Kenmerke van die Vernuwing soos gevind in Andre P Brink se ...

dáár, ín jou, met sy stem in jou ore, heeltemal laag en sonder om woorde te praat wat jy kan verstaan,
met sy hande om jou skouers of in jou hare, tot dit uitsprei deur jou, deur jou maag en jou bene, jou
bors, jou arms, jou vingers en tone, en jou kop begin klop, en jy jou oë toeknyp en jy jouself hoor roep
en soebat en huil en bid, nie bid met woorde nie, maar self bid-word, die hele jy, die jy wat nie meer
nét jy is nie, tot jy anderkant die laaste donkerte in die verskriklike lig beland en weer stadig
terugkom, eers na donker, na skemer, na stillerige lig, en jou oë weer oopgaan en jy effens glimlag,
met jou mond nog oop teen sy skouer, maar ’n glimlag wat nie bly is nie en nie treurig nie.
Hoewel baie lesers afgeskrik word deur die seksuele temas van Brink se romans in die algemeen, is die
seksuele tonele in sy boeke, myns insiens, nie van so ’n aard dat dit heeltemal op ’n negatiewe manier
aanstoot gee nie. Dit is ten minste nie vulgêr nie.
’n Tema wat ook in die roman voorkom, is natuurlik godsdiens. Daar is sterk invloede van die
Eksistensialisme in die roman. Soos op bll. 28 en 29 – “Maar hoe kan jy daarsonder bestaan?” wou
sy geskok weet. “Heelwat goed. Ek het eenvoudig besluit dat ek hier en nou gaan lewe en nie gaan
staatmaak op ’n illusie van ‘eendag’ nie.”
Hier word daar met “eendag” verwys na die Ewige Lewe waarna die Christene streef. Die aanhangers
van die eksistensialisme glo glad nie in “eendag” nie en glo dat ’n mens vandag moet vrolik wees en
die dag geniet, want more gaan glad nie kom nie. ’n Baie goeie voorbeeld hiervan, tref ons aan op
bl. 189 – Die lewe is ’n awendmaal sonder kon- of transsubstansiasie meer; maar die wyn bly ons
drink, die brood bly ons eet, die tekens bly ons maak – anders word ons gek. Dus: lig die glase. More,
godlof, sterwe ons. Et aprés nous. Hierdie is, myns insiens, die beste voorbeeld van die
Eksistensialisme wat in die roman voorkom. Verder kan ons ook na voorbeeld van die
Eksistensialisme kyk op bl. 138 – […] die driftige lewe sónder koers of patroon of ‘doel’, die chaos.
Dan ook op bl. 127 – Kewers om die oop grafte van eksistensialiste (dood en lewend).
Daar kom in die roman baie kritiek voor teen die Christelike godsdiens en dit is dalk juis as gevolg van
die invloed van die Eksistensialisme. By die Dertiger romans, sou karakters dit nie durf waag om
godsdiens te bevraagteken nie, want godsdiens en tradisie het juis sterk gestaan daar. Maar met die
Vernuwing sien ons baie kritiek teen die godsdiens. Soos onder andere op bl. 82 – “Lewe, lewe, lewe,
lewe, lewe!” het sy een aand uitgeroep. “Dís wat ek wil hê. Jy sal dit nie verstaan nie. Nie jy met jou
burgerlike, gehoorsame sieletjie nie. Maar jy sal my ook nie keer nie. Niks sal my keer nie. Ek sal
álles doen, ek gee nie om wát nie. Laat ek dan in die hel kom daarvoor: dan het ek dit ten minste
verdien!”
9