Kenmerke van die Vernuwing soos gevind in Andre P Brink se ...

3. Vernuwing (soos voorgestel deur Louw)
N.P. van Wyk Louw (1906 – 1970), het in een van sy bekende geskrifte Vernuwing in die prosa (1961),
geskryf oor die Vernuwing wat moet plaasvind binne die Afrikaanse literatuur. Hy het vier aspekte van
die Vernuwing uiteengesit:
Die gebruik van nuwe temas: Louw het gevoel dat die Dertiger plaasromans wat handel oor die
plaaslewe naderhand in eentonigheid sal verval en hy het gesê dat daar oor nuwe temas geskryf
moet word, soos onder andere politiek, godsdiens, probleme in die land, die stad ens. Wat die stad
betref, weet ons tog dat die stad altyd in die Dertiger plaasromans as “die bose plek” uitgebeeld
word. Louw het dus gevoel dat daar meer oor die stad geskryf moet word en dat hierdie
stereotipiese siening van die stad as “die bose plek” uit die weg geruim moet word.
Nuwe woordgebruik: daar moes met nuwe woorde geëksperimenteer word.
Nuwe volgorde in die aanbied van feite: Louw het hier gepraat van die achronologiese aanbieding
van feite.
’n Nuwe wêreldbeskouing: Louw het daarop aangedring dat die skrywers die wêreldbeskouings in
hul werke moes uitbrei. In plaas daarvan om net vanuit die perspektief van die wit afrikaner op
die plaas te skryf, moet hulle ondersoek instel na die wêreldbeskouing van onder andere die
swartman, die kleurling ens. ’n Roman waar daar baie duidelik vanuit die perspektief van ’n
kleurling karakter geskryf word, is Andre P. Brink se roman Kennis van die aand (1973). Dit was
ook die eerste roman in Afrikaans wat verban was in die Afrikaanse literatuur.
Ons kan maar sê dat Louw se Vernuwing verhoed het dat die literatuur vervelig raak. Aangesien die
Dertiger prosa gekenmerk was deur die plaasroman waar die plaas altyd as “die lieflike en skone plek”
uitgebeeld word en die stad as “boos” uitgebeeld word, kan ’n mens sê dat die Dertigers ’n sekere mate
van konstantheid bereik het met hierdie plaasromans en dat Louw besluit het dat daar ’n verandering
gebring moet word. ’n Roman wat vernuwing bring, is Karel Schoeman se ’n Lug vol helder wolke
(1967) wat basies ’n satire is van die oorspronklike Dertiger plaasroman. Baie vergelykings kan getref
word tussen Schoeman se roman en die oorspronlike plaasroman en dit is dan baie interessant om die
4