Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn

Rooilijn Jg. 41 / Nr. 6 / 2008 Besloten vervoer voor bereikbaarheid bedrijventerreinen P. 443
kosten worden aan de meeste bedrijven
door belast via de huur van het pand, de
extra kosten worden niet aan de werknemers
doorberekend. De Riekerpolder is
een relatief klein gebied met hoogbouw en
een hoge bebouwingsdichtheid. Er werkt
een duizendtal mensen op een oppervlakte
van 21 hectare. Het vervoer wordt
verzorgd door een touringcarondernemer
en de industrievereniging ORAM is de
contractpartner en de intermediair die het
vervoer regisseert.
In het Westelijk Havengebied in Amsterdam
(Westpoort) rijdt de Westpoortbus,
een besloten vervoersysteem waar
zeventien bedrijven aan deelnemen. Het
initiatief is ontstaan doordat het reguliere
openbaar vervoer niet op de gewenste
tijden en plaatsen rijdt. De Westpoortbus
wordt geëxploiteerd door de Stichting
‘Westpoort Bereikbaar’ en het vervoer
wordt verzorgd door een touringcarondernemer.
Elke dag van de week, 24 uur per
dag, is het mogelijk vervoer af te nemen.
Het systeem is vraaggestuurd. Alleen
als bedrijven vervoer willen en ervoor
betalen wordt er gereden. Er is in principe
geen vaste dienstregeling. Tot twee uur
voor het gewenste vertrektijdstip kan er
vervoer worden besteld. Het dagelijkse
matchen van de vraag en het aanbod van
het vervoer gebeurt door de bereikbaarheidsmakelaar.
Het gebied is van een
andere omvang dan de Riekerpolder. Het
heeft een oppervlakte van ongeveer 2.600
hectare en er werken circa 42.000 mensen
in Westpoort, inclusief de kantoren rond
het NS station Amsterdam Sloterdijk.
Schiphol kende oorspronkelijk een
systeem van (besloten) bedrijfsvervoer
waarbij personeel van personeelsparkeer-
plaatsen naar de bestemming op Schiphol
werd vervoerd. Dit besloten vervoer is
geïntegreerd met het aanwezige openbaar
vervoer tot het Schiphol Sternet. Bedrijven
betalen mee aan de exploitatie waardoor
het personeel op de luchthaven gratis mag
reizen. Voordeel is dat het aanbod van
vervoer is verhoogd voor het personeel.
Nadeel is een verminderde flexibiliteit,
omdat het vervoer volgens vaste dienstregelingen
loopt en de opdrachtgever, de
Stadsregio Amsterdam, de overlegpartner
en medebeslisser is. Er werken circa
60.000 mensen op Schiphol in een gebied
van ongeveer 2.800 hectare (waarvan een
aanzienlijk deel voor landingsbanen en
dergelijke is bestemd) en daarnaast komen
er nog vele bezoekers. De bebouwingsdichtheid
varieert sterk. Het is bijna een
vol continu bedrijf.
Factoren voor succes
Bij de beschreven cases is elke gekozen
oplossing anders en aangepast aan de
karakteristieken van de vraag, het reeds
aanwezige aanbod en de locatie. Deze
oplossingen zijn daarom niet eenvoudig te
kopiëren naar andere locaties. Bedrijven
betalen in alle gevallen mee aan de
exploitatie en beïnvloeden daardoor ook
het aanbod. Over het algemeen liggen bij
besloten vervoer de kosten per werknemer
voor de werkgever hoger dan in het geval
van openbaar vervoer (de daadwerkelijke
kosten ontlopen elkaar nauwelijks, alleen
de overheidsbijdrage ligt in het openbaar
vervoer hoger). Er is voldoende vraag
nodig om besloten vervoer op te kunnen
zetten en er moet ook een noodzaak zijn.
Als bedrijven geen problemen ervaren bij
het aantrekken of behouden van personeel
zijn zij niet snel geneigd om actie te
ondernemen.