Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn
Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn
Kennisnetwerken en ruimtelijke clustering - Rooilijn
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Rooilijn</strong><br />
Jg. 41 / Nr. 6 / 2008 Starre weg<strong>en</strong>, dynamische restruimt<strong>en</strong><br />
P. 395<br />
In e<strong>en</strong> laag, bov<strong>en</strong> won<strong>en</strong>d <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>d Amsterdam, zwev<strong>en</strong> de verkeersaders<br />
van het randstedelijk vervoer. In de schaduw van deze aders bevind<strong>en</strong> zich talrijke<br />
doorkruising<strong>en</strong> waar vaak onb<strong>en</strong>utte ruimte te vind<strong>en</strong> is. Deze restruimt<strong>en</strong><br />
bied<strong>en</strong> kans<strong>en</strong> voor gestapeld ruimtegebruik <strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> vers materiaal voor de<br />
ontwikkeling van de creatieve stad. E<strong>en</strong> flexibele <strong>en</strong> vooruitstrev<strong>en</strong>de geme<strong>en</strong>te is<br />
echter wel noodzakelijk om het leeggeplande tot bloei te kunn<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
Grote sted<strong>en</strong>, zoals Amsterdam, word<strong>en</strong><br />
ommuurd of doorkruist door snelweg<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> spoorban<strong>en</strong>: fysieke constructies die het<br />
tempo van de één<strong>en</strong>twintigste eeuw mogelijk<br />
mak<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> laag bov<strong>en</strong> het stedelijk<br />
gekrioel. Om het stedelijke veld door te<br />
lat<strong>en</strong> lop<strong>en</strong> zijn deze strok<strong>en</strong> onbegaanbaar<br />
talud regelmatig geperforeerd. Deze<br />
tunnels vorm<strong>en</strong> de <strong>en</strong>ige doorgang<strong>en</strong> in de<br />
barrière, waardoor het natuurlijke focuspunt<strong>en</strong><br />
zijn geword<strong>en</strong> voor verplaatsing.<br />
Het geheel van talud, rijks- of spoorweg <strong>en</strong><br />
onderdoorgang<strong>en</strong> is in de regel e<strong>en</strong>voudig<br />
vormgegev<strong>en</strong> omdat het anders de structuur<br />
van de weg aantast. De doorgang<strong>en</strong><br />
onder de weg<strong>en</strong> <strong>en</strong> spor<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> geduid<br />
word<strong>en</strong> als ‘transitieruimte’. Ze verbind<strong>en</strong><br />
wel het stedelijk weefsel aan weerszijd<strong>en</strong><br />
van de weg maar vorm<strong>en</strong> zelf ge<strong>en</strong><br />
stedelijkheid. De onderdoorgang di<strong>en</strong>t<br />
slechts het passer<strong>en</strong> naar de andere zijde.<br />
Het is e<strong>en</strong> non-place, e<strong>en</strong> betek<strong>en</strong>isloze<br />
plek die als zodo<strong>en</strong>de ge<strong>en</strong> deel uitmaakt<br />
van de leefwereld van m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> (Augé,<br />
1995). Mooi zijn deze ruimt<strong>en</strong> niet, want<br />
onze efficiënte, hoog-technologische<br />
maatschappij vereist dat ze robuust <strong>en</strong><br />
goed te onderhoud<strong>en</strong> zijn. Maar het zijn<br />
tev<strong>en</strong>s geaccepteerde elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in ons<br />
dagelijks bestaan, die na <strong>en</strong>kele second<strong>en</strong><br />
fiets<strong>en</strong> weer verget<strong>en</strong> zijn. Soms is op deze<br />
locaties verbazingwekk<strong>en</strong>d veel onb<strong>en</strong>utte<br />
‘restruimte’ te vind<strong>en</strong>, waarvan het zeker<br />
de moeite waard is ze nader te bekijk<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> interdisciplinair team van stud<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
van de Universiteit van Amsterdam<br />
deed dit in het kader van de module<br />
‘Maakbaarheid in de grote stad’.<br />
Onderzocht werd in hoeverre restruimt<strong>en</strong><br />
problematische elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong> welke<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong> beslot<strong>en</strong><br />
ligg<strong>en</strong> in deze ruimt<strong>en</strong>. Het onderzoek<br />
begon met observaties vanuit elke discipline,<br />
waarmee de casus over restruimt<strong>en</strong><br />
in Amsterdam in kaart werd gebracht.<br />
Vervolg<strong>en</strong>s werd<strong>en</strong> alle partij<strong>en</strong>, process<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> patron<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> rol spel<strong>en</strong>, diepgaand<br />
bestudeerd <strong>en</strong> gedocum<strong>en</strong>teerd om tot het<br />
ontwerp van e<strong>en</strong> interv<strong>en</strong>tie te kom<strong>en</strong>. In