Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn
Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn
Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Rooilijn</strong> Jg. 41 / Nr. 6 / 2008 Het nieuwe ommeland<br />
P. 430<br />
Differ<strong>en</strong>tiatie van plekk<strong>en</strong> in de<br />
netwerkstad<br />
Hoewel na het won<strong>en</strong> ook andere functies<br />
deconc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> uit de stad <strong>en</strong> de verplaatsingspatron<strong>en</strong><br />
complexer word<strong>en</strong>, is van e<strong>en</strong><br />
ontwikkeling naar e<strong>en</strong> ruimtelijk uniform<br />
stedelijk veld ge<strong>en</strong> sprake. Integ<strong>en</strong>deel,<br />
e<strong>en</strong> deel van de functies, zoals won<strong>en</strong>,<br />
werkgeleg<strong>en</strong>heid <strong>en</strong> winkels, deconc<strong>en</strong>treert<br />
wel steeds verder, maar slechts selectief.<br />
Het zijn vooral bepaalde huishoud<strong>en</strong>s <strong>en</strong><br />
winkelbranches die deconc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong>, terwijl<br />
tegelijkertijd andere functies nog steeds in<br />
de stad geconc<strong>en</strong>treerd zijn, zoals culturele<br />
voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> zorgvoorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>.<br />
Door de <strong>ruimtelijke</strong> uitsortering zijn er<br />
verschill<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> ommeland<strong>en</strong> <strong>en</strong> binn<strong>en</strong><br />
ommeland<strong>en</strong>. De plekk<strong>en</strong> in het ommeland<br />
waar de oriëntatie van de bewoners niet<br />
<strong>en</strong>kel de eig<strong>en</strong> stad meer betreft <strong>en</strong> die<br />
ook aantrekkelijk blijk<strong>en</strong> voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
uit andere geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nieuw<br />
type ommeland, zoals rond Utrecht. Dit<br />
nieuwe ommeland vormt e<strong>en</strong> aan de stad<br />
gelijkwaardig onderdeel van de netwerkstad.<br />
Waar de nieuwe stad vandaag de dag<br />
dé plaats is voor int<strong>en</strong>sieve hoogwaardige<br />
face-to-facecontact<strong>en</strong> (Van Engelsdorp<br />
Gastelaars & Hamers, 2006), is het nieuwe<br />
ommeland vooral aantrekkelijk voor die<br />
ruimtegebruikers die veel ruimte nodig<br />
hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> minder behoefte hebb<strong>en</strong> aan<br />
frequ<strong>en</strong>te interactie. Dit zijn bijvoorbeeld<br />
bedrijv<strong>en</strong> die product<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> of distribuer<strong>en</strong><br />
of huishoud<strong>en</strong>s die op zoek zijn naar e<strong>en</strong><br />
rustig woonmilieu. Autobereikbaarheid is<br />
e<strong>en</strong> ander aspect waarin het ommeland verschilt<br />
van de stad <strong>en</strong> waarmee het aantrekkelijk<br />
is voor bepaalde typ<strong>en</strong> ruimtegebruikers.<br />
Waar de stad t<strong>en</strong> slotte aantrekkelijk is<br />
vanwege zijn culturele voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, is het<br />
ommeland dat vanwege zijn natuurlijke <strong>en</strong><br />
landschappelijke eig<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong>.<br />
Consequ<strong>en</strong>ties voor het beleid<br />
Op dit mom<strong>en</strong>t wordt door het Rijk het<br />
ommeland niet als aparte beleidscategorie<br />
onderscheid<strong>en</strong>, laat staan dat e<strong>en</strong> apart<br />
‘ommelandbeleid’ bestaat. Wel is er veel<br />
beleid dat het ommeland raakt, zoals dat<br />
voor bufferzones, verstedelijking, stedelijke<br />
netwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> gro<strong>en</strong> in <strong>en</strong> om de stad.<br />
Het Ministerie van VROM erk<strong>en</strong>t dat e<strong>en</strong><br />
specifieker beleid in de toekomst mogelijk<br />
wel w<strong>en</strong>selijk is. In het ommeland do<strong>en</strong><br />
zich veel ontwikkeling<strong>en</strong> voor <strong>en</strong> stapel<strong>en</strong><br />
verschill<strong>en</strong>de, deels conflicter<strong>en</strong>de, ruimteclaims<br />
zich op. Verschill<strong>en</strong>de sectorale<br />
beleidsdoel<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> in teg<strong>en</strong>spraak met<br />
elkaar zijn, wanneer deze in het ommeland<br />
bij elkaar kom<strong>en</strong>.<br />
Bij e<strong>en</strong> integraal beleid betreff<strong>en</strong>de het<br />
ommeland is het van belang om rek<strong>en</strong>ing<br />
te houd<strong>en</strong> met twee zak<strong>en</strong>. Allereerst<br />
moet het beleid rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met het<br />
feit dat sommige functies deconc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong>,<br />
andere conc<strong>en</strong>trer<strong>en</strong> <strong>en</strong> sprake is van<br />
<strong>ruimtelijke</strong> uitsortering. Daaruit blijkt<br />
dat stad <strong>en</strong> ommeland ieder verschill<strong>en</strong>de<br />
locatiefactor<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus verschill<strong>en</strong>de<br />
kwaliteit<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Zoals Van Engelsdorp<br />
Gastelaars (2007) bepleit, zou het beter<br />
zijn deze verschill<strong>en</strong> te b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong> of te versterk<strong>en</strong>,<br />
dan te ontk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> of te bestrijd<strong>en</strong>.<br />
Om ruimteclaims in het ommeland voor<br />
bijvoorbeeld won<strong>en</strong>, werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> gro<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> zo goed mogelijke manier af te<br />
weg<strong>en</strong> <strong>en</strong> te accommoder<strong>en</strong> is daarom e<strong>en</strong><br />
b<strong>en</strong>adering nodig waarbij stad <strong>en</strong> plekk<strong>en</strong><br />
in het ommeland als complem<strong>en</strong>taire<br />
del<strong>en</strong> van de stedelijke regio word<strong>en</strong> b<strong>en</strong>aderd,<br />
met elk hun eig<strong>en</strong> kwaliteit<strong>en</strong>. T<strong>en</strong><br />
tweede blijkt dat de verplaatsingspatron<strong>en</strong><br />
niet overal ev<strong>en</strong> e<strong>en</strong>duidig zijn <strong>en</strong> niet per<br />
definitie het klassieke stadsgewestmodel<br />
volg<strong>en</strong>. Deze ontwikkeling<strong>en</strong> in to<strong>en</strong>ame
Change language