Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn

Rooilijn Jg. 41 / Nr. 6 / 2008 Tunnelvisie op kabels en leidingen
P. 410
niet met elkaar kunnen worden vergeleken.
Het Centraal Planbureau heeft een leidraad
uitgebracht om tot een zekere standaardisering
te komen (Eijgenraam, 2000). Het
gehanteerde brede welvaartsperspectief
heeft echter een tweede nadeel: uitgegaan
wordt van een antroposofisch wereldbeeld.
Dit wil zeggen dat het uitgangspunt de
waardering door mensen in het heden is.
Het is echter onbekend wat hun waardering
in de toekomst is. Bovendien zijn mensen
over het algemeen beperkt geïnformeerd en
slechts gedeeltelijk rationeel in hun besluitvorming,
zoals empirische gedragseconomie
laat zien. Een waarde die burgers en
bedrijven niet monetair meenemen in hun
markttransacties is bijvoorbeeld de waarde
van natuur, water en bodem. Wanneer we
deze waarde wel proberen mee te nemen in
een kosten-batenanalyse komen we aan het
bezwaar tegemoet dat niet aalleen monetaire
waarden van belang zijn (Ruijgrok,
2004). Om dergelijke effecten goed in te
kunnen schatten geldt echter, meer nog dan
bij gemakkelijk kwantificeerbare effecten,
een relatief grote informatiebehoefte.
Kosten en baten
Het aantal vermeden schades zal in de
toekomst verder toenemen , doordat het
leidingennet zich steeds verder ontwikkelt.
Wanneer kabels en leidingen gebundeld
worden in een tunnel, komen graafschades
nauwelijks meer voor. De kabels en
leidingen worden immers beschermd
door de tunnelwand. Het aantal vermeden
schades zal in de toekomst verder
toenemen , doordat het leidingennet zich
steeds verder ontwikkelt. Door het aantal
graafschades terug te dringen, nemen
de herstelkosten af. Daarnaast treden er
minder leveringsonderbrekingen op als
gevolg van graafschades. Producenten en
consumenten worden hierdoor minder
gedupeerd. De nieuwe wet leidt tot dezelfde
effecten, al zijn deze kleiner dan die van een
tunnel. Met de wet zijn schades nog altijd
mogelijk, in tegenstelling tot de situatie
waarin de infrastructuur in een tunnel
wordt gebundeld.
Daarnaast kunnen met een tunnel
werkzaamheden, ten behoeve van onderhoud,
herstel en vervanging van kabels
en leidingen, ondergronds plaatsvinden.
Opbrekingen die leiden tot verkeersoverlast,
omzetderving bij detailhandelaren
in de directe omgeving, overlast voor bewoners
en schade aan bomen worden hierdoor
voorkomen. Met de nieuwe wet zal alleen
het aantal herstelwerkzaamheden afnemen
door de verminderde schadegevallen, maar
onderhouds- en vervangingswerkzaamheden
zullen overlast blijven geven.
Een bijkomend effect van een tunnel is dat
door bundeling van kabels en leidingen
de (onder)grond effectiever kan worden
benut. Grond die voorheen nauwelijks
nuttig was aan te wenden, doordat hier
mogelijk kabels lagen, kan bijvoorbeeld
worden uitgegeven voor bedrijventerreinen
en woningbouw. Daardoor stijgt
de grondprijs van het betreffende perceel.
Overigens kan de stijging van het aanbod
van vloeroppervlak dat hiermee wordt
bereikt een drukkend effect hebben op de
grondprijs. Dit effect is echter gering omdat
de toename van het aanbod in verhouding
tot het bestaande aanbod over het algemeen
klein is.
Behalve dat bundeling van kabels en
leidingen baten oplevert, kost het natuurlijk
ook iets. De kosten worden vastgesteld ten
opzichte van de situatie waarin niet wordt