te werk is by die kantoor aangekla en dan na<br />
kampe buite die Transvaal weggestuur.<br />
Die mans wat as krygsgevangenes aangehou was moes die harder hande arbeid verrig<br />
het. So het Jacobus Potgieter vertel hoe hy elke dag die dooies begrawe het. Hy het<br />
eke dag na die lyktent gegan om die name van die dooies op te neem. Die name het<br />
hy op ‘n stukkie papier geskryf en dit voor op die bors van die lyk met ‘n speld<br />
vasgesteek. Daarna het hy die name in sy sakboek geskryf en die lengte en breedte<br />
van die lyke geneem en vir eke lyk ‘n graf gegrawe volgens sy grote. Dan het hy die<br />
naam van die lyk op ‘n stukkie papier geskryf en dit in die oop graf gegooi. Wanneer<br />
die lyke by die kerkhof aangekom het, het hy elke lyk in die graf geplaas.<br />
Die rantsoene wat in die begin maande in die kamp voorsien was, was skokkend. Die<br />
vleis was baie maer en besmet met siektes. Die beesvleis was besmet met vuursiekte
en die skaapvleis besmet met hartswater. Nadat die mense gekla het is die siek beeste<br />
en skape dood gemaak en begrawe. Die mense het daarna geblikte vleis gekry. Die<br />
mense het geen vars groente gekry nie.<br />
Aan die begin was daar geen water in die kamp voorsien nie. Mevrou J.J. Coetzee het<br />
vertel hoe die vroue water in die Sandrivier moes gaan skep en oor die treinspoor dra.<br />
Eendag het ‘n trein ‘n j<strong>on</strong>g meisie wat water gedra het dood getrap. Later het die<br />
Britte water voorsien met waens.<br />
Vuurmaakhoud was eweneens ‘n groot probleem gewees. Mevrou Coetzee het vertel<br />
hoe eke tent slegs 2 stukke steenkool per dag gekry het om kos mee gaar te maak.<br />
Daar was geen hout of steenkool beskikbaar vir verhitting nie. Elke dag het daar<br />
waens uitgegaan om hout te gaan haal. Die mense wat die hout gaan haal het k<strong>on</strong> die<br />
een helfte van die hout vir hul self hou, terwyl die ander helfte aan die ander mense in<br />
die kamp uitgedeel is. Hierdie waens het ook ‘n geleentheid geskep aan die burgers<br />
om te <strong>on</strong>tsnap.<br />
Verskuiwing van die kamp<br />
In Januarie 1902 het ‘n groep van sewe mans ‘n geleentheid waargeneem om te<br />
<strong>on</strong>tsnap. Hulle het een oggend saam met die waens gegaan wat hout gaan haal het.<br />
Hierdie sewe mans was: die twee broers Jacobus Johannes Potgieter (Kotie) en<br />
Christiaan Johan Potgieter (Krisjan), AJ Van Jaarsveld (Oom Albert), SJ de Beer<br />
(Sagrys), JH Venter (Jan), C Harmse (Stoffel) en W van der Gijft (Willie).<br />
In sy navorsingstuk meld SJ Lee dat hierdie mans aan Generaal Beyers die berig<br />
gegee het om die kamp aan te val en die ander burgers ook te bevry. Dit is egter nie<br />
waar nie, aangesien die sewe mans die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> op 18 Januarie verlaat en op<br />
24 Januarie eers by die kommando op Malipspoort aangesluit. Generaal beyers het<br />
vroeg in Januarie sy vesting in Malipspoort verlaat om kos en voorraad te gaan soek.<br />
Sy reis na Warmbad en Nylstroom het niks opgelewer nie en hy en veertig burgers het<br />
toe, op pad terug na sy wegkruipplek, die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> by <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> op 23<br />
Januarie aangeval.<br />
Beyers het 150 man uit die Britse kamp bevry, nadat hy vir kampsuperintendent<br />
Tucker en die Britse pers<strong>on</strong>eel vir ‘n nag aangehou het. Die volgende dag het hy ‘n<br />
aanval op <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> probeer, maar dit het skipbreuk gelei aangesien ‘n paar manne<br />
hulle verraai het en die Britte gewaarsky het.<br />
Generaal Beyers se aanval het die Britte laat besef dat die kamp nie behoorlik<br />
beskerm k<strong>on</strong> word nie en die aangehoudenes is eers na Colenso en daarna na<br />
Pinetown verskuif.<br />
Die vroue van die mans wat <strong>on</strong>tsnap het is na die Merebank <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> in<br />
Durban geneem. Die vrouens is met hul kinders in stinkende perdewaens gelaai. Die<br />
reis na Merebank het 7 dae geduur. Die kinders het baie siek geword in die<br />
voortdurende reën. Hulle rantsoene is toe met die helfte verminder.
Bevolkings getalle in die kamp<br />
Volgens die opnames wat die Britte gemaak het, het die kamp se bevolkingsgetal in<br />
Augustus 1901 3,713 bereik. Getalle word aangegee slegs tot Januarie 1902, waarna<br />
die kamp verskuif is. Aangesien enkele sterfgevalle egter nog steeds in Februarie<br />
aangeteken is, word aangeneem dat die kamp eers vroeg in daardie maand ten volle<br />
<strong>on</strong>truim was.<br />
Bevolkings getalle in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g><br />
4000<br />
3000<br />
2000<br />
1000<br />
0<br />
Mei<br />
1901<br />
Jun<br />
1901<br />
Jul<br />
1901<br />
Aug<br />
1901<br />
Sep<br />
1901<br />
Okt<br />
1901<br />
Nov<br />
1901<br />
Des<br />
1901<br />
Na die sluiting van die vredesverdrag van 31 Mei 1902 is die kamp weereens in<br />
gebruik geneem om burgers wat vanaf die krygsgevangenekampe en ander<br />
<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e na hul huise terug gekeer het te huisves. Daar is egter geen<br />
amptelike syfers bekend oor die bevolkingsgetalle gedurende hierdie tydperk nie.<br />
Sterftes in die kamp<br />
Die hoogste getal sterftes wat in een maand voorgekom het was 197 in Augustus,<br />
indien die datums in die naamlys getel word. Die Britse br<strong>on</strong>ne dui 184 sterfgevalle<br />
Sterftes in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> k<strong>on</strong>sentrasiekemp<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
Mei 1901<br />
Jun 1901<br />
Jul 1901<br />
Aug 1901<br />
Sep 1901<br />
Okt 1901<br />
Nov 1901<br />
Jan<br />
1901<br />
vir hierdie maand aan. Die verskil in die getalle aangedui is toeskryfbaar aan die<br />
aantal grafte wat nie in die Britse rekords aangeteken is nie, soos verduidelik in die<br />
afdeling oor <strong>on</strong>aangetekende grafte hier<strong>on</strong>der.<br />
‘n Ontleding van die sterftelys dui ook dat kinders <strong>on</strong>der 16 <strong>on</strong>geveer 80% van die<br />
sterftes uitmaak, terwyl vrouens bo 16 meer as 10% van die sterftes uitmaak. Die<br />
kindersterftekoers van die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> in September was deur<br />
Emily Hobhouse aangedui as 1,212 per duisend per jaar, wat abnormaal hoog was.<br />
Hierdie syfer is byna vier keer so hoog as die syfer van 326 sterftes per duisend per<br />
jaar, wat deur Hobhouse aangedui was as die gemiddeld vir al die kampe in die<br />
Transvaal. Indien die sterftes teen hierdie koers aangehou het, sou die hele<br />
bevolkingsgetal in minder as tien maande uitgewis gewees het. Jacobus Potgieter<br />
meld dat hy tot sestien of sewentien kiste op een dag moes begrawe.<br />
Des 1901<br />
Jan 1902<br />
Fe 1902
‘n Totaal van 49 pers<strong>on</strong>e se adres word aangedui as “Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>”, wat<br />
daarop aandui dat hulle in die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> gebore is en daar gesterf het. 3 Van<br />
hierdie pers<strong>on</strong>e se ouderdom, soos op die lys gemeld, dui egter daarop dat hulle<br />
gebore is voordat die kamp gestig is. Daar was wél predikers en teologiese studente in<br />
die kamp, wat kinders gedoop het. Vyftien pers<strong>on</strong>e is begrawe s<strong>on</strong>der dat hulle<br />
gedoop was.<br />
Die naamlys van sterftes<br />
Die naamlys van sterfgevalle in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> wat hierby ingesluit<br />
is, is opgestel van verskeie br<strong>on</strong>ne. Gedurende die oorlog het die Britte die<br />
sogenaamde “blouboek” opgestel waarin alle statistieke in verband met die<br />
<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e aangeteken was. Ná die oorlog het die Assistent Plaaslike<br />
Magistraat van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, A.C. Hatfield hierdie br<strong>on</strong> gebruik om die naamlys van<br />
sterfgevalle op te stel, wat op 16 Desember 1908 uitgegee is met die geleentheid van<br />
die <strong>on</strong>thulling van die gedenkteken op die begraafplaas deur Generaal C.F. Beyers.<br />
Datums van afsterwe, soos aangedui op die lys wat hierby ingesluit is, is hoofsaaklik<br />
van hierdie br<strong>on</strong> geneem.<br />
In 1972 het S.J. Lee ‘n opname van die grafstene gedoen. Hy het sekere verskille<br />
uitgewys waar die sterfdatums wat op die grafstene voorkom verskil van die datums<br />
op die sterftelys.. Albei datums word op die aangehegte lys aangedui.<br />
Geboortedatums word op die aangehegte lys aangedui slegs waar die datum gevind is<br />
op Lee se opname. Die leser kan egter in die meeste gevalle die geboortedatums by<br />
benadering bereken deur te verwys na die ouderdom van die pers<strong>on</strong>e.<br />
Jacobus Johannes Potgieter was vir ‘n tydperk as krygsgevangene in die<br />
<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> aangehou. Gedurende hierdie tydperk het hy die lyke begrawe en al<br />
die name in sy dagboek aangeteken. Datums van begrafnis, soos op die aangehegte lys<br />
aangedui, is hoofsaaklik vanuit hierdie br<strong>on</strong> geneem. Daar is gevalle waar die<br />
sterfdatum soos aangedui later is as die datum van begrafnis.<br />
Die verklaring vir die verskille tussen die Britse datums en die datums van die ander<br />
br<strong>on</strong>ne is mo<strong>on</strong>tlik dat die Britte somtyds agter geraak het met die administrasie en<br />
sterfte sertifikate is eers na die tyd uitgereik<br />
Die spelling van name en vanne verskil in heelwat gevalle tussen die verskillende<br />
br<strong>on</strong>ne hierbo genoem. Waar mo<strong>on</strong>tlik is die aangehegte lys met inligting van al<br />
hierdie br<strong>on</strong>ne aangevul en spelling van name en vanne gekorrigeer.<br />
Onaangetekende grafte<br />
Verskillende getalle word aangegee vir die totale sterfgetalle in die kamp. Die getal<br />
wat die Britte amptelik in hul blouboek aangeteken het is 631, terwyl die naamlys,<br />
wat in 1908 deur A.C. Hadfield vergelyk is met die register, 657 name insluit. S.J. Lee<br />
het in 1972 ‘n telling van die grafte uitgevoer en tot die slotsom gekom dat die<br />
naamlys van 1908 ook nie volledig is nie. Lee se opname dui die name van 5 pers<strong>on</strong>e<br />
aan wat nie aangeteken is nie, maar hy meld wel dat daar vele ander grafte is wat nie<br />
grafstene gehad het nie, en daarom k<strong>on</strong> hy nie sodanige name insluit nie. Jacobus<br />
Johannes Potgieter, wat ‘n opname van grafte vir die tydperk vanaf 1 Augustus tot 11<br />
Oktober 1901 gemaak het, werp effens lig op sommige van hierdie <strong>on</strong>gemerkte grafte,
en hy dui ook 12 name aan wat nie in die naamlys opgeneem is nie. Die totale<br />
naamlys van sterfgetalle in die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>, soos wat hier aangegee sal word,<br />
bevat dus 674 name. Dit is egter mo<strong>on</strong>tlik dat daar nog ander name ook k<strong>on</strong> wees, wat<br />
nooit opgeteken is nie.<br />
Toe Lee sy opname van grafte in 1972 gemaak het, het hy een graf gevind waar drie<br />
pers<strong>on</strong>e waarskynlik reeds voor die amptelike opening van die kamp saam begrawe is.<br />
Die grafsteen van hierdie graf het aangedui dat die graf behoort aan Oom Koot<br />
Harmse en twee kinders wat op 2 Desember 1899 daar begrawe was.<br />
Hervestiging van die burgers<br />
Nadat die oorlog op 31 Mei 1902 beëindig was, het die Britse regering begin om die<br />
gevangenisse van die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e op hul plase te hervestig. Die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />
<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> is vir hierdie doel weer op 10 Augustus heropen. Die<br />
krygsgevangenisse wat vrygelaat is, was ook na die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> gebring<br />
voordat hulle vry gelaat was. Voordat hulle k<strong>on</strong> gaan, moes hulle egter ‘n dokument<br />
teken waarin hulle trou sweer aan die Britse ryk: “The bearer, JJ Potgieter has been<br />
released from pris<strong>on</strong> of war camp Umbilo <strong>on</strong> signing that he acknowledge terms of<br />
surrender and becomes a British subject.”<br />
Daar was <strong>on</strong>middelik begin met die vrylating van die mense. Baie moes egter nog in<br />
die kamp agter bly totdat alle prosedures afgehandel k<strong>on</strong> word. In Desember 1902<br />
was daar nog steeds 194 mense in die kamp. Weeskinders is na die Irene kamp<br />
gestuur. Die kamp is uiteindelik op 7 Februarie 1903 finaal gesluit verklaar deur die<br />
Britse ryk.<br />
Die kamp ná die oorlog<br />
Na die oorlog het die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>kerkhof die Afrikaners voortdurend herrinner<br />
aan die wreedheid van die oorlog. In 1908 is die kerkhof opgeknap en Generaal<br />
Beyers het ‘n gedenknaald in die kerkhof <strong>on</strong>thul, waarop die volgende woorde<br />
verkyn:<br />
Ter<br />
Gedachtenis<br />
Aan<br />
De 650 Vrouwen en Kinderen<br />
Gestorven<br />
In het C<strong>on</strong>centratie Kamp<br />
Van Mei 1901 tot Feb. 1902<br />
Edele Moeders en Dochters<br />
Zy riepen niet; Zy klaagden niet;<br />
Zy verduurden; Zy lyden;<br />
Zy kwynden weg als was voor de hitte hunner beproevingen;<br />
Zy stierven, maar met de woorde op<br />
de lippen tot man en zo<strong>on</strong> en volk.<br />
“Blyft Getrouw”<br />
Onthuld door Z.ed Gestr. Genl. Beyers<br />
Op 16 Dec. 1908
Die kerhof is in 1938 weer opgeknap en ‘n groot plegtigheid is by die kerhof gehou<br />
om saam te val met die ossewatrek. <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> se kultuurraad het daarna die kerkhof<br />
gereeld versorg, met die hulp van die Voortrekkers wat die gras geskoffel het. Die<br />
grafte is toe met bet<strong>on</strong> versterk en gemerk. Die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>se Feestekommitee het elke<br />
jaar ‘n kranslegging in die kerkhof gehou. Die toestand van die kerkhof het egter met<br />
tyd baie verswak. In 1956 het Raddslid Deetlefs byvoorbeeld die toestand van die<br />
kerhof as “betreurenswaardig” beskryf. Die verswelging van die kamp deur die<br />
stedelike <strong>on</strong>twikkeling was “skrikwekkend”.<br />
In November 1969 het die Stadsraad besluit om die oorskot van die gestorwenes in<br />
die kerkhof op te grawe en in ‘n gesamentlike grafkelder by die Suidelike ingang tot<br />
<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> te begrawe. Hierdie besluit het gou baie kritiek uitgelok en SJ Lee het die<br />
voortou geneem om die herstel en opknapping van die kerhof te bepleit. In Maart<br />
1972 het Lee sy baie volledige verslag gepubliseer, wat die deurslag gegee het tot die<br />
behoud van die kerkhof. In Junie 1973 het die Stadsraad die besluit van 1969 herroep<br />
en om die restourasie aan die Suid-afrikaanse Raad vir Oorlogsgrafte oor te dra.<br />
Vir tien jaar het daar egter niks gebeur aangaande die restourasie van die kerkhof nie.<br />
SJ Lee het die swak toestand van die kerkhof weereens <strong>on</strong>der die mense se aandag<br />
gebring. Die Historiese Komitee het die restourasie van die kamp met erns aangepak<br />
en baie organisasies byeen gebring om verbeterings aan te bring. By die ingang tot die<br />
kerkhof is waardige hekke opgerig, behoorlike omheining is aangebring en ‘n<br />
Gedenkplein is opgerig, waar al die grafstene wat nog bestaande gebly het aangebring<br />
is, saam met ‘n gedenkplaat met die name van die gestorwenes.<br />
Vandag word die kerkhof <strong>on</strong>derhou en goed versorg deur die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>/Polokwane<br />
Plaaslike Oorgangsraad.
Ere rol<br />
1. Paul PJ Vorster van Leydsdorp, ouderdom 12 jaar , Sterf 11 May 1901<br />
2. Elizabeth H Marais nee Bekker van Haenertsburg, ouderdom 23 jaar , Sterf 14 May 1901<br />
3. Naam <strong>on</strong>bekend Marais van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 dae, Sterf 15 May 1901<br />
4. Erasmus Vorster van Leydsdorp, ouderdom 5 maande , Sterf 22 May 1901<br />
5. Frans J Haman van Grootplaats, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 64 jaar , Sterf 22 May 1901<br />
6. Salome M Van Staden van Pienaarsnek, Straaipoort, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 25 May 1901<br />
7. Anna S Muller van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 29 May 1901<br />
8. Catrina W Alberts nee Venter van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 28 jaar , Sterf 04 Jun 1901<br />
9. Maria MP Viviers van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 maande , Sterf 06 Jun 1901<br />
10. Petr<strong>on</strong>ella CA Els van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar 7 maande , Sterf 06 Jun 1901<br />
11. David E Combrink van Mahelaskop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 23 jaar , Sterf 08 Jun 1901<br />
12. Anna J Eloff van Louis Trichardt, ouderdom 7 jaar 6 maande , Sterf 08 Jun 1901<br />
13. Naam <strong>on</strong>bekend Dohl van Mara, ouderdom 2 maande , Sterf 08 Jun 1901<br />
14. George RF Moolman van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 13 jaar 6 maande , Sterf 09 Jun 1901<br />
15. Caterina EF Bosch nee Moolman van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 36 jaar , Sterf 09 Jun 1901<br />
16. Anna ME Oosthuizen van Zandf<strong>on</strong>tein, Matala, ouderdom 17 dae, Sterf 10 Jun 1901<br />
17. Cornelia F De Beer nee Coetzee van Zandf<strong>on</strong>tein, Pretoria, ouderdom 28 jaar , Sterf 11 Jun 1901<br />
18. Gerhardus P Pretorius van Louis Trichardt, ouderdom 13 jaar , Sterf 12 Jun 1901<br />
19. Philippus C Potgieter van Rooipoort, Marabastad, ouderdom 1 jaar , Sterf 12 Jun 1901<br />
20. Naam <strong>on</strong>bekend Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 2 dae, Sterf 12 Jun 1901<br />
21. Johanna S Macd<strong>on</strong>ald van Vrischgewaagd, Houtbosch, ouderdom 3 maande , Sterf 13 Jun 1901<br />
22. Beatrice Badenhorst van Wegraakbosch, Haenertsburg, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 13 Jun 1901<br />
23. Davis HJ Roux van Louis Trichardt, ouderdom 64 jaar , Sterf 14 Jun 1901<br />
24. Le<strong>on</strong>ard J Grobbelaar van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 8 dae, Sterf 14 Jun 1901<br />
25. Annie Opperman nee Nel van Zandf<strong>on</strong>tein, Louis Trichardt, ouderdom 23 jaar , Sterf 15 Jun 1901<br />
26. Stephanus J Combrink van Machelaskop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 25 jaar , Sterf 15 Jun 1901<br />
27. Wilhelmina P De Bruin nee Vorster van Kalkbank, Malitiesland, ouderdom 22 jaar , Sterf 16 Jun 1901<br />
28. Aletta S Olivier van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 jaar , Sterf 16 Jun 1901<br />
29. Gert A Oelofse van Rooigr<strong>on</strong>d, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 44 jaar , Sterf 17 Jun 1901<br />
30. Francina S Botha van Louis Trichardt, ouderdom 18 jaar , Sterf 18 Jun 1901<br />
31. Hester S Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 9 jaar , Sterf 18 Jun 1901<br />
32. Dirk CJ Van Schalkwijk van R<strong>on</strong>debosch, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 19 Jun 1901<br />
33. Partick H Cloete van Louis Trichardt, ouderdom 10 jaar 6 maande , Sterf 19 Jun 1901<br />
34. Peter F Van Greenen van Pretoria, ouderdom 15 jaar , Sterf 19 Jun 1901<br />
35. Andries H Olivier van Bokf<strong>on</strong>tein, Magaliesberg, ouderdom 7 jaar , Sterf 20 Jun 1901<br />
36. Elsie JJ Ther<strong>on</strong> nee Naude van Graskraal, Laeveld, ouderdom 45 jaar , Sterf 20 Jun 1901<br />
37. Hendrina Dockrell van Elandshoek, Buffelsberg, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 20 Jun 1901<br />
38. Carl J Van Schalkwijk van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 5 maande , Sterf 20 Jun 1901<br />
39. Philip VC Vorster van Kalkbank, Malitiesland, ouderdom 10 jaar , Sterf 21 Jun 1901<br />
40. Salomina F De Jager nee Hames van Vlakf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 50 jaar , Sterf 22 Jun 1901<br />
41. David S Van Dyk van Louis Trichardt, ouderdom 3 maande , Sterf 22 Jun 1901<br />
42. Martha L Van Der Berg nee Schutte van Louis Trichardt, ouderdom 37 jaar , Sterf 23 Jun 1901<br />
43. Petrus J Van Rensburg van Doornf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 23 Jun 1901<br />
44. Naam <strong>on</strong>bekend Van Der Gryp van Paardeplaats, Haenertsburg, ouderdom 3 maande , Sterf 24 Jun 1901<br />
45. Aleda A Stolz van Rietvlei, Pretoria, ouderdom 7 jaar , Sterf 23 Jun 1901<br />
46. Frederick C Grobler van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 56 jaar , Sterf 24 Jun 1901<br />
47. Willem TJ Botha van Poortjie, Marabastad, ouderdom 45 jaar , Sterf 25 Jun 1901<br />
48. Cornelius JJ Barkhuizen van Voetpad, Houtbosch, ouderdom 8 dae, Sterf 26 Jun 1901<br />
49. Johannes WP Espach van Louis Trichardt, ouderdom 9 jaar , Sterf 26 Jun 1901<br />
50. Peter A Wademan van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 26 Jun 1901<br />
51. John C Van Staden van Pienaarsnek, Straaipoort, ouderdom 11 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />
52. Frnas JJ Du Preez van Louis Trichardt, ouderdom 73 jaar , Sterf 27 Jun 1901<br />
53. Lizzie, M Venter van Cyferf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />
54. Anna K Krige van Boschkoppies, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />
55. Johanna M Eybers nee Oelofse van Boschkoppies, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 64 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />
56. Dina G Henlen nee Fourie van Langverwacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 72 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />
57. Neeltjie EP Potgieter nee Botha van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 67 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />
58. Gysbert Venter van Dordrecht, Kaapkol<strong>on</strong>ie, ouderdom 21 jaar , Sterf 29 Jun 1901<br />
59. John H Botha van Waterval, Marabastad, ouderdom 50 jaar , Sterf 29 Jun 1901<br />
60. Olof A De Meyer van Louis Trichardt, ouderdom 3 jaar , Sterf 29 Jun 1901<br />
61. Sarel J De Meyer van Louis Trichardt, ouderdom 7 maande , Sterf 29 Jun 1901<br />
62. Paul J Smith van Pretoria, ouderdom 1 maande , Sterf 30 Jun 1901<br />
63. Christiaan Cloete van , Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 02 Jul 1901<br />
64. Martha MDJ Rousseau van Russouw, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 03 Jul 1901<br />
65. Hendrik Van Graan van Roodepoort, Krugersdorp, ouderdom 23 jaar , Sterf 06 Jul 1901<br />
66. Petrus J Scheepers van Vrischverwacht, Laeveld, ouderdom 61 jaar , Sterf 07 Jul 1901<br />
67. Theunis J Van Der Schiff van Sterkstroom, Magatosberg, ouderdom 46 jaar , Sterf 07 Jul 1901<br />
68. Jacobus D Venter van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 dae, Sterf 09 Jul 1901<br />
69. Sesanna M Scholtz nee Viljoen van Roodepoort, Krugersdorp, ouderdom 35 jaar , Sterf 10 Jul 1901
70. Hendrik J Peterse van Klipdam, Rhenosterpoort, ouderdom 7 maande , Sterf 10 Jul 1901<br />
71. Pertus J Jacobs van Waterval, Marabastad, ouderdom 39 jaar , Sterf 11 Jul 1901<br />
72. Christina WE Viljoen van Mapochsland, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 11 Jul 1901<br />
73. Sessana MG Venter van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 9 maande , Sterf 12 Jul 1901<br />
74. Chris JP Appelgrijn van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 12 Jul 1901<br />
75. Gers<strong>on</strong>, B Scholtz van Roodepoort, ouderdom 8 jaar , Sterf 12 Jul 1901<br />
76. Martha, MA Botha van Poortjie, Marabastad, ouderdom 38 jaar , Sterf 13 Jul 1901<br />
77. Theunis L Herbst van Scho<strong>on</strong>gesacht, ouderdom 12 jaar , Sterf 14 Jul 1901<br />
78. Susanna LCM Van Schalkwijk van Louis Trichardt, ouderdom 17 jaar , Sterf 14 Jul 1901<br />
79. Gord<strong>on</strong> M Deetlefs van Houtboschberg, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 18 Jul 1901<br />
80. Annie W Ogilvie van Pilgrims Rest, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 15 Jul 1901<br />
81. Carl CL Erasmus van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar , Sterf 15 Jul 1901<br />
82. Louisa MJ Van Rensburg van Houtboschberg, ouderdom 18 jaar , Sterf 16 Jul 1901<br />
83. Francina E Ferreira van Schoemansdal, Louis Trichardt, ouderdom 52 jaar , Sterf 16 Jul 1901<br />
84. Lucas W Albasini van Matomehoek, Koedoesrivier, ouderdom 7 maande 15 dae, Sterf 16 Jul 1901<br />
85. Elizabeth E Botha van Wakkerstroom, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 17 Jul 1901<br />
86. James N Ogilvie van Pilgrims Rest, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 9 jaar , Sterf 17 Jul 1901<br />
87. Johanna CC De Waal van Vrischgewacht, Marabastad, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 18 Jul 1901<br />
88. Jane J Marse van Rhenosterpoort, ouderdom 7 jaar 6 maande , Sterf 18 Jul 1901<br />
89. Johannes M Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 14 jaar , Sterf 19 Jul 1901<br />
90. Marthinus J Venter van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 63 jaar 6 maande , Sterf 19 Jul 1901<br />
91. Willem JH Bezuidenhout van Rietvlei, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 20 Jul 1901<br />
92. Jacobus P Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 12 jaar , Sterf 20 Jul 1901<br />
93. Cornelius Lus van Haenertsburg, ouderdom 1 jaar 1 maande , Sterf 19 Jul 1901<br />
94. Stephanus M Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 21 Jul 1901<br />
95. Hendrik J Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 20 jaar , Sterf 21 Jul 1901<br />
96. Johannes A Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 14 jaar , Sterf 20 Jul 1901<br />
97. Philip S Jacobs van Nooiensboom, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 21 Jul 1901<br />
98. Magdalena E Venter nee Coetzee van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 64 jaar 9 maande , Sterf 21 Jul<br />
1901<br />
99. Wynand JJ Van Rensburg van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 jaar , Sterf 21 Jul 1901<br />
100. Louis C Reed van Mooihoek, Laeveld, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 21 Jul 1901<br />
101. Elizabeth A Bezuidenhout van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 22 Jul 1901<br />
102. Petrus J De Vaal van Vrischgewach, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 22 Jul 1901<br />
103. Magdalena A Van Rensburg van Rustf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 12 jaar , Sterf 22 Jul 1901<br />
104. Naam <strong>on</strong>bekend Callaghan van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 12 dae, Sterf 23 Jul 1901<br />
105. Peter J De Blanche van Benjamin, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 maande , Sterf 22 Jul 1901<br />
106. Elizabeth Moller van Bittervlei, Rhenosterpoort, ouderdom 18 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />
107. Daniel P Roux van Louis Trichardt, ouderdom 9 maande , Sterf 22 Jul 1901<br />
108. Carl S Du Preez van Basti<strong>on</strong>srust, Malietsiesland, ouderdom 7 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />
109. Susan S Lordan van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />
110. Maria C Grobbelaar van Goodhope, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />
111. Naam <strong>on</strong>bekend Bosch van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande 15 dae, Sterf 23 Jul 1901<br />
112. Willem A Van Niekerk van Drief<strong>on</strong>tein, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 23 Jul 1901<br />
113. Magareta J Van Schalkwijk van Ruigtevlei, Klein Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 20 jaar , Sterf 24 Jul 1901<br />
114. Johanna B Espach van Louis Trichardt, ouderdom 1 maande , Sterf 24 Jul 1901<br />
115. Henry J Mijnhardt van Doornf<strong>on</strong>tein, Johannesburg, ouderdom 17 jaar , Sterf 24 Jul 1901<br />
116. James J Scott van Middaz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />
117. Anna S Dreyer van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 25 Jul 1901<br />
118. Anna C Espach nee Van Zijl van Louis Trichardt, ouderdom 39 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />
119. Sesara ESJ Van Rensburg van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 10 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />
120. Johannes FJ Van Rensburg van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />
121. Helena G Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 15 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />
122. Johan H Macd<strong>on</strong>ald van Rosendal, Laeveld, ouderdom 12 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />
123. Jacoba M Br<strong>on</strong>khorst van Drief<strong>on</strong>tein, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 26 Jul 1901<br />
124. JS Smith nee Beukes van Schoemansdal, Magatosberg, ouderdom 21 jaar , Sterf 26 Jul 1901<br />
125. Theunis Snijman van Turff<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 1 maande , Sterf 26 Jul 1901<br />
126. Magdalena S Erasmus van Enkelbosch, Malietsieland, ouderdom 16 jaar , Sterf 26 Jul 1901<br />
127. Philippus L Van Schalkwijk van Ruigtevlei, Magatosberg, ouderdom 14 jaar , Sterf 26 Jul 1901<br />
128. Hester M Nel van Louis Trichardt, ouderdom 1 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />
129. Rachael CE Olivier van Altijdmooi, Laeveld, ouderdom 7 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />
130. Mathijs J Potgieter van Klipdam, Rhenosterpoort, ouderdom 14 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />
131. Pertrus J Marx van Rhenosterpoort, ouderdom 9 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />
132. Ella Raaths van Haasbult, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 10 maande 15 dae, Sterf 27 Jul 1901<br />
133. Aletta S Potgieter van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 2 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />
134. Johannes J Viljoen van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 11 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />
135. Rudolph A Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />
136. Johan H Olivier van Bloemtuin, Buffelsberg, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 28 Jul 1901<br />
137. Stephanus M Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar 9 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />
138. Hendrietta WJ Dockrell van Elandshoek, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />
139. Peter H Venter van Diggersrest, Laeveld, ouderdom 15 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />
140. Jacoba W Goosen van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 19 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />
141. Marthinus J Botha van Mostertshoek, Noutbosch, ouderdom 8 maande , Sterf 28 Jul 1901<br />
142. Jacoba A De Necker van Benjamin, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />
143. Anna CC Bosch van Sterkstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 28 Jul 1901
144. Dirkje J De Jager nee Cr<strong>on</strong>je van Pisangkop, Laeveld, ouderdom 49 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />
145. Dirk PJ Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />
146. Marthinus J Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />
147. Barend J De Jager van Kalkbank, Rhenosterpoort, ouderdom 10 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />
148. Magdalene C Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 29 Jul 1901<br />
149. Ferdinant P Bezuidenhout van Eschtre, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />
150. Gert vd B Grove van Eschtre, Houtbosch, ouderdom 1 maande 8 dae, Sterf 29 Jul 1901<br />
151. Willem F Lottering van Louis Trichardt, ouderdom 42 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />
152. Jan JP Van Wyk van Insect, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 jaar 6 maande , Sterf 29 Jul 1901<br />
153. Hendrik J Erasmus van Louis Trichardt, ouderdom 22 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
154. Matilda, C Venter van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 6 maande , Sterf 29 Jul 1901<br />
155. Maria S Smith van Dieplaagte, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
156. Jacobus F Promnitz van Houtboschdorp, ouderdom 1 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
157. Rudolph PG Dreyer van Boomplaats, Laeveld, ouderdom 10 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
158. Christiana WE Strijdom nee Viljoen van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 27 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />
159. William A Marx van Zandrivier, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />
160. Erasmus J Oberholzer van Kleinw<strong>on</strong>der, Pienaarsnek, ouderdom 4 jaar 10 maande , Sterf 30 Jul 1901<br />
161. Johan D Dinkelman van Rietpot, Rhenosterpoort, ouderdom 4 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
162. Heila M Botha van Buitenhaagv<strong>on</strong>den, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />
163. Johan H Hugo van Huisbokspuit, Laeveld, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />
164. Adrian J Marais van Matebaskraal, Rhenosterpoort, ouderdom 11 maande , Sterf 30 Jul 1901<br />
165. Johanna HGD Van Schalkwijk van Rightevlei, Magatosberg, ouderdom 8 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
166. Isabella W Van Niekerk van Houtbosch, ouderdom 6 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />
167. Dederick J Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 52 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
168. Anna M Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 15 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />
169. Cornelia F Erasmus van Laeveld, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 30 Jul 1901<br />
170. Martha L Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />
171. Cornelia F De Vaal van Vrischgewag, Laeveld, ouderdom 11 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />
172. Susanna PR Botha van Huisbokspuit, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />
173. Martha C Van Der Merwe van Waterval, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />
174. Gertruida H Swart van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />
175. Catrina C Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />
176. Jacobus JH Esterhuizen van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />
177. David J De Vaal van Vrischgewag, Marabastad, ouderdom 5 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />
178. Johanna S De Meyer van Roodeput, Rhenosterpoort, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />
179. Cornelus L Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 18 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />
180. Sarel L De Fortier van Vaalpunt, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 10 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />
181. John J Visser van Pisangkop, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />
182. Albertus Seegers van Rietpot, Rhenosterpoort, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />
183. Johannes G Venter van Klipspruit, Houtbosch, ouderdom 11 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />
184. Helena C Lottering van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />
185. Marthinus J Venter van Weltevreden, Rhenosterpoort, ouderdom 6 jaar , Sterf 02 Aug 1901<br />
186. Hendrik LJ Br<strong>on</strong>khorst van Welgev<strong>on</strong>den, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />
187. Marthinus W Van Wyk van Insect, Laeveld, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />
188. Johannes Smith van Verzeerken, Magobaland, ouderdom 2 maande 15 dae, Sterf 02 Aug 1901<br />
189. Hermina Catrina Steyn van Magobaberg, ouderdom 11 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
190. Jacobus N Appelgrijn van Middaz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 32 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
191. Martha MJ Smith nee Jacobs van Rietf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 26 jaar , Sterf 02 Aug 1901<br />
192. Anna CE OR ACAM Du Preez van Sterkstroom, Magatoberg, ouderdom 11 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />
193. Susanna J Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
194. Pieter C Venter van Mooif<strong>on</strong>tein, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
195. Aletta S Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
196. William O'Leary van Rhenosterpoort, ouderdom 57 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
197. Theodorus A Appelgrijn van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 maande , Sterf 03 Aug 1901<br />
198. Johan Johannes P Brummer van Tierkloof, Laeveld, ouderdom 13 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
199. Cornelis J Van Rensburg van Doornf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 1 jaar 7 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />
200. Christina CM Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 03 Aug 1901<br />
201. Martha C Lottering van Kalkhout, Pitersburg, ouderdom 10 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
202. Andries H Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
203. Izak Van Der Merwe van Waterval, Buffelsberg, ouderdom 17 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
204. Anna Viljoen van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 3 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />
205. Hendrik W Botha van Hansf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
206. Carolina MA Nel van Luxm<strong>on</strong>dy, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
207. Dorothea C Rutven van Grijsappel, Laeveld, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />
208. Hendrik C De Vaal van Vrischgewaagd, Marabastad, ouderdom 6 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
209. Martha MM Verster van Doornspruit, Klein Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 05 Aug 1901<br />
210. Peter J Collins van R<strong>on</strong>def<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />
211. Cornelia JF Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 10 jaar 6 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />
212. Anna S Smith van Rietf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 6 jaar 6 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />
213. Nicolas J Grobler van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 18 dae, Sterf 05 Aug 1901<br />
214. Frans Petrus Van Wyk van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
215. Maria M Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 11 maande , Sterf 05 Aug 1901<br />
216. Francina M Potgieter nee Degeven van Rooipoort, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
217. Anna MM Richard nee Rabi van Louis Trichardt, ouderdom 51 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
218. Dirk JJ Suube van Lotsgr<strong>on</strong>d, Haenertsburg, ouderdom 1 jaar 1 maande , Sterf 04 Aug 1901
219. Petrus J Dreyer van Boomplaats, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />
220. Gide<strong>on</strong> A Olivier van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 05 Aug 1901<br />
221. Zacharias J J<strong>on</strong>ker van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 8 jaar , Sterf 05 Aug 1901<br />
222. Marageretha GL Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 9 jaar , Sterf 05 Aug 1901<br />
223. Josef H Kelder van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 06 Aug 1901<br />
224. Theodorus E Botha van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 11 jaar , Sterf 05 Aug 1901<br />
225. Johannes Matys Roux van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
226. Dirk J Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
227. Carl H Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 7 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
228. Frantz Fehrns van Haenertsburg, ouderdom 11 maande , Sterf 07 Aug 1901<br />
229. Maria J Dockrell van Elandshoek, Laeveld, ouderdom 9 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
230. Hester D Olivier nee De Jager van Vlakf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 19 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
231. Frederick J Macd<strong>on</strong>ald van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 7 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
232. Stoffelina S Moller van Bittervlei, Rhenosterpoort, ouderdom 14 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
233. Anna JC Strijdom van Kalkf<strong>on</strong>tein, Rhenosterpoort, ouderdom 5 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />
234. Maria Fransiena Hattingh van Boschhoek, Laeveld, ouderdom 11 jaar , Sterf 08 Aug 1901<br />
235. Willem Hendrik S Stroebel van Tierkloof, Laeveld, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />
236. Frederick GA Wolmarans van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />
237. James Van Wyk van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />
238. Louisa D Adendorff van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />
239. Isabella W Van Niekerk nee Botha van Haenertsburg, ouderdom 27 jaar , Sterf 08 Aug 1901<br />
240. Frederick W Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 08 Aug 1901<br />
241. Naam <strong>on</strong>bekend Du Plessis van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 dae, Sterf 09 Aug 1901<br />
242. Carl Nefki van Mooif<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 13 jaar , Sterf 09 Aug 1901<br />
243. Maria Lydia Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 09 Aug 1901<br />
244. Willem T Botha van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 09 Aug 1901<br />
245. Jacobus HC Lus van Haenertsburg, ouderdom 4 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
246. Hester Jacoba Venter van Flipspruit, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
247. Johannes Arnoldus Breedt van Kleingenoeg, Pienaarsnek, ouderdom 8 maande , Sterf 10 Aug 1901<br />
248. Cornelia M Bosch van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 3 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
249. Elsie M Duvenhage van Deput, Rhenosterpoort, ouderdom 23 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
250. Susara M Rutven van Grijsappel, Laeveld, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 10 Aug 1901<br />
251. Catarina Willemiena Stroebel van Tierkloof, Laeveld, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />
252. Francois BR Lotrie van Geen vaste adres, ouderdom 19 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
253. Gert Johannes Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 18 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
254. Susana CW Kelder van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />
255. Johannes PH Botha van Boschkloof, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 13 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
256. Grace T Smith van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 13 dae, Sterf 11 Aug 1901<br />
257. Christoffel J Bosch van Pisangkop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 34 jaar , Sterf 11 Aug 1901<br />
258. Lourens F Van Greunen van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />
259. Johannes PH Snijder van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 11 Aug 1901<br />
260. Philip R Botha van Nooienstroom, ouderdom 8 jaar , Sterf 11 Aug 1901<br />
261. John Barcley van Leydsdorp, ouderdom 7 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />
262. Patrick H Venter van Louis Trichardt, ouderdom 11 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
263. John D Wentzell van Kortf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 12 Aug 1901<br />
264. Cornelis J Bezuidenhout van Rietkolk, Marabastad, ouderdom 5 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
265. Johannes Hendrik Van Wyk van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 12 Aug 1901<br />
266. Thomas Cumming van Broedersdraai, Houtbosch, ouderdom 49 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />
267. Sannah Grobler nee Duvenhage van Cyferkuil, Rhenosterpoort, ouderdom 27 jaar , Sterf 12 Aug 1901<br />
268. Johannes F Petzer van Klerksdorp, ouderdom 1 jaar 5 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
269. Maria Magdalene Botha van Boschhoek, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
270. Gertrina Janitta J Van Wyk van Leydsdorp, ouderdom 4 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />
271. Susanna C Collins van R<strong>on</strong>def<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 5 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
272. John Johannes P Botha van Waterval, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 7 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
273. Adolph Buys van Mara, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
274. Alwijn PB Bottman van Kortani, Laeveld, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />
275. Willem M Van Niekerk van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />
276. Jacobus M Dames van Sterkspruit, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 13 Aug 1901<br />
277. Gert Cornelis Botha van Gemsbokspruit, Houtbosch, ouderdom 8 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />
278. Cornelia EA Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 1 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />
279. Maria ME Alberts van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />
280. Barent J Strydom van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 13 Aug 1901<br />
281. Petr<strong>on</strong>ella D Bezuidenhout van Rietkolk, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />
282. Johan Dawid Voster van Platrand, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 18 Aug 1901<br />
283. Catrina Magrieta Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 9 jaar , Sterf 15 Aug 1901<br />
284. Philip Cornelis Duvenhage van Louis Trichardt, ouderdom 11 jaar , Sterf 14 Aug 1901<br />
285. Peter George Muller van Afenshoek, Laeveld, ouderdom 9 jaar , Sterf 15 Aug 1901<br />
286. Jacoba Fiendriekie Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 15 Aug 1901<br />
287. John H Louis Venter van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 15 Aug 1901<br />
288. Freddie Bekker van Mara, ouderdom 6 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />
289. Aletta S Welcome van Mara, ouderdom 1 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />
290. Anna SM De Necker nee Van Wijk van Louis Trichardt, ouderdom 46 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />
291. Pieter Johannes Potgieter van Wakkerstroom, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />
292. Zacharias Johannes Harmsen van Rietf<strong>on</strong>tein, Bloedrivier, ouderdom 5 jaar , Sterf 17 Aug 1901<br />
293. George Botha van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 15 jaar , Sterf 16 Aug 1901
294. Hendry R Collins van Luinsklip, Houtbosch, ouderdom 2 jaar 8 maande , Sterf 17 Aug 1901<br />
295. Anth<strong>on</strong>y M Rousseau van Rossouw, Laeveld, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 18 Aug 1901<br />
296. Petr<strong>on</strong>ella E Van Schalkwijk van Rautenberg, Laeveld, ouderdom 4 jaar 10 maande , Sterf 18 Aug 1901<br />
297. Willem A Grobler van Pisanghoek, Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar , Sterf 17 Aug 1901<br />
298. Hendrik Willem Alberts van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 7 maande , Sterf 19 Aug 1901<br />
299. Philip L Van Niekerk van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar , Sterf 19 Aug 1901<br />
300. Naam <strong>on</strong>bekend Grobler van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 dae, Sterf 19 Aug 1901<br />
301. Glandina M Van Jaarsveld van Lotsgr<strong>on</strong>d, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 19 Aug 1901<br />
302. Anna D Jacomiena Lombaard van Klipspruit, Haenertsburg, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 19 Aug 1901<br />
303. John George Duvenhage van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 19 Aug 1901<br />
304. Johannes A Wentzel van Kortf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 1 jaar 10 maande , Sterf 20 Aug 1901<br />
305. Maria Johanna Botha nee Minaar van Leeuwf<strong>on</strong>tein, Pretoria, ouderdom 76 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />
306. Frans Jacobus Viljoen van Louis Trichardt, ouderdom 46 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />
307. Pieter Daniel Du Preez Roux van Magatosland, ouderdom 6 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />
308. HLL Van Der Berg van Poortjie, Marabastad, ouderdom 79 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />
309. Isabella Eliesabetha Du Preez van Bergplaats, Houitbosch, ouderdom 8 maande , Sterf 21 Aug 1901<br />
310. Maria JM Dockrell nee Vorster van Elandshoek, Laeveld, ouderdom 27 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />
311. Petrus (Pieter) Johannes Bosch van Louis Trichardt, ouderdom 4 jaar , Sterf 21 Aug 1901<br />
312. Johannes (Jan) George Cloete van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 5 jaar , Sterf 21 Aug 1901<br />
313. Christiana M J<strong>on</strong>es van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 dae, Sterf 21 Aug 1901<br />
314. Frederick Hendrik Gerhardus Hefer van Marabastad, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
315. Daniel Jacobus Pieterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 12 jaar , Sterf 22 Aug 1901<br />
316. Abraham J Viviers van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
317. Jacobus Johannes C Van Wyk van Onbekend, ouderdom , Sterf 22 Aug 1901<br />
318. Willem Adolph Faurie van Matebaskraal, Rhenosterpoort, ouderdom 10 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
319. Louis JC Alberts van Haenertsburg, ouderdom 1 jaar 7 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
320. Cornelia FH Knoetze van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 15 jaar 3 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
321. Petrus Philipus Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
322. Magdalena Roux van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 22 Aug 1901<br />
323. Hermanus (Gebertus) Lombard van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 4 jaar 6 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />
324. Nella T (Janleta) Lottering van Macabiesberg, Krokkedilrivier, ouderdom 32 jaar , Sterf 22 Aug 1901<br />
325. Petrus Buys van Mara, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 23 Aug 1901<br />
326. Petrus (Pieter) Willem Wentzel van Zwartkopjes, Laeveld, ouderdom 7 jaar , Sterf 23 Aug 1901<br />
327. Elizabeth Maria Harper van Geen vaste adres, ouderdom 14 jaar 6 maande , Sterf 24 Aug 1901<br />
328. Philippus C Eloff van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar , Sterf 24 Aug 1901<br />
329. Cornelius H Vercueil van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 24 Aug 1901<br />
330. Frans Petrus Viviers van Sterkf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 24 Aug 1901<br />
331. Cecilia A Du Toit van Wood River, Rhenosterpoort, ouderdom 4 jaar , Sterf 24 Aug 1901<br />
332. Walter McQ Asht<strong>on</strong> van Uitkijk, Laeveld, ouderdom 6 jaar , Sterf 24 Aug 1901<br />
333. Sina M Mitchell van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 25 Aug 1901<br />
334. Hendrika F Peters van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 25 Aug 1901<br />
335. Abrahamma C Viljoen van Weltevrede, Laeveld, ouderdom 17 jaar , Sterf 25 Aug 1901<br />
336. Frederick C Du Preez van Malietiesland, ouderdom 5 jaar , Sterf 26 Aug 1901<br />
337. Lawrens AS Du Plessis van Waterval, Marabastad, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 26 Aug 1901<br />
338. John J Du Toit van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 13 dae, Sterf 25 Aug 1901<br />
339. Andries PJ Lombaard van Haenertsburg, ouderdom 11 maande 15 dae, Sterf 25 Aug 1901<br />
340. Albertus SJ Van Jaarsveld van Haenertsburg, ouderdom 4 jaar , Sterf 25 Aug 1901<br />
341. Adriana C (Driena ) Bezuidenhout van Rietkolk, Marabastad, ouderdom 4 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />
342. Jan George Devenaar van Geluk, Magatosberg, ouderdom 37 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />
343. Christina HJ Wademan nee Devenaar van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 20 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />
344. Ana M Potgieter van Zandf<strong>on</strong>tein, Louis Trichardt, ouderdom 15 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />
345. Maria Willemiena C Brummer van Haenertsburg, ouderdom 1 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />
346. Petrus Johannes Snijman van Doornkraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar 3 maande , Sterf 28 Aug 1901<br />
347. Hester Maria Venter nee Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 30 jaar , Sterf 28 Aug 1901<br />
348. Barent J Olivier van Nooif<strong>on</strong>tein, Buffelsberg, ouderdom 5 jaar 8 maande , Sterf 27 Aug 1901<br />
349. Hester SL Beukes van Haenertsburg, ouderdom 9 maande , Sterf 27 Aug 1901<br />
350. Johannes H De Beer van Fredericksdal, Laeveld, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 27 Aug 1901<br />
351. Elisabetha M Van Wyk van Weltevrede, Houtbosch, ouderdom 7 jaar , Sterf 28 Aug 1901<br />
352. Johannes P Breedt van Klein genoeg, Pienaarsnek, ouderdom 3 jaar , Sterf 29 Aug 1901<br />
353. Cornelus Johannes F Bremmer van Stampblokf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 29 Aug<br />
1901<br />
354. Alwijn PB Snijman van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 3 maande , Sterf 29 Aug 1901<br />
355. Jeremiah Richards van Louis Trichardt, ouderdom 48 jaar , Sterf 29 Aug 1901<br />
356. Sannie C Potgieter van Doornhoek, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar 7 maande , Sterf 28 Aug 1901<br />
357. Francina G Macd<strong>on</strong>ald van Rosendal, Houtbosch, ouderdom 9 maande 15 dae, Sterf 30 Aug 1901<br />
358. Jacoba J Grobler van Cyferkuil, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 30 Aug 1901<br />
359. Susana JC Venter van Kalabasf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 31 Aug 1901<br />
360. Martha MM Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 6 jaar , Sterf 31 Aug 1901<br />
361. Louis M Combrinck van Spel<strong>on</strong>kwater, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 31 Aug 1901<br />
362. Willem A Botha van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 31 Aug 1901<br />
363. Willem A Marais van Matebaskraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 6 maande , Sterf 31 Aug 1901<br />
364. John N Bosch van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 8 jaar , Sterf 01 Sep 1901<br />
365. Willem J Snebbe van Haenertsburg, ouderdom 6 jaar , Sterf 01 Sep 1901<br />
366. Franz Eloff van Waterval, Magatosberg, ouderdom 5 maande , Sterf 01 Sep 1901<br />
367. Jacobus M Viljoen van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 7 jaar 10 maande , Sterf 01 Sep 1901
368. Gerhardus P Brits van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 02 Sep 1901<br />
369. Daniel JH Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 02 Sep 1901<br />
370. Gerhardus Devenaar van Louis Trichardt, ouderdom 14 jaar , Sterf 02 Sep 1901<br />
371. David S Grobler van Pisangkop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar 8 maande , Sterf 02 Sep 1901<br />
372. Carl FP Schuardt van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 7 jaar 6 maande , Sterf 02 Sep 1901<br />
373. Mara SE Lotz van Haenertsburg, ouderdom 16 jaar , Sterf 03 Sep 1901<br />
374. Jacoba JW Schaap van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar 3 maande , Sterf 03 Sep 1901<br />
375. Alwyn PB Naude van Christiaansrust, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 03 Sep 1901<br />
376. Janetta H Groblaar van Tafelklip, Houtbosch, ouderdom 13 jaar , Sterf 04 Sep 1901<br />
377. Appel CF Ternooy van Houtbosdorp, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 04 Sep 1901<br />
378. Johanna S Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 16 jaar , Sterf 03 Sep 1901<br />
379. Philip S Jacobs van Cyferkuil, Rhenosterpoort, ouderdom 4 jaar , Sterf 04 Sep 1901<br />
380. C<strong>on</strong>rad J Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 05 Sep 1901<br />
381. Bertha M Grobler van Rhenosterpoort, ouderdom 1 maande 14 dae, Sterf 05 Sep 1901<br />
382. Hendrik AP De Bruin van Hartebeesf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 7 maande , Sterf 05 Sep 1901<br />
383. Johanna PM Potgieter nee Booysen van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 20 jaar , Sterf 05 Sep 1901<br />
384. Alwyn Petrus J Boltman van Kortani, Laeveld, ouderdom 2 jaar 3 maande , Sterf 05 Sep 1901<br />
385. Hester M Venter van Kleinf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 10 jaar , Sterf 05 Sep 1901<br />
386. Aletta LE Van Wyk van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 16 jaar , Sterf 06 Sep 1901<br />
387. Christiaan L Viviers van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 06 Sep 1901<br />
388. Magartha JM Viljoen van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 06 Sep 1901<br />
389. Louis Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 jaar , Sterf 06 Sep 1901<br />
390. Florence Schleichter van Haenertsburg, ouderdom 16 jaar , Sterf 07 Sep 1901<br />
391. Alida A Van Rooyen van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 7 maande 15 dae, Sterf 07 Sep 1901<br />
392. Anna CM Jansen van Chaniespoort East, ouderdom 8 maande , Sterf 07 Sep 1901<br />
393. Hendrik J Du Toit van Woodriver, Rhernosterpoort, ouderdom 5 jaar , Sterf 08 Sep 1901<br />
394. Jacobus C Van Zyl van Bloemtuin, Rhenosterpoort, ouderdom 11 maande 15 dae, Sterf 07 Sep 1901<br />
395. David HJ Roux van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 08 Sep 1901<br />
396. Amercusia Cornelia Lotz van Haenertsburg, ouderdom 3 jaar 9 maande , Sterf 07 Sep 1901<br />
397. Hester J Kloppers van Doornspruit, Klein Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 maande , Sterf 07 Sep 1901<br />
398. Joachim PJ Van Rensburg van Kleinf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 maande , Sterf 08 Sep 1901<br />
399. Pieter JL Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 maande , Sterf 08 Sep 1901<br />
400. Barbara J Grobler van Grobler, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 10 Sep 1901<br />
401. David HJ Van Der Lith van Louis Trichardt, ouderdom 57 jaar , Sterf 09 Sep 1901<br />
402. Daniel J Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 jaar , Sterf 10 Sep 1901<br />
403. Sesarah E Bosch van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 11 jaar 9 maande , Sterf 10 Sep 1901<br />
404. Neeltjie EP Botha nee Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 35 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />
405. Alida S Roos van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande 19 dae, Sterf 12 Sep 1901<br />
406. Alida H Schleesher van Haenertsburg, ouderdom 19 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />
407. Hester M Combrinck van Spel<strong>on</strong>kwater, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 18 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />
408. Aletta Sophia Olivier van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />
409. Sybrandt C De Fortier van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 10 dae, Sterf 12 Sep 1901<br />
410. Stephanus AC Peterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />
411. Ragel CW Duvenhage van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 jaar , Sterf 13 Sep 1901<br />
412. Patric H Cloete van Louis Trichardt, ouderdom 14 jaar , Sterf 13 Sep 1901<br />
413. Willemiena Raaths van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 dae, Sterf 11 Sep 1901<br />
414. Maria J Swanepoel van Drief<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 14 Sep 1901<br />
415. Matheus J Pieterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 13 Sep 1901<br />
416. Johanna Maria Cloete nee Pijpers van Louis Trichardt, ouderdom 31 jaar , Sterf 15 Sep 1901<br />
417. Pieter B Cloete van Louis Trichardt, ouderdom 3 maande , Sterf 16 Sep 1901<br />
418. Charles M Wienand van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 16 Sep 1901<br />
419. Nicholaas J Wienand van Haenertsburg, ouderdom 8 maande , Sterf 16 Sep 1901<br />
420. Carolina Botha nee Whittaker van Louis Trichardt, ouderdom 28 jaar , Sterf 25 Sep 1901<br />
421. John Botha van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 4 dae, Sterf 16 Sep 1901<br />
422. Maria PJ Botha nee Botha van Boschkloof, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 57 jaar , Sterf 16 Sep 1901<br />
423. Hendrina Maria Pieterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 17 Sep 1901<br />
424. Hendrik J De Bruine van Kalkbank, Rhenosterpoort, ouderdom 3 jaar , Sterf <strong>on</strong>g. 17 Oct 1901<br />
425. Neeltjie FP Botha van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 15 jaar , Sterf 17 Sep 1901<br />
426. Paulus Jacobus Roos van Palmietf<strong>on</strong>tein, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar , Sterf 18 Sep 1901<br />
427. Daniel J Venter van Burgherkamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar , Sterf 18 Sep 1901<br />
428. Jacobus F Steyn van Hakdoorndraai, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar , Sterf 19 Sep 1901<br />
429. Abel J Schoeman van Louis Trichardt, ouderdom 16 jaar , Sterf 19 Sep 1901<br />
430. Hendrik JJ Venter van Malitsisland, ouderdom 7 jaar 10 maande , Sterf 20 Sep 1901<br />
431. Theunis J Du Plessis van Waterval, Marabastad, ouderdom 9 maande , Sterf 21 Sep 1901<br />
432. Johannes H Boshof van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande 15 dae, Sterf 22 Sep 1901<br />
433. Louw G Botha van Louis Trichardt, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 23 Sep 1901<br />
434. Joseph CL Botha van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 23 Sep 1901<br />
435. Piet Buys van Mara, ouderdom 35 jaar , Sterf 23 Sep 1901<br />
436. Petrus J Alberts van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 23 Sep 1901<br />
437. Johanna HM Foort nee Muller van Louis Trichardt, ouderdom 53 jaar , Sterf 23 Sep 1901<br />
438. Johan (of John) Lotz van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande 3 dae, Sterf 24 Sep 1901<br />
439. Pieter S Grobler van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 23 Sep 1901<br />
440. Martha MM Venter van Zevenf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar 8 maande , Sterf 25 Sep 1901<br />
441. Cornelius S Beukes van Grijsappel, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 25 Sep 1901<br />
442. Maria J Dreyer van Louis Trichardt, ouderdom 8 jaar , Sterf 25 Sep 1901
443. Johannes S Smith van Pretoria, ouderdom 2 maande , Sterf 26 Sep 1901<br />
444. Maria L Walkenshaw van Aleengenoeg, Marabastad, ouderdom 6 jaar , Sterf 27 Sep 1901<br />
445. Eliza J Van Der Merwe van Waterval, Buffelsberg, ouderdom 3 jaar , Sterf 27 Sep 1901<br />
446. Aletta Sophia Potgieter van Doornspruit, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 maande , Sterf 27 Sep 1901<br />
447. Jacobus L Burman van Doornkraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 jaar , Sterf 27 Sep 1901<br />
448. Jacomina E Van Der Lith van Het Recht, Buffelsberg, ouderdom 52 jaar , Sterf 28 Sep 1901<br />
449. Johanna C Nel van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande , Sterf 30 Sep 1901<br />
450. Hester MA Viljoen van Platrand, Laeveld, ouderdom 2 jaar 4 maande , Sterf 30 Sep 1901<br />
451. Marthinus J Helder van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 55 jaar , Sterf 01 Oct 1901<br />
452. Maria aS E Venter nee Rensburg van Kleinf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 58 jaar , Sterf 01 Oct 1901<br />
453. Sannah Buys van Mara, ouderdom 1 jaar , Sterf 02 Oct 1901<br />
454. Martha Venter nee Van Wijk van Maletzisland, ouderdom 35 jaar , Sterf 03 Oct 1901<br />
455. Sesarah M Strydom van W<strong>on</strong>derboom, Pretoria, ouderdom 9 jaar , Sterf 04 Oct 1901<br />
456. Anna EC Nayer van Masheitiesberg, Laeveld, ouderdom 10 maande , Sterf 04 Oct 1901<br />
457. Catrina F Peters nee Combrinck van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 29 jaar , Sterf 03 Oct 1901<br />
458. Hester C Venter nee Potgieter van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 33 jaar , Sterf 04 Oct 1901<br />
459. Catrina E Schutte van Letabadrif, Laeveld, ouderdom 7 maande , Sterf 05 Oct 1901<br />
460. Naam <strong>on</strong>bekend Obeet van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande 21 dae, Sterf 07 Oct 1901<br />
461. Andries A Van Der Schijf van Louis Trichardt, ouderdom 9 jaar , Sterf 06 Oct 1901<br />
462. Francis Joubert van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande , Sterf 07 Oct 1901<br />
463. Anna Roos van Spitzkop, Rhenosterpoort, ouderdom 4 maande , Sterf 07 Oct 1901<br />
464. MJ Petzer van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 08 Oct 1901<br />
465. Rosalinda Hefer van Marabastad, ouderdom 9 maande , Sterf 09 Oct 1901<br />
466. Mattijs J Botha van Weltevrede, Rhenosterpoort, ouderdom 16 jaar , Sterf 09 Oct 1901<br />
467. John Hofmeyer van Goedgedacht, Rhenosterpoort, ouderdom 33 jaar , Sterf 10 Oct 1901<br />
468. Marthina JJ Du Preez nee Degenaar van Basti<strong>on</strong>srust, Rhenosterpoort, ouderdom 23 jaar , Sterf 10 Oct 1901<br />
469. Louisa SM Van Der Walt van Bloedrivier, Marabastad, ouderdom 44 jaar , Sterf 12 Oct 1901<br />
470. Anna C Botha nee Fetzgerald van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 33 jaar , Sterf 12 Oct 1901<br />
471. Catherina M Vorster nee Br<strong>on</strong>khorst van Nooitgedacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 35 jaar , Sterf 13 Oct 1901<br />
472. Hester JCC Grobbelaar van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 13 Oct 1901<br />
473. Petr<strong>on</strong>ella M Van Schalkwijk van Rautenberg, Laeveld, ouderdom 10 jaar , Sterf 13 Oct 1901<br />
474. Jacobus P Kriel van Kalkbank, Maletzisland, ouderdom 4 maande 15 dae, Sterf 14 Oct 1901<br />
475. Hendrina J Van Der Walt van Bloedrivier, Marabastad, ouderdom 30 jaar , Sterf 15 Oct 1901<br />
476. Anna C De Beer van Exatre, Houtbosch, ouderdom 10 maande , Sterf 15 Oct 1901<br />
477. Andries H Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 11 maande , Sterf 16 Oct 1901<br />
478. Philip LV Nel van Ingomst, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 7 maande , Sterf 16 Oct 1901<br />
479. Louis J Nel van Zoetf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 17 jaar , Sterf 16 Oct 1901<br />
480. Bekker van Zoetf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 7 maande , Sterf 16 Oct 1901<br />
481. Maria P Appelgrijn van Boschkloof, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 17 Oct 1901<br />
482. Adrian Vis van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 41 jaar , Sterf 17 Oct 1901<br />
483. Maria M Smith van Schilderkranz, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 18 Oct 1901<br />
484. Johanna A Kruger van Turff<strong>on</strong>tein, Hollandsdrift, ouderdom 6 maande , Sterf 18 Oct 1901<br />
485. Johannes H Bosch van Pisangkop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 19 Oct 1901<br />
486. David J Peterse van Magatosberg, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 25 jaar , Sterf 21 Oct 1901<br />
487. Chrisina H Stemsman van Bloemf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 21 Oct 1901<br />
488. Anna C Brink van Brinksrust, Rhenosterpoort, ouderdom 4 maande , Sterf 22 Oct 1901<br />
489. Catrina, F J<strong>on</strong>es van Goedehoop, Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 22 Oct 1901<br />
490. Anna S Vorster van Mashutesberg, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 23 Oct 1901<br />
491. Wilhelmina P Grobler nee Du Preez van Schoemansdal, Louis Trichardt, ouderdom 63 jaar , Sterf 23 Oct 1901<br />
492. Magtild M Slabberts van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 24 Oct 1901<br />
493. Willem Strydom van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 4 jaar 11 maande , Sterf 24 Oct 1901<br />
494. Benjamin Knight van Mara, ouderdom 4 jaar , Sterf 24 Oct 1901<br />
495. Duurs Buys van Mara, ouderdom 13 jaar , Sterf 25 Oct 1901<br />
496. Jacobus van Mara, ouderdom 2 jaar , Sterf 26 Oct 1901<br />
497. Hendrina W Venter van Voetpad, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 26 Oct 1901<br />
498. Hester JJ Grobbelaar nee Botha van Louis Trichardt, ouderdom 27 jaar , Sterf 27 Oct 1901<br />
499. Josephus JJ Van Rensburg van Rustf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 16 jaar , Sterf 28 Oct 1901<br />
500. Cornelia JGJ Vorster van Nooitgedacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 5 maande , Sterf 28 Oct 1901<br />
501. Johanna H Jacobs van Geluk, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 11 jaar , Sterf 30 Oct 1901<br />
502. Anna M Schoeman van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 4 maande , Sterf 31 Oct 1901<br />
503. Gert Andries Oelofse van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande 14 dae, Sterf 03 Nov 1901<br />
504. Gesie Buys van Mara, ouderdom 60 jaar , Sterf 04 Nov 1901<br />
505. Johannes Hendrik L Voster van Nooitgedacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 jaar , Sterf 05 Nov 1901<br />
506. Cornelia Elisabeth Steyn van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 5 maande , Sterf 05 Nov 1901<br />
507. Jacobus Armans H Colyn van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 06 Nov 1901<br />
508. Catrina R Oosthuizen nee Voslouw van Lodewyksvlei, Rhenosterpoort, ouderdom 77 jaar , Sterf 07 Nov 1901<br />
509. Rudolph Philip Page van Nooiensboom, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 07 Nov 1901<br />
510. Jacobus Adriaan Marais van Matebaskraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 8 jaar , Sterf 07 Nov 1901<br />
511. Francina Susara E Ferus van Rietf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 08 Nov 1901<br />
512. Jacob Pieter D Gruudleugh van Haenertsburg, ouderdom 4 jaar , Sterf 08 Nov 1901<br />
513. Magdalena MAH Olivier van Bloemf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 08 Nov 1901<br />
514. Cornelia F De Beer van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom , Sterf 08 Nov 1901<br />
515. Michaal Andries Venter van Voetpad, Houtbosch, ouderdom 7 maande , Sterf 09 Nov 1901<br />
516. Susanna MAA Schnell nee Harmisun van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 26 jaar , Sterf 10 Nov 1901<br />
517. Jacobus F De Beer van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 27 jaar , Sterf 10 Nov 1901
518. Maria De Beer nee Fetzgerald van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 27 jaar , Sterf 10 Nov 1901<br />
519. Gottfried J Lombaard van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 8 jaar , Sterf 11 Nov 1901<br />
520. Petr<strong>on</strong>ella Susara C Botes nee Venter van Onverwacht, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 38 jaar , Sterf 10 Nov 1901<br />
521. A De La Rey, Sterf <strong>on</strong>g. 03 Aug 1901<br />
522. Anamagrieta De Jager, Sterf <strong>on</strong>g. 04 Aug 1901<br />
523. Anna Sophia Smith, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Aug 1901<br />
524. Frans Visser, Sterf <strong>on</strong>g. 07 Aug 1901<br />
525. M (or HD) Olivier, Sterf <strong>on</strong>g. 08 Aug 1901<br />
526. Naam <strong>on</strong>bekend Combrink, Sterf <strong>on</strong>g. 11 Aug 1901<br />
527. Jacobus Pertus Botha, Sterf <strong>on</strong>g. 11 Aug 1901<br />
528. Roedolf Toerien, Sterf <strong>on</strong>g. 11 Aug 1901<br />
529. Alwyn Petrus Holdman, Sterf <strong>on</strong>g. 13 Aug 1901<br />
530. J Grobler, Sterf <strong>on</strong>g. 13 Aug 1901<br />
531. Naam <strong>on</strong>bekend Grobler, Sterf <strong>on</strong>g. 03 Sep 1901<br />
532. (C) Lus, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Sep 1901<br />
533. Hendrik W Du Preez, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Sep 1901<br />
534. Maria Rautenbach, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Sep 1901<br />
535. Naam <strong>on</strong>bekend Grobler, Sterf <strong>on</strong>g. 06 Oct 1901<br />
536. Halbo Jacobs, Sterf <strong>on</strong>g. 26 Oct 1901<br />
537. Neeltjie EP Botha
Br<strong>on</strong>ne<br />
Gepubliseerde br<strong>on</strong>ne:<br />
Scholtz, GD: Generaal Christiaan Beyers en die stryd in die Noorde (Gedenkalbum)<br />
Pakenham, T: The Boer War (Ball, Johannesburg, 1979)<br />
Scholtz, GD: Generaal Christiaan Frederick Beyers (Voortrekkerpers, Johannesburg,<br />
1975)<br />
Doyle, AC: The Great Boer War (McClare, L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, 1902)<br />
Ongepubliseerde br<strong>on</strong>ne:<br />
Potgieter JJ: Manuskrip<br />
Lee, SJ: ‘n kort geskiedkundige oorsig<br />
Beijers, Generaal C.F.: Korte Geschiedenis van de K<strong>on</strong>sentrasie-kamp<br />
Nati<strong>on</strong>al M<strong>on</strong>uments Council: List of burials in the <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> C<strong>on</strong>centrati<strong>on</strong> Camp