Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland Bekijk het inkijkexemplaar - Cross Media Nederland

crossmedianederland.com
from crossmedianederland.com More from this publisher
03.05.2013 Views

Onderzoek Spoedzorg anders organiseren 350 Inleiding Op de Spoedeisende Hulp van het Meander Medisch Centrum Amersfoort komen jaarlijks bijna 40.000 patiënten. 52% van dit aantal is laag complex (20.800). De gemiddelde doorlooptijd voor hoog complexe zorg was in 2010 149 minuten. De doorlooptijd van de laagcomplexe en hoogcomplexe zorg was respectievelijk 93 en 143 minuten. Deze lange doorlooptijden voor relatief eenvoudige zorg leidde tot ontevredenheid van patiënten en medewerkers, terwijl in een centrum voor ongeplande zorg de patiënt centraal staat en niet langer moet wachten dan gezien zijn zorgvraag nodig is. We laten zien aan de hand van enkele voorbeelden hoe wij met de beperkingentheorie van Goldratt de spoedzorg anders hebben georganiseerd. Materiaal en methoden Met behulp van de beperkingentheorie of “theory of constrains (TOC)” werden de bottlenecks (“zwakke schakels” of “rode ballen”) op de Spoedeisende Hulp geïdentificeerd. In tabel 1 staan de 5 hoofdregels van de beperkingentheorie. Er werd gebruik gemaakt van interviews met alle personeelsleden, observaties op de werkvloer en enquêtes met patiënten. Vanaf 1 januari 2011 was de spoedzorg anders georganiseerd. Een vergelijking werd gemaakt tussen de doorlooptijden voor en na deze periode. In de eerste periode werden alle patiënten getrieerd volgens het Manchester Triagesysteem (MTS). (Om te onderzoeken hoeveel tijd dit kost werd een pilotstudie verricht: gedurende 10 dagen werden alle patiënten alleen getrieerd in 2 categorieën, namelijk in “low en high care”). Naar aanleiding van deze pilotstudie werd vanaf 1 januari 2011 getrieerd in high en low care. Dit gebeurde door een verpleegkundige. In de meeste gevallen kunnen patiënten direct door naar de low care of high care. In sommige gevallen werd gebruik gemaakt van het meten van de vitale parameters. G.D.J. van Olden, chirurg, Meander Medisch Centrum Amersfoort P.M. Noë, Spoedeisende Hulp arts, Meander Medisch Centrum Amersfoort A.J.M. van Dam, Zorggroepmanager Spoedzorg, Meander Medisch Centrum Amersfoort Resultaten Uit de observaties op de werkvloer bleek dat alle patiënten (ongeacht de aard van de hulpvraag) door hetzelfde proces moesten, waardoor mensen moesten wachten op dingen die niet van waarde zijn. Het hele proces (van inschrijving tot ontslag) bestond uit 17 tot 25 “stappen”. Enkele voorbeelden: na inschrijven aan de balie (stap 1) moest de patiënt wachten voor (wachtkamer 1, stap 2) en na de triage volgens het Manchester Triagesysteem (MTS) (wachtkamer 2, stap 3). Daarna was het wachten op een behandeling (wachtkamer 3, stap 4). De patiënt moest vaak lang wachten op aanvullend laboratorium of röntgenonderzoek (meerdere stappen). Een bottleneck was het MTS, immers moest de patiënt in 3 verschillende wachtkamers wachten. De klinische prioriteit “niet acuut” leidde tot lange wachttijden voor deze patiëntencategorie. Immers waren de “acute” patiënten eerder aan de beurt. In een pilot in ons ziekenhuis van 10 dagen werden de patiënten alleen getrieerd in “low en high care”. De gemiddelde doorlooptijd per patiënt was in de tweede periode 86 minuten ten opzichte van 110 minuten in de eerste periode. Andere bottlenecks waren de administratie (artsen verdrinken in de administratie en zitten vele momenten achter de computer, terwijl ze bij de patiënt horen te zijn) en “aannames” (“Wie hier niet hoort, mag rustig wachten”, “Het ligt niet aan ons, het ligt aan anderen). Naar aanleiding van de bovengenoemde resultaten werden na een korte inwerkperiode van 3 maanden (oktober 2010 tot en met december 2010) de volgende maatregelen genomen: 1. Triage alleen in High en Low care, 2. Werken zonder wachtkamers, 3. Introductie van de Spoed observatie unit (SOU), 4. Poli SEH 5. Introductie van het Elektronisch Patiënten Dossier (september 2011) In de “oude” situatie zoals hierboven beschreven werd er gewerkt met 3 wachtkamers. In de nieuwe situatie zijn deze wachtkamers verdwenen. Na de inschrijving (stap 1) gaat de patiënt direct door naar de low care of de high care. De “low care” is een ruimte met 4 bedden waarin de patiënten direct door een (SEH)-arts kunnen worden behandeld (van 2 behandelkamers werd 1 grote gemaakt). De overige patiënten worden direct nederlands tijdschrift voor heelkunde - jaargang 20 - nummer 9 - december 2011

Tabel 1: De vijf hoofdregels van de beperkingentheorie 1. Identificeer de bottleneck in het systeem; 2. Bepaal hoe deze bottleneck maximaal geëxploiteerd kan worden; 3. Maak al het overige in de keten ondergeschikt aan dit besluit; 4. Verhoog de capaciteit van de bottleneck; 5. Als de beperkende factor overwonnen is, begin dan weer opnieuw met stap 1. gezien door een (SEH)-arts en een verpleegkundige in een behandelkamer (high care). Na het lichamelijk onderzoek kan het aanvullend onderzoek worden verricht. Mobiele patiënten (niet bedlegerig) kunnen in een daarvoor ingerichte gastvrije ruimte wachten op de uitslagen. Indien patiënten lang moesten wachten op aanvullend diagnostisch onderzoek of uitslagen bleven zij de behandelkamers bezetten, waardoor de doorstroom stagneerde. Voor deze patiënten is een Spoedobservatieunit ingericht. De SOU is een multidisciplinaire afdeling waar de behandeling en diagnostiek, die op de SEH gestart is, gecontinueerd kan worden. De SOU is bedoeld voor de observatie van stabiele patiënten gedurende enkele uren, in afwachting van ontslag of overplaatsing. De SOU bevordert de doorstroom van patiënten op de high care. Sommige van de patiënten met “nieuwe spoedeisende hulpvragen” (tabel 2) horen eigenlijk niet op een SEH thuis. Echter komen deze patiënten wel en voor hen is de vraag spoedeisend. Al deze patiënten moesten alle stappen doorlopen en dit leidde tot lange wachttijden (immers werden deze hulpvragen volgens het MTS als niet spoedeisend gezien). Door een route te kiezen die buiten het proces van de SEH om gaat, kunnen deze patiënten gezien en behandeld worden. Afspraken zijn Tabel 2: Nieuwe spoedeisende hulpvragen “Ik weet uit ervaring dat ik opgenomen moet worden bij deze klacht,” “Ik ben gebeld over afwijkende labuitslagen,” “Ik heb koorts na mijn chemotherapie,” “Ik kom vanuit de poli voor aanvullend onderzoek en opname,” “Ik kom voor een complicatie na een operatie,” ”Ik kom voor een medische verklaring,” “Ik kom voor een controle afspraak,” “Ik kom voor een prikaccident,” “Ik kom omdat de specialist zei dat ik bij vragen naar de SEH moet,” “Ik kom omdat de politie/EHBO zegt dat ik het hier moet laten nakijken.” gemaakt om bepaalde ziektebeelden op zeer protocollaire wijze te behandelen. Bijvoorbeeld patiënten met een diep veneuze trombose, postoperatieve complicaties, controle van buikklachten, prikaccidenten of koorts na chemotherapie. Patiënten werden op een vooraf afgesproken tijdstip gezien door de dienstdoende specialist in een behandelkamer (voorheen een wachtkamer). De resultaten van doorlooptijden staan in figuur 1 en 2. De gemiddelde doorlooptijd van de laag complexe zorg was in de eerste 7 maanden van 2010 93 minuten (n=7.447). In de eerste 7 maanden van 2011 was dat 69 minuten (n=6.970). Op een patiënten aanbod van 40.000 per jaar, waarvan 52% laag complex is, kunnen 20.800 × 24 = 499.200 minuten (=8.320 uur = 347 dagen) worden bespaard. De doorlooptijd van de hoog complexe zorg daalde van 149 naar 143 minuten. (19.200 patiënten × 6 minuten tijdswinst = 115.200 minuten = 1.920 uur = 80 dagen). In totaal een tijdsbesparing van 427 dagen! Discussie Eliyahu M. Goldratt (1948) introduceerde in 1984 zijn “theory of constraints” of “de beperkingentheorie” die hij in de jaren daarna in verschillende boeken uitwerkte naar allerlei vakgebieden, onder andere ICT, projectmanagement en marketing 1-3 . Managers kijken te vaak » nederlands tijdschrift voor heelkunde - jaargang 20 - nummer 9 - december 2011 351

Tabel 1: De vijf hoofdregels van de beperkingentheorie<br />

1. Identificeer de bottleneck in <strong>het</strong> systeem;<br />

2. Bepaal hoe deze bottleneck maximaal geëxploiteerd kan worden;<br />

3. Maak al <strong>het</strong> overige in de keten ondergeschikt aan dit besluit;<br />

4. Verhoog de capaciteit van de bottleneck;<br />

5. Als de beperkende factor overwonnen is, begin dan weer opnieuw met stap 1.<br />

gezien door een (SEH)-arts en een verpleegkundige<br />

in een behandelkamer (high care). Na <strong>het</strong> lichamelijk<br />

onderzoek kan <strong>het</strong> aanvullend onderzoek worden verricht.<br />

Mobiele patiënten (niet bedlegerig) kunnen in<br />

een daarvoor ingerichte gastvrije ruimte wachten op de<br />

uitslagen.<br />

Indien patiënten lang moesten wachten op aanvullend<br />

diagnostisch onderzoek of uitslagen bleven zij de<br />

behandelkamers bezetten, waardoor de doorstroom<br />

stagneerde. Voor deze patiënten is een Spoedobservatieunit<br />

ingericht. De SOU is een multidisciplinaire<br />

afdeling waar de behandeling en diagnostiek, die op de<br />

SEH gestart is, gecontinueerd kan worden. De SOU<br />

is bedoeld voor de observatie van stabiele patiënten<br />

gedurende enkele uren, in afwachting van ontslag of<br />

overplaatsing. De SOU bevordert de doorstroom van<br />

patiënten op de high care.<br />

Sommige van de patiënten met “nieuwe spoedeisende<br />

hulpvragen” (tabel 2) horen eigenlijk niet op een SEH<br />

thuis. Echter komen deze patiënten wel en voor hen is<br />

de vraag spoedeisend. Al deze patiënten moesten alle<br />

stappen doorlopen en dit leidde tot lange wachttijden<br />

(immers werden deze hulpvragen volgens <strong>het</strong> MTS als<br />

niet spoedeisend gezien). Door een route te kiezen die<br />

buiten <strong>het</strong> proces van de SEH om gaat, kunnen deze<br />

patiënten gezien en behandeld worden. Afspraken zijn<br />

Tabel 2: Nieuwe spoedeisende hulpvragen<br />

“Ik weet uit ervaring dat ik opgenomen moet worden bij deze klacht,”<br />

“Ik ben gebeld over afwijkende labuitslagen,”<br />

“Ik heb koorts na mijn chemotherapie,”<br />

“Ik kom vanuit de poli voor aanvullend onderzoek en opname,”<br />

“Ik kom voor een complicatie na een operatie,”<br />

”Ik kom voor een medische verklaring,”<br />

“Ik kom voor een controle afspraak,”<br />

“Ik kom voor een prikaccident,”<br />

“Ik kom omdat de specialist zei dat ik bij vragen naar de SEH moet,”<br />

“Ik kom omdat de politie/EHBO zegt dat ik <strong>het</strong> hier moet laten nakijken.”<br />

gemaakt om bepaalde ziektebeelden op zeer protocollaire<br />

wijze te behandelen. Bijvoorbeeld patiënten met<br />

een diep veneuze trombose, postoperatieve complicaties,<br />

controle van buikklachten, prikaccidenten of<br />

koorts na chemotherapie. Patiënten werden op een<br />

vooraf afgesproken tijdstip gezien door de dienstdoende<br />

specialist in een behandelkamer (voorheen een<br />

wachtkamer).<br />

De resultaten van doorlooptijden staan in figuur 1 en 2.<br />

De gemiddelde doorlooptijd van de laag complexe<br />

zorg was in de eerste 7 maanden van 2010 93 minuten<br />

(n=7.447). In de eerste 7 maanden van 2011 was dat<br />

69 minuten (n=6.970). Op een patiënten aanbod van<br />

40.000 per jaar, waarvan 52% laag complex is, kunnen<br />

20.800 × 24 = 499.200 minuten (=8.320 uur =<br />

347 dagen) worden bespaard. De doorlooptijd van de<br />

hoog complexe zorg daalde van 149 naar 143 minuten.<br />

(19.200 patiënten × 6 minuten tijdswinst = 115.200<br />

minuten = 1.920 uur = 80 dagen). In totaal een tijdsbesparing<br />

van 427 dagen!<br />

Discussie<br />

Eliyahu M. Goldratt (1948) introduceerde in 1984 zijn<br />

“theory of constraints” of “de beperkingentheorie” die<br />

hij in de jaren daarna in verschillende boeken uitwerkte<br />

naar allerlei vakgebieden, onder andere ICT, projectmanagement<br />

en marketing 1-3 . Managers kijken te vaak »<br />

nederlands tijdschrift voor heelkunde - jaargang 20 - nummer 9 - december 2011 351

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!