Die Kerkblad Junie 2011.indd - CJBF

Prof. PH (Rikus) Fick (Teologiese Skool)
Die kerkgeskiedenis is vol
voorbeelde van stryd rondom
die verhouding tussen
kerk en staat. In die Middeleeue het
dit tot uiting gekom in ’n openlike
stryd tussen die persoon van die
pous en die keiser. Die een wou ’n
kerkstaat en die ander ’n staatskerk
hê. Dit was op die ou einde maar net
’n magstryd.
In Suid-Afrika, soos in die meeste
moderne demokrasieë, is daar ’n
skeiding tussen kerk en staat. Een
van die voordele daarvan is dat die
staat nie godsdiens kan mis bruik uit
verkeerde motiewe nie.
Ongelukkig verhoed hierdie
skeiding nie individuele politici om
in eie hoedanigheid dit te probeer
doen nie. Pres. Jacob Zuma en ander
politici het die afgelope tyd verskeie
godsdienstige uitsprake gemaak en
in die proses die Naam van Jesus
Christus gebruik om politieke guns
te wen. Die negatiewe reaksie daarop
uit verskeie kerklike oorde was oral
in die media te lees en te hoor.
Die eerste probleem wat dit
skep,
is dat ’n mens dadelik soek na ’n
verband tussen die uitsprake van
die politikus en sy manier van
leef. Wanneer iemand die Naam
van die Here Jesus op ’n skynbaar
positiewe manier gebruik, het dit
ook etiese implikasies, omdat
die indruk geskep word dat jy ’n
Christen is. Indien jou woorde
(oor Christus, die Drie-eenheid,
ens.) en jou dade nie ooreenstem
nie, het jy nie net die Persoon van Christus belaster
nie, maar in elk geval ook jou argument verloor.
Tweedens is dit ’n oortreding van die derde gebod.
Dit is ’n misbruik van die Naam van God, omdat
die heilige Naam van God nie anders as met vrees en
eerbied gebruik mag word nie.
Derdens, soos wanneer iemand dit as vloekwoord
gebruik, word die Naam van Jesus dikwels ge bruik
om meer gesag en oor tui gingswaarde aan iemand se
woorde en argumente te gee. Dit is ’n poging om eie aansien en mag te
vergroot. Die Engelse skrywer, William Hazlitt, het eenkeer gesê: “Th e
garb of religion is the best cloak for power.” Dit klink dalk eienaardig, maar
godsdiens is soms ’n versoeking: ’n versoeking vir iemand wat magshonger
is om godsdiens in te span om in statuur toe te neem. Dit is natuurlik
ook waar dat tiranne soms godsdiens gebruik as ’n sagte handskoen om
’n ystervuis te bedek. Onnadenkende onderdane is ook minder geneig om
hardhandige en onwettige optrede van ’n regeerder te be vraagteken as die
persoon sigself as godsdienstig voorhou.
Vierdens het politieke oortuigings en godsdienstige (Skrif-)waarhede nie
dieselfde ewigheidswaarde nie. Die menings en die beleidsoortuigings
van politici kom en gaan; die waarheid van die Woord van God staan
ewig vas. As ’n mens dié twee aan mekaar wil koppel, beklad jy dit wat
ewig heidswaarde het en vervreem jy baie mense van dit wat heilig is. Die
godsdienstige regverdiging van apartheid het die kerke in ons land duur
te staan gekom. Ons kan nie toelaat dat politici weer die godsdiens en die
Naam van Jesus inspan in ’n span waarvan die een vennoot op ’n stadium
in duie gaan stort en ontmasker
gaan word as net nog ’n feilbare
mens nie.
Wat die kwessie oor politici
se uitsprake in hierdie verband
nog verder kom pliseer, is die
feit dat ons nie hier te doen het
met bevrydingsteologie nie. Die
politici waarvan ons hier praat, is
nie teoloë nie en bied nie hulle argumente
in ’n kerklike omgewing
aan nie. Bevrydingsteologie is in
elk geval in ’n era aangewend toe
Jesus voorgehou is as die groot
Be vry der van mense wat in ’n
brandpunt
Junie 2011 DIE KERKBLAD 9