You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
JAARGANG 114 114, NO NO. 3247<br />
-<br />
JUNIE 2011<br />
1 VAN DIE REDAKTEUR<br />
Geloofwaardigheid<br />
2 BRIEWE VAN ONS LESERS<br />
3 UIT DIE WOORD<br />
Bewuste opstandingsgeloof<br />
5 REDAKSIONEEL<br />
Verseëling deur die Heilige Gees<br />
7 HOOFARTIKEL<br />
<strong>Die</strong> wil van God<br />
9 BRANDPUNT<br />
Politiek en godsdiens<br />
JOHANNES 20:21-23<br />
“ Jesus sê toe weer vir hulle: Vrede<br />
vir julle! Soos die Vader My gestuur<br />
het, stuur Ek julle ook. En nadat<br />
Hy dit gesê het, blaas Hy op hulle<br />
en sê vir hulle: Ontvang die Heilige<br />
Gees. As julle die mense hulle<br />
sondes vergewe, dan word dit hulle<br />
vergewe; as julle die mense hulle<br />
sondes hou, dan is dit gehou.”<br />
FFOKUSARTIKELS<br />
111<br />
<strong>Die</strong> owerheid as dienaar van God<br />
114<br />
<strong>Die</strong> owerheid as dienaar van die<br />
duiwel<br />
116<br />
<strong>Die</strong> owerheid en godsdiensvryheid<br />
118<br />
<strong>Die</strong> owerheid in die kerklike belydenis<br />
220<br />
Gehoorsaamheid aan die owerheid<br />
222<br />
Voorbidding vir die owerheid<br />
DDISKUSSIE<br />
224<br />
Skisofrene kerkbegrip in en ná die<br />
Re formasie<br />
227<br />
Een van die groot redes vir ongeloof<br />
vandag is Christene ...<br />
GESKIEDENIS<br />
29 Van Seringboom tot Kerkgebou<br />
ANDER<br />
33 Londen - kerkwees in 'n wêreldstad<br />
35 Montanapoort se “mannetjies”- én<br />
mannekamp<br />
37 HB van der Walt: 'n pionier van sending<br />
en evangelisasie<br />
39 Wanneer iemand vir predikantstudie<br />
in Potchefstroom aanmeld<br />
48 God sluit die deur<br />
41 Personalia<br />
Wel en wee<br />
43 Lief en Leed<br />
Op die Kerkwerf<br />
44 Kleinadvertensies<br />
Webwerf: http://www.gksa.org.za/<br />
Redaksie, Bemarking en Administrasie<br />
Posbus 20008, Noordbrug 2522<br />
Tel. (018) 297-3986/7/8/9<br />
Faks: (018) 293-1042<br />
E-pos:kerkblad@gksa.co.za<br />
(artikels, briewe ens.)<br />
Tydskrifte@gksa.co.za<br />
(Intekening, rekeningnavrae)<br />
bestellings@gksa.co.za<br />
(boekbestellings ens.)<br />
Redaksie<br />
Dr. CN van der Merwe<br />
(waarnemende redakteur)<br />
Mev. J Fourie<br />
Prof. CFC Coetzee<br />
Ds. P Venter<br />
Ds. DF Muller<br />
Uitleg en tegniese versorging<br />
Joey Fourie<br />
Advertensies en kleinadvertensies<br />
Tariewe op aanvraag beskikbaar by dr. Wymie<br />
du Plessis: tel. (018) 297-3989.<br />
E-pos: wymiedup@gksa.co.za<br />
Intekengeld<br />
12 Uitgawes per jaar (posgeld en BTW ingesluit):<br />
R202.00<br />
12 Uitgawes per jaar<br />
(haal by Admin Buro af): R137.00<br />
12 Uitgawes per jaar<br />
(groepsintekening):<br />
R189.00<br />
12 Uitgawes per jaar<br />
(Ontvang elektronies):<br />
R137.00<br />
Intekengeld word jaarliks aangepas.<br />
Intekening moet skriftelik of telefonies deur<br />
die intekenaar gekanselleer word.<br />
Maak tjeks uit aan:<br />
<strong>Die</strong> Administratiewe Buro<br />
Eienaars en uitgewers<br />
Deputate Kerklike Tydskrifte van die Gereformeerde<br />
Kerke in Suid-Afrika, Posbus<br />
20008, Noordbrug 2522.<br />
Drukkers<br />
V & R Drukkery, tel. (012) 328 7180<br />
Menings uitgespreek in artikels verteenwoordig<br />
nie noodwendig dié van die Re daksiekommissie<br />
nie.<br />
Tensy anders vermeld, word die hoof artikels<br />
deur die redakteur geskryf. <strong>Die</strong> Redaksie<br />
behou hom die reg van plasing van bydraes,<br />
asook die redigering, verkor ting en/of verwer<br />
king van bydraes voor.
Geloofwaardigheid<br />
Geloofwaardigheid is die eis wat<br />
aan die kerk en elke gelowige<br />
individueel gestel word in die tye van<br />
vandag. Sonder geloofwaardigheid<br />
kan die kerk en die individuele gelo<br />
wige nie lewe nie. <strong>Die</strong> begrip geloof<br />
waardigheid kan ook, om dit<br />
dui deliker te maak, uitgedruk word<br />
deur die terme betroubaarheid, vertrou<br />
baarheid of geloofbaarheid.<br />
Wat belangrik is in die verstaan<br />
van die begrip geloofwaardigheid,<br />
is dat dit egtheid en eerlikheid wil<br />
aan dui. Dit is nie iets wat in die lug<br />
hang nie. In geloofwaardigheid gaan<br />
dit nie allereers om mooi woorde<br />
nie. In feite gaan dit om dade. Dáár<br />
lê die kern van die saak. In Bybelse<br />
taal gaan dit om die vrugte<br />
aan die boom (Matt. 7:16-19). Jou<br />
geloofwaardigheid sal nie sigbaar<br />
word in jou woorde nie, maar in<br />
jou dade, want aan sy vrugte word<br />
die boom geken. Met woorde kan<br />
jy nog ’n masker voorhou en baie<br />
dinge wegsteek, maar as dit kom by<br />
le wensvrugte, is die wegsteekkans<br />
baie min.<br />
’n Verkeerde manier<br />
Oor geloofwaardigheid kan ook<br />
op ’n verkeerde manier gepraat<br />
en verkeerde maatstawwe aangelê<br />
word. Terwyl Christus aan die kruis<br />
gehang het, het die priesterhoofde,<br />
skrifgeleerdes en die familiehoofde<br />
met Hom gespot: “Ander het hy<br />
gered, maar homself kan hy nie red<br />
nie. Hy is mos die koning van Israel!<br />
Laat hy nou van die kruis afkom en<br />
ons sal in hom glo” (Matt. 27:42).<br />
Hulle verklaar dat Christus se geloof<br />
waardigheid saamhang met die<br />
feit of Hy van die kruis sou afkom.<br />
Hulle ll sê dat d hulle h ll selfs lf in Hom sal l glo l Geloofwaardigheid l f d h d volgens l die<br />
as Hy Homself van die kruis bevry. eise van God se Woord<br />
Christus se geloofwaardigheid hang Natuurlik moet die kerk en elke<br />
dus af van wat Hy nou gaan doen op ge lowige geloofwaardig wees. Dit<br />
grond van dit wat hulle sê. Toe Hy beteken dat jy jou moet gedra volgens<br />
nie van die kruis afkom nie, bevestig die eise wat die Here in sy Woord<br />
dit vir hulle sy ongeloofwaardigheid. stel. Bekering en heiligmaking is nie<br />
Jesus Christus het aan die kruis bly net sake van woorde nie, maar veral<br />
hang omdat dit die opdrag van sy van dade ... aan die vrugte sal jy die<br />
Vader was (Matt. 16:21; 26:39). boom ken. Ten alle tye moet daaraan<br />
gedink word dat daar tweërlei geloofwaardigheid<br />
is: dié volgens menslike<br />
vereistes en dié volgens Skriftuurlike<br />
ver eistes.<br />
Dit is dus moontlik om die begrip<br />
geloofwaardigheid só te hanteer dat<br />
jy sélf die vereistes daarvoor volgens<br />
jou eie mening vasstel. Christus sou<br />
vir die Jode geloofwaardig wees as<br />
Hy aan hulle vereistes voldoen het.<br />
Hulle vereistes was op ongeloof gegrond.<br />
Dade is die bewyse<br />
In ons tyd is daar ’n gees waarin<br />
gesê word dat enigiets bewys kan<br />
word, noem maar net op. Met rasio<br />
nele ar gumente en skynbaar wetenskaplike<br />
denke kan die mens<br />
van vandag feitlik enigiets bewys.<br />
Ge loofwaardigheid kan egter nie<br />
we tenskaplik bewys word nie. Gedag<br />
tig aan die boom met sy vrug te<br />
(Luk. 6:43-45) hang ware ge loofwaardigheid<br />
saam met die dade van<br />
die mens. Deur jou dade kan jy wys<br />
dat jy werd is om geglo te word. Geloofwaardigheid<br />
hang saam met die<br />
praktyk van jou lewe.<br />
<strong>Die</strong> verdediging van die Christelike<br />
geloof met suiwer rasionele argumente<br />
gaan nie op nie. Daar word<br />
gesoek na geloofsdade. Ja kobus skryf<br />
dat as iemand beweer dat hy glo,<br />
maar sy dade bevestig dit nie, is daar<br />
nie van geloof sprake nie (Jak. 2:14).<br />
Geloof gaan met dade gepaard.<br />
van die redakteur<br />
Omdat daar naas geloof ook<br />
ongeloof is, moet met die ongeloofsvrae<br />
oor ge loofwaardigheid<br />
re ke ning gehou word. In die<br />
Christelike gemeenskap moet nie<br />
naarstiglik gesoek word na motiewe<br />
vir geloofwaardigheid van uit ’n<br />
ongeloofshoek nie. <strong>Die</strong> ware gelo<br />
wige kan rekenskap van sy geloofwaardigheid<br />
gee alleen op grond<br />
van sy geloof wat in dade sigbaar<br />
word.<br />
Hier moet jy waaksaam wees vir<br />
self bedrog. Jy kan nie in Bybelse en<br />
geestelike sake oor ge loofwaardigheid<br />
praat sonder om die maatstawwe van<br />
die Woord aan te lê nie.<br />
Wat dus saak maak in die lewe, is<br />
die lewensdade van God se kinders.<br />
Watter voorbeeld stel jy vir die onge<br />
lowiges en die heidene? As hulle<br />
na jou kyk en na jou luister, kom<br />
jou woorde en dade só ooreen met<br />
me kaar dat jy vir wat jy staan as<br />
Chris ten geloofwaardig is? <strong>Die</strong> geloofwaardigheid<br />
van ’n mens kan nie<br />
deur ’n oneerlike mens beantwoord<br />
word nie. CNM<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 1
iewe<br />
briewe<br />
Geluk met pragtige publikasie!<br />
Ek is oortuig dat ek die volgende met mede-<br />
<strong>Kerkblad</strong>lesers moet deel. Ek was bevoorreg<br />
om die Gerhard Moerdijk Gedenklesing by<br />
die Voortrekker Monument te kon bywoon.<br />
Dr. Kobus van Tonder het die lesing waargeneem<br />
met die bespreking van die Argitektoniese<br />
Erfenis van die Gereformeerde Kerke in Suid-<br />
Afrika, na aanleiding van die publikasie Van<br />
Seringboom tot Kerkgebou.<br />
<strong>Die</strong> lesing was 'n heerlike verassing. Dr. Van<br />
Tonder se aanbieding was, soos die ander kere wat<br />
ek al van hom bygewoon het, keurig, goed nagevors<br />
en humoristies. Maar die groot verrassing was dit<br />
wat oor die argitektuur gesê kon word. Van palekerk<br />
tot modeme geboue. Aanvanklik is geboue<br />
se lengte volgens die lengte van pale wat 'n ossewa<br />
kon vervoer, bepaal.<br />
Bydraes vir die oprigting van geboue was soms<br />
'n koei, osse en 'n steen Boerseep. In die een gemeen<br />
te het die kassier die boufonds gebruik om vir<br />
homself 'n bees en 'n windpomp te koop. Hy moes<br />
later op eie koste die kerkgebou oprig.<br />
<strong>Die</strong> invloed van Moerdijk op die kerkgeboue is<br />
duidelik, soos Bethulie en Reddersburg. Potchefstroom-Noord<br />
se galery is 'n voorbeeld van die<br />
opening in die Voortrekker Monument waar mens<br />
afkyk op die senotaaf. In een gemeente sit die<br />
kerkraad agter die predikant om toesig te hou oor<br />
prediking en gemeente. In 'n ander sit die oudste<br />
manne agter die ouderlinge as die oudstes van<br />
Israel. In Pretoria sit die ouderlinge links van die<br />
preekstoel. 'n Ander gemeente se orrelpype het in<br />
die westeson sag geword en omgebuig grond toe.<br />
Dit is maar van die enkele dinge wat ek onthou. En<br />
die Kappie-kerke van De Ridder.<br />
Ek het agterna die publikasie bekom, en kan dit<br />
van harte aanbeveel as literatuurerfenis. Dit is nie<br />
net 'n interessante leesboek nie, maar vir my beslis<br />
'n handleiding as reisgids. <strong>Die</strong> boek met kleur fo to’s<br />
is goed gebind en sal nie sommer losraak nie. Al die<br />
kerkgeboue tans, ontbindes en sending, is hierin.<br />
Ek wil die samestellers hiervan van harte gelukwens!<br />
- George Vermaak, Sunnyside<br />
Ek onthou nog ...<br />
Met die lees van “’n Gemeentelike romanse” in<br />
die vorige uitgawe van <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong> het dit<br />
my denke ’n hele paar jare teruggevat toe ek as jong<br />
seun ’n lidmaat van Johannesburg-Suidgemeente<br />
was. Ek onthou dat ons herderloos was en oudl.<br />
Andries Henning die belydenisklas onder sy vlerk<br />
geneem het. Ja, hy het ons “gedril” in Bybel,<br />
Heidel bergse Kategismus en Kerkgeskiedenis,<br />
waarvoor ek hom altyd dankbaar sal wees. As<br />
belydenisklas moes ons Sondae en Woensdagaande<br />
katkisasieklasse bywoon.<br />
Destyds is ds. Mechiel Venter (nou doktor)<br />
beroep na daardie gemeente en het die roeping<br />
opgevolg. Onder sy herderlike hand het ons as<br />
katkisasieklas belydenis van geloof afgelê. Ek is nog<br />
in besit van my belydenis van geloofsertifi kaat en<br />
’n getuigskrif wat hy onderteken het, wat jy destyds<br />
moes hê as jy aansoek moes doen vir ’n werk. So<br />
onthou ek ook destyds juff rou Leona Nieuwoudt<br />
wat orreliste van die gemeente was en skooljuff rou<br />
van Fakkel Hoërskool, waarvan ek ook ’n leerling<br />
was.<br />
Dit was mooi en goeie ou dae en so het die jare<br />
met hulle en my aangestap. As dit die Here se wil<br />
is, sal ek in Meimaand 66 jaar oud wees. Dit was ’n<br />
voorreg om hulle te geken het en ek wens hulle baie<br />
geseënde en voorspoedige lewensjare toe.<br />
– Willie Schutte, Lyttelton<br />
2 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Dr. CN (Nico) van der Merwe (emeritus, Klerksdorp)<br />
Johannes 20:22<br />
Vanweë die onsekere en verwarrende<br />
omstandighede ná die kruisiging en opstanding<br />
van Chris tus kon die dissipels en die gelowiges<br />
in Je ru salem nie tot die besef kom van die werklikheid<br />
van alles wat gebeur het nie. Dit het vir hulle dalk soos<br />
’n nare droom gevoel. Veral die moontlikhede van groot<br />
gevaar van die kant van die vyande van Christus het groot<br />
onsekerheid gebring – sodanig dat die dissipels hulle<br />
daardie Sondagaand van Christus se opstanding toegesluit<br />
het agter slot en grendel “omdat hulle bang was<br />
vir die Jode” (vs 19).<br />
Jesus meteens in hulle midde<br />
Meteens staan Jesus in hulle midde en begin met sy<br />
groot taak om hulle tot die betekenis van sy kruisiging en<br />
die werklikheid van sy opstanding te lei. Hulle staan op<br />
die vooraand om sy groot opdrag as apostels uit te voer,<br />
naamlik om die evangelie van verlossing en oorwinning<br />
oor die sonde aan die wêreld te gaan verkondig (Mark.<br />
16:14-18; Joh. 20:21). Hulle moet nou uitgaan en gaan<br />
preek van die Seun van God wat Satan aan die kruis oorwin<br />
het en opgestaan het uit die dood. <strong>Die</strong> kruis én die<br />
graf is leeg. Hulle moet die evangelie van versoening en<br />
die ewige lewe in die wêreld aan mense gaan bedien ... en<br />
hoe kan hulle dit doen as hulle nie werklik glo in dit wat<br />
met Christus gebeur het nie? Hulle moet die werklikheid<br />
daarvan beleef (Mark. 16:14; Luk. 24:38).<br />
Christus los hulle probleem op ’n besondere wyse op!<br />
Christus blaas oor hulle<br />
Wat doen Christus? Hy blaas oor hulle en sê: “Ontvang<br />
die Heilige Gees” (vs 22). Skrifverklaarders verskil oor wat<br />
presies hier gebeur. Sommige verklaar dat hierdie spesifi<br />
eke toesegging van die Heilige Gees eintlik pinkster in<br />
die kleine genoem kan word, waardeur die dissipels vir<br />
hulle opdrag toegerus word. Met pinksterdag, 50 dae<br />
daarna, word die Heilige Gees dan in sy volheid in die<br />
harte van al die gelowiges uitgestort.<br />
uit die Woord<br />
Bewuste opstandingsgeloof<br />
Tog is wat Jesus hier doen, nie heeltemal vreemd in die<br />
Skrif nie! Dit het tweemaal voorheen al gebeur:<br />
God het dieselfde gedoen toe hy die man geskep <br />
het:<br />
“<strong>Die</strong> Here God het toe die mens gevorm uit stof van<br />
die aarde en lewensasem in sy neus geblaas, sodat die<br />
mens ’n lewende wese geword het” (Gen. 2:7).<br />
In Esegiël 37 wys God aan die profeet Esegiël in <br />
’n<br />
droomgesig ’n laagte vol menslike doodsbene. <strong>Die</strong><br />
laagte met doodsbene is ’n voorstelling, ’n uitbeelding<br />
van Israel wat in ballingskap verkeer in Babel en<br />
twyfel of hulle weer as volk sal lewe. Alhoewel selfs<br />
Esegiël gewanhoop het aan die lewendmaking van<br />
die volk, moet hy God se opdrag uitvoer: “Tree op<br />
as profeet vir hierdie bene en sê vir hulle: Hoor die<br />
woord van die Here, droë bene! Ek gaan gees in julle<br />
laat kom sodat julle kan lewe” (Eseg. 37:4-5).<br />
Dis ’n wonder: die doodsbene begin beweeg totdat<br />
hulle been by been pas en volledige geraamtes<br />
vorm. Dan kom daar senings en vleis aan die geraam<br />
tes en uiteindelik ontvang elkeen ’n vel bo-oor<br />
(Eseg. 37:7-8). In plaas van dorre doodsbene lê daar<br />
nou volledige liggame. Dit was egter net lyke, want<br />
daar was geen lewe in nie. Toe beveel God: “Praat<br />
nou as profeet met die gees, tree op as profeet, mens,<br />
sê vir die gees: So sê die Here my God: Kom uit die<br />
vier windstreke, gees, blaas in hierdie dooies in dat<br />
hulle kan lewe” (Eseg. 37:9). Wat gebeur toe? “En<br />
hulle lewe en gaan staan regop” (Eseg. 37:10). In<br />
hier die gesig wat Esegiël sien, blaas die gees in die<br />
dorre volksbestaan van Israel, waardeur Hy vir hulle<br />
lewendmaking bewerk.<br />
Drie geleenthede waar lewe in die mens of op die<br />
mens geblaas word<br />
By die skepping van die mens blaas God Self <br />
lewensasem<br />
in die mens se neus en hy word ’n lewende wese<br />
(Gen. 2:7).<br />
Esegiël sien in ’n visioen hoe die gees in die lyke <br />
blaas<br />
en hulle lewe (Eseg. 37:9).<br />
Christus blaas oor sy dissipels en sê: “Ontvang <br />
die<br />
Hei lige Gees” (Joh. 20:22).<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 3
uit die Woord<br />
U merk dat vanaf Genesis 2 deur Esegiël 37 tot by Johannes<br />
20 daar ’n ooreenkoms is, maar ook die verskil wat die<br />
blaas aksie betref. In Johannes 20 is ons in die gang van die<br />
openbaringsgeskiedenis, veel verder as by Genesis 2 en Esegiël<br />
37. <strong>Die</strong> volgende voorbeeld kan die verskil verduidelik:<br />
’n Ma gee vir haar kleuter ’n bekertjie warm <br />
melk.<br />
Omdat die melk nog warm is, blaas die ma daarop<br />
om dit af te koel sodat die kleuter dit kan drink. Dis<br />
die een wyse waarop die kind se ma kan optree. Daar<br />
is ook ’n ander manier.<br />
<strong>Die</strong> ma kan self die melk proe en vasstel dat dit <br />
nie<br />
te warm is nie. <strong>Die</strong> kind glo dit nie. Dan neem die<br />
ma die bekertjie melk en, al is dit onnodig, blaas sy<br />
’n ekstra keer daarop om daardeur die kind gerus te<br />
stel dat die melk koud genoeg is. Omdat die kind<br />
dít sien, neem hy die melk en drink. <strong>Die</strong> blaas van<br />
die ma was in hierdie geval onnodig. Sy het dit bloot<br />
gedoen om die vrees van die kind weg te neem.<br />
Dit is die verskil tussen die blaas van God by die skepping<br />
van die mens en die blaas van Christus oor die dis sipels<br />
die aand van sy opstanding. In Genesis 2 moes God<br />
letterlik lewensasem in die neus van die geskape mens<br />
blaas sodat die mens ’n lewende wese kon word (vs 2). In<br />
Johannes 20 blaas Christus nie oor die dissipels om hulle<br />
lewend te maak nie. Christus se blaas hier is ’n teken! Dit<br />
is ’n aanwysing, ’n versekering aan sy dissipels dat hulle<br />
reeds lewe. Hiermee bevestig Christus vir hulle dat hulle<br />
saam met Hom gekruisig is en saam met Hom uit die<br />
dood opgestaan het (Rom. 6:5; Fil. 3:10-11; Kol. 2:12).<br />
Deur die versoeningswerk van Christus is hulle lewend<br />
gemaak, soos die doodsbeendere by Esegiël.<br />
<strong>Die</strong> werklikheid wat die dissipels moet besef<br />
Dit is die werklikheid wat hulle moet besef ... waarin<br />
hulle nou moet gaan en hulle roeping vervul as apostels<br />
en predikers van die evangelie van die ewige lewe.<br />
Christus wil iets baie belangrik vir die dissipels leer op<br />
daardie eerste opstanding-Sondagaand. Hulle móét besef<br />
dat Christus vir hulle “die lewendmakende Gees geword”<br />
het (1 Kor. 15:45). Hulle móét verstaan wat Paulus aan<br />
die Korintiërs geskryf het, naamlik dat Christus die Gees<br />
is (2 Kor. 3:17).<br />
Christus wil die dissipels tot die werklikheid bring dat<br />
hulle in Hom lewe. Deur die opstanding van Christus is<br />
hulle lewend gemaak. <strong>Die</strong> gelowige lewe die nuwe op stan-<br />
dingslewe saam met Christus wat vir ons die lewe geword<br />
het. Gelowiges mag dus nooit dink dat hulle nog dorre<br />
doodsbene is wat oor die laagtes van die lewe gestrooi lê<br />
nie. As lewendgemaaktes word hulle nou uitgestuur om<br />
in ’n geestelik dorre en dooie wêreld van doodsbene die<br />
lewendmaking in Christus profeties te bedien: “Soos die<br />
Vader My gestuur het, stuur Ek julle ook” (Joh. 20:21).<br />
Wie is hulle? Lewendgemaaktes om ander lewend te<br />
maak! Hulle moet die Woord van die lewe gaan bedien aan<br />
’n wêreld van geestelik dooie mense.<br />
Dit is die betekenis van die opstanding van Christus<br />
uit die dood vir elke gelowige. As jy deur die geloof gemeenskap<br />
het met Christus, die Lewendmaker, moet jy<br />
uitgaan en die sonde wat die dood bring, teenstaan deur<br />
lewe te bring in die sondedood.<br />
As kerk is ons as gelowiges die liggaam van <br />
Jesus<br />
Christus wat lewe!<br />
Verder is ons nie alleen die lewendgemaakte kerk nie,<br />
ons is ook in die Naam van Christus die lewendmakende<br />
kerk.<br />
Dit is die roeping van elke gelowige wat deur die <br />
geloof<br />
met Christus een is.<br />
Ons opdrag as gelowiges is duidelik:<br />
In hierdie wêreld wat sterf vanweë die sonde <br />
wat<br />
voort woeker, moet jy lewe bring, want jy het dit van<br />
die Lewendmaker, Jesus Christus, ontvang.<br />
In die daaglikse lewe, wat gebuk gaan onder die <br />
aanslag<br />
van woede, haat, liefdeloosheid en geweld, moet<br />
jy vrede bring omdat jy dit in Christus reeds het.<br />
Dag vir dag lewe ons as gelowiges in die <br />
gebrokenheid<br />
van die lewe in skewe menseverhoudinge, besoedeling<br />
van die skepping, afbreek van sedelike waar des<br />
en verwording vanweë die kwaad ... maar as lewendgemaakte<br />
kind van God moet jy met jou gedagtes,<br />
woorde en dade herstel en vernuwing bring.<br />
Op die siek samelewing, wat so is omdat Satan <br />
sy<br />
af brekende invloed oral laat geld, moet jou optrede<br />
genesing en lewendmaking bring.<br />
As gelowiges leef ons in die poort van die oop graf<br />
waaruit die lig van die lewe en die ewigheid straal. Dit<br />
moet sigbaar word in jou daaglikse optrede, omdat<br />
jy lewe en nie meer die dood in jou omdra nie. <strong>Die</strong><br />
opstandingsgeloof maak jou geskik vir die werk van lewend<br />
making. DK<br />
4 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
<strong>Die</strong> verlossing van God se uitverkore kinders raak die Vader en die Seun<br />
en die Heilige Gees (Ef. 1:3-14).<br />
<strong>Die</strong> werk van God die Vader is die uitverkiesing. Dít is die uitverkiesende<br />
genade waardeur God die heil beskik vir elke uitverkorene (vs 4-6).<br />
<strong>Die</strong> werk van God die Seun is die regverdigmaking. Dít is die versoenende<br />
genade waardeur God die heil verwerf vir elke uitverkorene (vs 7-12).<br />
<strong>Die</strong> werk van God die Heilige Gees is die heiligmaking. Dít is die verseëlende<br />
genade waardeur God die heil aan sy uitverkore kinders bedien (vs<br />
13-14).<br />
In Efesiërs 1:3-14 is God Drie-enig die Inisiatiefnemer. <strong>Die</strong> genadige Vader<br />
speel ’n oorheersende rol as Hy die gelowiges seën, uitverkies, voorbeskik<br />
tot aanneming as sy kinders, hulle verlos, vergewe, die verborgenheid van<br />
sy wil aan hulle bekendmaak, die volheid van die tye reël, hulle laat erf en<br />
met die Heilige Gees verseël. Jesus Christus speel in dié gedeelte uiteraard die<br />
rol van Middelaar. Paulus gebruik die name Here en Verlosser om Jesus se<br />
bemiddelende rol en status te beskryf. Alles wat die Vader vooraf besluit het,<br />
word “in Hom” tot uitvoering gebring. <strong>Die</strong> verseëling met die Heilige Gees is<br />
altyd ’n verseëling in Christus deur die Heilige Gees.<br />
Gebruike van die seël in die Bybelse tyd<br />
Wat word met verseël bedoel? <strong>Die</strong> seël waarborg dat met ’n brief of ’n<br />
pakkie nie gelol is nie. <strong>Die</strong> brief of die pakkie het nie onder die hande van ’n<br />
boef deurgeloop nie.<br />
Toepassende werk van die Heilige Gees<br />
<strong>Die</strong> verseëling is die toepassende werk van die Heilige Gees in verhouding<br />
met die Vader en die Seun. Vir die Heilige Gees gaan dit om dieselfde heil<br />
as waarvan in die verkiesing en versoening sprake is. Waar die Heilige Gees<br />
werk, blyk dit hoe sterk die genade is waardeur ons verkies is en waardeur ons<br />
verlos word.<br />
Onderskeid tussen salwing en verseëling<br />
Salwing en verseëling is wel beide aktiwiteite van die Heilige Gees, maar<br />
in wese verskillend. “Hy wat ons saam met julle bevestig in Christus en ons<br />
gesalf het, is God wat ons ook verseël het en die Gees as onderpand in ons harte<br />
gegee het” (2 Kor. 1:21-22). Deur salwing word jy deelgenoot van Christus. Hy<br />
word jou Eienaar. Deur hierdie koop-aksie behoort die gelowiges aan God en<br />
is Hy hulle Eienaar, nie Satan nie. <strong>Die</strong> salwing is ’n tipiese eiendomskenmerk<br />
wat voortvloei uit die afsondering tot ’n amp of diens, terwyl dit beteken dat<br />
jy tot hierdie diens bekwaam gemaak word.<br />
Inhoud van die verseëling<br />
Waar die salwing ’n eenmalige be kwaam making is, is die verseëling ’n voortgaande<br />
handeling wat dui op die voortdurende versterking en oor tui ging van<br />
die gelowiges dat hulle kin ders van God is. Verseëling het dus met groei te<br />
redaksioneel<br />
Verseëling deur die Heilige Gees<br />
doen. Deur die ver seëling word dit<br />
aan die gelowiges as eerste betekenis<br />
gesertifi seer dat hul le kindskap van<br />
God eg is. God druk deur sy Heilige<br />
Gees gedurig sy stempel op hulle af<br />
en waarmerk hulle as sy kinders.<br />
<strong>Die</strong> betekenis van eienaarskap<br />
Satan neem met hierdie toestand<br />
nie vrede nie. Hy wil die gelowiges<br />
tot onsekerheid en twyfel bring of<br />
hulle aan God behoort. Daarom is<br />
die verseëling met die Heilige Gees<br />
’n voortgaande proses. <strong>Die</strong> werkwoord<br />
verseël is bedoel om aan te toon dat<br />
die lesers van die brief, as gelowiges<br />
uit die heidendom deur die ontvang<br />
van die beloofde Gees, nou God se<br />
eiendom is en nie meer aan Satan<br />
be hoort nie. As tweede betekenis van<br />
verseëling is die Gees die gelowiges<br />
se eiendomsbewys vir altyd.<br />
<strong>Die</strong> betekenis van ’n waarmerk<br />
Om iets te waarmerk, is om die<br />
egt heid daarvan te bevestig, om te<br />
bevestig dat die afskrif presies ooreenstem<br />
met die oorspronklike doku<br />
ment. <strong>Die</strong> afskrif word as waar<br />
ge sertifi seer. <strong>Die</strong> Heilige Gees verseël,<br />
sertifi seer, bevestig dat die kindskap<br />
van die gelowige eg is. God plaas<br />
die Heilige Gees as ’n seël op die<br />
ge lowige, waardeur as’t ware op die<br />
gelowige geskrywe is: oorspronklik,<br />
eg, waar. Dis ’n uiters belangrike<br />
funk sie wat die Heilige Gees hier<br />
verrig: om herhaaldelik die gelowiges<br />
in te prent dat hulle egte Christene<br />
is en nie nabootsels of mense wat nie<br />
kompleet is nie, asof daar nog iets<br />
moet bykom. By die wedergeboorte<br />
is die Christen volledig kind van God<br />
en is die verseë ling die waarmerk dat<br />
so ’n persoon kompleet in Christus<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 5
edaksioneel<br />
is en dat daar nie nog iets ontbreek nie. Wanneer ’n baba gebore is, besit hy<br />
alle liggaamsdele, al is dit nog nie ontwikkel en volgroeid nie. Niemand sal<br />
kan sê dat die baba nie volledig mens is net omdat die armpies dun is of die<br />
verstandelike vermoëns nog nie ontwikkel is nie.<br />
<strong>Die</strong> betekenis van veilige bewaring<br />
<strong>Die</strong> derde betekenis van verseël dui op veilige bewaring met die oog op<br />
die toekoms. <strong>Die</strong> verseëling met die Heilige Gees verdryf al die vrese vir die<br />
toekoms. <strong>Die</strong> gelowige kan hom onder alle omstandighede veilig voel by God.<br />
<strong>Die</strong> Gees, waarmee jy verseël word, is tewens ’n onderpand, ’n waarborg. Dit dui<br />
op ’n eerste termyn van betaling, waardeur die verkryging van die hele bedrag<br />
gewaarborg word. In Efesiërs 1:15 lees ons: “... verseël is met die Heilige Gees van<br />
die belofte, wat die onderpand is van ons erfdeel om sy eiendom te verlos tot lof van sy<br />
heerlikheid” (1953-vertaling). <strong>Die</strong> volle erfenis sal eenmaal uitgekeer word. Maar<br />
as eerste termyn ontvang ons die gawe van die Heilige Gees. Efesiërs 1:3-14 is<br />
in geheel ’n lofl ied op God se genadewerk in Christus. Prof. W van’t Spijker trek<br />
vier konklusies uit die gedagte van die verseëling met die Heilige Gees:<br />
’n Lokale betekenis:<br />
<strong>Die</strong> verseëling met die Heilige Gees geskied slegs in<br />
gemeenskap met Christus. Buite Christus is daar geen sekerheid van die<br />
verlossing en die ewige lewe nie.<br />
’n Juridiese betekenis:<br />
<strong>Die</strong> enigste eiendomsreg, wat ontwyfelbaar is, is die<br />
eiendomsreg wat deur die Heilige Gees kom en wat ons dit in Christus laat<br />
verstaan.<br />
’n Etiese betekenis:<br />
<strong>Die</strong> verseëling met die Heilige Gees is nie ’n saak van<br />
aanskouing nie, maar van lewe. Dit gaan dus om die gelowige se lewe<br />
uit Christus. Daar bestaan geen Christelike etiek wat nie in gemeenskap<br />
met Christus sy bron vind nie. “Sonder My kan julle niks doen nie” (Joh.<br />
15:5b).<br />
’n Gemeentelike betekenis:<br />
<strong>Die</strong> bewussyn van kindskap, die troos in lewe en<br />
in sterwe, bestaan nét in Christus, die Hoof van die kerk en die kerk is sy<br />
liggaam.<br />
<strong>Die</strong> Heilige Gees is ’n waarborg<br />
Paulus beskryf die Gees hier metafories (as vergelyking) as ’n “deposito of<br />
eerste paaiement” wat nie alleen vir die lesers as voorsmaak van die komende<br />
heerlikheid moes dien nie, maar ook as waarborg dat hulle reeds die volkome heil<br />
van God in Christus deelagtig geword het. Terselfdertyd is dit ’n waarborg dat<br />
God ook die uitstaande deel in die toekoms aan hulle sou “uitbetaal”. In Efesiërs<br />
1:3-12 wys die apostel op die versekering wat God aan die gelowiges gee. God<br />
gee aan hulle die waarmerk vir die hereniging van alle dinge in Chris tus en om<br />
hulle so te verseker van die toekoms (Ef. 1:3-14).<br />
<strong>Die</strong> tydstip van die verseëling<br />
<strong>Die</strong> belangrike vraag is: Op watter tydstip (wanneer) word die ver seë ling met<br />
die Heilige Gees ’n werklikheid? Paulus toon aan dat die verseëling nie losstaan<br />
van die geloof nie, maar juis onlosmaaklik daarmee verbind is (Ef. 1:13-14).<br />
Jesus Christus is eerste verseël<br />
Daar moet in gedagte gehou word dat in die Johannes-Evangelie die verseëling<br />
in die eerste plek be trekking het op<br />
Christus (Joh. 6:27 – “Moenie werk<br />
om die spys wat ver gaan nie, maar om<br />
die spys wat bly tot in die ewige lewe,<br />
wat die Seun van die mens julle sal gee;<br />
want Hom het God die Vader verseël”).<br />
<strong>Die</strong> gelowige wat aan Christus behoort,<br />
word ook verseël.<br />
Let op dat die orde in Efesiërs 1:13-<br />
14: “... nadat julle die woord van die<br />
waarheid gehoor het” en “... nadat julle<br />
ook geglo het”, ooreen kom met die “toe<br />
die waarheid wat aan julle verkondig<br />
is” en “... en tot geloof gekom het”. <strong>Die</strong><br />
verseëling met die Heilige Gees geskied<br />
deur die geloof en volg op die geloof.<br />
<strong>Die</strong> Efesiërs het die verseëling met die<br />
Heilige Gees ont vang deur die geloof,<br />
toe hulle tot geloof gekom het. Toe het<br />
God sy seël op hulle gesit. Deur die<br />
geloof, toe hulle tot geloof gekom het,<br />
die oomblik toe hulle begin glo, word<br />
hulle verseël met die Heilige Gees. Aan<br />
die “nadat julle ook geglo het” word ’n<br />
tydsbepaling gekoppel. Ons hoor die<br />
Woord en dan word ons verseël, as<br />
geloof in die hart gewerk word. In die<br />
tydsaanduiding “nadat julle geglo het”<br />
het ons te maak met ’n koïnsidente<br />
deelwoord, waarmee gelyktydigheid of<br />
ooreenstemming van gebeure aangegee<br />
word. <strong>Die</strong> kom tot die geloof en die<br />
verseëling met die Heilige Gees van die<br />
belofte vind koïnsident, gelyktydig,<br />
plaas. Dit beteken dat verseëling nie<br />
’n eks tra is na die geloof nie, maar dat<br />
dié twee, geloof en verseëling, saamval.<br />
Daar is ’n onverbreeklike verband<br />
tussen geloof en verseëling. <strong>Die</strong><br />
“nadat” word in oorsaaklike sin verstaan.<br />
Waar die geloof kom, daar sit<br />
God sy seël in die hart. Daar plaas<br />
Hyself sy eiendomsbewys.<br />
Efesiërs 1:13 leer dat die geloof direk<br />
lei tot die verseëling met die Heilige Gees.<br />
Verseëling is: dat die Heilige Gees in<br />
die gemeente en aan elke gelowige bevestig<br />
wat van God se kant reeds onwankelbaar<br />
vas is. CNM<br />
6 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
<strong>Die</strong> wil van God<br />
In geluk of per ongeluk of per toeval nie. Niks<br />
die Bybel leer God dat Hy alles werk volgens<br />
die raad van sy wil (Ef. 1:11). Niks gebeur per<br />
gebeur sonder die wil van God nie.<br />
Hierdie feit skep vir die gelowige baie vrae wat nie so<br />
maklik is om te antwoord nie:<br />
Indien God alles vooraf besluit het en alle <br />
dinge<br />
gebeur soos Hy wil, is dit dan nie logies dat God die<br />
sonde ook gewil het en daarom die sonde uitgedink<br />
het nie?<br />
God se wil, wat ewig en goed is, kan mos nie <br />
inhou<br />
dat die gelowige baie pyn en leed sal deurmaak nie,<br />
want dan beteken dit dat God doelbewus die lyding<br />
oor die mens bring?<br />
Al die oorloë, moorde, menseslagtings, <br />
marteling,<br />
vervolging … is dit presies so in die wil van God<br />
vooraf besluit? Indien wel, hoe rym dit met God se<br />
liefde en erbarming?<br />
Indien God se wil van ewigheid af vasstaan en fi <br />
naal<br />
klaar oor alles besluit is, wat help dit dat ek my oor<br />
dinge inspan? Ek kan niks daaraan doen nie, want<br />
God het mos klaar besluit!<br />
Moet ek my eie verantwoordelikheid dus maar <br />
vergeet<br />
en my nie bekommer en besorg maak oor die dinge<br />
van my lewe nie?<br />
Elkeen sal nog tientalle vrae kan byvoeg. Vanself, in<br />
sy eie vermoë, sal die mens dié dinge nie verstaan nie.<br />
Daarom sal ons oor die saak moet praat met die vinger in<br />
die Woord van God, waar die antwoorde opgeskryf is.<br />
<strong>Die</strong> begrip “wil van God”<br />
<strong>Die</strong> begrip die wil van God (Jes. 53:10; Fil. 2:13) word<br />
in die Bybel ook op ander maniere genoem. In die Bybel<br />
lees ons van:<br />
die raad van God (Ef. <br />
1:11);<br />
die planne van die Here (Ps. <br />
33:11);<br />
die besluite van God (Jes. 14:27; Ps. <br />
33:11);<br />
die voorneme van God (Ef. <br />
3:11);<br />
sy genadige bedoeling (Matt. <br />
11:26);<br />
sy genadige beskikking (Ef. <br />
1:5).<br />
<strong>Die</strong> verskillende begrippe wil een saak omskryf: Alles<br />
wat God doen, is volkome doelgerig en goed beplan. God<br />
hoofartikel<br />
weet presies wat Hy wil, omdat Hy vooraf daaroor besluit<br />
het. In noukeurige ooreenstemming met sy wil voer God<br />
sy beplanning in die loop van die tyd uit.<br />
God weet wat Hy doen, want agter al sy werke sit sy<br />
ewige Goddelike besluit. Ons sing mos:<br />
<strong>Die</strong> HEER se raad word nooit gekeer nie;<br />
Dit sal bestaan in ewigheid.<br />
Teen sy besluit is geen verweer nie;<br />
bestendig duur dit vir altyd . (Ps. 33:6).<br />
God se plan is nie willekeur nie, maar doelgerig<br />
Wat God doen, is nie die outomatiese gebeure van ’n<br />
willose wese nie. God se optrede is beplan en doelgerig. <strong>Die</strong><br />
ganse skepping, met alles wat gebeur in tyd en ewigheid,<br />
is vooraf deur God besluit. Soos God is, so sal sy besluite<br />
ook wees. Daarom is die besluite van die ewige God ook<br />
ewige besluite (Ef. 1:4; 3:11; 1 Pet. 1:20; Openb. 13:8;<br />
2 Tim. 1:9; Jer. 31:3). <strong>Die</strong> wêreldgeskiedenis verloop<br />
volgens ’n voorafopgestelde program, sodat elke vorm<br />
van willekeur of toeval uitgesluit word. <strong>Die</strong> wil van God<br />
beheers nie alleen die ryk van die natuur nie, maar ook<br />
die genade. <strong>Die</strong> skepping en herskepping geskied na die<br />
wil van God:<br />
<strong>Die</strong> wil van konings staan onder die gesag van <br />
God<br />
(Spr. 21:1).<br />
Deur sy wil word mense gebore en bestaan hulle <br />
(Jak.<br />
1:18).<br />
God het die geheimenis van sy wil bekend <br />
gemaak<br />
(Ef. 1:9).<br />
God se wil nie sonder orde en koers nie<br />
Wat God besluit, gebeur. In alles wat God besluit, laat<br />
Hy Hom deur niks beïnvloed nie. God se heilsplan kom<br />
op uit sy welbehae en rus in God se soewereiniteit en<br />
vry mag. God se plan is vasgestel ná goddelike oorleg en<br />
besinning in sy heilige Raad.<br />
So gesien, is God se voorneme ’n besluit. Dit is ’n vaste<br />
bepaling waaruit alles voortkom, ook die geskiedenis. Dit<br />
is nie iemand anders se besluit of wil nie. God het nie<br />
alleen die einddoel bepaal nie, Hy het ook die middele<br />
en die weë bepaal om die einddoel te bereik. Hierdie plan<br />
van God is vas en seker. Dit word uitgevoer – presies net<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 7
hoofartikel<br />
so. <strong>Die</strong> Here, die Almagtige, het dit besluit; wie sal dit<br />
dan verydel? (Jes. 14:27).<br />
God se planne staan vir altyd vas, sy besluite van<br />
geslag tot geslag (Ps. 33:11)<br />
Wie aan dié waarheid twyfel, praat op menslike, beperkte<br />
wyse van ons volmaakte en oneindige God. Ons<br />
menslike denke oor God, sy gedagtes en besluite moet op<br />
sy Woord gegrond wees. Oor God en sy wil, kan ons nie<br />
self praat nie. Ons kan maar net napraat. Ons kan net<br />
nasê wat God alreeds in sy Woord vir ons voorsê.<br />
Dit beteken dat die besluite van God vóór die tyd al<br />
geneem is. <strong>Die</strong> bestaan van God gaan die bestaan van<br />
die heelal vooraf. <strong>Die</strong> wêreldgeskiedenis verloop volgens<br />
’n alreeds-opgestelde program. In die ewigheid, voordat<br />
daar tyd was, het God alles besluit (Matt. 13:35; 25:34;<br />
Heb. 4:3; 9:26; Openb. 17:8).<br />
God se besluite is ewig! Dit beteken dat Hy nie sy<br />
besluite een na die ander geneem het soos wat ons as<br />
mense, gebonde aan tyd, dit sou doen nie. Ons neem<br />
ons besluite ook in samehang en afhanklikheid van<br />
verskillende omstandighede. So het die Here nie sy<br />
besluite geneem nie. In God was die besluite ’n ewige<br />
werksaamheid. Dit gaan aan die tyd vooraf. Dit staan<br />
buite alle tyd. Dit is ook bó die tyd verhewe.<br />
Ons kan dit baie moeilik verstaan, omdat ons aan die<br />
tyd gebonde is. <strong>Die</strong> verhouding tussen ewigheid en tyd is<br />
vir ons ’n misterie, ’n geheimenis, ’n raaisel. Wie hierdie<br />
geheimenis vir die mens wil ontsluier en bevatlik maak,<br />
kom in botsing met God se Woord!<br />
Wat is die doel van God se wil?<br />
<strong>Die</strong> vraag is: Wat is die doel van God se wil? Waarop<br />
rig die Here sy wilsbesluite? Uit die Bybel is daar wel<br />
antwoorde te vind op hierdie vrae!<br />
“<strong>Die</strong> Here het alles gemaak met ’n doel” (Spr. <br />
16:4).<br />
<strong>Die</strong> doel van alles is in God geleë, alles gebeur ter wille<br />
van Hom. Alle dinge vind hulle betekenis in God.<br />
“Ter wille van Myself en daarom alleen, doen Ek <br />
dit,<br />
Ek laat my Naam nie oneer aandoen nie. Ek gee die<br />
eer wat My toekom aan niemand anders nie” (Jes.<br />
48:11).<br />
Derdens vind ons die doel van God se wil <br />
uitgedruk<br />
in die bekende lofl ied van Paulus in Romeine 11:33-<br />
36. <strong>Die</strong> doel van die werk en optrede van die Here,<br />
ook sy wil, lê nie in die mens of in enige skepsel nie,<br />
maar in God alleen. “Uit Hom en deur Hom en tot<br />
Hom is alle dinge” (Rom. 11:36).<br />
Alles word saamgevat in Openbaring 4:11 – “Here,<br />
ons God, U is waardig om die heerlikheid en die eer en<br />
die mag te ontvang omdat U alles geskep het; deur u wil<br />
het alles ontstaan en is dit geskep.”<br />
Verheerliking van God<br />
In alles gaan dit dus om die verheerliking van God.<br />
Vir twee misverstande moet ons oppas:<br />
God het nie die mens nodig om sy eer te soek en <br />
te<br />
verkondig nie. God is ewig. Hy kort nie dinge wat<br />
die mens aan Hom moet bring nie. Sy wil is nie aan<br />
die mens gebonde om waar te wees nie. God het nie<br />
die heelal geskep omdat daar by Hom ’n behoefte was<br />
nie. In alles gaan dit om Homself.<br />
God ontvang sy eer ook nie net daar waar die <br />
mens<br />
daar van getuig nie. God se eer is nie afhanklik van<br />
die goedkeuring en erkenning van die mens nie. <strong>Die</strong><br />
eer van God lê in sy skeppingswerk self opgesluit. In<br />
Psalm 19 word geleer dat die hemel daarvan getuig,<br />
die uitspansel maak dit bekend, die een dag gee die<br />
berig deur aan die ander dag en die een nag deel kennis<br />
mee aan die volgende. Dit sou met God se eer<br />
maar bedroef gegaan het as dit heeltemal van die mens<br />
afhanklik was, want die mens is in sy aanbidding en<br />
lofprysing so traag en lou.<br />
Uitvoering van God se wil<br />
Is die verwerkliking van God se wil nie oorbodig nie?<br />
God het mos nie behoefte daaraan nie!<br />
Nee, God moes dit nie noodgedwonge doen nie. Maar<br />
in sy vrymag en welbehae het God Hom voorgeneem om<br />
sy ewige plan tot uitvoer te bring. In God se voorneme<br />
om alles te laat gebeur soos Hy beplan het, is ingeweef die<br />
besluit om dit uit te voer in die tyd.<br />
<strong>Die</strong> uiteinde van dit alles is die eer van God! Alles<br />
in die skepping is die middele waardeur die doel bereik<br />
word. In hierdie opsig is selfs die verlossing van die gelowiges<br />
en die verderf van die goddeloses middele wat bydra<br />
tot die eer van God (Openb. 5:12-13; 14:7; Spr. 16:4;<br />
Rom. 9:21-22). Al het God nie die mens en die skepsele<br />
nodig om sy eer te verkondig nie, wil God Hom tog laat<br />
eer deur hulle (Ps. 71:14). In sy volsaligheid is God nie<br />
van die lofprysing van die mens afhanklik nie. <strong>Die</strong> mens<br />
wat daartoe kom om Hom te loof en te prys, is deur die<br />
Heilige Gees daartoe opgewek.<br />
Saamgevat: <strong>Die</strong> einddoel van God se wil is sy EER. Sy<br />
wil is in alles op die einddoel gerig. CNM<br />
8 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Prof. PH (Rikus) Fick (Teologiese Skool)<br />
<strong>Die</strong> kerkgeskiedenis is vol<br />
voorbeelde van stryd rondom<br />
die verhouding tussen<br />
kerk en staat. In die Middeleeue het<br />
dit tot uiting gekom in ’n openlike<br />
stryd tussen die persoon van die<br />
pous en die keiser. <strong>Die</strong> een wou ’n<br />
kerkstaat en die ander ’n staatskerk<br />
hê. Dit was op die ou einde maar net<br />
’n magstryd.<br />
In Suid-Afrika, soos in die meeste<br />
moderne demokrasieë, is daar ’n<br />
skeiding tussen kerk en staat. Een<br />
van die voordele daarvan is dat die<br />
staat nie godsdiens kan mis bruik uit<br />
verkeerde motiewe nie.<br />
Ongelukkig verhoed hierdie<br />
skeiding nie individuele politici om<br />
in eie hoedanigheid dit te probeer<br />
doen nie. Pres. Jacob Zuma en ander<br />
politici het die afgelope tyd verskeie<br />
godsdienstige uitsprake gemaak en<br />
in die proses die Naam van Jesus<br />
Christus gebruik om politieke guns<br />
te wen. <strong>Die</strong> negatiewe reaksie daarop<br />
uit verskeie kerklike oorde was oral<br />
in die media te lees en te hoor.<br />
<strong>Die</strong> eerste probleem wat dit <br />
skep,<br />
is dat ’n mens dadelik soek na ’n<br />
verband tussen die uitsprake van<br />
die politikus en sy manier van<br />
leef. Wanneer iemand die Naam<br />
van die Here Jesus op ’n skynbaar<br />
positiewe manier gebruik, het dit<br />
ook etiese implikasies, omdat<br />
die indruk geskep word dat jy ’n<br />
Christen is. Indien jou woorde<br />
(oor Christus, die Drie-eenheid,<br />
ens.) en jou dade nie ooreenstem<br />
<br />
<br />
<br />
nie, het jy nie net die Persoon van Christus belaster<br />
nie, maar in elk geval ook jou argument verloor.<br />
Tweedens is dit ’n oortreding van die derde gebod.<br />
Dit is ’n misbruik van die Naam van God, omdat<br />
die heilige Naam van God nie anders as met vrees en<br />
eerbied gebruik mag word nie.<br />
Derdens, soos wanneer iemand dit as vloekwoord<br />
gebruik, word die Naam van Jesus dikwels ge bruik<br />
om meer gesag en oor tui gingswaarde aan iemand se<br />
woorde en argumente te gee. Dit is ’n poging om eie aansien en mag te<br />
vergroot. <strong>Die</strong> Engelse skrywer, William Hazlitt, het eenkeer gesê: “Th e<br />
garb of religion is the best cloak for power.” Dit klink dalk eienaardig, maar<br />
godsdiens is soms ’n versoeking: ’n versoeking vir iemand wat magshonger<br />
is om godsdiens in te span om in statuur toe te neem. Dit is natuurlik<br />
ook waar dat tiranne soms godsdiens gebruik as ’n sagte handskoen om<br />
’n ystervuis te bedek. Onnadenkende onderdane is ook minder geneig om<br />
hardhandige en onwettige optrede van ’n regeerder te be vraagteken as die<br />
persoon sigself as godsdienstig voorhou.<br />
Vierdens het politieke oortuigings en godsdienstige (Skrif-)waarhede nie<br />
dieselfde ewigheidswaarde nie. <strong>Die</strong> menings en die beleidsoortuigings<br />
van politici kom en gaan; die waarheid van die Woord van God staan<br />
ewig vas. As ’n mens dié twee aan mekaar wil koppel, beklad jy dit wat<br />
ewig heidswaarde het en vervreem jy baie mense van dit wat heilig is. <strong>Die</strong><br />
godsdienstige regverdiging van apartheid het die kerke in ons land duur<br />
te staan gekom. Ons kan nie toelaat dat politici weer die godsdiens en die<br />
Naam van Jesus inspan in ’n span waarvan die een vennoot op ’n stadium<br />
in duie gaan stort en ontmasker<br />
gaan word as net nog ’n feilbare<br />
mens nie.<br />
Wat die kwessie oor politici<br />
se uitsprake in hierdie verband<br />
nog verder kom pliseer, is die<br />
feit dat ons nie hier te doen het<br />
met bevrydingsteologie nie. <strong>Die</strong><br />
politici waarvan ons hier praat, is<br />
nie teoloë nie en bied nie hulle argumente<br />
in ’n kerklike omgewing<br />
aan nie. Bevrydingsteologie is in<br />
elk geval in ’n era aangewend toe<br />
Jesus voorgehou is as die groot<br />
Be vry der van mense wat in ’n<br />
brandpunt<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 9
andpunt<br />
politieke stelsel vasgevang is waar hulle as burgers van die land geen vryheid<br />
gehad het nie. Bevrydingsteologie in ’n demokratiese stelsel soos ons dit<br />
vandag in Suid-Afrika ken, is (behalwe vir sy leerstellige bedenklikheid) in elk<br />
geval ’n anomalie.<br />
Uiteraard beteken dit nie dat ’n mens vra vir ’n sogenaamde “neutrale<br />
pre sident” of “neutrale politici” wat nooit blyke gee wat hulle eie geloofsoortuigings<br />
is nie. Gelowiges behoort voor elke verkiesing ernstig te bid vir<br />
kan didate wat onwrikbaar in die Drie-enige God glo. Wat ’n mens dan verwag,<br />
is dat hulle wat aan bewind is, blyke gee van hulle totale afhanklikheid van<br />
God sonder om in hoogmoed op ander neer te sien of hulle Verlosser se Naam<br />
te misbruik om punte by die stembus te verwerf.<br />
Christene wil graag mense aan bewind hê wat die dienskneggestalte van<br />
Christus vertoon en waarlik onselfsugtige diens lewer. Vir so ’n persoon het<br />
Christene en nie-Christene agting en respek. Respek is by die agterdeur uit<br />
wanneer ’n politikus se skietgoed oënskynlik op is en hy/sy dan op onwaardige<br />
wyse gryp na dit wat heilig is.<br />
Christus is Koning. Dit beteken<br />
dat ’n gelowige hom/haar gewillig aan<br />
sy Koningskap en heerskappy on derwerp<br />
– ongeag die posisie wat hy/sy<br />
in die samelewing beklee. Wanneer sy<br />
Naam egter misbruik word om meer<br />
mag te kry, word die Koningskap<br />
van Christus aangetas. Laat ons as<br />
gelowiges elkeen die gesindheid van<br />
Christus vertoon en in nederigheid<br />
en gehoorsaamheid teenoor God leef.<br />
Laat ons as gelowi ges in Suid-Afrika<br />
sorg dra dat ons bo alle verdenking<br />
staan en opreg bly, onberispelike<br />
kinders van God te midde van ontaarde<br />
en korrupte mense (Fil. 2:15)<br />
en laat ons God bid dat ons leiers ook<br />
so sal optree. DK<br />
10 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Dr. Nico Vorster (Geref. Kerk Pretoria-Annlin)<br />
<strong>Die</strong> owerheid as dienaar van<br />
God –<br />
’n Skriftuurlike perspektief<br />
<strong>Die</strong> vraag waarmee gelowiges in Suid-Afrika tans<br />
baie worstel, is: Kan ons gehoorsaam wees aan<br />
’n owerheid wat nie die Christelike godsdiens<br />
op ’n aktiewe wyse probeer bevorder nie?<br />
Wanneer na Skriftuurlike perspektiewe op die taak<br />
van die owerheid gesoek word, kom ons voor ’n tweërlei<br />
problematiek te staan. In die eerste plek gee die Skrif nie<br />
’n sistematiese uiteensetting van die taak van die owerheid<br />
nie. <strong>Die</strong> Skrif bestaan immers uit verskillende geskrifte<br />
wat – hoewel dit mekaar komplementeer en aanvul –<br />
in verskillende tye ontstaan het en elkeen eiesoortige<br />
omstandighede aanspreek. Dit is daarom belangrik dat<br />
die konteks waarbinne tersake Skrifuitsprake voorkom,<br />
deeglik verdiskonteer word.<br />
Tweedens het ons in die Skrif te doen met ’n antieke<br />
teks wat nie alle problematiek wat in moderne staatsvorme<br />
voorkom, aanspreek nie. Daarom moet daar nie vrae aan<br />
die Bybelse teks gevra word wat die Bybelse teks self nie<br />
probeer beantwoord nie.<br />
Dit sal derhalwe meer raadsaam wees om, met inagneming<br />
van die tersake Skrifgedeeltes, die taak van die<br />
owerheid te bespreek vanuit die perspektief van breëre<br />
teo logiese temas wat herhaaldelik in die Skrif gevind<br />
word en uiteindelik hulle vervulling in Christus vind.<br />
<strong>Die</strong> mens se beeldskap van God<br />
Menslike gesag vind sy oorsprong reeds in Genesis<br />
1:28 waar God aan die mens die mandaat gee om oor<br />
sy skepping te heers en te regeer. Hierdie heerskappy van<br />
die mens oor die skepping word in Genesis 1:27 en 28<br />
ten nouste verbind aan die mens se beeldskap van God.<br />
Hoewel die beeldskap van die mens nie met sy opdrag<br />
tot heerskappy oor die skepping vereenselwig kan word<br />
nie, word die mens se beeldskap wel op ’n besondere<br />
fokusartikel<br />
wyse weerspieël in sy verteenwoordiging van God op<br />
aarde. God gee aan die mens verantwoordelikheid oor<br />
sy skepping en vra van die mens om dit te bewaak en<br />
beheers. In die heerskappy wat die mens oor die skepping<br />
voer, antwoord die mens op die roeping van God.<br />
As verteenwoordiger van God moet die mens God<br />
se volmaaktheid en barmhartigheid, sy liefde en ver gewensgesindheid,<br />
sy heiligheid en geregtigheid, sy medemenslikheid<br />
en dienende heerskappy in die wêreld weerspieël.<br />
Sonde en algemene genade<br />
<strong>Die</strong> owerheid is nodig weens die sondige toestand<br />
van die mens. Deur die owerheid in te stel, keer God dat<br />
sy skepping in chaos verval en betoon Hy sy algemene<br />
genade aan die mensdom.<br />
<strong>Die</strong> doel van God se algemene genade is ook die doel<br />
van die owerheid, naamlik om die sonde in bedwang te<br />
hou. Dit word onder meer weerspieël in Genesis 9:6 waar<br />
God aardse gesag instel ten einde die gevolge van die sonde<br />
teen te werk. <strong>Die</strong> owerheid skep deur sy teenwerking van<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 11
fokusartikel<br />
die sonde ruimte vir God se be sondere<br />
genade. Dit maak die mens<br />
vat baar vir die evangelie en gee aan<br />
die Christen die geleentheid om sy<br />
roeping in die wêreld te vervul.<br />
Terwyl die owerheid ’n dienaar<br />
is van God in die sin dat dit die<br />
son de in bedwang moet hou deur<br />
reg en orde te handhaaf (vgl. Rom.<br />
13), gebruik God die kerk om sy<br />
besondere genade te verkondig deur<br />
die uitdra van die evangelie (vgl.<br />
Matt. 28). Kerk en owerheid vind<br />
hulle eenheid in Christus, wat Hoof<br />
is oor kerk en wêreld (vgl. Kol. 1).<br />
Tog moet kerk en owerheid<br />
in beginsel onderskeie bly. <strong>Die</strong><br />
owerheid het te doen met die geskape<br />
en burgerlike lewe, terwyl die kerk<br />
te doen het met die sondaarmens<br />
se inwendige lewe; die owerheid<br />
gebruik ’n uiterlike mag, terwyl die<br />
kerk ’n geestelike mag gebruik; die<br />
owerheid se mag is beperk tot ’n<br />
be paalde gebied, die kerk s’n nie;<br />
die owerheid se roeping lê in die<br />
hede, terwyl die kerk se einddoel<br />
in die ewigheid lê. So beweeg kerk<br />
en owerheid in verskillende sfere en<br />
ontvang beide instellings hulle eiesoortige,<br />
Godgegewe opdragte.<br />
<strong>Die</strong> koninkryk van God<br />
Gesag en mag vind in die<br />
Skrif sy oorsprong, nie soos in die<br />
staatsfi losofi e van Locke, Hobbes<br />
en Rousseau in ’n sosiale kontrak<br />
tussen mense nie, maar wel in<br />
God self. Alle aardse gesag staan<br />
onder God se gesag, want die Here<br />
regeer as Skepper van hemel en<br />
aar de oor alle dinge. Sy dinamiese<br />
Koningsheerskappy en onkeerbare<br />
heilsplan vir die wêreld betrek en<br />
relativeer alle aardse mag en gesag.<br />
Dit word onder meer uitgedruk in<br />
die Bybel deur die term koninkryk<br />
(basileia).<br />
Beide die owerheid en die koninkryk<br />
het die skeppingsorde van<br />
God ten doel. <strong>Die</strong> owerheid bewaar<br />
God se skeppingsorde van totale<br />
ver val deur die handhawing van<br />
geregtigheid. Christus kom herstel<br />
God se skeppingsorde deur die<br />
geregtigheid van God se koninkryk<br />
na die aarde te bring.<br />
Tog is daar ook ’n bepaalde diskon<br />
tinuïteit tussen die owerheid en<br />
die koninkryk van God. <strong>Die</strong> owerheid<br />
is ’n tussentydse instelling<br />
wat die weg vir God se koninkryk<br />
voorberei. Met die volledige koms<br />
van die koninkryk sal die owerheid<br />
verdwyn. <strong>Die</strong> owerheid kan nooit<br />
ware Goddelike geregtigheid op aarde<br />
vestig nie, omdat dit self in die<br />
teken van die “nog nie” staan. Alleen<br />
Christus kan deur die weg van voldoening<br />
en die uitstorting van die<br />
Heilige Gees God se volkome geregtigheid<br />
op aarde vestig.<br />
<strong>Die</strong> besondere verband tussen<br />
die owerheid en die koninkryk kom<br />
veral na vore in Romeine 13:1-7.<br />
In Romeine 13:1 gee Paulus die<br />
universele opdrag dat alle men se<br />
hulleself moet onderwerp aan die<br />
owerheid.<br />
Hierdie opdrag tot onderwerping<br />
kan nie in ’n absolu te sin verstaan word<br />
as geldend vir alle omstandighede<br />
nie. Paulus kwalifi seer die aard van<br />
die onder wer ping in vers 1b en vers<br />
3. In vers 1b beskryf Paulus aardse<br />
gesag as ’n instelling van God. Daardeur<br />
relativeer hy alreeds alle aardse<br />
gesag, omdat geen mens God se<br />
gesag vir homself kan toe-eien nie.<br />
In vers 3 kwalifi seer Paulus die onderwerping<br />
verder as die doen van<br />
goeie werke. Onderworpenheid aan<br />
die owerheid is ’n vorm van die doen<br />
van goeie werke en is ’n onmisbare<br />
deel van die dankbaarheidslewe<br />
van die gelowige. Gelowiges moet<br />
hulleself vrywilliglik aan die owerhede<br />
onderwerp uit eerbied vir God<br />
(Rom. 13:1; 1 Pet. 2:16, 17), ter<br />
wille van ’n goeie gewete voor God<br />
(Rom. 13:5) en ter wille van God<br />
self (1 Pet. 2:13).<br />
Konkrete vorme van gehoorsaamheid<br />
bestaan uit die betaal van belastings<br />
(Rom. 13:6), eer (Tit. 3:8)<br />
en respek aan die owerheid (1 Pet.<br />
3:17).<br />
<strong>Die</strong> noue verband tussen onderwer<br />
ping en goeie werke impliseer<br />
egter dat die gelowige homself nie<br />
kan onderwerp aan gesag wat slegte<br />
werke vereis nie. In Handelinge<br />
5:29 word gehoorsaamheid aan God<br />
prioriteit gegee bo gehoorsaamheid<br />
aan die owerheid. In die Johannese<br />
geskrifte word ’n situasie beskryf<br />
waar die kerk die owerheid nie meer<br />
kan gehoorsaam nie. Dit gebeur<br />
wanneer die owerheid ’n agent van<br />
die bose word (Joh. 17:16, 18:36;<br />
Openb. 13:1-10).<br />
Ongehoorsaamheid aan die owerheid<br />
is egter die uitsondering op die<br />
reël en kan alleen in uitsonderlike<br />
ge valle toegepas word. In Romeine<br />
13 stel Paulus dit duidelik dat die<br />
owerheid ’n dienaar van God is.<br />
<strong>Die</strong> koms van die koninkryk na die<br />
aarde maak die owerheid nie oorbodig<br />
nie. Juis omdat die koms van<br />
die koninkryk in die teken van die<br />
“nog nie” staan, gebruik God die<br />
owerheid om die kwaad teë te hou.<br />
Daarom verwerp Paulus in Romeine<br />
12 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
13 die idee dat die Christen ’n<br />
hemel burger is wat nie gehoorsaam<br />
aan die owerheid hoef te wees nie.<br />
<strong>Die</strong> dienaarskap van die owerheid<br />
aan die koninkryk van God word in<br />
Romeine 13:4 op twee vlakke gestel,<br />
naamlik dat die owerheid “dienaar<br />
van God jou ten goede is” en dat<br />
die owerheid “dienaar van God, ’n<br />
wreker om die wat kwaad doen, te<br />
straf” is. <strong>Die</strong> uitdrukking “ten goede”<br />
dra in vers 4 waarskynlik dieselfde<br />
betekenis as “goeie” in vers 3. In vers<br />
3 gaan dit oor konkrete goeie dade.<br />
In vers 4 word daarop gewys dat die<br />
owerheid nie alleen die kwade moet<br />
afweer nie, maar ook ruimte vir die<br />
goeie in ’n konkrete sin moet maak.<br />
Dit beteken nie dat hier ’n<br />
voorskrif gevind word dat die<br />
owerheid die evangelie aktief moet<br />
bevorder nie. <strong>Die</strong> owerheid moet<br />
wel vrede en orde in ’n konkrete sin<br />
handhaaf.<br />
<strong>Die</strong> uitdrukking “dienaar van<br />
God, ’n wreker om die een wat kwaad<br />
doen, te straf” wys ook terug na vers<br />
3. Slegte werke (kakon) in vers 4 dui,<br />
soos in vers 3, op dade wat krimineel<br />
van aard is en ’n beskadigende uitwer<br />
king op ander mense het en nie<br />
noodwendig op ongeloof nie. <strong>Die</strong><br />
feit dat die owerheid in Paulus se tyd<br />
’n heidense owerheid was, versterk<br />
die moontlikheid.<br />
Hier word dus geen opdrag gevind<br />
aan die owerheid om die<br />
Christelike geloof op sy onderdane<br />
af te dwing nie. <strong>Die</strong> owerheid moet<br />
wel kriminele dade wat sy onderdane<br />
se veiligheid in gedrang bring, straf<br />
en so aan die kerk die ruimte gee om<br />
sy taak te volvoer. Deur dit te doen,<br />
is die owerheid ’n dienaar van God,<br />
vir die kerk ten goede.<br />
Slotsom<br />
Uit die bogenoemde Skriftuurlike<br />
perspektiewe is dit duidelik dat<br />
Chris tene ook owerhede wat nie<br />
aktief die Christelike godsdiens<br />
be vorder nie, moet gehoorsaam.<br />
So lank die owerheid reg en orde<br />
handhaaf, die kwade aanspreek en<br />
godsdiensvryheid handhaaf, moet<br />
die Christen die owerheid as ’n dienaar<br />
van God respekteer.<br />
Hoewel Christene in Suid-Afrika<br />
genoegsame rede het om krities<br />
te wees teenoor die staat se<br />
diens lewering, die bestuur van die<br />
polisiemag en hulle hantering van<br />
die regsisteem, is ons nog ver van<br />
’n situasie waar burgerlike ongehoorsaamheid<br />
as regverdigbaar beskou<br />
kan word. Instede daarvan moet<br />
Christene as burgers van God se koninkryk<br />
eerder hulle Godgegewe<br />
roe ping binne elke lewensverband<br />
uit oefen en op ’n positiewe wyse ’n<br />
bydrae probeer maak tot ons samelewing.<br />
DK<br />
Terwyl die owerheid ’n dienaar is van God in die sin dat dit die son de in<br />
bedwang moet hou deur reg en orde te handhaaf , gebruik God die<br />
kerk om sy besondere genade te verkondig deur die uitdra van die<br />
evangelie. Kerk en owerheid vind hulle eenheid in Christus, wat<br />
Hoof is oor kerk en wêreld.<br />
fokusartikel<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 13
fokusartikel<br />
<strong>Die</strong> owerheid as<br />
Ds. SA (Sarel) Cilliers (Geref. Kerk Waterberg [dolerend])<br />
dienaar van die duiwel<br />
Probleem<br />
<strong>Die</strong> owerheid as dienaar van<br />
God en as dienaar van die<br />
duiwel. Kan twee, op die<br />
ge hoor af, weersprekende artikels so<br />
naas mekaar geplaas word? Skep dit<br />
nie verwarring nie?<br />
<strong>Die</strong> saak raak moeiliker wanneer<br />
jy uit die Bybel leer dat alle owerhede,<br />
godvresende én goddelose owerhede,<br />
se gesag van God afkomstig is (Rom.<br />
13:1). <strong>Die</strong> Skrif stel duidelik dat<br />
god delose en wrede tiranne soos Nebukadnesar,<br />
die koning van Babel,<br />
deur God as sy dienskneg genoem is<br />
(Jer. 27:6). Daarby gee die Here die<br />
opdrag: “<strong>Die</strong>n die koning van Babel,<br />
en lewe” (Jer. 27.17).<br />
Verder word ons vandag oorweldig<br />
met die wanorde wat heers in<br />
lande soos Libië en mens vra of sulke<br />
owerhede nog diensbaar aan God is<br />
ooreenkomstig hulle primêre taak as<br />
owerheid. En ’n owerheid wat met<br />
leuens en bedrog sy eie booshede wil<br />
regverdig, wie se dienaar is hy? Op<br />
watter gronde sou mens ’n owerheid<br />
as dienaar van die duiwel kan beskou?<br />
Wat behoort jou optrede as<br />
ge lowige in Christus teenoor so ’n<br />
owerheid te wees?<br />
Insig in diensbaarheid<br />
Petrus, die geroepe dienskneg<br />
van God, het sy besondere belydenis<br />
uitgespreek dat Jesus die Christus<br />
is, die Seun van die lewende God.<br />
Daarop het Jesus aan hom gesê: “Jy is Petrus, en op hierdie rots sal Ek my<br />
gemeente bou, en die poorte van die doderyk sal dit nie oorweldig nie” (Matt.<br />
16:15-18). Met die daaropvolgende gesprek word Petrus deur Jesus aangesê:<br />
“Gaan weg agter My, Satan! Jy is vir My ’n struikelblok, omdat jy nie die dinge<br />
van God bedink nie, maar die dinge van die mense” (Matt. 16:23).<br />
Dit is duidelik dat Petrus, nieteenstaande sy roeping, tydens hierdie deel<br />
van die gesprek as ’n dienskneg van Satan opgetree het. Pas na die belydenis<br />
dat Jesus die Christus is, het Jesus aan sy dissipels getoon dat Hy as Christus<br />
moes ly en gedood word en op die derde dag sal opstaan om die kroon te<br />
verwerf. Petrus wou verhoed dat Jesus deur die kruislyde en dood die kroon<br />
moet verwerf. Hiermee het hy hom vierkantig teenoor God se wil geplaas.<br />
Petrus het hom dus op dié bepaalde punt aan Satan diensbaar gemaak.<br />
Wat hier vir ’n individu geld, is ewe geldig vir ’n owerheid. In die behandeling<br />
van die negende gebod bely ons in die Heidelbergse Kategismus dat alle<br />
leuens en bedrog as eie werke van die duiwel vermy moet word. Met leuens en<br />
bedrog word mense en instansies dus ook dienaars van die duiwel. <strong>Die</strong> owerheid<br />
as dienskneg van God sou dus deur bepaalde optredes, waaronder leuens<br />
en bedrog, ’n dienaar van die duiwel wees.<br />
Insig in ordelikheid / ordeloosheid<br />
<strong>Die</strong> aarde is met goddelike gesag tot orde geskape. Adam is met koninklike<br />
gesag beklee om die orde te handhaaf. Met die sondeval het hy dié gesag verwerp<br />
en daarom staan die mens met ontsag, dit wil sê sonder gesag, voor God.<br />
Satan skep met die sondeval wanorde tussen Adam en Eva, wat tot algehele<br />
wanorde sou lei. Hierteenoor beklee God die owerheid met amptelike gesag ter<br />
wille van die handhawing van orde. Volgens Artikel 36 NGB is die volgende<br />
duidelik (vgl. Rom. 13; 1 Tim. 2:2; 1 Kor. 14:33):<br />
<strong>Die</strong> owerheid word met gesag beklee en daarom is die onderdane <br />
gehoorsaamheid<br />
verskuldig.<br />
<strong>Die</strong> owerheid is ’n dienaar jou ten <br />
goede.<br />
<strong>Die</strong> owerheid moet in gehoorsaamheid aan God orde handhaaf as sy <br />
primêre<br />
taak.<br />
<strong>Die</strong> owerheid is ’n teken van God se ontfermende liefde sodat ons ’n <br />
rustige<br />
en ordelike lewe kan lei.<br />
Wanneer die sondige en verdorwe aard van die mens hierdie beginsels aan-<br />
14 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
tas, word die orde deur wanorde bedreig en ’n wettelose owerheid word dan<br />
’n onwettige owerheid.<br />
Ons moet ook raaksien dat daar mense is wat aan die een kant sonder verantwoording<br />
poog om die orde wat deur God by wyse van owerhede ingestel<br />
is, omver te werp. Aan die ander kant is daar sommige aanhangers van ’n<br />
owerheid wat sonder aarseling die mag van die owerheid teenoor en selfs booor<br />
God se heerskappy stel en dit mateloos verhef. Calvyn sê dat as ons nie<br />
beide hierdie euwels teengaan nie, sal die opregtheid van ons geloof verlore<br />
gaan. Ons moet opnuut besef hoe goed God die belange van die mensdom ter<br />
harte neem met die daarstelling van owerhede, sodat ons met groter godsvrug<br />
dankbaarheid aan Hom kan betoon.<br />
<strong>Die</strong> oproep deur Paulus is ook duidelik aan alle gelowiges om nie aan die<br />
duiwel ’n vatplek te gee nie (Ef. 4:27). Owerhede en alle mense is immers<br />
geroepe om aan God en sy koninkryk diensbaar te wees. Wie dit teenstaan, is<br />
diensbaar aan die duiwel – God se groot teenstander.<br />
Uitsig op die probleem<br />
’n Owerheid sou dus ’n dienaar van die duiwel wees wanneer hy:<br />
met leuens en bedrog die waarheid verbloem en daarmee steun wil <br />
werf;<br />
met pligsversuim hande vou terwyl misdadigers met die gruwelikste <br />
misdade<br />
en moord wegkom;<br />
met belastingverkwisting die openbare nood, soos armoede, van die <br />
volk<br />
vererger;<br />
met onreg die deugsames laat boet en die kwaaddoeners laat vrykom; <br />
en<br />
met die gees van revolusie die bestaande orde <br />
omverwerp.<br />
Optredes<br />
Moet so ’n owerheid met swak regering en goddelose optredes steeds deur<br />
ons geëer en gehoorsaam word?<br />
JA – Goddelose konings is baie keer die werktuie van God se toorn<br />
oor ’n land om die ongeregtigheid van ’n volk te straf. Daardeur wil die<br />
Here so ’n volk bring tot grondige bekering, sodat elkeen weer met ontsag<br />
onder die indruk kan kom van die gesag van God en met verantwoordelike<br />
selfondersoek sy eie onordelike lewe herstel. Dan is dit inderdaad ook jou ten<br />
goede. Daniël se eerbied teenoor Nebukadnesar tydens die volk se ballingskap<br />
is ’n navolgenswaardige voorbeeld.<br />
TENSY – die owerheid se wette of bevele met die Woord van God bots.<br />
On geag Daniël se eerbied as amptenaar teenoor koning Darius, het Daniël<br />
geweier om sy bevelskrif te gehoorsaam dat gedurende 30 dae net Darius aanbid<br />
mag word (Dan. 6). Petrus en Johannes is in ’n soortgelyke situasie. God<br />
het hulle opdrag gegee om die evangelie te verkondig. Dan word hulle van<br />
owerheidsweë beveel om stil te bly. Hulle antwoord is eenvoudig: “Of dit reg is<br />
fokusartikel<br />
voor God om julle meer gehoorsaam<br />
te wees as God, moet julle self beslis;<br />
want vir ons is dit onmoontlik om<br />
nie te spreek oor wat ons gesien en<br />
gehoor het nie” (Hand. 4:19-20).<br />
Petrus en Johannes se optrede<br />
toon duidelik aan hoe teenoor ’n<br />
vyan dige en goddelose regering opge<br />
tree moet word. Eerstens het hulle<br />
die Waarheid getuig en baie het tot<br />
geloof gekom (Hand. 4:4). Tweedens<br />
het hulle geprotesteer teen die onreg<br />
wat gepleeg is (4:10-12) en dan tree<br />
hulle in verset (4:20).<br />
Verset is alleen in die waarheid<br />
van die Woord gegrond. Daarin<br />
word dit onderskei van die revolusie<br />
wat op die leuen staan. Verset is gerig<br />
op die herstel van die orde; revolusie<br />
is gerig op die skep van wanorde.<br />
<strong>Die</strong> Here is die Koning van<br />
die konings. Wanneer Hy spreek,<br />
moet ons voor en bo alle mense na<br />
Hom alleen luister. Dit geld ook<br />
gehoorsaamheid aan die owerheid.<br />
As hulle ’n bevel teen Hom aan ons<br />
sou gee, mag dit nie gehoorsaam<br />
word nie, want die aansien van<br />
die owerheid word nie verontreg<br />
wanneer dit aan die oppergesag van<br />
God ondergeskik gestel word nie.<br />
Daniël ag byvoorbeeld nie sy<br />
weerstand teen die koning se god delose<br />
bevel as sonde nie. <strong>Die</strong> koning<br />
het immers sy perke oorskry en as<br />
dienaar van die duiwel hom teen<br />
God verhef en so sy eie mag vernietig.<br />
Mag ons altyd, met ontsag voor<br />
God, al soekende na die Waarheid<br />
alle gesag oor ons eerbiedig en<br />
gehoorsaam met die bede: Here,<br />
laat u koninkryk kom en vernietig die<br />
werke van die bose. DK<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 15
fokusartikel<br />
Ds. DF (Francois) Muller (Geref. Kerk Buffeldoorns)<br />
<strong>Die</strong> owerheid<br />
en godsdiensvryheid<br />
Vandat daar mense is ...<br />
Godsdiens en politiek, “kerk” en owerheid is al<br />
van die vroegste eeue onlosmaaklik verbind.<br />
Eeue voordat Moses en Aäron die volk deur die<br />
woestyn moes lei, het die Egiptenare al hulle farao’s aanbid.<br />
Een van die redes hiervoor lê in twee lewenswaarhede wat<br />
onafwendbaar met mekaar verstrengel is: Aan die een kant<br />
het God die mens geskep om (Hom) te aanbid. Gevolglik<br />
is selfs mense wat die Here nie ken nie, godsdienstig – ook<br />
dié mense wat dit probeer ontken. Andersyds kan geen<br />
samelewing bestaan sonder owerhede nie. In ’n sekere sin<br />
bestaan owerhede dus uit godsdienstige mense wat oor<br />
ander godsdienstiges regeer. Sondag sit die owerheid dalk<br />
in die kerk, of buig Vrydag in ’n moskee.<br />
Hoewel God ons geskep het om Hóm alleen te dien,<br />
het die sondeval alles kom beduiwel. Sedertdien aanbid<br />
mense steeds – maar baie aanbid iets in die skepping of<br />
stel hulle diepste vertroue in een of ander menslike idee<br />
of fi losofi e. Volgens 1 Korintiers 10:20 sit daar egter bose<br />
geeste hieragter.<br />
Verskillende lande neem verskillende houdings in<br />
Sekere lande kies met opset en openlik vir ’n spe sifi<br />
eke godsdiens – en verwag dan ook dat almal in die<br />
land dié godsdiens moet navolg. In verskeie Arabiese<br />
lande is die Islam die enigste wettige godsdiens. Hier laat<br />
die owerheid bitter min godsdiensvryheid toe. Ander<br />
lande, soos Engeland, het ’n godsdiens of ’n spesifi eke<br />
gods dienstige tradisie wat die owerheid se voorkeur<br />
geniet. Hoewel niemand in Engeland wetlik gedwing<br />
word om ’n Christen en meer spesifi ek ’n Anglikaan te<br />
wees nie, bevoordeel die owerhede die Anglikaanse kerk<br />
en is koningin Elizabeth die hoof van dié kerk. Lande<br />
soos Frankryk en Amerika laat nie alleen enige godsdiens<br />
toe nie, maar het besluit om kerk en staat heeltemal te<br />
skei. Dit is egter nie so eenvoudig as wat dit mag klink<br />
nie. <strong>Die</strong> Franse owerheid het pas besluit om vroue te<br />
verbied om hulle gesigte, volgens ’n Moslemgebruik, in<br />
die openbaar te bedek. Hoewel ’n mens godsdienstige<br />
strukture formeel van die owerhede kan skei, is godsdiens<br />
en politiek eenvoudig verstrengel. Uiteindelik bevorder<br />
hierdie vermeende neutraliteit boonop sekularisme.<br />
Suid-Afrika<br />
Ons grondwet waarborg godsdiensvryheid. Gevolglik<br />
kan die owerheid niemand dwing om enigiets te glo of ’n<br />
spesifi eke godsdiens na te volg, soos in Moslemlande, nie.<br />
Verder mag die owerheid ook nie ’n spesifi eke godsdiens<br />
bo ander bevoordeel, soos in Engeland, nie. Waar lande<br />
soos Frankryk en Amerika hulle owerhede dwing om<br />
’n neutrale houding ten opsigte van godsdiens inneem,<br />
lei ons grondwet ons owerhede om eerder onpartydig<br />
te wees. Dit mag klink of “neutraal” en “onpartydig”<br />
eint lik maar dieselfde is. Daar is egter ’n belangrike verskil:<br />
Neutraliteit lei maklik tot onbetrokkenheid en seku<br />
larisme. In Suid-Afrika moet die owerheid – soos ’n<br />
onpartydige skeidsregter – sorg dat die speelveld vir almal<br />
gelyk is. <strong>Die</strong> aanhangers van die verskillende godsdienste<br />
moet elkeen kans hê om sy godsdiens vryelik na te volg.<br />
Maar wat is nou reg?<br />
Ons weet tog dat die Drie-enige God die enigste<br />
ware God is en dat die Christelike geloof die enigste egte<br />
godsdiens is en dat alle ander godsdienste vals is.<br />
Beperkte mag<br />
Hoewel hierdie waarhede vasstaan, is dit onmoontlik<br />
om iemand wat nie in die Here glo nie, te maak glo.<br />
Selfs in lande wat net een wettige godsdiens het, kan die<br />
owerheid nie verseker dat almal daardie godsdiens van<br />
harte aanhang nie. ’n Owerheid kan mense se gedrag met<br />
wette manipuleer en met die polisie en howe dwing om<br />
sekere dinge te doen of nié. ’n Owerheid kan propaganda<br />
gebruik om mense te (mis)lei – maar geen mens kan ’n<br />
ander mens dwing om iets te glo nie.<br />
Huigelary en valse godsdiens<br />
Daar is min dinge wat die ware Christelike geloof<br />
16 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
so ondermyn soos huigelary en valse godsdiens. Indien<br />
enige owerheid mense dwing om ’n sekere godsdiens aan<br />
te hang, werk dit huigelary in die hand.<br />
Kate Middleton, wat teen hierdie artikel se beoogde<br />
publikasiedatum DV met prins William van Engeland<br />
getroud sal wees, het onlangs stil-stil ’n Anglikaan geword.<br />
Ek ken haar geensins persoonlik nie, ek weet ook<br />
nie watter godsdiens sy vantevore aangehang het nie, ek<br />
kan en wil en mag nie ’n oordeel oor haar motiewe uitspreek<br />
nie – maar haar optrede lyk verdag.<br />
In dieselfde asem is daar ook mense wat op grond van<br />
iets soos hulle kerklidmaatskap op sekere poste of posisies<br />
aanspraak maak: “Stem vir my, want ek is ’n Christen.”<br />
“Net mense van die regte kerk/godsdiens kan in hierdie<br />
de partement aangestel word.”<br />
<strong>Die</strong> liefdesgebod<br />
Waaroor gaan godsdiens ten diepste? Wat eis die<br />
Here in die eerste plek van alle mense? Nie bloot gehoorsaamheid<br />
nie, maar liefde. Hy eis dat élke mens Hóm sál<br />
liéfhê. Geen mens of owerheid kan iemand egter dwing<br />
om die Hére liéf te hê nie.<br />
Toerekeningsvatbaarheid in beginsel en praktyk<br />
Uit die Bybel is dit duidelik dat die Here rekening<br />
hou met mense se kennis en omstandighede. Jesus sê<br />
by voorbeeld vir die inwoners van Kapernaum dat dit<br />
met die oordeelsdag vir Sodom draagliker sal wees as vir<br />
hulle, omdat hulle Hom gesien het en hulle nie bekeer<br />
het nie (Matt. 11:21-24). Toerekeningsvatbaarheid speel<br />
’n rol ten opsigte van owerheidspersone sowel as burgers.<br />
Indien ons owerheid sou besluit om die Christelike geloof<br />
aan te hang, op grond waarvan sal daar in die praktyk<br />
be sluit word wie Christene is en wie nie? Waar en hoe<br />
gaan die streep getrek word? Moet Jehova-getuies ook as<br />
Christene beskou word? En Rooms-Katolieke? Hoe gaan<br />
’n mens van ’n staatsamptenaar, wat nie noodwendig<br />
die geestelike onderskeidingsvermoë het nie, verwag om<br />
sulke beslissings te maak?<br />
Nou maar wat sê ek dan ...?<br />
Ons is werklik in ’n bevoorregte posisie in Suid-Afrika<br />
wat godsdiensvryheid betref. Ons grondwet gee ons die<br />
wetlike reg om die Here vryelik te dien. Ons grondwet<br />
dwing niemand egter om die Here te dien nie. Indien<br />
die owerheid enigiemand hiertoe sou probeer dwing, of<br />
Christene weens ons geloof ten koste van ander sou bevoordeel,<br />
sal dit nie alleen teen die grondwet wees nie,<br />
fokusartikel<br />
maar huigelary en valse godsdiens bevorder en skade in<br />
die Koninkryk doen.<br />
Daar is werk. Dringend en baie!<br />
<strong>Die</strong> feit dat elkeen in Suid-Afrika vry is om die godsdiens<br />
van sy keuse aan te hang en sy oortuigings vryelik<br />
te verkondig, hou ernstige gevaar in. <strong>Die</strong> owerheid kan<br />
die bose nie wetlik verhoed om leuens en dwaalleer te<br />
verkondig en mense te mislei nie. Dit maak dit egter soveel<br />
te meer dringend noodsaaklik dat dié van ons wat die<br />
Here ken, die evangelie tydig en ontydig sal verkondig.<br />
Ons moet elkeen tot geloof en bekering oproep.<br />
“Oorlewing van die sterkste, a la Charles Darwin”?<br />
As ’n soort onpartydige skeidsregter het die owerheid<br />
die plig om toe te sien dat die “speelveld vir almal gelyk<br />
is”, maar sonder om self as ’n speler deel te neem. En<br />
dit is tog al wat ons as Christene vra – dat die kerk ook<br />
net toegelaat moet word om kerk te kan wees. Óns weet<br />
tog dat Christus regeer en dat niemand teen die Gees<br />
bestand is nie. Gee ons net die ruimte om die Woord te<br />
kan verkondig.<br />
Sekularisme<br />
Sekularisme is die grootste gevaar wat ons Christelike<br />
geloof sowel as ons vrye beoefening daarvan bedreig.<br />
Sekularisme dra die gedagte dat daar sekere dele van die<br />
lewe is wat niks met godsdiens te make het nie. “Godsdiens<br />
hoort nie in die openbaar nie. Dis iets privaat.” In Amerika<br />
het hierdie houding al daarop uitgeloop dat mense klagtes<br />
teen kersversierings in winkels ingedien het, omdat die<br />
versierings die Christelike godsdiens in die openbaar sou<br />
bevoordeel. Op hierdie punt help ons grondwet ons egter<br />
deur uitdruklik te bepaal dat godsdiens in die openbaar<br />
be oe fen mag word. In die regspraak gebeur dit egter al<br />
hoe meer dat die owerhede alle godsdienstige waardes<br />
een kant toe wil skuif (dink aan aborsie).<br />
Sekularisme bedreig nie alleen die Christelike geloof nie.<br />
Ironies sukkel selfs die Islam met sekularisme – Moslems<br />
wat net in naam Moslems is. <strong>Die</strong> rede hiervoor is dat<br />
se ku la risme nie maar net ’n lewenshouding is nie, maar<br />
eintlik nog ’n godsdiens. Deurdat sekularisme egter nie as<br />
godsdiens gesien word nie, word sekularistiese argumente<br />
op die tafel toegelaat wanneer die ander godsdienstige argumente<br />
vir eers eenkant toe geskuif word.<br />
Dank die Here vir die godsdiensvryheid wat ons het en<br />
be nut dit vir sy Koninkryk. Bid, want die werk wag. DK<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 17
fokusartikel<br />
<strong>Die</strong> owerheid in<br />
Dr. HF (Hennie) van Wyk (Geref. Kerk Bloemhof/Christiana<br />
die kerklike belydenis<br />
Dit is altyd belangrik om<br />
enige saak in konteks te<br />
lees. As daar vroegoggend<br />
op 2 November 1561 ’n pakkie met<br />
die Belydenis in die voorportaal<br />
van die kasteel te Doornik gegooi<br />
word, is daar in die Kerke in die<br />
Sui delike Nederlande (vandag<br />
België) baie onderstrominge: die<br />
pous het streng opdrag gegee dat<br />
die hervorming gestuit moet word;<br />
sommige wederdopers is militant en<br />
Doornik is verdeeld tussen die drie<br />
godsdiensgroepe. Doornik is ook<br />
omsingel deur die magte van Karel<br />
V om dit terug te bring onder die<br />
Katolisisme.<br />
Eers 20 jaar ná sy dood word hierdie werk aan Guido du Brès toegedig. Hy<br />
maak ruim van die werk van Calvyn gebruik. <strong>Die</strong> doel van hierdie geskrif was<br />
om vir die landsregeerders duidelik die boodskap oor te bring: Wat ons glo, is<br />
Skrifgegrond en ons onderwerp ons aan die owerheid.<br />
Om dan Artikel 36 reg te verstaan, moet in gedagte gehou word dat die<br />
Belydenis gerig is aan die staat, ’n staat wat die Woord van God geken het, om<br />
die reformasie in die Nederlande in die regte lig te stel.<br />
Belydenis<br />
Ons moet onthou dat die Nederlandse Geloofsbelydenis ’n Belydenis is.<br />
Dit is wat ons glo, gegrond in die Woord van God.<br />
<strong>Die</strong> verskil tussen die Nederlandse Geloofsbelydenis en die Heidelbergse<br />
Kategismus lê daarin dat die Nederlandse Geloofsbelydenis ’n belydenis na<br />
buite is, terwyl die Heidelbergse Kategismus ’n belydenis na binne is. Wat ek<br />
daarmee bedoel, is dat die Nederlandse Geloofsbelydenis fokus op mense wat<br />
nie noodwendig dieselfde as ons glo nie, terwyl die<br />
Heidelbergse Kategismus ons leer wat ons glo en veral<br />
fo kus op die kinders van die kerk.<br />
Wat glo ons?<br />
Ons glo dat die kerk en die staat twee aparte sake<br />
is wat wel raakpunte het, maar elkeen selfstandig en<br />
onafhanklik van die ander staan. <strong>Die</strong> vorige artikels<br />
(27-35) fokus op die kerk, en veral Artikel 30 stel baie<br />
duidelik dat die kerk ’n ander regeringstelsel het as die<br />
staat. In die kerk regeer God en Hy gee sy wette sodat<br />
die kerk volgens sy Woord funksioneer.<br />
Wat hierdie artikel betref, moet ons mooi daarop<br />
let dat ons glo dat die staat ’n verantwoordelikheid het<br />
om so te regeer dat die kerk in vrede God kan dien.<br />
Daar is egter een sin wat maklik verkeerd verstaan kan<br />
Guido de Brès (regs) net voor sy marteldood op 31 Mei<br />
1567 (foto: HTTP://www.christreformed.org/belgic-confession/).<br />
18 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Voorblad van die Nederlandse<br />
Geloofsbelydenis.<br />
word: En dit is nie alleen hulle taak<br />
om aan die staatsbestuur aandag te gee<br />
en daaroor te waak nie, maar ook om<br />
die heilige Woordbediening te beskerm,<br />
om sodoende alle afgodery en valse<br />
godsdiens teen te gaan en uit te roei,<br />
die ryk van die antichris te vernietig<br />
en die koninkryk van Jesus Christus te<br />
bevorder ...<br />
<strong>Die</strong> verkeerde verstaan is dat die<br />
owerheid afgodery, vals godsdiens<br />
en die ryk van die antichris moet<br />
uitroei. Dit is egter nie die taak van<br />
die owerheid nie. <strong>Die</strong> regte verstaan<br />
is dat die staat so moet regeer dat<br />
fokusartikel<br />
daar godsdiensvryheid is en dat die kerk die valshede kan uitroei – nie met die<br />
swaard van yster nie, maar met die swaard van die Woord.<br />
<strong>Die</strong> taak van die staat<br />
<strong>Die</strong> staat het een groot taak: Luister na God en regeer soos Hy voorskryf.<br />
<strong>Die</strong> staat het die taak om wetteloosheid met goeie wetgewing te antwoord.<br />
Ons glo daarom dat dit die plig van die staat is om wets gehoorsames teen<br />
die wetteloses te beskerm. <strong>Die</strong> tweede saak is dat die kerk godsdiensvryheid<br />
moet hê – nie net om die Here te dien nie, maar ook om verkeerdhede te kan<br />
aanspreek.<br />
Ons taak<br />
Ons moet ook in gedagte hou dat hierdie artikel sterk steun op veral<br />
Romeine 13. Hierdie aanhalings skryf Paulus aan ’n gemeente wat vervolg en<br />
verdruk word. As ons die artikel aandagtig lees, is dit duidelik dat daar gesê<br />
word wat die taak van die staat is, maar die oomblik wat daar van die kerk<br />
gepraat word, word die plig voorop gestel. Ons is verplig om eerbied aan die<br />
staat te toon en ons aan hulle te onderwerp – en belasting word op die naam<br />
genoem.<br />
<strong>Die</strong> enigste moontlikheid wat hierdie artikel laat vir ongehoorsaamheid<br />
van die kerk se kant, is wanneer die staat van die kerk sou eis om iets te doen<br />
wat indruis teen die Woord van God. <strong>Die</strong> verwysing na die oproerigheid van<br />
die wederdopers van daardie tyd noop ons om tot die gevolgtrekking te kom<br />
dat ons nie militant mag raak nie.<br />
Gehoorsaam?<br />
Hierdie artikel is wat ons glo. Dit berus op die Skrif. Daar is geen ruimte<br />
dat ons nie aan die owerheid gehoorsaam moet wees nie – tensy dit ons aan<br />
God ongehoorsaam maak. Onthou – wat ons glo, is wat ons is. As die owerheid<br />
aan God ongehoorsaam is, gee dit ons nie rede om ongehoorsaam te wees nie<br />
– ons moet juis deur die regte voorbeeld doen wat ons glo. DK<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 19
fokusartikel<br />
Ds. Cassie Aucamp (Geref. Kerk Bergsig/Andeon)<br />
Gehoorsaamheid aan<br />
die owerheid<br />
Gehoorsaamheid aan die owerheid: op die oog af nie ’n onderwerp om<br />
’n mens danig opgewonde te maak nie. Ook nie ’n gewilde onderwerp<br />
as jy dalk regeer word deur ’n owerheid waarvan jy drasties verskil, of<br />
’n owerheid wat nie jou waardes deel nie.<br />
<strong>Die</strong> oorsprong van hierdie opdrag<br />
Gehoorsaamheid aan die owerheid is ’n duidelike Bybelse opdrag:<br />
As Paulus in die laaste deel van die Romeinebrief handel oor die nuwe <br />
lewe<br />
van die gelowige, dan staan hy die eerste sewe verse van Romeine 13 aan<br />
hierdie onderwerp af, alles saamgevat in die opdrag in vers 1: “Elke mens<br />
moet hom onderwerp aan die owerhede wat oor hom gestel is.”<br />
As hy aan Titus skryf hoe die gelowiges op die eiland Kreta hulle <br />
moet<br />
gedra, is sy eerste opdrag: “Herinner die mense nadruklik daaraan dat hulle<br />
hul aan die owerheid en gesag moet onderwerp” (Tit. 3:1).<br />
Ons Here Jesus was al daaroor baie duidelik: “ Betaal aan die keiser wat aan<br />
die keiser toekom” (Mark. 12:17; Luk. 20:25).<br />
Gehoorsaamheid aan die owerheid is só deel van die lewe van die gelowige<br />
dat dit ook in ons Belydenis weerklank vind:<br />
<strong>Die</strong> Kategismus verruim in Sondag 39 sy verklaring van die eis van die <br />
vyfde<br />
gebod (“Eer jou vader en jou moeder”), tot “almal wat oor my gestel is”.<br />
In Artikel 36 van die Nederlandse Geloofsbelydenis bely ons: “ Verder is<br />
elkeen verplig ... om hom aan die owerhede te onderwerp, belasting te betaal<br />
en aan hulle eer en onderdanigheid te bewys.”<br />
Selfs ons Nagmaalsformulier raak hierdie saak aan as “skeurmakers in kerk<br />
en staat” gereken word onder diegene wat van die heilige nagmaal weerhou<br />
moet word.<br />
<strong>Die</strong> grond van hierdie opdrag<br />
Waar die opdrag tot gehoorsaamheid aan die owerheid gegee word, word<br />
die grond van hierdie opdrag ook gegee: “Daar is immers geen gesag wat nie<br />
van God kom nie” en: “Wie hom teen gesag verset, kom dus in opstand teen die<br />
ordening van God” (Rom. 13:1, 2).<br />
<strong>Die</strong> Kategismus sê van die owerheid<br />
“dat God ons deur hulle wil<br />
regeer”. <strong>Die</strong> Nederlandse Geloofsbelydenis<br />
begin Artikel 36 met die<br />
woorde: “Ons glo dat ons goeie God<br />
van weë die verdorwenheid van die<br />
menslike geslag konings, vorste en<br />
ower hede aangestel het.”<br />
Owerhede en gesag is ’n instelling<br />
van God. Dit is deel van sy algemene<br />
genade waardeur Hy verhoed dat<br />
hierdie wêreld deur die sonde in ’n<br />
totale chaos verval. Gehoorsaamheid<br />
aan die owerheid is gehoorsaamheid<br />
aan God, en omgekeerd. Ons is<br />
dus hier nie met ’n ligtelike sakie<br />
besig wat op die buiterand van die<br />
Christen se lewe lê nie.<br />
<strong>Die</strong> gesag van die owerheid is<br />
volgens die Skrif nie geleë in die<br />
volkswil nie, maar in die wil van<br />
God wat nie engele nie, maar mense<br />
gebruik om oor mense te regeer.<br />
20 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
<strong>Die</strong> “ondanks” van hierdie opdrag<br />
Maar wat nou as ek van die<br />
ower heid verskil? Selfs as ek van ’n<br />
bepaalde wet of ordonnansie verskil?<br />
Hoe gemaak met hierdie opdrag<br />
as die owerheid beman word deur<br />
’n regerende party waarvoor ek nie<br />
gestem het nie? Selfs dan geld God se<br />
opdrag van gehoorsaamheid aan die<br />
owerheid nog steeds. Dink daaraan<br />
dat die owerheid in Paulus se tyd<br />
die gehate Romeinse regeerders<br />
was. Nogtans gee hy die opdrag van<br />
gehoorsaamheid aan die owerheid.<br />
<strong>Die</strong> keiser van wie Jesus praat, was<br />
die Romeinse keiser. Nogtans:<br />
betaal aan hom wat hom toekom.<br />
Ons Kategismus stel dit duidelik<br />
in Sondag 39: ons moet “met hulle<br />
gebreke geduld hê, omdat God ons<br />
deur hulle wil regeer”.<br />
Kom ons maak dit prakties. As<br />
die spoedbeperking op ’n bepaalde<br />
pad 80 kilometer per uur is, maar<br />
ek dink dit is onnodig, dan hou ek<br />
my by die beperking, al stem ek nie<br />
saam nie. As ek van die begroting<br />
verskil, betaal ek nog my belasting.<br />
Dit is eenvoudig so dat orde in die<br />
samelewing gehandhaaf moet word<br />
en dat elkeen nie kan doen wat goed<br />
is in sy eie oë nie.<br />
<strong>Die</strong> beperking van hierdie opdrag<br />
Is daar tog omstandighede waaron<br />
der ek aan die owerheid on gehoorsaam<br />
kan wees en wanneer ordelike<br />
burgerlike verset geregverdig<br />
of selfs noodsaaklik is?<br />
Natuurlik geld, ook in my gehoorsaamheid<br />
aan die owerheid,<br />
die beginsel: “ons moet God meer<br />
gehoorsaam wees as die mens” (Hand.<br />
fokusartikel<br />
5:29). Daniël en sy vriende se optrede in Babel, toe die owerheid van hulle<br />
verwag het om voor ’n beeld of voor die koning neer te val en hom te aanbid,<br />
is ’n duidelike voorbeeld. Daar kan tye en gevalle wees waar burgerlike<br />
ongehoorsaamheid nie net my reg nie, maar ook my plig is.<br />
Daar is ook ander grense aan die gesag van die owerheid. God het die<br />
owerheid daargestel om orde en vrede in ’n samelewing te handhaaf, nie om<br />
totalitêr sy kloue te slaan oor elke aspek van ‘n mens se lewe nie. God het ook<br />
aan owerhede grense daargestel. Wanneer die owerheid buite sy grense beweeg,<br />
beweeg hy buite sy gesagsbevoegdheid. <strong>Die</strong> totalitêre staat is in beginsel in<br />
stryd met God se orde vir die samelewing.<br />
Daar is ’n onderskeid, en daar behoort ook ’n duidelike streep te wees,<br />
tussen die staatlike en die burgerlike samelewing, wat deur die owerheid<br />
gehandhaaf en eerbiedig moet word. In ’n sekere mate word hierdie onderskeid<br />
deur die Grondwet gereël en kan ’n onderdaan hom/haar op die Grondwet<br />
beroep teen totalitêre staatsoptrede waar ’n owerheid sy mandaat oorskrei. <strong>Die</strong><br />
Grondwet het egter ook sy tekortkominge en regsoptrede teen ’n owerheid<br />
is in die reël vir die gewone burger onbekostigbaar en die regsproses lank en<br />
uitgerek. Wanneer ’n owerheid sy grense oorskrei, is daar ook grense aan die<br />
manier waarop ek as onderdaan my teenoor die owerheid verset. Revolusie,<br />
geweld en vandalisme is nie die manier waarop gelowiges optree nie. Selfs<br />
weerstand en verset moet binne die grense van orde en dissipline geskied.<br />
<strong>Die</strong> getuienis van hierdie opdrag<br />
In 1 Petrus 2 verkondig die Here aan ons dat nie opstand en revolusie nie,<br />
maar onderwerping aan die owerheid deel is van die voorbeeldige lewe “wat<br />
die heidene kan sien en God kan verheerlik”. In dié verband kom die opdrag<br />
in 1 Petrus 2:13: “Omdat die Here dit wil, moet julle jul onderwerp aan elke<br />
menslike owerheid, of dit nou die keiser as hoogste gesag is, of die goewerneurs as<br />
sy gevolmagtigdes wat dié wat kwaad doen, moet straf, maar dié wat goeddoen,<br />
moet prys.” <strong>Die</strong> gedeelte sluit in vers 17 af met die duidelike opdrag wat alles<br />
oor ons onderwerp saamvat: “Vrees God. Eer die keiser.” DK<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 21
fokusartikel<br />
<strong>Die</strong> verhouding waarbinne kerk en staat met<br />
mekaar lewe, is goed gedefi nieer. Romeine<br />
13:1-7 omskryf dit en dit is uitgedruk in Artikel<br />
36 van die Nederlandse Geloofsbelydenis.<br />
<strong>Die</strong> klem val in hierdie artikel op die spesifi eke verantwoordelikheid<br />
wat die kerk met sy gelowiges het om die<br />
owerheid aan die Here op te dra. Hiermee word reeds<br />
erken dat die owerheid en gesag aan God verantwoording<br />
verskuldig is. <strong>Die</strong> kerk dra hierdie saak ook in gebed op.<br />
<strong>Die</strong> locus classicus vir voorbidding vir die owerheid en<br />
gesag is in 1 Timoteus 2:1, 2. Daar word vier aktiwiteite<br />
verwag, naamlik smeking, voorbidding, danksegging, bid<br />
vir alle mense. Dit is die normale woorde vir gebed wat<br />
elders in die Nuwe Testament gebruik word. <strong>Die</strong> bid sou<br />
mens met pleit kon vertaal, of dan intersessie.<br />
<strong>Die</strong> doel van hierdie aktiwiteite is: sodat ons ’n rustige<br />
en stil lewe kan lei. <strong>Die</strong> verwagting is dus dat die gelowiges<br />
sal volhard in die volle omvang en spektrum pektrum van ge gebe gebed, bed,<br />
gefokus op die wat gesag oor die gemeenskap meens nska kap p ui uitoefen uitoefen. en.<br />
Daar word ’n teenverwagting geskep: <strong>Die</strong> gelo gelowiges lowige ges kan<br />
’n rustige en stil lewe lei. Dit impliseer eer dat die ker kerk e k as<br />
kerk kan voortbestaan. <strong>Die</strong> kerk kan n groei in ’n<br />
n mi mili milieu ilieu<br />
waar dit vir hom moontlik gemaak word de deur<br />
ur die tipe<br />
regering wat ons kry.<br />
<strong>Die</strong> ander kant van die prentjie is ook waar. Daa Daar aar r ka kan<br />
vervolging ontstaan ten spyte van die e voorbidding, ssoos<br />
soos s<br />
inderdaad gebeur het (let maar op 1 Pet. 3, 4) jui juis u s deur<br />
ur<br />
die instelling wat die fokus van gebed ontvang.<br />
Dit neem nie die verantwoordelikheid kheid id weg<br />
eg oom<br />
om m ju juis<br />
is<br />
steeds te volhard in gebed nie. In Jeremia emia 29:7 word wo word rd r die<br />
ballinge selfs opgedra om die belange te bevorde bevorder der van<br />
n di die<br />
stad waarheen hulle weggevoer word d en te bid<br />
id tot<br />
o die<br />
ie<br />
Here vir die stad, want sy belange is ook ok julle bbel<br />
belange. elan ange. So So,<br />
Voorbidding vir die<br />
owerheid<br />
Ds. BCG (Ben) Fourie (Geref. Kerk Kameeldrift)<br />
jy hoef nie van die regering te hou om vir hulle te bid<br />
nie. Dit gaan nie oor persoonlike voorkeur nie, maar die<br />
uitleef van ’n besondere verantwoordelikheid.<br />
Inhoud van die gebed<br />
Maar wat bid mens? Watter spesifi eke smeking, voorbidding<br />
en danksegging bid mens vir die owerheid en<br />
gesag? Mens is geneig om die owerheid so net te noem<br />
en te bid vir wysheid en verantwoordelikheid. Daar kan<br />
sekerlik baie meer aandag aan die gebed gegee word!<br />
<strong>Die</strong> behoeftes waarmee die owerheid te doen het<br />
en die wyse waarop hulle regeer, is n aspek wat sekerlik<br />
meer aandag in gebed behoort te kry. Ek neem die artikel<br />
van Moeletsi Mbeki as vertrekpunt: Architects of Poverty.<br />
Why African Capitalism Needs Changing. Hy voorsien ’n<br />
Tunisia Day vir Suid Afrika teen 2020. Dit is die dag<br />
waarop die massas hulle ontevredenheid sal uitdruk.<br />
Spore wat reeds daarheen loop:<br />
22 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Sedert die ANC in beheer gekom het, het die <br />
lewensverwagting<br />
van die bevolking afgeneem van 66 na 53<br />
jaar.<br />
In 2007 het Suid Afrika vir die eerste keer in <br />
die<br />
geskiedenis begin om massas voedsel in te voer en nie<br />
meer self genoeg te produseer nie. 600 000 werksgeleenthede<br />
in die landbousektor het so tot niet gegaan.<br />
<strong>Die</strong> verslapping in grensbeheermaatreëls lei <br />
daartoe<br />
dat arm mense uit ander lande die land binnedring en<br />
nuwe konfl ik veroorsaak.<br />
Daar het nie werklike ontginning van <br />
vaardighede<br />
plaasgevind nie, maar regstellende aksie het gevolg.<br />
Talle munisipaliteite is bankrot en nie in staat <br />
om<br />
hulle dienste na behore te lewer nie.<br />
<strong>Die</strong> impak hiervan raak die welwese van die kerk in ’n<br />
groot mate. ’n Onnoukeurige en gespanne ekonomie<br />
plaas druk op die off ervaardigheid van lidmate. <strong>Die</strong> kerke<br />
trek al hoe swaarder met inkomste en dit plaas druk op<br />
die kerkrade.<br />
Daar moet dus baie meer spesifi ek voorbidding en smeking<br />
gedoen word oor so baie van hierdie behoeftes waaraan<br />
die owerhede aandag moet gee.<br />
Bid vir wysheid vir diegene in beheer. Genoeg <br />
wysheid<br />
om eie beperkings ook te besef en hulp te vra en te<br />
aanvaar van ander wat toegerus is daarvoor.<br />
Bid vir die verbreking van korrupsie en <br />
selfverryking.<br />
Dit skep wantroue by die publiek en bevorder nie die<br />
beeld van regeerders nie.<br />
Bid vir die verbreking van die kultuur van <br />
opeising<br />
(culture of demand). Daar kan intens gebid word vir<br />
’n volhoubare Christelike werksetiek. Dit bevorder<br />
vertroue.<br />
Bid vir versterking van die ekonomie van ons <br />
land,<br />
spesifi ek vir beleggingsvertroue dat meer mense uit<br />
ander werelddele hier sou wou belê.<br />
Bid vir die ontwikkeling van entrepeneurskap. Hoe<br />
meer mense eie verantwoordelikheid neem en aanvaar,<br />
hoe beter vir die hele samelewing.<br />
Bid vir gesonde ekologie sodat ons <br />
leefomstandighede<br />
veilig kan bly.<br />
Bid vir die beëindiging van geweld. Dit maak <br />
mense<br />
bang en ongemaklik.<br />
Bid vir werkvoorsiening vir die bykans 25% van <br />
die<br />
bevolking wat tans na bewering werkloos is.<br />
Bid vir lidmate se volgehoue gebedsywer.<br />
fokusartikel<br />
<br />
Prediker 2:24 herinner: “Dit is nie aan die mens self te<br />
danke dat hy kan eet en drink en onder al sy arbeid nog<br />
die goeie kan geniet nie. Ek het ingesien dat dit ’n gawe<br />
uit die hand van God is.” DK<br />
<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 23
diskussie-artikel<br />
God se een kerk en mense se<br />
baie kerke<br />
<strong>Die</strong> vroeë Christene het as<br />
kinders of “huisgesin van<br />
God” onder toesig van<br />
“voor gangers” of “vaders” sonder<br />
“kerk rade” net een “kerk” geken<br />
(Rom. 8; Ef. 2; 1 Tim. 3; 12 Art<br />
ens.).<br />
Na die vierde eeu het die biskop<br />
van Rome homself as verteenwoor<br />
diger van God daargestel. Hy<br />
het die kerk op die patroon van<br />
die koninkryk onder hom geskoei<br />
en volgens Plato die ryk van die<br />
“gees” (kerk) bo die “ryk van die<br />
na tuur” (owerhede en leke) gestel.<br />
Hy stel as Vader “geestelikes” as<br />
die “heilige kerk” aan om “leke” te<br />
versorg en tree volledig onafhanklik<br />
van burgerlike owerhede op. ’n<br />
Priester versorg namens hom elke<br />
parogie. <strong>Die</strong> Vatikaan is ’n klein,<br />
soe wereine “staat”. <strong>Die</strong> pous is as<br />
“on feilbare verteenwoordiger” van<br />
God bo die Skrif verhef. <strong>Die</strong> beroep<br />
op die Skrifgesag in die Reformasie<br />
is as kettery en rebellie teen “God se<br />
kerk” verwerp. In wese het die pous<br />
God as vader van sy huisgesin op<br />
aarde vervang.<br />
<strong>Die</strong> pous en Roomse vorste het<br />
die Reformasie bloedig bestry. So<br />
raak die sigbare huisgesin van God<br />
(Christene) in bloedige gevegte teen<br />
mekaar betrokke. Calvyn weet egter<br />
dat onder die pousdom (regering)<br />
nog ecclesiae (uitgeroeptes, d.w.s. ge-<br />
Prof. Bouke Spoelstra (emeritus) (Pretoria)<br />
Skisofrene kerkbegrip in en ná<br />
die Reformasie<br />
lo wige mense) was. Simpson vertaal<br />
dit egter met “kerke” (strukture, Inst.<br />
IV.2.xii). <strong>Die</strong> gereformeerdes bely<br />
immers net een, universele, onsigbare<br />
kerk van God (12 Art.), die een<br />
“huisgesin van God” wat plaaslik<br />
in dieselfde geloof as broeders en<br />
susters “een” geloofsgemeenskap sigbaar<br />
maak (HK, So. 21; NGB art.<br />
27-31). ’n Struktuur van “lidmate”<br />
in ’n multikulturele kerkgenootskap<br />
soos in die GKSA Almanak 2011 is<br />
nog ondenkbaar.<br />
Vyftienhonderd jaar na Christus<br />
(voorlopers soos Waldense en<br />
Albigense daargelaat) kom Protestant<br />
se gelowiges na vore wat hulle<br />
teen Rome op die Skrif, God se gena<br />
de en ware geloof beroep om as<br />
huis gesin van God te kwalifi seer.<br />
Rome loods in Europa ’n bloedige<br />
Luther se 95 stellings. (Bron: Wikipedia)<br />
vervolging teen die Protestante wat<br />
eers in 1648 besweer word. Onder<br />
hulle verskuif die aksent van die<br />
leer van die Roomse “huisgesin van<br />
God” na Protestante wat dieselfde<br />
ge loof bely.<br />
Hulle word genoem na wat hul le<br />
glo, die land van herkoms, die hervormer<br />
wat hulle navolg en word<br />
on derskei as byvoorbeeld Lutherane,<br />
Anabaptiste, Mennoniete, Calviniste,<br />
ensovoorts. Hulle het nie ’n<br />
een vormige kerkinrigting teen Rome<br />
ontwikkel nie. Voor Hobbes se<br />
Leviathan (1633) was die onderskeiding<br />
tussen die abstrakte terreine<br />
van “staat” en “kerk” nog onbekend.<br />
<strong>Die</strong> vors wat regeer, was as persoon<br />
die owerheid (vgl. Art. 28 KO; art. 36<br />
NGB). Hulle is as geroepe dienaars<br />
van God erken, wat as vaders van die<br />
24 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
volk die ware geloof moes beskerm.<br />
<strong>Die</strong> kerke is dus spoedig nie<br />
meer as kerke van God nie, maar as<br />
Nederlandse, Hugenote, Switserse,<br />
episkopaalse, independente kerke,<br />
ensovoorts, onderskei. Daardeur het<br />
’n tweede kerkbegrip ontwikkel – aan<br />
die eenkant Rome as die huisgesin<br />
van God (vgl. HK So. 21; art. 27-<br />
29 (NGB) en aan die anderkant die<br />
Christene wat van Rome weggebreek<br />
het. <strong>Die</strong> proses is verhaas toe die nou<br />
verband tussen “kerk en staat” deur<br />
die “Aufklärung” vanuit die rede<br />
gedefi nieer en ook soos in die Franse<br />
Revolusie verwerp is. <strong>Die</strong> “huisgesin<br />
van God” word gaandeweg al meer<br />
as ’n kerklike huisgesin beskou, wat<br />
sy eie leer en praktyke bepaal.<br />
Opvallend genoeg onderskei<br />
die gereformeerde teoloog Kuyper<br />
(Dictaten Dogmatiek IV) “kerk as<br />
instituut” (die bestuursvlak) van<br />
“kerk as organisme” – die gelowige<br />
Christene wat en volgens die Skrif<br />
die geroepe heiliges of volk of kerk<br />
van God was. Hierdie skeiding en<br />
ophef van “instituut” ken die Skrif<br />
nie. <strong>Die</strong> gelowiges is die “huisgesin<br />
van God” wat oudstes of voorgangers<br />
moet versorg (1 Tim. 3).<br />
Verhouding “kerk” en “staat”<br />
achilleshak van die Reformasie<br />
<strong>Die</strong> Engelse koning Henry<br />
VIII verwerp Luther se reformasie,<br />
maar verklaar om persoonlike redes<br />
homself in 1534 in die plek van<br />
die pous as hoof van die Kerk van<br />
Engeland. Aartsbiskop Cranmer<br />
en later Elizabeth I reformeer die<br />
An glikaanse Kerk leerstellig, maar<br />
behou die monargale of episkopaalse<br />
kerkregering.<br />
’n Aantal Duitse vorste kaap<br />
Luther ná die Ryksdag in Worms<br />
(1522) om sy lewe te beskerm. Luther<br />
gee aan elke vors van die 30 Duitse<br />
state as hoogste opsiener (summus<br />
episcopos) die reg en vryheid om die<br />
godsdiens vir sy gebied te bepaal. In<br />
die Lutherse kerkbegrip is landskerke<br />
in “konsistories” deur kerklike en<br />
politieke verteenwoordigers regeer.<br />
Volgens CJH de Wet (Het Kollegialisme)<br />
het die Lutherse territoriale<br />
kerkbegrip van landskerke die weg vir<br />
volks- en staatskerke in die 19de eeu<br />
in Nederland en Suid-Afrika gebaan.<br />
“Kollegialisme” aanvaar die “kerk” as<br />
’n stigting van mense met ’n kerkwet<br />
of kerkorde as konstitusie. Mense<br />
wat dit aanvaar, sluit aan en bedank<br />
vrylik as “lidmate”. Kollegialisme<br />
plaas die hoogste gesag in die verga<br />
derings en kommissies en breek<br />
volledig met die kerk, universeel en<br />
plaaslik, as ecclesia wat God deur sy<br />
Woord en Gees vergader en regeer<br />
(vgl. HK So. 21; art. 27-32 NGB).<br />
Dit word soos ’n dorpsgemeenskap<br />
deur burgemeester en gemeenteraad<br />
be stuur.<br />
Begrippe “plaaslike kerk” en<br />
“ge meente” tydens Reformasie<br />
gebore<br />
<strong>Die</strong> Raad van die Kanton Genève<br />
het predikante soos Calvyn vrylik<br />
aan gestel en ontslaan. Pont meen<br />
dat Calvyn gedink het dat “owerheid<br />
en kerk saam moes staan” (1981:21).<br />
<strong>Die</strong> Kerkorde van Genève het bepaal<br />
dat die burgemeester voorsitter van<br />
die kerkraad is en ouderlinge moes<br />
uit lede van die Raad gekies word.<br />
Op kerkraadsvergaderings is die<br />
ampstaf van die burgemeester op die<br />
tafel as teken van gesag geplaas.<br />
Ons kan in ons eeu van sentralisasie<br />
en strewe na globalisasie<br />
diskussie-artikel<br />
nie maklik die gedesentraliseerde<br />
ge sag van Europese dorpsrade,<br />
ower hede, gildes, vorste, landhere<br />
en adel in die 16de eeu begryp nie.<br />
Ons kan nie dink dat ’n provinsiale<br />
owerheid geen seggenskap gehad het<br />
oor ’n saak wat by ’n gemeenteraad<br />
berus het nie. <strong>Die</strong> Nederlandse<br />
dorps gemeentes (munisipaliteite of<br />
stadsrade) word daarom tot vandag<br />
as selfstandige “gemeenten” met outo<br />
nome regte erken.<br />
Veral in die noordelike Nederlande<br />
het talle priesters en gesiene<br />
bur gery in stede en dorpe met<br />
die Reformasie meegegaan. Vanaf<br />
ongeveer 1540 het dorpsrade van<br />
“ge meenten” toenemend van die gereformeerde<br />
priesters as dorps- of<br />
wykspredikante in hulle “gemeente”<br />
aangestel en bekostig. Op voorbeel<br />
van die dorpsraad is dan ook ouderlinge<br />
gekies om ’n kerkraad saam<br />
te stel. So het ’n kerklike gemeente<br />
met predikant en kerkraad naas die<br />
burgemeester en dorpsraad in die<br />
burgerlike gemeente geopereer. <strong>Die</strong><br />
Dordtse Kerkorde van 1619 maak<br />
dan ook nog voorsiening vir beperkte<br />
seggenskap van die dorpsgemeente<br />
by die beroeping van predikante.<br />
<strong>Die</strong> begrippe “gemeente, kerkraad,<br />
leraar, provinsiale sinode”<br />
en so voorts ontstaan dus tydens<br />
die Reformasie. <strong>Die</strong> vertaling van<br />
die Bybelse ecclesia (gelowiges,<br />
uit geroeptes) met “gemeente”<br />
(dorpsgemeenskap), ’n horisontale<br />
struktuur, gee nie die “huisgesin van<br />
God” weer nie. God word as’t ware<br />
deur die gemeenskap verplaas.<br />
Met die uitbreek van die<br />
80-jarige Oorlog teen Roomse en<br />
Spaanse oorheersing het kerklike<br />
voor gangers in 1568 te Wezel oor<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 25
diskussie-artikel<br />
die moontlikheid van onderlinge<br />
samewerking onderhandel. Dit<br />
lei in 1571 tot die aangaan van<br />
’n kerkordelike verband op die<br />
voorwaarde in art. 1 dat een kerk nie<br />
oor ’n ander sal heers nie. <strong>Die</strong> beginsel<br />
van selfstandige, soewereine plaaslike<br />
kerke was dus die vertrekpunt. Omdat<br />
belange oorweeg is en nie struktuur<br />
nie, het Franssprekende kerke<br />
naas Nederlandssprekende kerke in<br />
klassisse saamgekom.<br />
<strong>Die</strong> Engelse Independente het<br />
egter uit vrees vir oorheersing deur<br />
vergaderings nie die samekoms van<br />
vergaderings met ’n beperkte agenda<br />
(art. 30) aanvaar nie. <strong>Die</strong> State-<br />
Generaal het ook ná 1619 nie weer<br />
’n nasionale sinode ná 1619 opgeroep<br />
nie.<br />
Vanaf die 18de eeu word al minder<br />
gevra wat sê God en al meer gevra<br />
wat sê die “Kerk” deur sy teoloë,<br />
ampte en “hoogste” vergaderings.<br />
Koning Willem I skep in 1816<br />
die Nederlandse Hervormde<br />
Staats kerk (enkelvoud)<br />
Napoleon het in 1798 die Neder<br />
lande verower, die koning verdryf<br />
en ’n republiek uitgeroep. Hy<br />
het die bevoorregte gemeentes van<br />
die Dordtse Kerkorde afgeskaf en<br />
pas torieë in armoede gedompel.<br />
Toe Koning Willem I ná die val van<br />
Napoleon terugkeer, wou hy die<br />
ou orde herstel. Hy het aan staatsekretaris<br />
Janssens opdrag gegee<br />
om ’n staatswet vir die Nederlandse<br />
Staatskerk op te stel.<br />
<strong>Die</strong> Verligting, Liberalisme, Modernisme<br />
en Deïsme het in die 17de<br />
tot 18de eeue onbewus die kerklike<br />
klimaat verander (vgl. Hanekom,<br />
<strong>Die</strong> Liberalisme). <strong>Die</strong> deïsme sê God<br />
het die wêreld soos ’n horlosiemaker<br />
’n horlosie gemaak en daarna loop<br />
dit op eie krag. So verskyn die Reglement<br />
van Koning Willem I voor die<br />
Ne derlandse Hervormde Kerk in<br />
1816.<br />
<strong>Die</strong> staatswet beskryf die Nederlandse<br />
Hervormde Kerk as een<br />
genootskaplike struktuur met kerkrade,<br />
ringe, klasses, provinsiale en<br />
sinodale vergaderings. Elke vergadering<br />
het sy eie bestuur. Aan die<br />
hoof staan ’n Algemene Sinodale<br />
Kom missie. Gemeentes word deur<br />
klassikale en provinsiale kommissies<br />
(’n paar predikante) bestuur. Hulle<br />
is aan die provinsiale bestuur ondergeskik<br />
en beheer plekke waar nog<br />
geen kerkrade is nie. <strong>Die</strong> koning (die<br />
staat) benoem al die besture en lede<br />
van die eerste Algemene Sinode.<br />
So het 12 benoemde predikante,<br />
een ouderling, ’n paar funksionarisse,<br />
drie professore en twee politieke<br />
kommissarisse as sinode die Reglement<br />
in 1816 goedgekeur. Pligstate<br />
vir “ampte” en kerkrade is in bylaes<br />
by die Reglement gegee. Kragtens<br />
die “verenigingsreg” kan sinodes dit<br />
van tyd tot tyd wysig (Jansen, Chr.<br />
Enc. 1925:IV.701 ev.). <strong>Die</strong> “kerk”<br />
is dus volkome gesekulariseer tot ’n<br />
staatskerk en het dus niks meer met<br />
Skrif, Belydenis of Kerkorde te doen<br />
nie.<br />
Hierdie gesekulariseerde, horison<br />
tale kerkbegrip het groot invloed<br />
uitgeoefen op Afrikaanse kerke wat<br />
’n verband met Nederland gehad<br />
het – selfs op die Christelike Geref.<br />
Kerk waaruit Postma in 1858 na<br />
Suid-Afrika gekom het. <strong>Die</strong> Dordtse<br />
Kerkorde en geskiedenis in<br />
Suid-Afrika ken die instelling van<br />
kerkrade (art. 37-39) en soewereine,<br />
onafhanklike “gemeentes”. “Kerkstig<br />
ting” kom eers in 1853 met die<br />
NHK en in 1859 met die GKSA in<br />
die ZAR na vore. <strong>Die</strong> plattelandse<br />
Afrikaanse mense in drie afsonderlike<br />
state was nie op stigting van kerke<br />
met name nie, maar op predikante<br />
en bediening ter plaatse ingestel.<br />
Moontlik kan ons die geskiedenis in<br />
’n volgende artikel DV aan die orde<br />
stel.<br />
Dit is immers baie duidelik dat<br />
in die geskiedenis van die GKSA<br />
vanaf die eerste Sinode in 1862<br />
’n onversoenbare stryd tussen ’n<br />
Bybelgefundeerde kerkbegrip in die<br />
Belydenisskrifte (HK So. 21; NGB<br />
art. 27-29; DKO bv. art. 84) en die<br />
gesekulariseerde, genootskaplike<br />
kerk be grip in die GKSA heers.<br />
Ten spyte van soveel verdraaiing is<br />
die idee van die kerk as kinders en<br />
huisgesin van God vandag nog die<br />
sterkste by Rome en groepe aanwesig<br />
wat hulle afskei om “gemeente<br />
van God” hier of daar te wees. Op<br />
Rustenburg en Reddersburg is in<br />
1859 kerkrade vir twee onafhanklike<br />
kerkgemeenskappe ingestel.<br />
In 2009 het die GKSA as kerkgenootskap<br />
in Potchefstroom hulle<br />
150-jarige feesgevier. In die Almanak<br />
kom ’n doodsgeur uit ’n lang lys<br />
“ker ke wat ontbind het” ons teë.<br />
Klassisse domineer en skryf kerkrade<br />
op grond van struktuur voor. So kan<br />
mens voortgaan. Kan dit aan iets<br />
anders as ’n skisofrene kerk begrip<br />
toe geskryf word? Glo ons nog dat<br />
sig bare kerke in leer en lewe die<br />
een onsigbare kerk meer of minder<br />
sigbaar maak (vgl. Openb. 2 en 3;<br />
Calvyn Inst. IV.1 en 2.12; NGB 27-<br />
29; WJ Snyman oor ecclesia in die<br />
Nu we Testament)? Is dit nog ons<br />
roeping? DK<br />
26 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
André van Zyl (Johannesburg)<br />
Een van die groot redes vir<br />
ongeloof vandag is Christene ...<br />
Ek het iemand eenkeer hoor sê: “Een van die hoofredes vir ongeloof<br />
vandag is Christene wat Jesus met hulle monde bely, maar Hom met<br />
hulle lewenstyl verloën. Dit maak die Christelike geloof eenvoudig<br />
ongeloofwaardig”.<br />
Hierdie is ’n ernstige aanklag teen die kerk wat dikwels voorkom dat mense<br />
Christenskap as ’n ernstige opsie oorweeg. Wat sal ons hieroor sê? Ons sal aan<br />
die een kant moet erken dat die aanklag van skynheiligheid teen Christene ten<br />
minste deels waar is. Baie Christene (seker eintlik almal van ons) leef met tye<br />
nie heeltemal volgens dit wat ons sê ons glo nie. Hierdie feit laat ons oop vir<br />
die aanklag van skynheiligheid.<br />
<strong>Die</strong> vraag behoort egter nie net oor die Christelike geloof gevra te word<br />
nie, dit moet eintlik lees: “Indien voorstanders van enige denkstelsel nie die<br />
beginsels van daardie denkstelsel konsekwent uitleef nie, verteenwoordig hulle<br />
mislukkings ’n goeie rede om daardie denkstelsel te verwerp?” Dit lyk egter<br />
of mense graag Christenskap uitsonder in dié verband. Niemand verwerp<br />
byvoorbeeld demokrasie omdat Saddam Hussain (of selfs George Bush)<br />
hulleself as die demokraties verkose leiers van hulle lande voorgestel het en toe<br />
verskeie ondemokratiese dinge gedoen het nie.<br />
Dit is ’n logiese fout om enige denkstelsel se waarheid te meet deur primêr<br />
na die lewens van die mense wat dit onderskryf, te kyk. Dit beteken egter<br />
nie dat die lewens wat Christene lei, nie belangrik is of dat skynheiligheid<br />
verskoon behoort te word nie.<br />
As mens een ding sou uitsonder wat deurlopend in die Bybel en spesifi ek<br />
in Jesus se bediening veroordeel word, is dit skynheiligheid. Kyk onder andere<br />
na Maleagi 1:6-13. Jesus self spaar ook sy skerpste uitsprake vir die Fariseërs<br />
(o.a. Matt. 23:13-28). Hy gebruik metafore soos witgepleisterde grafte wat<br />
aan die buitekant wit is, maar vrot en stink aan die binnekant om hulle te<br />
beskryf. Jesus is baie ernstig gekant teen skynheiligheid en enigiemand wat<br />
Hom volg, behoort te streef na integriteit en te veg teen skynheiligheid.<br />
Waarom is daar dan soveel skynheiligheid in die kerk? Ek dink dit is ’n<br />
vraag met ’n komplekse antwoord en ek sal hier net drie leidrade as deel van<br />
’n antwoord aanbied.<br />
Eerstens maak die Bybel dit duidelik dat werklike Geesvervulde Christene<br />
diskussie-artikel<br />
André van Zyl het van<br />
1991 tot 1997 aan die RAU<br />
gestudeer. Hy is sedert<br />
1995 by ’n verskeidenheid<br />
onderwysinstellings<br />
werksaam (laerskool,<br />
hoërskool, tegniese kolleges,<br />
technikons en onderwys in<br />
Engeland). Hy is tans aan die<br />
Universiteit van Johannesburg<br />
verbonde. Onderwys is André<br />
se hoofbedieningsfokus,<br />
maar hy was en is steeds by<br />
verskillende bedienings van<br />
die kerk ingeskakel. Hy was<br />
betrokke by ’n diensjaar in die<br />
NG-gemeente Johannesburg<br />
en terwyl hy vir twee jaar<br />
in Engeland woonagtig<br />
was, was hy ook spesifi ek<br />
verantwoordelik vir opleiding<br />
van selgroepleiers in die<br />
SA Gemeente Londen. Hier<br />
het André in 2001 betrokke<br />
geraak by ’n bediening<br />
vir Apologetiek. Hierdie<br />
bediening het kampe gehou,<br />
selgroepe besoek en kursusse<br />
aangebied om gelowiges toe<br />
te rus en om terselfdertyd ook<br />
die evangelie te verduidelik.<br />
<strong>Die</strong> totstandkoming van<br />
die AntWoord-bediening is<br />
die vrug van ’n soortgelyke<br />
bediening wat reeds sedert<br />
2002 informeel in Gauteng<br />
bestaan.<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 27
diskussie-artikel<br />
in enige situasie steeds die keuse het of hulle lewens<br />
deur die Heilige Gees of deur die residu van hulle<br />
son dige natuur beheer gaan word (Gal. 5:13-26.) <strong>Die</strong><br />
Heilige Gees dwing niemand om volgens God se wil<br />
te leef nie. Een van die belangrikste redes waarom<br />
Chris tene skynheilig lewe, is omdat ons soms nie wil<br />
dat die Heilige Gees (met die vrug van die Gees) ons<br />
gedrag bepaal nie.<br />
Tweedens dink ek dat skynheiligheid onder ware gelo<br />
wiges baie te doen het met ’n vals persepsie wat<br />
Chris tene dikwels koester. Ons dink dat mense wat<br />
van buite die kerk af na Christene kyk, verwag dat<br />
ons perfek moet wees. Dus doen ons ons bes om<br />
’n (skyn)beeld van ’n perfekte lewe aan die wêreld<br />
voor te hou. Ons oortuig onsself ook dat indien ons<br />
enige sonde of swakheid erken, dit mense sal afskrik.<br />
Hierdie strewe na ’n perfekte “beeld” het egter<br />
dikwels meer met ons eie menslike trots te doen as<br />
met enige werk van God in ons lewens.<br />
In teenstelling met die perfekte beeld, het iemand<br />
eenkeer die kerk as ’n veldhospitaal in ’n oorlogsone<br />
beskryf. Volgens die metafoor is die kerk dus ’n plek<br />
waar stukkende en beseerde mense, wat genade nodig<br />
het, bymekaarkom. Dit is deel van die goeie nuus<br />
(evangelie) dat Jesus gekom het vir siekes en dooies<br />
(Matt. 9:12).<br />
Ek dink ons maak ’n fout om te dink dat die<br />
wêreld verwag dat ons perfek moet wees. Hulle is veel<br />
eerder desperaat op soek na mense wat in egtheid ’n<br />
pad met die Here en met mekaar stap. As ons eerliker<br />
kan wees oor ons eie stryd, sal die kerk ’n veiliger plek<br />
wees vir mense binne die kerk en gevolglik ook ’n baie<br />
meer aantreklike plek vir mense buite die kerk.<br />
Ons sien ’n manifestasie hiervan in Handelinge 2.<br />
<strong>Die</strong> integriteit en liefde wat gelowiges onder mekaar<br />
het, was en is deel van God se plan om die wêreld te<br />
bereik.<br />
Dit kan dalk vir iemand klink of ek sê dat mense<br />
net maar na die kerk toe kan kom en hulle sondes<br />
uitleef. Dit is egter glad nie wat ek bedoel nie. Ja, die<br />
kerk is JUIS ’n plek vir stukkende en verlore mense,<br />
maar God los NOOIT mense soos hulle is (stukkend<br />
en vol sonde) as hulle in die kerk inkom nie. <strong>Die</strong><br />
groot Geneesheer verander ons om al hoe meer aan<br />
die beeld van Christus gelyk te word (2 Kor. 3:18).<br />
’n Derde rede waarom die kerk met skynheiligheid<br />
sukkel, is omdat daar mense elke week op kerkbanke<br />
sit wat nie werklik Christene is nie. <strong>Die</strong> Bybel<br />
praat van mense wat nog die skyn van godsdiens<br />
behou het, maar niks meer van die krag van God<br />
weet nie. Hierdie mense kan saamgesels oor God<br />
en hulle ken dikwels baie tekste en kerkwoorde.<br />
<strong>Die</strong> lewendmakende Christus het egter nog nooit<br />
met hulle ’n ontmoeting gehad nie. Hierdie mense<br />
probeer hulle bes om mooi, Christelike lewens te leef,<br />
maar dit werk net op ’n oppervlakkige vlak, want<br />
geen mens kan uit eie krag heel word of na die wil<br />
van God lewe nie. Ons het Christus se verlossing en<br />
die werk van die Heilige Gees in ons lewens nodig.<br />
Hierdie mense is dus op die mees fundamentele vlak<br />
skyn heilig. Hulle is egter ook besonder moeilik om met<br />
die evangelie te bereik, want hulle het hulself dikwels<br />
so diep in die skynbeeld ingegrawe dat hulle bykans nie<br />
meer kan erken dat hulle nie die Here ken nie. Nie eens<br />
teenoor hulleself nie.<br />
Wat staan ons as kerk nou te doen?<br />
Vir die ware kerk van Christus is die uitdaging om<br />
toenemend eerlik met God, met onsself en met die<br />
wêreld te wees. Ons sal moet erken dat ons nie perfek is<br />
nie, maar ons sal ook moet wys dat ons groei in heiligheid<br />
(ons is “works in progress”).<br />
Deur dit te doen, sal die kerk weer ’n plek word wat<br />
oop is vir sondaars en mense wat buite die kerk staan.<br />
Dit sal ’n veldhospitaal word waar daar vir almal hoop<br />
op genesing is. <strong>Die</strong> liggaam van Christus sal só weer<br />
aantreklik word vir almal wat na ons kyk.<br />
’n Woord aan my medegelowiges: Dié van ons wat<br />
stukkend is, kom na Jesus toe, laat Hy jou genees, vir dié<br />
wat seer het, kom na Jesus toe, laat Hy jou troos, vir dié<br />
wat nog dood is in hulle sonde, kom na Christus toe, Hy<br />
sal jou lewe gee. Mag ons weer ’n versameling Christene<br />
word van wie dit waar is dat: “<strong>Die</strong> hele volk was hulle<br />
goedgesind. En die Here het elke dag mense wat gered<br />
word, by die gemeente gevoeg” (Hand. 2:47b). DK<br />
28 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Dr. JM (Kobus) van Tonder (emeritus) (Krugersdorp)<br />
Dit was my voorreg om hierdie jaar die Gerhard Moerdijk-gedenklesing by die Voortrekkermonument te<br />
lewer, met as onderwerp die argitektoniese erfenis van die Gereformeerde Kerke, na aanleiding van die<br />
publikasie Van Seringboom tot Kerkgebou.<br />
Inleidend<br />
<strong>Die</strong> boustyl van die Europese<br />
katedrale, met hulle hoë<br />
lyne wat mens tot ootmoed<br />
en selfs aanbidding stem en hulle<br />
soms oordrewe dekoratiewe, het<br />
nie ’n invloed op die Protestantse<br />
kerk argitektuur in Suid-Afrika gehad<br />
nie. <strong>Die</strong> Calvinis gee nie ui ting<br />
aan sy geloofsoortuiging in monumente<br />
soos katedrale en ba si likas<br />
nie. <strong>Die</strong> invloed van die Europese<br />
Protestantse kerke, veral in<br />
Ne derland en Engeland, het egter<br />
duidelik die kerkargitektuur in die<br />
Kaap beïnvloed en dit word ook<br />
later in die ander provinsies gevind.<br />
Om die kerkgebou net te beoordeel<br />
as religieuse strukture sou ’n<br />
mis leiding wees. Om hulle egter te<br />
beoordeel in hulle historiese konteks<br />
sou die invloed van die gemeente<br />
daarop en die invloed van<br />
die gebou op die gemeente duidelik<br />
maak. Nie net die boustyl van die<br />
be paalde tyd het ’n invloed op<br />
die argitektuur gehad nie, maar<br />
ook die dogma van die gemeente.<br />
Ecclesiastical buildings embody religious<br />
meanings, and we can assume<br />
that the architectural manifestations<br />
of Calvinist communities will refl ect<br />
their theology.<br />
<strong>Die</strong> Calviniste se geboue is normaal<br />
weg meer sober as die Roomse<br />
geskiedenis<br />
en Lutherse geboue. Dis gerig op die prediking, daarom het die preekstoel<br />
verskuif na die sentrale punt voor, waar dit die altaar vervang. <strong>Die</strong> sitplekke<br />
is ook só geplaas dat die lidmaat kan toekyk op al die liturgiese handelinge en<br />
daaraan deelneem. Meestal ontstaan ’n kerkgebou in die midde van ’n groep<br />
lidmate, soos by afstigting. Daar is egter enkele gevalle waar die kerkgebou die<br />
omringende verblyf voorafgegaan het, soos Pretoria en Reddersburg.<br />
Vir die Hervormde Kerk, die staatskerk van die ZAR, was daar in 1859<br />
vier kerkgeboue, naamlik Potchefstroom, Rustenburg, Pretoria en Lydenburg.<br />
Lydenburg het egter verkies om by die Kaapse Sinode aan te sluit en het so ’n<br />
Kaapse kerk (NG) geword.<br />
Stigting<br />
Op 11 Februarie 1859 kom ’n groep van meer as 300 manne en vroue byeen<br />
op Rustenburg vir die stigting van ’n Vrye Gereformeerde Kerk. ’n Maand<br />
tevore in Pretoria, by die Algemene Kerkvergadering van die Hervormde<br />
Kerk, het 15 manne uit die vergadering gestap en besluit om hulle los te maak<br />
van die Hervormde Kerk om ’n Vrye Gereformeerde Kerk te stig.<br />
Hulle vra die volgende dag aan die Algemene Vergadering of hulle in Februarie<br />
die kerkgebou van Rustenburg mag gebruik vir die stigtingsvergadering. <strong>Die</strong><br />
Vergadering antwoord dat die besluit by die kerkraad van Rustenburg berus.<br />
Al was die lede van die kerkraad daar teenwoordig, word geen besluit geneem<br />
nie.<br />
<strong>Die</strong> oggend van 11 Februarie 1859 op Rustenburg, dus die oggend van die<br />
stigtingsvergadering, gee die kerkraad van Rustenburg kennis dat die gebou<br />
nie gebruik mag word nie. Daar moes inderhaas ’n ander plan gemaak word.<br />
Onder die groot seringboom voor die onderwyser, mnr. Hanne, se erf, word<br />
enkele waens in ’n blok getrek om ’n vergaderruimte te vorm. Onder die boom<br />
is ’n tent opgeslaan vir die oudstes en as preekstoel word vir ds. Postma ’n tafel<br />
voorsien. ’n Beesklok wat Dauw Kruger in Pietermaritzburg gekoop het, dien<br />
as kerkklok. <strong>Die</strong> “kerkgebou” van die stigtingsdag was onder ’n seringboom<br />
tussen enkele waens, met die bewolkte lug as dak. Verder af in die straat is die<br />
Hervormde Kerk se gebou.<br />
Riet- of paalkerke<br />
<strong>Die</strong> eerste “kerkgeboue” wat hierna opgerig is, was eenvoudige paalstrukture,<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 29
geskiedenis<br />
bedek met riet of pale. Op Rustenburg<br />
en naby Pretoria op die<br />
plaas van Andries Holtzhausen by<br />
Pienaarsrivier. Dit was ’n vierkantige<br />
struktuur, funksioneel vir die doel<br />
van ’n byeenkoms, wat eerder ’n<br />
skui ling teen die elemente was, as ’n<br />
kerkgebou.<br />
Toe die gemeente van Pretoria drie<br />
jaar later drie erwe in Pretoria bekom,<br />
is daar weer so ’n paalstruktuur opgerig<br />
op die terrein waar die huidige<br />
“Paul Kruger”-kerkgebou is. Daar<br />
was geen banke of stoele nie. Elkeen<br />
moes sy eie sitding saambring.<br />
Daar was geen preekstoel nie. Hou<br />
ingedagte dat daar gewoonlik net<br />
een maal per kwartaal ’n erediens<br />
was. Prof. Cachet het in sy feesrede<br />
op Rustenburg in 1909 die eerste<br />
jare op Rustenburg so beskryf: “...<br />
Toe die gemeente hier gestig word, was<br />
hulle eerste kerkgebou ’n huisie van<br />
pale met strooi bedek.”<br />
Steenkerke<br />
<strong>Die</strong> eerste steen- of klipkerkgeboue<br />
wat opgerig is, was op Reddersburg<br />
(1859) in die Vrystaat en Burgersdorp<br />
en Middelburg in die Kaapko<br />
lonie (1861). Dit val op dat<br />
die bestaande kerkgeboue van<br />
die omgewing wel ’n invloed op<br />
die ontwerp van die nuwe gebou<br />
gehad het. Op Middelburg word ’n<br />
kerkgebou opgerig op die patroon<br />
van die NG Kerk Middelburg en is<br />
vandag nog in gebruik as die oudste<br />
Gereformeerde kerkgebou in Suid-<br />
Afrika. In Burgersdorp was daar<br />
reeds ’n NG-kerkgebou, kruisvormig<br />
met ’n toring tussen twee vleuels<br />
en Kaaps-Hollandse gewels. <strong>Die</strong><br />
Gereformeerdes volg hierdie patroon<br />
na. <strong>Die</strong> gewels is egter reguitlyning<br />
om hulle gebou van die NG-gebou<br />
te onderskei. <strong>Die</strong> smal Neo-Gotiese<br />
vensters het min lig ingelaat, sodat<br />
die prediker op bewolkte dae ’n kers moes gebruik. Twee jaar later is die gebou<br />
vergroot met 2.5 m na elke kant en groter vensters is ingebou.<br />
In die Vrystaat, op die plaas Vlakfontein, word in 1859 ’n hulpkerk, soos<br />
’n hartbeeshuis, as kerkgebou opgerig. Later sou die dorp Reddersburg<br />
rondom die saaltjie ontwikkel. By die swart bevolking kry die dorp die naam<br />
Matopporong – plek van die Doppers. Dit was ’n klei-hartbeeshuisgebou wat<br />
spoedig te klein was, sodat dit ná twee jaar vervang is met ’n groter gebou van<br />
30m/15m, saalvormig met spitsvensters.<br />
<strong>Die</strong> eerste steenkerkgebou in Transvaal word ook op die waenhuispatroon<br />
gebou, op Rustenburg en Potchefstroom, soos die Nederduitsch Hervormde<br />
kerkgebou van Pretoria, waarin die afskeiding in 1859 plaasgevind het. <strong>Die</strong><br />
voordeur is in een van die kort gewelmure met geen vensters langs die deur nie.<br />
Aan die sye van die gebou is drie of meer spitsvensters, gewoonlik oop balke<br />
en die dak was met gras of riet gedek. <strong>Die</strong> lengte van die gebou is gewoonlik<br />
bepaal deur die lengtebalk wat ’n wa kon vervoer, gewoonlik 17 meter. <strong>Die</strong><br />
hoogte was 3,6 meter en die breedte 6 meter. <strong>Die</strong> vloer was van miershoop wat<br />
met beesmis gesmeer was, soos die gebruik van die tyd was. <strong>Die</strong> gebou het die<br />
besondere luukse gehad dat daar riempiestoele was.<br />
In hierdie waenhuisgeboue, ook Boerekerke genoem, was soms die enigste<br />
meubelstuk ’n preekstoel. Waar daar wel banke was, was dit gewoonlik met ’n<br />
middelpaadjie gerangskik, sodat – in navolging van Nederland en die Kaapse<br />
kerke – die manne en vroue apart gesit het met die paadjie as skeiding.<br />
Mettertyd is groter saalgeboue opgerig in ’n Neo-Gotiese styl, tot twee<br />
of drie verdiepings hoog met hoë vensters en sonder torings of versierings.<br />
Philippolis is vandag nog ’n voorbeeld van hierdie “Dopper”-eenvoud.<br />
Kruiskerk<br />
<strong>Die</strong> kruiskerk was die natuurlike oorgang van die saalvorm. Geleidelik groei<br />
die gebouebewussyn na iets meer as net ’n bymekaarkomplek. Twee syvleuels<br />
word ingebou, die banke word reguit geplaas in die middel en die sye, met die<br />
fokus op die preekstoel.<br />
<strong>Die</strong> kerkgebou van GK Pretoria.<br />
Pretoria<br />
In Pretoria word ook so tot<br />
’n kruisvorm vergroot. Hierdie<br />
aanbouing was onder leiding van<br />
H Dijksterhuis en G Pierneef,<br />
vader van die skilder JH Pier neef.<br />
’n Harmonium was die orrel, maar<br />
die gemeente koop ’n Sauer-orrel<br />
uit Duitsland aan. <strong>Die</strong> plafon<br />
moes eers verhoog word voordat<br />
die orrel op die galery geïnstalleer<br />
kon word.<br />
Spoedig is die gebou te klein en<br />
in 1897 word ’n nuwe kruiskerk<br />
gebou. <strong>Die</strong> argitek was Klaas van<br />
Rijsse. <strong>Die</strong> gebou is in die styl<br />
30 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
<strong>Die</strong> preekstoel van die Gereformeerde Kerk Pretoria.<br />
van die Nederlandse Neo-Renaissance gebou, op die patroon van ’n Griekse<br />
kruis. <strong>Die</strong> hoeke tussen die arms is skuins verbind, sodat die gebou agthoekig<br />
is. <strong>Die</strong> gebou het besondere hoë mure sonder steunbere, rooi bakstene met<br />
gespasieerde dwarsmesselwerk, wat hoogte aan die voorkoms gee.<br />
Binne is ’n hoë ruimte, sonder enige pilare of stutte vir een van die grootste<br />
vrystaande dakke. Staal-trekstange hou die mure in posisie. <strong>Die</strong> argitek het<br />
ewe veel aandag aan die interieur as die eksterieur gegee. <strong>Die</strong> ryklik versierde<br />
kansel uit Rotterdam is monumentaal. Banke is loodreg in die sy-arms geplaas<br />
en galerye in elke vleuel. <strong>Die</strong> meesterargitek Sytse Wierda het ook sy stempel<br />
op die gebou afgedruk deur die twee wenteltrappe na die galerye in te bou.<br />
<strong>Die</strong> buitenste baksteenlaag het verweer en is met ’n harder steen vervang.<br />
<strong>Die</strong> toring met sy balkonne, balustrades, klokkamer en lanterns is tipies<br />
Noord-Nederlandse Neo-Renaissance. Ná die Vryheidsoorlog is soortgelyke<br />
geboue vir die NG en Hervormde kerke in Pretoria opgerig.<br />
Deur die ywer van ds. MJ Booyens is die “Paul Kruger”-gebou in 1983 tot<br />
nasionale gedenkwaardigheid verklaar. <strong>Die</strong> twee stoele waarop pres. Kruger<br />
en sy vrou tydens eredienste gesit het, staan voor die kansel en is ook tot<br />
gedenkwaardighede verklaar.<br />
Argitekte<br />
Van die eerste geboue is sonder argitekstekeninge opgerig. Lidmate maak ’n<br />
tekening en die gebou word opgerig. Op die eenvoudigste manier moet die<br />
gebou vir ’n bepaalde behoefte diens doen. Dirk Postma ontwerp byvoorbeeld<br />
die kerkie op Potchefstroom. Argitekte wie se name met die jare voorkom<br />
in die kerke is Dijksterhuis, Moerdijk, Dijkstra, De Ridder, Renier Roos en<br />
Hartman en natuurlik ander wat een of twee geboue ontwerp het.<br />
Dijkstra – PS Dijkstra, ’n Nederlandse argitek, vestig hom in 1927 in Suid-<br />
geskiedenis<br />
Afrika en het in die volgende 30 jaar<br />
14 Gereformeerde kerkgeboue ontwerp.<br />
Hy ontwerp sonder uitsondering<br />
op die plan van ’n Griekse kruis,<br />
omdat die gemeente dan nader<br />
aan die kansel is. <strong>Die</strong> Nederlandse<br />
invloed is duidelik in sy ontwerpe.<br />
Hy gebruik rooi baksteen en het ’n<br />
liefde vir gewel bou as versiering,<br />
soos in Sannieshof se kerkgebou<br />
dui delik is. Mettertyd het die gewel<br />
een voudiger geword. Eers in sy<br />
laaste jare kan die invloed van die<br />
moderne boukuns gesien word.<br />
Nog ’n kenmerk van sy ontwerp<br />
is ’n toring in een van die voorste<br />
hoeke. In sy kerke is deurgaans van<br />
ondeursigtige glas gebruik gemaak,<br />
omdat die kerk van die buitewêreld<br />
afgesluit moet wees.<br />
Moerdijk – Aan die begin van die<br />
20ste eeu, ná die Vryheidsoorlog, met<br />
die oplewing van ’n eie Afrikanerkultuur,<br />
word na ’n eie Suid-Afri kaner-<br />
(moontlik Afrikaner-)kerkboustyl<br />
gesoek. Hierdie soeke is deur<br />
Wynand Louw en Gerhard Moerdijk<br />
gelei. Louw het een Gereformeerde<br />
kerkgebou ontwerp – Vryburg se<br />
eerste gebou. Moerdijk het tydens sy<br />
studiejare oorsee ’n intensiewe studie<br />
gemaak van kerke en katedrale, hulle<br />
opgemeet, geteken en hulle style<br />
bestudeer. Hy was egter toe al oortuig<br />
dat hierdie boustyl nie Suid-Afrika<br />
se styl kan wees nie. My volk het tot<br />
stand gekom deur die protes teen die<br />
Ka tolisisme: dit is wat ons kerke moet<br />
weergee, iets anders ... (Vermeulen,<br />
1999:38).<br />
Hy was oortuig “dat die Protestantse<br />
erediens ’n eiesoortige kerk<br />
kan hê. ’n Kulturele uiting van<br />
sy geloof. Dis nie meer nodig om<br />
volksvreemde of armoedige geboue<br />
te hê nie” (Vermeulen, 1999:79).<br />
Hy eksperimenteer met sale, soos<br />
die Boerekerk, maar dit bevredig<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 31
geskiedenis<br />
<strong>Die</strong> kerkgebou van GK Bethulie.<br />
nie. <strong>Die</strong> Latynse kruis is moontlik die oplossing, soos die<br />
Boerekerke kruiskerke geword het, maar ook hierin is te<br />
veel van die hoorders weg van die kansel af. Dan gebruik<br />
hy die Griekse kruis, soos Dijkstra. Dit was vir Moerdijk<br />
die ideale vorm. Hy kan soos ’n Griekse amfi teater die<br />
hoorders voor om die kansel plaas. Hy publiseer in 1919<br />
’n boekie, Kerkgeboue vir Suid-Afrika.<br />
<strong>Die</strong> eerste Gereformeerde kerk wat hy ontwerp, was<br />
Bethulie 1924, ’n kruiskerk met ’n Hollandse gewel. <strong>Die</strong><br />
<strong>Die</strong> kerkgebou van GK Parys.<br />
tweede was Reddersburg, met Gotiese en Romaanse style.<br />
<strong>Die</strong> ontwerp is ’n vyfhoekige gebou met lae dakgedeeltes<br />
bo die stoep. <strong>Die</strong> banke is in ’n halfsirkel gerangskik. <strong>Die</strong><br />
gedagte van Kuyper – Voor den halve cirkel zou alsdan een<br />
verhevendheid zijn aan te brengen, waarop de opzieners der<br />
gemeente voor het front der gemeente konden plaats nemen<br />
– word hier op ’n besondere manier toegepas. Ds. Yssel,<br />
die predikant, was van mening dat die amp van ouderling<br />
en diakens in die ontwerp na vore moet kom. Agter die<br />
preekstoel is ’n galery ingerig waar die ouderlinge en<br />
diakens sit, om toesig te hou oor die gemeente en die<br />
Woord. Dit is die enigste gebou waarin Moerdijk dié<br />
plasing maak. <strong>Die</strong> gebruik van blou glas gee die binnekant<br />
’n sagte blou gloed.<br />
In Potchefstroom-Noord is die gedagte wat later in die<br />
Voortrekkermonument gestalte sou kry, duidelik – die<br />
driekwart sirkelgalery wat op die kansel afkyk.<br />
Johan de Ridder – De Ridder het ’n nuwe rigting in<br />
kerkargitektuur begin, ’n totaal anderse ontwerp in die<br />
vorm van ’n tent wat die gelowige se tydelike tentwoning<br />
simboliseer. Dit sou bekend word as die kappie-kerke,<br />
omdat dit herinner aan die Voortrekkervrou se kappie.<br />
Hy gebruik ’n halfgeopende waaiervorm. <strong>Die</strong> kansel is<br />
simbolies van die betekenis van die erediens, daarom moet<br />
die kansel vir almal sigbaar wees. Sy eerste “kappie-kerk”<br />
is Parys 1955, waarin sy idees duidelik in die ontwerp<br />
na vore kom. <strong>Die</strong> teëldak strek tot op die grond wat laag<br />
langs die sye weggesny is. Tussen die dak en ’n lae muur is<br />
vensters. Tussen die dakspits en die voorgewel is vensters<br />
om lig van bo in te laat. <strong>Die</strong> koerant Dagbreek van 29<br />
April 1956 beskou dit as ’n unieke, modernistiese gebou<br />
wat ’n breuk met die tradisie maak: ... die voortspruitende<br />
voorkoms van ’n waaier met klimmende daklyn soos “hande<br />
in gebed” of beskermende hande van God ... soos ’n voël haar<br />
vleuels oor haar kleintjies uitsprei ...<br />
Met een of twee uitsonderings het die kappie-dak<br />
die kenmerk gebly van die kerke wat hierna deur hom<br />
ontwerp is. Totiusdal is seker die steilste klimmende dak<br />
en Lyttelton die duidelikste tentvorm.<br />
Ander argitekte<br />
B de W Hartman het 12 kerke ontwerp. Renier Roos, ’n<br />
moderne argitek, se geboue staan uit met hulle “anderse”<br />
torings. Daar is natuurlik veel ander.<br />
(In ’n volgende uitgawe: Interessante inligting oor<br />
die kerkgeboue in die boek “Van Seringboom tot<br />
Kerkgebou”) DK<br />
32 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Carié Maas (Randburg)<br />
LONDEN –<br />
kerkwees in ’n wêreldstad<br />
Dit blyk dat die bediening wat die Randburg-gemeente in Londen<br />
begin het, deur God se genade besig is om uit te reik na mense van<br />
regoor die hele wêreld.<br />
In Londen is van die mooiste, oudste kerkgeboue in Europa, soos die<br />
West minster-abdy waar die onlangse koninklike troue plaasgevind het, of<br />
St. Paul’s-katedraal wat jaarliks deur miljoene toeriste besoek word. Maar in<br />
Europa, weet almal, is kerke grootliks aan die uitsterf. <strong>Die</strong> Gereformeerde<br />
Ker ke in Suid-Afrika, spesifi ek die Randburg-gemeente, het vyf jaar gelede<br />
ds. Kruger de Kock na Londen gestuur om daar saam met die Free Church of<br />
Scotland Suid-Afrikaners en ander te gaan bedien. Dié bediening het nou tot<br />
’n opwindende nuwe weg gelei wat niemand destyds voorsien het nie.<br />
Toe die bediening in Londen in 2005 begin het, was die Britse kerke<br />
opgewonde oor die instroming van jong, ywerige Suid-Afrikaners. Mettertyd<br />
het die Britse owerheid strenger visum-voorwaardes vir Suid-Afrikaners ingestel<br />
en moes baie kerke spring om by dié veranderings aan te pas. So het<br />
die bekende Suid-Afrikaanse Gemeente in Sentraal-Londen met bykans 70%<br />
gekrimp as gevolg van dié en ander faktore.<br />
Deur die Here se genade het die GKSA se Londen-bediening dit as beginsel<br />
aanvaar om nie alleen nie, maar saam met plaaslike kerke met wie die<br />
GKSA in eenheid is, nie net Suid-Afrikaners nie, maar ook ander mense<br />
met die evangelie te bedien. Hoe dit presies sou gebeur, kon nooit werklik<br />
beplan word nie, maar uiteindelik staan daar vandag een kerk met twee gemeentes<br />
– Canada Water Church en Surrey Docks Church, wat uiteenlopende<br />
gemeenskappe bedien.<br />
Bykans 80% van die mense wat Canada Water Kerk bywoon, is jong Suid-<br />
Afrikaners – sowel Afrikaans as Engels. Dan is daar ook Britte, Australiërs,<br />
Amerikaners en ander. Kruger sê dié dienste herinner nogal aan ’n studentediens<br />
met so om en by 40 jong, hoofsaaklik enkellopende mense wat dit geniet om<br />
te sing, te kuier en te hoor hoe verklarend en relevant uit die Bybel gepreek<br />
word.<br />
<strong>Die</strong> oggenddiens het weer sowat 45 lidmate en bestaan uit gesinne – 50<br />
persent uit Suid-Afrika en 50 persent uit ander wêrelddele. Dit is dus ’n<br />
heel multikulturele gemeente. “In die vreemde kom Suid-Afrikaners se beste<br />
eienskappe na vore, soos gasvryheid – en dit het die gemeente goed laat groei,”<br />
sê Kruger.<br />
van oraloor<br />
Kruger en Stephanie de Kock en hulle<br />
kinders.<br />
<strong>Die</strong> verskil tussen die oggend-<br />
en aanddienste is dat die lidmate<br />
wat die aanderediens bywoon uit ’n<br />
Christelike agtergrond kom, terwyl<br />
baie van die oggendlidmate nuwe<br />
gelowiges is, of ongelowiges wat vrae<br />
het.<br />
Hoewel die gemeentes verskil,<br />
word hulle saamgebind in een kerk<br />
met drie kernwaardes: die evangelie<br />
verander álles, die kerk is ’n oop liefdesgemeenskap<br />
van verloste sondaars<br />
en die stad is belangrik vir God se<br />
koninkryk. <strong>Die</strong> twee gemeentes<br />
word verenig onder die naam City<br />
Life London. Hier is die leierskap,<br />
die fi nansiële bronne en die gawes,<br />
soos die musikante, gesentraliseer.<br />
Kruger sê hy het op grond van sy<br />
ondervinding in dié twee gemeentes<br />
en ook wyer blootstelling besef dat<br />
Londen, met sy honderdduisende<br />
mense vanoor die hele wêreld, strate<br />
gies belangrik is vir die uitdra<br />
van die evangelie, nie net aan Suid-<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 33
van oraloor<br />
Dr. Kwena<br />
Semenya deel<br />
<strong>Die</strong>psloot se<br />
ervarings tydens<br />
die seminaar.<br />
Afrikaners nie, maar aan die hele wêreld. “<strong>Die</strong> lesse wat ek en Randburg in<br />
Londen oor kerkplanting geleer het, moet verder uitkring ter bevordering van<br />
die koninkryk,” sê hy. Hy waarsku dadelik dat ’n mens moet stadig oor die<br />
klippe, want die gemeentes in Londen moet nog selfonderhoudend word.<br />
Saam met ander kerkplanters, ook in ander denomisasies, het hulle die<br />
London New Church Network gestig vir die werwing, opleiding en mentorskap<br />
van Britse kerkplanters. “<strong>Die</strong> nuwe benadering wêreldwyd is ‘kerkplanting’,<br />
eerder as ‘sending’,” sê hy. Dit is die geval nie net in evangelie-honger Europa<br />
nie, maar ook in die hart van stede in Suid-Afrika en selfs verder in Afrika.<br />
“God stuur sy kerk as geloofsgemeenskap na die wêreld sodat mense daar kan<br />
ervaar hoe God se liefde ’n hegte gemeenskap tot stand bring,” sê Kruger. <strong>Die</strong><br />
idee is om die lesse wat in Londen geleer is en die energie wat tot nou opgebou<br />
is, verder momentum te gee. Wat geleer is, sluit in betrokkenheid by die<br />
Redeemer City-to-City-beweging wat verlede jaar in Boedapest vergader het en<br />
wat weer van 24 tot 26 Oktober vanjaar in Berlyn bymekaarkom. Kruger was<br />
ook in 2009 vir ses weke in New York vir ’n intensiewe kerkplantingkursus by<br />
die Redeemer Presbyterian Church van die Presbyterian Church of America met<br />
wie die GKSA bande het. <strong>Die</strong> predikant van dié gemeente, dr. Tim Keller, is<br />
in die vroeë 1990’s met sy Bybel na die hartjie van New York, waar niemand<br />
’n voet wou sit nie. Deur die Here se genade het daar ’n gemeente van 10 000<br />
sterk tot stand gekom wat al meer as 250 kerke wêreldwyd help plant het.<br />
Kruger verduidelik dat Christene tot nou toe stede, waar die kulturele vorming<br />
van ons samelewings plaasvind, veruil het vir meer geriefl ike woonbuurte<br />
buite die stad. “Ons teologiese standvastigheid moet ons juis in staat stel om<br />
kultureel buigsaam te wees in die vinnig veranderende stedelike gemeenskappe.<br />
As ons dit nie doen nie, gaan ons aanhou om strategiese bedieninge prys te gee<br />
ter wille van ons kulturele voorkeure.”<br />
Na aanleiding van dié gedagtes is daar op 20 April vanjaar in Randburg<br />
’n stedelike, multikulturele kerkplantingswerkwinkel gehou, wat deur Kru-<br />
ger en ds. Naas Ferreira van die<br />
Riet vallei-gemeente gelei is. Naas<br />
het saam met dr. Flip Buys die<br />
Centre for Reformational Urban<br />
Ministry in Africa (Cruma) begin,<br />
’n beweging om kerke in Afrika se<br />
stede te plant.<strong>Die</strong> sowat 50 mense<br />
wat die werkwinkel bygewoon het,<br />
het vanuit verskeie denominasies<br />
gekom en hoofsaaklik vanuit drie<br />
stede – Johannesburg, Pretoria en<br />
Rustenburg.<br />
<strong>Die</strong> uitreiking na stede is egter<br />
niks nuuts nie, sê Kruger. “Paulus<br />
se sendingstrategie was dan reeds op<br />
stede gefokus.” Kyk maar na Handelinge<br />
16:12 en Romeine 15:19<br />
en 23. Dié fokus is ook te sien by<br />
die Vader. Oor dié stad Ninevé sê<br />
God: “Maar mag ek nie bekommerd<br />
wees oor die groot (belangrike) stad<br />
Ninevé nie ...”<br />
“Dit is dan geen verrassing<br />
nie om te sien dat Jesus Christus<br />
se bediening sy klimaks in die<br />
stad Jerusalem bereik het, net om<br />
uiteindelik buite dié stad gekruisig<br />
te word om vir gelowiges die ewige<br />
Jerusalem te wen. Eweneens, as ons<br />
nie in stede wil bedien nie, gaan<br />
kerke irrelevant word vir ons land<br />
se hoofstroom-kultuur,” sê Kruger.<br />
Hy sê stede is strategies vir God se<br />
koninkryk: “Ons het in Londen geleer<br />
hoe om ’n kerk in die stad vir<br />
die stad te wees. Nou wil ons ander<br />
in spireer om dieselfde te doen.” DK<br />
Interessante webwerwe waarna<br />
lesers kan gaan kyk, is<br />
www.citylifelondon.org<br />
www.Redeemercitytocity.com<br />
www.Canadawaterkerk.com<br />
www.Surreydockschurch.com<br />
34 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Dr. PH (Pieter) Heystek (Geref. Kerk Pretoria-Montanapoort)<br />
MONTANAPOORT<br />
se “mannetjies”- én mannekamp<br />
Mannetjieskamp<br />
<strong>Die</strong> naweek van 4-6 Februarie 2011. ’n Droom<br />
word ’n werklikheid! Vygenboomfontein, net<br />
anderkant Vaalwater is ons afklimpunt. ’n<br />
Plaas met groen bome en gras hoër as gewoonlik, want<br />
die reëndruppel uit die hemel het gesorg.<br />
Sestien hoërskoolseuns van enkelmammas (kinders<br />
wat nie elke dag ’n pappa in die huis het nie), is die genooides.<br />
<strong>Die</strong> meeste het nog maar net van ’n plaas gehoor.<br />
Pa en seun wat saamdoen, ken hulle nie. Aan die toesig<br />
en beheer van sy ma toegesê na die egskeiding van pappa<br />
en mamma.<br />
Sewe volwasse mans en twee senior jeugleiers gaan<br />
<strong>Die</strong> “mannetjies” met die bok wat huistoe gedra moet word.<br />
van oraloor<br />
saam. Aan elke “pappa” word ’n mannetjie of twee toevertrou.<br />
<strong>Die</strong> seuns weet dat hulle gerus maar lewens- en<br />
hartsake met die ooms kan praat. <strong>Die</strong> verbintenis tussen<br />
“mannetjie” en “pappa” is nie net ’n naweek lank nie,<br />
maar terug in die stad en gemeente behou hulle met mekaar<br />
kontak.<br />
<strong>Die</strong> naweekprogram is vol “dinge”. Tyd vir niksdoen<br />
bestaan nie. <strong>Die</strong> tema “Mannetjie, is jy ’n man?” word<br />
aangepak en deurgewerk. Kopstukke se gesels. <strong>Die</strong> Bybel<br />
en dus die volle waarheid ons merkers. Mannetjies wat<br />
dink en nadink. <strong>Die</strong> lewe, die wêreld, menswees, manwees<br />
... bagasie ... die kruis jou opgelê ... grootword sonder<br />
’n aardse pa, maar tog met ’n hemelse Vader. <strong>Die</strong> sin<br />
van dinge. <strong>Die</strong> doel. Waardes en beginsels. Karakter en<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 35
van oraloor<br />
spiere. Liggaamskrag én geloofskrag.<br />
Gebed ...<br />
En die Saterdag skiet een van die<br />
ooms ’n bok. <strong>Die</strong> mannetjies dra die<br />
karkas opstal toe. <strong>Die</strong> mannetjies<br />
help afslag en Saterdagaand word<br />
ge smul aan ons eie bok oor die kole<br />
gebraai.<br />
Sondag vroegdag ... “Boskerk”. Ons<br />
hou erediens diep in die Bosveldbos.<br />
Ons luister na ons Vader. Ons buig<br />
diep. Mannetjies en volwasse manne<br />
hoor wet en Woord.<br />
Na die naweek, met elke mannetjie<br />
’n knipmes in sy sak, as geskenk van<br />
die ooms, kry ons koers Pretoria toe.<br />
Mannetjies en volwasse mans bewus<br />
van die sorg en liefde en genade en<br />
guns van ons elkeen se Vader, die<br />
Skepper van aarde en hemel.<br />
Mannekamp<br />
11-13 Maart 2011. Ook Vygenboomfontein.<br />
Agt en twintig broers<br />
kuier saam. Wildbesigtiging, ritte<br />
met vierwielmotorfi etse, “paintball”, pyl en boog skiet en op die skietbaan<br />
skiet ons so ’n iets van ons moontlike frustrasie uit. <strong>Die</strong> skote klap en die kol<br />
word getref. Groot-kaliber gewere en handwapens.<br />
Ons ontspan. <strong>Die</strong> veld die water en die vol damme, die voëls en die<br />
skoonheid van die skepping. Ons rus en skep asem. Kinders van die Here<br />
saam. Ons lees God se waarheid af in die natuur en Skriftuur. Ons bid saam<br />
en ervaar die werklikheid van geloofsgemeensaamheid. En Sondagoggend die<br />
hoogtepunt. Erediens in die bos. Op ’n rotsbank naby ’n waterstroom sit<br />
ons. Genesis 1:27 is die fokusvers. <strong>Die</strong> mens, ek, as beeld van God, as sy<br />
verteenwoordiger. In die veld klink mannestemme. Ons sing ’n psalmlied.<br />
Volgende jaar DV maak ons weer so. Alle eer aan God die Here. DK<br />
Dr. Pieter en die mannetjies.<br />
28 Broers kuier saam.<br />
36 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Faans Steyn en Hein van der Walt<br />
HB van der Walt: 'n pionier van<br />
sending en evangelisasie<br />
’n<br />
Bekende inwoner van Potchefstroom en<br />
jarelange lidmaat van die Geref. Kerk<br />
Noord brug, br. HB van der Walt (99), kan<br />
terugkyk op baie jare van betrokkenheid by die uitdra van<br />
die evangelie onder swartmense in en om Potchefstroom.<br />
Oom HB, soos hy alombekend is, was tot sy aftrede in<br />
1971 werksaam by die Kantoor vir Publikasies van die<br />
Gereformeerde Kerke, waar hy ook nou betrokke was by<br />
vertaling en verspreiding van kerk- en evangelisasielektuur<br />
in Afrikatale. Hy het ook aktief meegewerk aan die<br />
bestuur en uitgee van Rugama, <strong>Die</strong> Oes, Slingervel, die<br />
Vroueblad en veral <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong>.<br />
In 1977 was hy ’n groot dryfkrag agter die totstandko<br />
ming van die Sendingonderwysvereniging, waarvan<br />
hy sekretaris was en tans al oorlewende stigterslid is.<br />
<strong>Die</strong> ander lede was dr. (later prof.) Naas van der Walt<br />
(voors.), brs. Piet van der Spoel (kassier), Johan Malan<br />
en Martiens Viljoen. Hierdie vereniging is destyds gestig<br />
te midde van ’n groot behoefte aan onderwys onder<br />
swart kinders op die plase en het die oprigting van nuwe<br />
plaasskole en ook die verbetering van bestaande skole ten<br />
doel gehad. Sy visie en ook dié van die vereniging was om<br />
vir die duisende kinders op plase die geleentheid te skep<br />
om te leer lees en skryf om sodoende die Bybel in hulle<br />
eie taal te kan lees.<br />
As jarelange sekretaris het Oom HB gehelp met die<br />
baie papierwerk wat nodig was om skole op te rig en<br />
nuwe klaskamers te bou (29 in totaal). Verder het hy ook<br />
gesorg dat haakplekke met die betaling van salarisse aan<br />
onderwysers uitgestryk word. Waar nodig het hy selfs<br />
aan die toenmalige Minister van Onderwys en Opleiding<br />
geskryf, wat by geleentheid gelei het tot ’n onderhoud<br />
wat die minister aan die bestuur van die vereniging toegestaan<br />
het.<br />
Gereelde skoolbesoeke deur afgetrede onderwysers<br />
aan die 14 plaasskole wat onder die vereniging se sorg<br />
was, is ook deur Oom HB as sekretaris gereël. Onder sy<br />
leiding is in gemeentes en by die publiek gekollekteer<br />
om genoeg fondse vir die vereniging se werksaamhede<br />
van oraloor<br />
te t bekom, b k waarin i die di Here H dan d ook k op wonderlike d lik wyse<br />
mense se harte en beursies oopgemaak het vir hierdie<br />
saak. Hy het ook namens plaaseienaars by ’n paar van die<br />
skole as bestuurder opgetree.<br />
Later jare moes die meeste van hierdie skole sluit weens<br />
’n verandering in regeringsbeleid en ook as gevolg van<br />
die ontvolking van die platteland. <strong>Die</strong> nood vir onderwys<br />
was toe onder die aandag van die onderwysdepartement<br />
en groter sentrale skole het ontstaan.<br />
<strong>Die</strong> geskiedenis van die ontstaan van die Geref. Kerk<br />
Boskop is nou verweef met die sendingywer van Oom<br />
HB oor al die jare. In 1973 kom vra Paul Molete vir<br />
Oom HB of daar nie Sondae vir sy familie en mense<br />
in hulle omgewing te Boskop in sy pa Daniël se huis<br />
diens te gehou kan word nie. Hierdie klein begin het<br />
later daartoe gelei dat ds. (later prof.) TC Rabali (1981-<br />
1984) en ds. JJ Venter (1986-1997) deur die Geref. Kerk<br />
Noordbrug as sendelinge in die Boskopgebied (plase<br />
noord van Potchefstroom) beroep is. <strong>Die</strong> Geref. Kerk<br />
Boskop is in 1997 gestig. Oom HB het deur al hierdie<br />
jare op Noordbrug se sendingkommissie gedien wat<br />
onder andere behels het dat hy gereeld Sondae meer as<br />
een leesdiens moes gaan hou by van die 10 preekpunte.<br />
Verskeie van die preekpunte, waar ook katkisasie gehou<br />
is, was juis van die plaasskole wat met die hulp van die<br />
Sendingonderwysvereniging tot stand gebring is.<br />
Intussen het oom HB en sy eggenote, Tant Anna,<br />
voort gegaan met die uitdra van die evangelie nadat hulle<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 37
van oraloor<br />
hul in Huis Eikelaan gevestig het. Gebruikte Afrikaanse en Engelse Bybels is orals in gemeentes deur hulle versamel en<br />
die gehawende Bybels mooi herstel. Daarna is dit versprei onder behoeftige bruin lidmate van kerke in die dorp Promosa<br />
en ook by die plaaslike gevangenis. Uit oorblywende fondse van die Sendingonderwysvereniging vind aangekoopte<br />
Bybels deur hulle toedoen verder hulle pad na huise van werkers by Eikelaan. Dit was ’n mylpaal toe die doel van 1 000<br />
Bybels in 2010 verbygesteek is.<br />
Nog verder in die verlede en wel in die vyftiger jare van die vorige eeu het Oom HB en ouderlinge van die Geref.<br />
Kerk Lichtenburg daar begin werk aan swart kerkplanting. Daar is gereelde dienste in ’n groot motorhuis gehou. Dan<br />
het die naglug die klanke gedra van psalms en ander liedere in Tswana tot God se eer. Hulle volg in die voetspore van<br />
Oom HB se vader, oom Gert van der Walt van Sannieshof. ’n Swart petroljoggie het vir oom Gert gevra of daar ’n kerk<br />
vir swartmense is. Dit het hom laat nadink. <strong>Die</strong> konsep van swart kerke was in die vyftigerjare nog onbekend. Hy het<br />
later gesê dit was soos ’n gordyn wat voor sy oë wegskuif en hy het met die kerkplanting begin. Vanaf die eerste lidmaat<br />
het Oom Gert die groei van die swart gemeente in Sannieshof meegemaak. Sy passie was die opleiding van ouderlinge<br />
en helpers. Daarvoor het hy ’n kantoor by sy huis ingerig. Kort voor lank het die gemeente so gegroei dat swart leraars<br />
beroep en bevestig is. ’n Stewige kerkgebou is in die swart gebied in gebruik geneem. In talle omliggende dorpe is<br />
hierdie voorbeeld van kerkplanting gevolg.<br />
Oom HB van der Walt is deel van ’n geslag wie se leuse altyd was om nie die dag van klein dingetjies te minag nie.<br />
Hulle het die saad van God se woord gesaai. <strong>Die</strong> oes is groot en sal nog groter wees! DK<br />
Bestuur van die Administratiewe Buro<br />
Voor v.l.n.r.: Di. Leo van Schaik, Eddie Tiemensma (voorsitter), Louis Kruger, Hannes Vorster. Agter v.l.n.r: Ds.<br />
Willem Vogel, Nic van Rensburg, ds. Abel Modise, Giel Erasmus, Hennie van der Merwe, Gerrit Pienaar.<br />
(Hierdie foto het ongelukkig weens gebrek aan ruimte nie in die Mei-uitgawe verskyn nie.)<br />
38 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Wanneer iemand vir predikantstudie in<br />
Potchefstroom aanmeld<br />
Volgens berekening kan daar<br />
binne enkele jare moont lik<br />
’n groot tekort aan predikante<br />
in die Gereformeerde Kerke<br />
ontstaan. Dit sal ’n negatiewe invloed<br />
op die opbou en uitbou van<br />
kerk en koninkryk hê. Daarom<br />
word gemeentes versoek om manne<br />
wat oortuig is dat hulle geroep is<br />
om predikant te word, daadwerklik<br />
daarin te ondersteun om met die<br />
nodige studies te begin en dit te<br />
voltooi (KO Art.19).<br />
<strong>Die</strong> opleiding van predikante<br />
vir die Gereformeerde Kerke in<br />
Suid-Afrika vind by voorkeur by<br />
die Teologiese Skool Potchefstroom<br />
(TSP) plaas. Studente verwerf uiteindelik<br />
die kandidaatsertifi kaat<br />
van die Teologiese Skool sowel as<br />
aka demiese kwalifi kasies (grade)<br />
van die Noordwes-Universiteit<br />
(Pot chef stroom-kampus). Daarom<br />
moet sowel by die Kuratore van die<br />
Teologiese Skool as by die universiteit<br />
aansoek gedoen word om toelating.<br />
Aansoekprosedure<br />
1. Kontak die Teologiese Skool, mev.<br />
Anita van Schaik, en versoek haar<br />
vir al die nodige aansoekvorms (dit<br />
sal dié van die Teologiese Skool<br />
so wel as van die universiteit insluit).<br />
Sy kan besoek word in die<br />
Teologie-gebou, K23, Mo lenstraat,<br />
Potchefstroom, of gekontak<br />
word by: 018 299 1846;<br />
Teo logiese Skool, Posbus 20004,<br />
NOORDBRUG, 2522; e-pos:<br />
anita.vanschaik@nwu.ac.za<br />
Teologiese Skool<br />
2. <strong>Die</strong> voltooide aansoekvorm van die Teologiese Skool moet na mev. Antoinett<br />
Moerdyk gestuur word by die adres hierbo voor 30 <strong>Junie</strong> van die voorafgaande<br />
jaar.<br />
<strong>Die</strong> mediese deel van die vorm moet jou huisdokter <br />
invul.<br />
<strong>Die</strong> kerklike deel moet deur jou predikant ingevul <br />
word.<br />
Voltooi ook die aansoekgedeelte vir fi nansiële steun uit die Kas <br />
vir<br />
Teologiese Studente so volledig moontlik.<br />
Stuur twee ID-foto’s saam met die voltooide vorm.<br />
<br />
3. <strong>Die</strong> voltooide aansoekvorm van die universiteit moet na die universiteit<br />
geneem of gestuur word voor 30 <strong>Junie</strong> van die voorafgaande jaar: Adres:<br />
Perskor-gebou –F20 in Hoff manstraat, Potchefstroom; Toelatingskantoor,<br />
NWU, Privaatsak X6001, POTCHEFSTROOM, 2520; 018 299 2642.<br />
Vir inligting oor koste van studies, skakel 018 299 2669. Vir inligting oor<br />
NWU-beurse en –lenings, skakel mev. R Vorster (018 299 4245). Jy kan<br />
ook die webblad van die NWU besoek by:<br />
http://www.nwu.ac.za/p-ft/index_a.html<br />
Toelatingsvereistes van die universiteit is volle matriekvrystelling en ’n<br />
APS-telling van 24 (M-telling van 16). Let daarop dat Kuratoretoelating slegs<br />
oorweeg sal word indien NWU-toelating bekend is. <strong>Die</strong> Kuratore kan nie ’n<br />
student tot kandidaatstudie toelaat indien die student nie toelating tot die<br />
NWU het nie. <strong>Die</strong> volgende moet die vorm vergesel:<br />
Gewaarmerkte afskrifte van al jou kwalifi kasies, ook van die matrieksertifi <br />
kaat<br />
of Gr. 11-rapport/eksamenpunte indien jy tans in matriek is. (Indien dit<br />
nog nie beskikbaar is nie, moet dit sodra dit beskikbaar kom, ingedien of<br />
gefaks word.)<br />
’n Gewaarmerkte afskrif van jou identiteitsdokument en twee <br />
ID-foto’s.<br />
Aansoekgeld – <br />
R150,00.<br />
Losiesdeposito – R550,00, indien jy beoog om in ’n <br />
universiteitskoshuis<br />
in te woon.<br />
4. ’n Vereiste vir keuring om teologie te studeer, is dat psigometriese evaluering<br />
afgelê moet word. Daar is nie vir die student kostes aan die toetse verbonde<br />
nie. Om die toetse te kan afl ê, moet jy reeds aansoek gedoen het by sowel die<br />
Teologiese skool as die universiteit en in besit van ’n studentenommer wees.<br />
Kontak die Studentevoorligtingsdiens by 018 299 2893 om die datum<br />
van jou psigometriese toetse te bekom. <strong>Die</strong> evaluering vind gewoonlik<br />
in Juliemaand plaas – vergewis jou dus vroegtydig van die datum en<br />
reëlings!<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 39
Teologiese Skool<br />
5. <strong>Die</strong> volgende stap is om die toelatingskomitee van<br />
die Kuratore van die Teologiese Skool te ontmoet op<br />
10 Oktober 2011 om 11:00 by die Teologiese Skool.<br />
Aansoeke kan net oorweeg word indien die uitslag van<br />
jou psigometriese evaluering bekend is, jou aansoek by<br />
die universiteit suksesvol was en jy vir ’n persoonlike<br />
onderhoud teenwoordig is. Jy moet op dié dag om<br />
11:00 by mev. Anita van Schaik in die Teologie-gebou<br />
in Molenstraat, Potchefstroom, aanmeld. Behalwe<br />
’n persoonlike gesprek, word ook getoets of jy kan<br />
lees en praat. Dit behels dat jy ’n voorbereide en ’n<br />
onvoorbereide Skrifdeel voorlees (2 minute elk), asook<br />
dat jy onvoorbereid oor ’n onderwerp moet praat (3<br />
minute). <strong>Die</strong> Skrifdeel wat jy moet voorberei, is Lukas<br />
24.<br />
Verblyf<br />
Koshuisinwoning - Kandidaatstudente wat in die<br />
koshuis wil bly gedurende hulle studies, moet vroegtydig<br />
aansoek doen om koshuisplasing – op die laatste teen einde<br />
Julie van die vorige jaar. Voornemende studente moet<br />
ongetroud en onder die ouderdom van 25 jaar wees.<br />
Privaatlosies - Kandidaatstudente wat van privaatlosies<br />
gebruik wil maak, moet wanneer hulle aanmeld vir die kura<br />
torekeuring gedurende Oktobermaand, melding maak<br />
dat hulle opsoek is na verblyf en dat die TSP vir hulle<br />
verblyf moet soek. Privaatlosies bestaan gewoonlik uit ’n<br />
ongemeubileerde kamer, kombuisie en badkamer. Dit<br />
bly die student se verantwoordelikheid om te sorg vir die<br />
nodige meublement, naamlik ’n bed, boekrak, lessenaar,<br />
stoel, klerekas (indien die kamer nie ’n klerekas het nie),<br />
die nodige kombuisapparaat (ketel, strykyster, potte, eetgerei).<br />
In baie gevalle word die kombuis en badkamer met<br />
ander studente gedeel. Studentebehuising is skaars en die<br />
plekke naby die TSP en universiteit word gewoonlik vinnig<br />
gevul (teen einde Oktober is daar nie meer plek beskikbaar<br />
nie). Studente word aanbeveel om ’n fi ets aan te skaf om<br />
tussen sy woonplek en die TSP/universiteit te kan beweeg.<br />
Indien die student nie oor die nodige meublement beskik<br />
nie, word die gemeente versoek om die student te help om<br />
die meublement te bekom.<br />
<strong>Die</strong> laaste stap is om in die begin van jou studiejaar by die<br />
Teologiese Skool en universiteit op te daag op die datum<br />
deur hulle aan jou verskaf, as student te registreer en jou<br />
akademiese jaar te begin. Dit is nie wenslik om maan de<br />
voor die aanvang van jou stu dies reeds na Potchefstroom<br />
te verhuis nie.<br />
Indien jy enige verdere navrae het, kan jy gerus met my in<br />
verbinding tree:<br />
Mev. A Moerdyk, tel. 018 299 1847; Posbus 20004,<br />
NOORDBRUG, 2522; e-pos:<br />
Antoinett.Moerdyk@nwu.ac.za<br />
40 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Soos dit <strong>Die</strong> <strong>Kerkblad</strong> se voorneme is, wil ons<br />
weer vier broeders en vier susters emeriti<br />
gelukwens met hulle verjaardae.<br />
Personalia<br />
God sê: “<strong>Die</strong> getal van ons jare kan 70 wees, of as ons<br />
sterk is, 80.” Totius het dit in Psalm 90 berym: “<strong>Die</strong> sterkste klim ten hoogste tot die top van sewentig of tagtig jare op.”<br />
Ds. GHJ (Gerrit) Kruger (Winklespruit) is op 17<br />
<strong>Junie</strong> 88 jaar oud en het die volgende gemeentes bedien:<br />
Barkly-Oos (1949-1951), Laeveld (1951-1958),<br />
Benoni (1958-1069), Benoni-Noord (1969-1977) en<br />
Durban (1977-1989).<br />
Mev. SH Malan (Silverton) vier op 5 <strong>Junie</strong> haar 84ste<br />
verjaardag. Sy was getroud met wyle ds. NJ Malan<br />
en hulle het in die volgende gemeentes gewerk: Lyden<br />
burg (1955-1963), Standerton (1963-1967), Eikenhof<br />
(1967-1976) en Beestekraal (1976-1985).<br />
Dr. M (Mechiél) Venter (Faerie Glen) is op 5 <strong>Junie</strong> 84<br />
jaar oud en was predikant in die volgende gemeentes:<br />
Port Elizabeth (1954-1958), Johannesburg-Suid<br />
(1958-1961), Randburg (1961-1978) en Pretoria-<br />
Brook lyn (1978-1994).<br />
Mev. EC (Engela) Janse van Vuuren (Kiblerpark)<br />
vier op 8 <strong>Junie</strong> haar 82ste verjaardag. Sy is getroud<br />
met ds. CMJ (Fires) van Vuuren en hulle was die<br />
her ders paar in die volgende gemeentes: Randfontein<br />
(1952-1954), Carletonville (1954-1964) en Bethal<br />
(1964-1991).<br />
Prof. dr. MA Kruger (Lyttelton) is op 9 <strong>Junie</strong> 81 jaar<br />
oud en het in die volgende gemeentes gedien: Aranos-<br />
Wel en wee<br />
Ghanzi (1963-1968), Gobabis – sending onder die<br />
Boes mans (1963-1966), Swartruggens (1968-1971),<br />
Jo hannesburg-Wes (1971-1974), die Christelijke Gere<br />
formeerde Kerk Leeuwarden as sendeling te Sibasa<br />
(1974-1977), Kuruman as sendeling (1977-1978),<br />
pro fessor Hammanskraal Teologiese Skool (1978-<br />
1994).<br />
Mev. SP (Petra) Ligthelm (Aerorand) is op 17 <strong>Junie</strong><br />
81 jaar. Sy is die weduwee van ds. Johan Ligthelm en<br />
hulle het in die volgende gemeentes gedien: Postmasburg<br />
(1954-1958), Ermelo (1958-1966), Pretoria-<br />
Noord (1966-1970), Witbank-Suid (1970-1981) en<br />
Hen drina (1981-1993).<br />
Dr. J (Jan) Visser (Sterlig Aftree-oord) is op 23 Ju-<br />
nie 80 jaar oud en kyk terug op ’n bedieningstyd<br />
in die volgende gemeentes: Bethlehem (1956-1959),<br />
Primrose (1959-1969), Linden (1969-1974), Rustenburg-Wes<br />
(1974-1980) en Brakpan-Suid (1980-<br />
1997).<br />
Mev. ES (Elsie) Grobler (Elarduspark) is op 24<br />
<strong>Junie</strong> 80 jaar. Sy is getroud met ds. Zagrys Grobler.<br />
Ds. Grobler het in die volgende gemeentes gedien:<br />
Eldoret (1949-1952) en Sannieshof (1954-1979).<br />
’n Besondere woord van gelukwensing van al die <strong>Kerkblad</strong>lesers met u besondere verjaardae. Saam met u dank ons die<br />
Here vir u gespaarde lewens en bewaring tot in die ouderdom. Ons bede is dat die Here u in hierdie nuwe lewensjaar<br />
besonderlik sal seën en aan u gesondheid en voorspoed sal skenk, en lydsaamheid waar dit nodig mag wees.<br />
BROEDERS PREDIKANTE 10 JAAR IN DIE BEDIENING<br />
’n Aantal broeders predikante kan vanjaar dankbaar terugkyk op 10 jaar in die<br />
bediening. Dit is die predikante wat in 2001 bevestig is. Hulle is:<br />
Dr. VE (Victor) d’Assonville,<br />
tans in Wedemark, Duitsland. Hy het van<br />
2001-2008 die Geref. Kerke Colesberg/Philipstown bedien.<br />
Ds. AN (Nikla) du Plessis van Postmasburg. Van 2001-2007 was hy<br />
predikant te Glencoe/Ladysmith.<br />
Ds. Robert Malete wat sedert 2001die Geref. Kerk Odi-Noord bedien.<br />
Ds. MM Molokwane bedien<br />
van af 2001 die Geref. Kerk Tembisa.<br />
Ds. TA (Aaron) Muswubi is in<br />
2001 as proponent in Middle-<br />
Le taba bevestig. Sedert 2010 is<br />
hy predikant van die Good News<br />
Community Church.<br />
Ds. VA (Victor) Rankgotha<br />
is sedert sy bevestiging in 2001<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 41
predikant van Phahameng/Emmanuel/Botshabelo/Th aba-Nchu.<br />
Ds. KP (Piet) Raphalalani,<br />
van 2001 tot 2003 predikant van Songozwi,<br />
tans is hy te Soutpansberg.<br />
Ds. MA Sekhaulelo was sedert sy bevestiging in 2001 tot 2008 predikant<br />
te Meadowlands. Tans is hy te Mmakau.<br />
Ds. KD Semenya is in 2001 in sy eerste gemeente, Knapdaar, bevestig.<br />
Daarna bedien hy ook Atteridgeville (2005-2007) en tans is hy predikant<br />
van die Geref. Kerk Randburg.<br />
Broeders, saam met julle kan die <strong>Kerkblad</strong>lesers dankbaar terugdink aan die<br />
tien bedieningsjare waartoe God julle geroep het. Elkeen van julle het met<br />
sy eie besondere gawes in die verskillende Geref. Kerke as instrumente van<br />
God opgetree om sy wil te verkondig. <strong>Die</strong> gemeentes waar julle tans werksaam<br />
is en die gemeentes wat julle voorheen gedien het, sal kan getuig van julle<br />
bekwaamhede en die wyse waarop julle gawes in die gemeentes gebruik<br />
is. Nogmaals van harte geluk en die seën van die Here toegebid vir julle<br />
bedieningsjare wat kom.<br />
BROEDERS EMERITI 48 JAAR IN DIE BEDIENING<br />
Daar is van die geëmeriteerde predikante wat vanjaar kan terugdink aan hulle<br />
bevestiging in hulle eerste gemeente in die jaar 1963. Hulle is:<br />
Ds. JJ (De Wet) Kruger is vanjaar 48 jaar in die bediening. Hy is as proponent<br />
in 1963 in die gemeente Vaalharts bevestig. Daarna het hy ook<br />
die gemeentes Bloemfontein-Noord (1966-1970), Potchefstroom-Oos<br />
(1970-1983) en Durban-Noord (1983-1998) bedien voordat hy in 1998<br />
geëmeriteer het.<br />
Prof. dr. MA Kruger is 48 jaar gelede in sy eerste gemeente, Aranos-Ghanzi<br />
(1963-1968) bevestig. Daarna is hy verbind aan die volgende gemeentes:<br />
Gobabis – sending onder die Boesmans (1963-1966), Swartruggens (1968-<br />
1971), Johannesburg-Wes (1971-1974), die Christelijke Gereformeerde<br />
Kerk Leeuwarden as sendeling te Sibasa (1974-1977), Kuruman as sendeling<br />
(1977-1978). Vanaf 1978 tot met sy emeritaat in 1994 was hy professor<br />
aan die Hammanskraalse Teologiese Skool.<br />
Dit is ook al 48 jaar sedert ds. MP (Piet) Kruger in 1963 as pro-<br />
ponent bevestig is. Hy bedien<br />
agtereenvolgens Ladysmith (1963-<br />
1966) en Lindley (1966-1975).<br />
Vanaf 1975-2001 met sy emeritaat<br />
is hy sendeling te De Hoop.<br />
Ds. SPM Moshapo is ook van-<br />
jaar 48 jaar herder en leraar. As<br />
pro ponent is hy in 1963 te De<br />
Hoop bevestig. Daarna was hy<br />
pre dikant te Tshitandani (1969-<br />
1973), Nzehele (1973-1978)<br />
en Mahwelereng tot hy in 2010<br />
geëmeriteer het.<br />
Ds. B (Ben) van der Walt kan<br />
van jaar ook terugkyk na ’n diensperiode<br />
van 48 jaar. Hy is in 1963<br />
in Keetmanshoop as her der en leraar<br />
bevestig. Daarna be dien hy<br />
ook Vryburg (1969-1977), waarna<br />
hy kapelaan te Voor trekkerhoogte<br />
is tot hy in 1997 emeriteer.<br />
U word deur al die <strong>Kerkblad</strong>lesers<br />
van harte gelukwens. God het besluit<br />
waar en hoe lank u as bedienaars van<br />
die Woord aktief in God se kerke<br />
dien. Met groot dankbaarheid kan<br />
lid mate saam met u terugkyk op u<br />
bedieningsjare en God saam met u<br />
loof en prys.<br />
<strong>Die</strong> redaksie van <strong>Die</strong><br />
<strong>Kerkblad</strong> sal dit waardeer<br />
indien persoonlike nuus<br />
wat van belang is in die<br />
GKSA aan ons bekendgemaak<br />
word deur<br />
vriende en kennisse en<br />
lidmate.<br />
Stuur berigte aan dr. Nico<br />
van der Merwe,<br />
018 468 1782<br />
of e-pos:<br />
nico.vandermerwe@telkomsa.net;<br />
of<br />
Posbus 6433,<br />
Flamwood 2572.<br />
42 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
Lief en Leed<br />
Doodsberigte<br />
BETS DE KORTE: Ons geliefde eggenoot, moeder<br />
en ouma is op 16 April 2011 oorlede. “<strong>Die</strong> meetsnoere<br />
het vir haar op liefl ike plekke geval.” Gillis en kinders<br />
– Hendrik, Annemari, Wernich en Jane (Brisbane, Australië);<br />
en Gillis, Anta en Zane (Kimberley).<br />
JAN HARM PETRUS JANSEN VAN VUUREN: <strong>Die</strong><br />
kerk raad met die gemeente van die Geref. Kerk Primrose<br />
kondig met leedwese aan die afsterwe van Jan op 30<br />
April 2011. Ons bede is dat die Here sy familie ryklik<br />
op die Kerkwerf<br />
Beroepe<br />
BEROEPE ONTVANG<br />
Ds. AF Berg van Bothaville na <br />
Pongola.<br />
Ds. TF Dreyer van Randburg na <br />
Potchefstroom-Oos<br />
as medeleraar.<br />
Ds. JP Kruger van Wapadrant na Krugersdorp <br />
as<br />
medeleraar.<br />
Ds. LAS Nel van Elandskraal na <br />
Zeerust.<br />
Ds. LJ Buys van Rustenburg-Wes na Benoni <br />
as<br />
medeleraar.<br />
Ds. ASA de Bruyn van Wilropark na <br />
Bellville.<br />
Ds. MJ Erasmus van Pretoria-Wonderboom-Suid <br />
na<br />
Oos-Londen.<br />
BEROEPE AANVAAR<br />
Dr. HG Stoker van Rietvallei na <br />
Frankfort.<br />
Ds. E Makhobozi na <br />
Dube/Tlhadi-kombinasie.<br />
BEROEPE BEDANK<br />
Ds. PC van Rooy van Komatipoort na <br />
Oos-Londen.<br />
Ds. TF Dreyer van Randburg na <br />
Potchefstroom-Oos<br />
as medeleraar.<br />
Ds. JP Kruger van Wapadrant na Krugersdorp <br />
as<br />
medeleraar.<br />
Ds. LAS Nel van Elandskraal na <br />
Zeerust.<br />
Bevestiging<br />
<strong>Die</strong> kerkraad van die Geref. Kerk Klerksdorp-Noord het<br />
op 17 April 2011 saam met deputate van Klassis Noordwes<br />
vergader en verklaar hiermee dat dr. SAREL PETRUS<br />
VAN DER WALT behoorlik volgens die formulier wat<br />
daar voor vasgestel is, as bedienaar van die Woord in<br />
hierdie kerk bevestig is en dat die daarby behorende<br />
stukke onderteken is. Ons bede is dat die Drie-enige<br />
Verbondsgod hierdie broeder tot 'n groot seën sal maak<br />
in die diens waarin Hy hom gestel het.<br />
deur sy Heilige Gees sal troos met die belydenis dat<br />
ons enigste troos in lewe en in sterwe is dat ons aan ons<br />
getroue Saligmaker Jesus Christus behoort.<br />
In Memoriam<br />
JOHANNA HEYSTEK: Haar sterfdag was 13 <strong>Junie</strong><br />
2002. Haar voorbeeld en onvoorwaardelike liefde vir<br />
die Here leef in ons gedagtenis. Ons onthou haar en so<br />
sal dit lewenslank wees. Joost, Rolien, Fanus en Pieter.<br />
Adres- en telefoonnommerveranderings<br />
Ds. Theuns Potgieter (Port Elizabeth) se <br />
e-posadres:<br />
tjpot2@yahoo.com<br />
Dr. SP van der Walt (Klerksdorp-Noord): <br />
Posbus<br />
6461, Flamwood 2572; Pastorielaan 7, Wilkoppies,<br />
Klerks dorp; tel. 018 468 6877; sel 082 920 1601;<br />
faks 086 575 5722; e-pos sarel@gkklerksdorpnoord.<br />
co.za of sarel@absamail.co.za<br />
Geref. Kerk Welkom-Noord: Posbus 31054, <br />
Môreskof<br />
9462.<br />
Keetmanshoop 75 jaar oud<br />
<strong>Die</strong> Geref. Kerk Keetmanshoop (Namibië) vier ons<br />
75-jarige bestaan die naweek van 18-19 <strong>Junie</strong><br />
2011. Alle oudlidmate is hartlik wel kom. Rig alle navrae<br />
aan At Rey neke, tel. 00264 63 222385 of Posbus 295,<br />
Keet manshoop.<br />
Krokodilrivier Eeufeesviering<br />
<strong>Die</strong> Geref. Kerk Krokodilrivier is op 28 Oktober<br />
1911 op die walle van die Krokodilrivier gestig toe<br />
lidmate van onderskeidelik die Geref. Kerk Rustenburg en<br />
Pretoria af gestig het. Daarom herdenk hier die gemeente<br />
hierdie hele jaar ons eeu fees. <strong>Die</strong> hoogtepunt van die<br />
fees telikheid sal DV. die naweek van 28-30 Oktober<br />
2011 wees. Ons kan vir belangstellendes huisvesting<br />
reël. Daar is geleentheid om op die kerkterrein met ’n<br />
woon wa of tent uit te kamp.<br />
Ons nooi alle oudlidmate wat graag die fees vieringe<br />
wil bywoon om ons betyds te kontak. Vir verdere in ligting,<br />
ska kel Anriëtte van der Walt by die kerk kantoor,<br />
079 553 4124 of e-pos kantoor@gkkrokodilrivier.co.za<br />
(Ma, Wo en Vr 08:00 – 13:00).<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 43
kleinADVERTENSIES<br />
<strong>Die</strong> Bemarkingsafdeling, DIE KERKBLAD, Posbus 20004,<br />
Noordbrug 2522.<br />
Tel: 018 297-3989. Faks: 018 293-1042.<br />
E-pos: wymiedup@gksa.co.za<br />
TARIEWE:<br />
Advertensies en kleinadvertensies:<br />
Op aanvraag beskikbaar.<br />
Berigte: R0,20 per woord (min. R5,00)<br />
plus R2,20 per sentimeterkolom vir ’n foto.<br />
BTW is ingesluit.<br />
Volledige besonderhede is by bostaande adres beskikbaar.<br />
Vakansie en verblyf<br />
NATALSE SUIDKUS<br />
UVONGO: 12-bed vakansiehuis. Mooi see-uitsig,<br />
loopafstand van strand. Alle geriewe. 3<br />
Badkamers, ruim balkon, 9 X 5 meter. TV, mikrogolfoond,<br />
ruim ys- en vriesgeriewe. Tel. 013 932<br />
2433 of sel 083 944 5935; faks: 013 932 0581.<br />
UVONGO: LA CRETE SANDS NO. 1. 6-Bed luukse<br />
en moderne vakansiewoonstel met ’n 180º seeuitsig<br />
en brandersig. Slaap 6 persone; ’n braaiarea<br />
op jou eie balkon; Toesluitmotorhuise;<br />
swem bad; TV, DSTV en beddegoed ingesluit by<br />
prys. Skakel Luzelle by 011 678 5440 of sel 083<br />
326 6329; www.uvongoholidays.co.za<br />
MARGATE: MARLICHT VAKANSIEWOONSTELLE.<br />
Aangename, see-uitsig verblyf in goed toegeruste<br />
2-, 3- en 4-slaapkamer selfsorgwoonstelle. TV<br />
met M-Net en linne ingesluit. Gesellige braaiarea.<br />
Onderdakparkering. Perseel omhein met<br />
vei ligheidshekke. Slegs 50 m vanaf seefront.<br />
Ska kel Boet en Marie Grobler gedurende kantoor<br />
ure vir verdere besonderhede of kleur-<br />
brosjure. Tel. 039 312 1052 of faks 039 317<br />
1870. E-pos: marlicht@uasa-ops.org.za<br />
Webbladsy: wheretostay.co.za/marlicht<br />
MANABA-MARGATE: Geriefl ike 4-slaapkamer<br />
self sorgwoning. Slaap tot 10 persone. Mooi<br />
see-uitsig. Braaigeriewe, ens. Skakel Nita by<br />
039 317 4146.<br />
SCOTTBURGH: Woonstel, heeltemal privaat,<br />
slaap plek vir 3, badkamer, yskas, mikrogolfoond<br />
ens. TV, onderdak braaigeriewe. Billike binne-<br />
en buiteseisoentariewe. Naby strand. Tel. 039<br />
976 0288 of 076 578 6346.<br />
SCOTTBURGH: Vakansiewoonstel in Scott burgh<br />
te huur. Twee slaapkamers grondvloer, slaap 6,<br />
by die see, swembad in kompleks, onderdak<br />
veilige parkering. Ten volle toegerus, selfsorg.<br />
TV beskikbaar, sonder dekodeerderkaart (smart<br />
card), bring eie. Streng geen troeteldiere.<br />
Kon tak Avanti by In2properti es, tel. 039 9760<br />
521 of 082 7601 900 of e-pos: in2properti es@<br />
telkomsa.net, vra vir 51 Mtunzi Park (henry.<br />
jooste@moti mail.com).<br />
AMANZIMTOTI DROMEDARIS 503: 2-Slaapkamer<br />
woonstel op strand. Toegerus vir 6 persone.<br />
Skakel 031 903 8227.<br />
AMANZIMTOTI – STELLA MARIS: Pragti g,<br />
strand front, luuks, veilig. 2-Slaapkamer, 2/6<br />
per sone, TV, swembad, braaigeriewe. Spesiale<br />
aan biedinge, buiteseisoen. Tel. 031 903 5477.<br />
Faks 031 903 5479.<br />
AMANZIMTOTI – AFSAAL 602: Ruim 2-slaapkamerwoonstel<br />
met see-uitsig. Toegerus vir 6/7<br />
persone. Spesiale aanbiedinge buiteseisoen.<br />
Tel. 011 954 5288 of 082 335 7101.<br />
DOONSIDE (SHANGRI LA): (Twee km suid van af<br />
Amanzimtoti .) Twee- en drieslaapkamer vakansiewoonstelle<br />
vir tot 9 persone teen die strand.<br />
Rusti ge omgewing, vriendelike kompleks, seeuitsig,<br />
beveiligde onderdakparkering, kleur-TV,<br />
ens. Braaiplek en swembad op perseel. Pri vaatbesit,<br />
billike tariewe. Skakel asseblief 012 567<br />
3933.<br />
GLENMORE – MUNSTER (naby Margate):<br />
3-Slaap kamermeenthuis in veilige, omheinde<br />
ge bied. Naby strand. Groot balkon, 2 badkamers.<br />
Prag ti ge see-uitsig. Buiteseisoen: R400 per dag<br />
(minimum 5 dae). Skakel 084 504 6640.<br />
NATALSE NOORDKUS<br />
LICORNA BEACH, UMHLANGA ROCKS, NOORD-<br />
KUS: Volledig gemeubileerde luukse vakansiewoonstelle<br />
te huur. Skakel Durban 031<br />
561 2344 of 031 561 2986. Onmiddellik beskikbaar.<br />
WESKAAP / TUINROETE<br />
KAAPSTAD/BELLVILLE: Naby Tygervalleisentrum<br />
en N1 hoofroetes, 6 minute vanaf Kaapstad. Akkommodeer<br />
tot 8 persone. Luuks en billik. Skakel<br />
Lou 083 234 5250 of 021 919 4358.<br />
BELLVILLE/WELGEDACHT: Volledig toegeruste<br />
selfsorgeenheid in sekuriteitswoonbuurt. Onder<br />
dakparkering, pragti ge uitsig. Luuks en billik.<br />
Skakel Elza Beekman 082 372 2647.<br />
BELLVILLE/OAK GLEN: DISA Selfsorg. Luukse,<br />
ruim, volledig toegeruste 1-slaapkamer selfsorgeenheid<br />
in rusti ge woonbuurt. Slaap 2-3, linne<br />
ingesluit. Sentraal geleë vir die Kaapse toeristeatt<br />
raksies, besigheidsentrums, hospitale en<br />
winkelsentrums. Sien www.wheretostay.co.za/<br />
disa of skakel Fenny van der Hout by 021 910<br />
0561 of 084 771 0312 of e-pos: dvanderhout@<br />
gmail.com<br />
BLOUBERG, KAAPSTAD: Luukse tweeslaapkamer<br />
woonstel, selfsorg, seefront, DSTV, ver hitt e<br />
swembad.<br />
Tel: 051 654 0504, faks 086 684 5458. E-pos:<br />
blouwberg@mweb.co.za Webadres: htt p://<br />
mysite.mweb.co.za/residents/blouwberg<br />
SOMERSET-WES: Groot 4-slaapkamerhuis, 2-sl-<br />
en 1-sl-woonstel. Volledig en luuks toegerus.<br />
DSTV, ens. Ideaal geleë naby N2 en op wynroete.<br />
Billike tariewe. Chrisna Aucamp 072 139 0000.<br />
STRAND/BLOUBERG/GORDONSBAAI/STEL-<br />
LENBOSCH/BETTIESBAAI/WATERFRONT/<br />
BELL VILLE/KAAPSTAD: Vakansieverhuring van<br />
woonstelle, huise heeljaar en Desember! Kontak<br />
083 313 4215 of cosybeach@absamail.<br />
co.za<br />
STELLENBOSCH: KIERIE KWAAK selfh elpeenhede<br />
en gastehuis (2, 3 en 10 persone) geleë op ’n<br />
plaas buite Stellenbosch. Skakel Sonja of Koos<br />
van Zyl: faks/tel 021 883 3163 / 082 551 4784 of<br />
www.kieriekwaak.co.za vir verdere inligti ng.<br />
STELLENBOSCH/DIE BOORD: Netjiese, goedver<br />
sorgde selfsorgeenheid (115m²) in se ku riteitskompleks,<br />
beskikbaar, 2 slaapkamers, maksimum<br />
4 tot 5 persone. Skakel Margaret 084<br />
466 7121 of e-pos rkhoving@mweb.co.za<br />
GORDONSBAAI: Gesellige, luukse vakansiehuis<br />
teen die hange van die Hott entots-Hollandberge<br />
met asemrowende uitsigte oor die berge en<br />
baai, in rusti ge omgewing, naby alle Kaapse toe-<br />
44 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
iste-att raksies. 6 Persone, 2 badkamers, sondek,<br />
pati o met braaigeriewe, dubbelgarage. Tel.<br />
012 329 2395 (w) of 012 332 2828 (h). Website:<br />
www.capetownadventure.com<br />
GORDONSBAAI: BERG EN SEE. Ten volle toegeruste<br />
vakansiehuis (6 persone) enig in sy soort.<br />
Geleë teen berghange met 180º see-uitsig oor<br />
Valsbaai en Hott entots-Hollandberge. In veilige,<br />
rusti ge woongebied, loopafstand vanaf Bikiniswemstrand<br />
en dorpsentrum. 3 Slaapkamers,<br />
2 badkamers, aparte stort, groot sondek, braaipati<br />
o, toesluitmotorhuis en DSTV. Vir meer besonderhede,<br />
skakel Jonker 083 325 4369.<br />
GORDONSBAAI: Kom geniet die liefl ike Kaap<br />
vanaf ’n nuwe, luukse, volledig toegeruste<br />
2-slaap kamer-, 2-badkamerwoonstel. Goeie<br />
sekuriteit, parkering in kelder. See- en berguitsig,<br />
50 m vanaf hoofstrand en restaurante. Slaap<br />
4, geen kinders onder 12 jaar. Tariewe: R300<br />
– R500 per dag. Skakel Marianne by 082 325<br />
3699.<br />
DANABAAI: Net 7 km buite Mosselbaai en<br />
naby alles. Sti l, rusti g met natuurskoon, strand<br />
en see-uitsig (180º) uit alle vertrekke en braaiarea.<br />
Ruim, netjies, skoon woonstel met 2<br />
slaapkamers en dubbelslaapbank in leefarea.<br />
Volledig toegerus met badkamer, stort, kleur-<br />
TV, privaat buitebraai en toesluitmotorhuis.<br />
Slaap vir maksimum 6 persone wat kinders insluit.<br />
Binneseisoen @ R750 per dag vir woonstel.<br />
Buiteseisoen @ R280 per dag. Naweektariewe<br />
beskikbaar @ R750 per naweek (net<br />
bu iteseisoen). Skakel nou Gerrit Badenhorst 083<br />
274 6493 (sel); e-pos: gerrit@gerritbadenhorst.<br />
co.za<br />
HARTENBOS: Vakansiehuis te Hartenbos.<br />
R570 per dag. Goedkoper en onderhandelbaar<br />
buiteseisoen. Skakel 053 631 1623 of 083 288<br />
6973.<br />
HARTENBOS: VILLA RIVIERA. Voor op lagoon.<br />
Stapafstand na see. Skakel 082 780 3407.<br />
JONGENSFONTEIN: Ten volle toegeruste<br />
3-slaap kamereenhede (6 slaap). Handdoeke<br />
en beddegoed ingesluit. Onbelemmerde seeuitsig.<br />
Kontak Jan of Marlene tel. en faks 028<br />
755 8119 of sel 072 460 4508.<br />
GOURITSMOND: 3-Slaapkamerhuis met 2 badka<br />
mers (slaap 6). Slegs vir volwassenes. Laaste<br />
twee weke van Desember en eerste week van<br />
Januarie nie beskikbaar nie. Tarief R200 per<br />
dag. Gedeeltelike see-uitsig. 400 meter vanaf<br />
strand. Skakel Bernard by 051 436 3451 (naure)<br />
of 082 770 6662.<br />
GOURITSMOND: Dubbelverdieping-, 3-slaapkamer<br />
huis met 2 badkamers en groot woonkamer<br />
met 2 ekstra beddens vir kinders. Huis geleë op<br />
rivier met pragti ge see-uitsig. Loopafstand van<br />
swemstrand en riviermond. Minimum 5 dae.<br />
Tariewe April- en Desemberskoolvakansie: R900<br />
per dag. Buiteseisoen: R600 per dag. Skakel 082<br />
322 5352.<br />
GLENTANA: Ruim selfsorgwoonstel, baie netjies<br />
en volledig toegerus, TV, ens. Slaap 4/6; 80 m<br />
van af see. Skakel 044 879 1381 of 082 871<br />
5859.<br />
GLENTANA: Strandhuis met 4 slaapkamers, 4<br />
bad kamers. Liefl ike omgewing. Toegerus vir<br />
9 persone. Loopafstand vanaf swemstrand.<br />
Fan tasti ese uitsig oor die see en swemplek.<br />
Bui teseisoen: R400 per dag (minimum 5 dae).<br />
Skakel 084 504 6640.<br />
GLENTANA: Een selfsorgeenheid, slaap 2. Spesiale<br />
tarief buiteseisoen. Kontak 082 346 5886.<br />
STILBAAI: Geriefl ike huis op rivier, alle geriewe,<br />
slaap 8. Billike tariewe. Sel 082 800 2039 of<br />
e-pos: nanno@eti me.co.za<br />
SWELLENDAM: Geriefl ike bed- en ontbytverblyf<br />
by GRACE WALK in ’n prentjie-mooi omgewing.<br />
Beskikbaar 4 dubbelkamers en-suite met privaat<br />
ingang en ’n mooi uitsig op die berg. Kom geniet<br />
ware gasvryheid en ’n heerlike ontbyt. Skakel<br />
my by 028 514 3432 of 082 458 8224. E-pos:<br />
info@gracewalk.co.za<br />
OUDTSHOORN: LAVENDER HOUSE. AA en<br />
3-ster gradering. Stati ge Karoojuweel in sti l<br />
om ge wing, stapafstand vanaf restaurante en<br />
winkels. 4 Luukse, lugversorgde en-suite kamers<br />
beskikbaar, B&B of selfsorg, asook ’n selfsorg<br />
tuinkothuis wat tot 6 persone kan akkommodeer.<br />
Kom verlusti g u in die skoonheid van<br />
die Klein-Karoo en sy mense en geniet die<br />
liefl ike tuin, swembad,braaigeriewe en veilige<br />
onderdakparkering. Besoek ons webblad gerus<br />
by www.lavenderhouse.co.za Billike tariewe en<br />
vriendelike diens, skakel Rita by 044 272 0579<br />
of 083 543 9493.<br />
PLETTENBERGBAAI: Strandhuis, 5 min. se stap<br />
na hoofstrand. Slaap 9. Minimum 2 nagte.<br />
Skakel 021 913 5552 of 084 503 5552.<br />
PLETTENBERGBAAI: Ten volle toegeruste selfsorg<br />
houthuisie te huur by “The Dunes” vakansie-oord,<br />
6 km vanaf Plett enbergbaai. Slegs<br />
500 meter van ’n liefl ike strand! Kan 8 persone<br />
huisves. Twee slaapkamers met dubbelbeddens<br />
en een met 4 bunkerbeddens. Oopplankombuis/<br />
woonkamer, stoof, mikrogolf, DSTV en braaiplek.<br />
Linne en handdoeke beskikbaar. Onthou eie<br />
swem handdoeke. Kontak: Marjan 071 836<br />
7871. E-pos: marjanvanrenssen@gmail.com<br />
HERMANUS/VERMONT: Gesellige, ten volle<br />
toe geruste 2-slaapkamer vakansiehuis. Slaap<br />
4-6. Tel. 028 316 3904 of 072 386 3904 of e-pos:<br />
knersis@itec.co.za<br />
ROBBERG – PLETTENBERGBAAI: 2-Slaapkamer-,<br />
grondvloer vakansiewoonstel (slaap 4) met toesluitmotorhuis.<br />
Geleë 350 m vanaf Robberg<br />
5-strand in Plett enbergbaai. Woonstel is ten<br />
kleinADVERTENSIES<br />
vol le toegerus plus DSTV (bring net jou eie<br />
kaart). Tarief: binneseisoen – R950 per dag /<br />
buiteseisoen – R500 per dag. Kontak Koos de<br />
Bruyn (082 800 5265) of Beulah de Bruyn (084<br />
799 1775).<br />
STRAND: 4-slaapkamer kerkhuis beskikbaar<br />
ge du rende skoolvakansies. R450 p/d vir Geref.<br />
lidmate en R350 p/d vir Geref. predikante.<br />
Stapafstand van die see en winkels. Ten volle<br />
ge meubileer, behalwe handdoeke. 50% dep.<br />
verwag met bespreking. Kontak 082 795 4345<br />
en/of 082 899 6742.<br />
OOSKAAP<br />
GRAAFF-REINET: KADASH GASTEHUIS op die<br />
plaas Damesfontein. Moeg van die gejaag? Ons<br />
bied u: rus en vrede, ’n geriefl ike gastehuis,<br />
kag gelvuur-aande, plaasmuseum, fossiele, bossiepad,<br />
wandelpaaie ... Karoosti lte. U is baie<br />
welkom! Kontak Marguerite by tel/faks 049 845<br />
0253, sel 082 4130 579.<br />
Webbladsy: www:kadash.co.za<br />
GRAAFF-REINET: BUITEN VERWAGTEN GASTE-<br />
HUIS: Twee selfsorgeenhede asook luukse<br />
ka mers in pragti ge omgewing. Swembad &<br />
braaigeriewe. Drie restaurante binne loopafstand.<br />
E-pos: info@buitenverwagten.co.za of<br />
skakel Peet/Cheré by 082 819 4488 of 049 892<br />
4504.<br />
JEFFREYSBAAI: Woonstel en huis by die see. Sel<br />
082 828 4344.<br />
JEFFREYSBAAI: Dubbelverdieping-, drieslaapkamer<br />
huis met pragti ge see-uitsig, ten volle toegerus,<br />
loopafstand van see. Huis bestaan uit 3<br />
slk, 2 badk, 2 ruim leefvertrekke, ten volle toegeruste<br />
kombuis, 2 TV’s, videomasjien, DVD-<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 45
kleinADVERTENSIES<br />
speler. Slaapplek vir 8 persone. Foto’s van huis<br />
en uitsig per e-pos beskikbaar. Dwarsdeur die<br />
jaar beskikbaar, skakel vir tariewe. Tel/faks: 016<br />
428 1495 of sel 082 374 2700. E-pos: j.dutoit3@<br />
absamail.co.za<br />
JEFFREYSBAAI: Netjiese selfsorgwoonstel. Sti l<br />
omgewing. See-uitsig. Braaigeriewe. Afdak. 1-3<br />
persone. Billike tariewe. Helena 082 576 4285.<br />
JEFFREYSBAAI: 3-Slaapkamer wooneenheid<br />
in sekuriteitskompleks op kanaal. Loopafstand<br />
van strand. Branderuitsig. Swembad. Volledig<br />
toe gerus met DSTV. Skakel 042 296 2501 of 082<br />
926 5702.<br />
ASTONBAAI (NABY JEFFREYSBAAI): Strandhuis<br />
te huur. Pragti ge see-uitsig. 300 meter vanaf<br />
strand. Woonkamer, sitkamer, 4 slaapkamers, 3<br />
badkamers, 1½ kombuis, waskamer en balkon.<br />
Goed toegerus met TV, videomasjien, skott el,<br />
buite braaiplek, ens. 1 motorhuis. Buiteseisoen<br />
R500 p/d. Skoolvakansies en eerste helft e van<br />
De sember R600 p/d. Desember/Januarie-skoolvakansie<br />
R800 p/d. Minimum tydperk 5 dae.<br />
Skakel Ansie du Plessis by 073 166 8166, faks<br />
086 219 2193. E-pos: jakduplessis@absamail.<br />
co.za<br />
BOKNESSTRAND: DOPPERSNES op Boknesstrand.<br />
2-slaapkamerhuis met 2 badkamers<br />
asook ’n 2-slpk woonstel met 1 badk. 8 minu te<br />
se loop vanaf swemstrand. Verhuring reg deur<br />
die jaar. 50% afslag vir senior burgers (bui teseisoen).<br />
Kontak Callie van der Merwe by 082<br />
784 4519.<br />
MIDDELBURG: Oornagakkommodasie. Ten volle<br />
toegeruste dubbelkamers met eie badkamer<br />
elk. Veilig en netjies. Skakel Lydia van der Walt<br />
by 072 642 2407.<br />
KAROO<br />
BEAUFORT-WES: RUSTHUIZ GASTEVERBLYF.<br />
Vei lige, sti l woonbuurt met binne-parkering.<br />
Weg van hoofstraat. Besondere gehalte en atmosfeer.<br />
Skakel 023 414 3516 of 082 829 4591.<br />
COLESBERG: KAROO HUISE. Oornag in ge restou<br />
reerde dorpshuise, nasionale gedenk waardighede<br />
met anti eke meubels. <strong>Die</strong> geriefl ike huisies<br />
is selfsorgeenhede, geleë in ’n sti l straat. TV,<br />
braaigeriewe en veilige parkering. Restaurante<br />
binne loopafstand. Kontak T Vorster, 051 753<br />
0582; e-pos: hvzvorster@absamail.co.za; web:<br />
www.karoohuise.co.za<br />
COLESBERG: Rusti ge oornagakkommodasie,<br />
veilige parkering. HERBERG 051 753 0147.<br />
COLESBERG: ONZE RUST GASTEHUIS EN<br />
KA RA VAANPARK (ook vir tente). Rusti ge<br />
oornagakkommodasie met eie badkamer (koffi<br />
e, tee, handdoeke, seep, beddegoed) sekuriteitsparkering,<br />
nagwag, weg van hoofstraat,<br />
bui tedeure, selfsorg. Chalets en gastekamers<br />
vanaf R120 [vir persone wat deel of R150 vir<br />
en kelpersoon] tot R220 p/p (kinders by Chalets<br />
R75; gastekamers R75) en tentakkommodasie<br />
R80 p/p. Karavaanpark rolstoelvriendelik – tente<br />
en karavane. Beskikbaar: toesluitparkering,<br />
braai geriewe. Alle etes. TV, DSTV asook kitskombuisie.<br />
Earl Haigstraat 18. Pensioenarisse<br />
[vra vir afslag].Gastehuis R160 per persoon wat<br />
deel, R220 vir ‘n enkelpersoon. Skakel Rina van<br />
Jaarsveld by 051 753 0249 of 082 768 0616.<br />
E-pos: prvj1@xsinet.co.za<br />
COLESBERG: OUDE HOSTEL. Luukse kamers<br />
met privaat badkamer en TV. Billike prys, veilige<br />
parkering, swembad. Tel. 051 753 0131.<br />
COLESBERG: GUINEA-FOWL GASTEHUIS. Ge leë<br />
in sti l omgewing, weg van hoofstraat, vei lige<br />
parkering op die erf. Alle kamers het eie bui tedeur<br />
en eie badkamer. TV in gesamentlike sitkamer<br />
vir gaste. Billike tariewe. Stapafstand van<br />
eetplekke. Koffi e- en teegeriewe in elke kamer.<br />
Skakel Jan en Louise Augustyn by tel/faks 051<br />
753 0197 of 082 899 3964.<br />
DRIE SUSTERS: RONDAWEL GASTEPLAAS, 300<br />
meter vanaf N1-roete tussen Richmond en Drie<br />
Susters. Kom geniet ons veilige Karooplaas vanuit<br />
die gerief van u eie kliprondawel. Braaipakke,<br />
lig te aandetes en vol ontbyt beskikbaar. Skakel<br />
Tereza van der Merwe, sel 082 442 1567.<br />
DRIE SUSTERS: Selfsorg oornagakkommodasie<br />
op rusti ge, privaat en baie veilige Karooplaas<br />
beskikbaar. Ten volle toegerus, baie naby N1<br />
roete, tussen Richmond en Drie Susters. Skakel<br />
Reti ef 049 851 9222, sel 083 406 6236.<br />
HOPETOWN: Selfsorg-akkommodasie op rusti -<br />
ge, veilige Karooplaas. 17 km van N12. Halfpad<br />
tus sen Gauteng en die Kaap. Toegerus vir 6 persone.<br />
Swembad en braaigeriewe. Braaipakke<br />
en etes beskikbaar. Jaggeleentheid in seisoen.<br />
Tel/faks 053 203 8044. Sel 082 682 8909. E-pos:<br />
ecniesing@vodamail.co.za<br />
MPUMALANGA<br />
SABAAN VAKANSIE-OORD: Volledig toegeruste<br />
woonstelle. Geleë tussen Sabie en Hazyview.<br />
Goed geleë vir dagritt e na Wildtuin en ander<br />
be sienswaardighede. Vir bespreking, skakel 013<br />
737 8114.<br />
DULLSTROOM: Volledig toegeruste 5-slaapkamer<br />
huis op ’n plaas, 10 km vanaf Dullstroom.<br />
Ont byt op aanvraag. Visvang, stap, ens. Skakel<br />
Sarie 082 550 1126.<br />
GRASKOP: Sentraal geleë buite malariagebied.<br />
Binne ’n uur vanaf talle toeriste-aantreklikhede,<br />
insl. Kruger Wildtuin. Naby Fanie Botha-staproete.<br />
Volledig toegeruste selfsorg vakansiehuis<br />
met drie slaapkamers vir tot 7 of 8<br />
per sone. Skakel Seakle of Elsa 012 335 4810,<br />
082 395 7582 of e-pos godschal@mweb.co.za<br />
MARLOTH PARK: Langs Kruger Wildtuin. Slaap<br />
8. Tariewe vanaf R1 000 naweke of mid-week.<br />
Ska kel Rika 082 434 7313; Webblad: www.<br />
toevallig.co.za<br />
NELSPRUIT: Selfsorgverblyf, slaap 4, toegerus.<br />
R400 per nag, eie beddegoed, en handdoeke.<br />
R460 per nag beddegoed en handdoeke voorsien.<br />
Sel 073 619 3396, faks 013 741 2801.<br />
E-pos: creature@absamail.co.za<br />
NOORDWES<br />
POTCHEFSTROOM: BEUKES GASTEHUIS: Luukse<br />
kamers in sti l woonbuurt. Eie badkamer, TV met<br />
DSTV-kanale. Elke kamer het eie yskas asook<br />
koffi e/teegeriewe. Sel. 082 852 2426. Faks 018<br />
297 1348.<br />
POTCHEFSTROOM: Geniet en beleef ’n boomryke<br />
oase 5 min vanaf Teologiese Skool en<br />
Uni versiteit. Ruim en gemaklike selfsorg tuinwoonstelle<br />
met veilige onderdakparkering. Ontspan<br />
langs die Mooirivier. Vanaf R400. Skakel<br />
Anne marie by 082 826 3310.<br />
VRYSTAAT<br />
BLOEMFONTEIN OORNAG: Luukse oornagwoonstel<br />
met veilige parkering, TV. Skoon en netjies.<br />
Gas vrye en rusti ge atmosfeer. Skakel 051 522<br />
6035 of 082 726 9959.<br />
BLOEMFONTEIN: KOMWEER B+B vir billike,<br />
huis like en gasvrye oornagverblyf. Naby N1 en<br />
hospitale. Veilige onderdakparkering. Navrae:<br />
tel. 051 522 3778, faks 086 670 8251 of 083 709<br />
0684. E-pos: ventersg@mweb.co.za Webbladsy:<br />
www.komweer.za.net<br />
BLOEMFONTEIN: Selfsorg oornagkamers. Slaap<br />
1-4 en 1-5 persone. Netjies en bekosti gbaar.<br />
On derdakparkering. Veilig en rusti g. Naby N1.<br />
Skakel Piet of Belie by 051 433 2635 of 072 342<br />
7530.<br />
MIDDENDEEL GASTEPLAAS: Middendeel Gaste<br />
plaas, 100 km vanaf Bloemfontein en 75 km<br />
vanaf Kimberley. Geskik vir kerkkampe en fami<br />
liebyeenkomste. Slaap 30 persone. Kontak<br />
Callie van der Merwe by 082 784 4519.<br />
LIMPOPO<br />
POLOKWANE/PIETERSBURG: COME-A-LONG<br />
AK KOMMODASIE. Oornag- en langtermyn akkom<br />
mo dasie. Netjiese, toegeruste selfsorgeenhede.<br />
Met bespreking meld verwysing “<strong>Kerkblad</strong>”<br />
vir u 10%-afslag. Sel 082 776 7760. E-pos:<br />
comealongaccom@gmail.com<br />
GAUTENG<br />
PRETORIA: Selfsorgwoonstelle in ooste van Pretoria.<br />
Naby Wilgers Hospitaal en Menlyn. Slaap<br />
tot 6 persone. Navrae: Sarie 082 550 1126 of<br />
Grizelda 082 923 2554.<br />
JEUGHUISE: Gereformeerde Kerk Meyerspark.<br />
Aan gename verblyf vir jongmense in rusti ge<br />
46 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011
woonbuurt. Twinti g ruim slaapkamers, woonkamer, kombuis en waskamer<br />
met alle geriewe, swembad, braai-area, veilige parkeerafdakke en pragti ge<br />
tuin. Skakel Elsje 082 940 5804 of Liza 083 309 1340.<br />
MENLOPARK, PRETORIA: Ten volle gemeubileerde selfsorg buitekamer in<br />
Menlopark. Naby universiteit. Navrae Amanda by 082 777 5672.<br />
Allerlei<br />
OPMETINGSINSTRUMENTE: Bukswaterpasse (dumpy levels), teodoliete,<br />
meet wiele, laser vir konstruksie. Protea Opmeti ngs Instrumente. Tel. 011<br />
976 2070. Sel 083 259 8931 of 083 265 7272. E-pos: sales@protsurv.co.za<br />
BINDWERK: Flinke bindwerk van hoogstaande gehalte. <strong>Die</strong>nste sluit in die:<br />
Inbind van proefskrift e en <br />
verhandelinge<br />
Herstel van ou of beskadigde <br />
boeke<br />
Inbind van tydskrift e, sowel <br />
as<br />
Gespesialiseerde <br />
binddienste<br />
Kontak Lukas van Vuuren, tel. 011 477 4183.<br />
OUTYDSE TRAPORRELS: Vir herstel en/of restourasie van outydse traporrels,<br />
skakel mnr. Jan Zielman. Tel. 012 330 3087 / 083 338 3240 of e-pos:<br />
janzielman@mweb.co.za<br />
DIE UITTOG: Bybelstudie-werkboek deur Edmund de Beer en Anneke Botha.<br />
<strong>Die</strong> betekenis van hierdie groot gebeurtenis vir ons vandag. Vir enkelinge of<br />
groepe. Foto’s en kaarte. R40 (posgeld ingesluit). Bestel by Hester 082 857<br />
7347.<br />
Riaan the Magic man: Riaan kan u funksie, klein of groot, ophelder met sy<br />
kulkunsies. Ry ook ’n eenwielfi ets, is ’n ballon-vou spesialis, en doen ongeloofl<br />
ike (close-up) kulkunsies. Baie goedkoop met sy tariewe. Skakel 012<br />
329 0444 of sel 084 582 9063.<br />
King Louis Musikale Instrumente waar u al u musiekinstrumente en toebehore<br />
kan aankoop teen groot afslagpryse. Skakel vir Riaan of Louis van der<br />
Walt 012 329 0444 of sel 084 582 9063. E-pos: kinglouis@telkomsa.net<br />
FOLMER BOEKHANDEL: Vir ’n groot verskeidenheid goeie Christelike boeke:<br />
Petro – 012 543 3597, e-pos: folmerboek@telkomsa.net Pretoria: Irene –<br />
012 333 8064, e-pos: folmerpta@telkomsa.net Kaapstad: Petrie – 021 982<br />
1402, e-pos: eendenkooi@telkomsa.net<br />
KATEDER/PREEKSTOEL: <strong>Die</strong> Gereformeerde Kerk in Thohoyandou het 3<br />
stand plase waar gereeld dienste gehou word, en benodig ’n kateder of klein<br />
preekstoel vir elk. As u weet van ’n kateder wat beskikbaar is as skenking of<br />
teen ’n billike prys (as dit in Pretoria omgewing is, sal dit makliker afgehaal<br />
kan word), kontak asb. Sarel van Wyk by 072 448 0626 of Corne Smuts by<br />
082 889 9691.<br />
KERKKLOK: <strong>Die</strong> Gereformeerde Kerk Duineveld op Hotazel is op soek na<br />
’n kerkklok vir hulle kerkgebou. Skakel vir Koos Viljoen by 083 528 2912 of<br />
e-pos: koosv@brmo.co.za<br />
Eiendomme<br />
BLOEMFONTEIN: Vir al u eiendomsbehoeft es. Woonhuise, meenthuise,<br />
stu denteverblyf, hoewes en plase beskikbaar. Besoek gerus ons webtuiste:<br />
www.cheetahprop.co.za vir foto’s & inligti ng. Skakel Dirk Coetzee, 082 784<br />
1993. Cheetah Eiendomme.<br />
POTCHEFSTROOM: Simpleks te huur in Huis Eikelaan, Potchefstroom. Aftree-oord<br />
met siekeboeg. Twee slaapkamers, twee badkamers, sit-, eetkamer.<br />
Kombuis en opwaskamer. Op grondvlak, met motorhuis. Drie<br />
lug reëlaars. Beskikbaar vanaf 1 April. Kontak ds. Willem Vogel, 018 297<br />
1575/084 688 1756 of Jana van Ryssen, 018 290 8323.<br />
BOEKE VAN MARNIX<br />
kleinADVERTENSIES<br />
Deur prof. V.E. d’Assonville. Pryse sluit posgeld en verpakking<br />
in.<br />
Bestel by: MARNIX, Posbus 38174, Faerie Glen, 0043. Tel en<br />
faks: 012 991 2009. E-pos: marnix@absamail.co.za<br />
SJ du Toit van die Paarl (biografi e, hardeband, 450pp, 50 foto’s)<br />
R175; (genommerde eksemplaar: R225).<br />
Dit is Toti us (biografi e, hardeband, 284pp, 50 foto’s) R83; (genom<br />
merde eksemplaar R108).<br />
<strong>Die</strong> boek Openbaring (Lig van God se Woord op die wêreldgebeure.<br />
Sagteband, tweede nuutverwerkte uitgawe, 250pp),<br />
R98.<br />
Kerk op die Wit Hooglande (’n Gedenkboek oor die Gereformeer<br />
de Kerke in Kenia met volledige doopregisters. Harde band,<br />
128pp, foto’s) R58.<br />
Gereformeerde Doopsformulier (God se beloft es en eise aan<br />
ons. Hardeband, 114pp) R18.<br />
Gids vir Kerkgeskiedenis (’n Omvatt ende oorsig oor die kerk geskiedenis<br />
vanaf die eerste eeu nC. Sagteband, 245pp) R38.<br />
Kerkgeskiedenis in 30 lesse (’n Katkisasie-handboek. Ook baie<br />
geskik vir nuwe lidmate wat in die gemeente verwelkom word.<br />
Hardeband, 117pp) R20.<br />
Dogmageskiedenis (Gids vir die Gereformeerde leer. Sagteband,<br />
83pp) R15.<br />
Calvyn verdedig sy stad (<strong>Die</strong> dramati ese geskiedenis rondom<br />
een van Calvyn se belangrikste geskrift e tydens sy ballingskap.<br />
Sagteband, 16pp) R7.<br />
Majuba (Ongeloofl ike Boere-oorwinning oor Groot-Britt anje op<br />
27 Feb. 1881. Sagteband, 75pp met foto’s) R45.<br />
Majuba (Engelse uitgawe. Sagteband, 82pp) R45.<br />
Kruger en Rhodes (<strong>Die</strong> berugte Jameson-inval in 1896 en die<br />
aanslag van Milner teen Transvaal in 1899. Sagteband , 82pp)<br />
R45.<br />
Bloedrivier (Een van die grootste dramas in Afrika – keerpunt<br />
van ’n beskawing. Sagteband, 70pp met foto’s) R65.<br />
Blood River (’n Engelse weergawe van bogenoemde boek.<br />
Sagteband, 71pp met foto’s) R65.<br />
Toti us se oorlogsdagboek (<strong>Die</strong> digter Toti us se ervarings as<br />
Kaapse rebel 1899 – 1900. Sagteband, 72pp met foto’s) R45.<br />
Op die bodem van die Vaaldam (Dramati ese geskiedenis van<br />
’n Boereplaas wat in 1936 deur die Vaaldam se waters toegestoot<br />
is. <strong>Die</strong> aangrypende episodes van hierdie mense in die<br />
An glo-Boereoorlog, die krygsgevangene- en konsentrasiekam pe<br />
en die Rebellie van 1914 saam met genl. De Wet. Sagte band,<br />
211pp, 55 foto’s) R108.<br />
<strong>Die</strong> Psalms sing van Christus (’n Dagboek oor die Psalms wat<br />
ons van God se beloft es verseker. Sagteband, 194pp) R98.<br />
<strong>Die</strong> koms van Christus en die Anti chris (<strong>Die</strong> kerk wag elke dag<br />
op die koms van Jesus Christus. <strong>Die</strong> Anti chris is egter al reeds<br />
daar, maar word tans nog teëgehou totdat die Evangelie eers<br />
klaar verkondig is. Kardinale vrae word beantwoord. Sag teband,<br />
104pp) R65.<br />
<strong>Die</strong> Van der Merwes van Middendeel VE d’Assonville en Nico<br />
van der Merwe. R158 posgeld ingesluit.<br />
Eugène Marais en die Waterberge (ook in Engels) R108.<br />
Generaal De Wet in die Vredefortkoepel R158.<br />
<strong>Junie</strong> 2011 DIE KERKBLAD 47
laastens<br />
God sluit die deur<br />
In die 68 verse van Genesis 6, 7 en 8 word die sondvloed beskryf. In<br />
’n deeltjie van ’n vers staan: “En toe het die Here die ark agter Noag<br />
toegesluit” (Gen. 6:16b). Net ’n skerfi e uit 68 verse. Tog vol van die<br />
evangelieboodskap van die hele Bybel.<br />
As God se dade in mensewoorde beskryf word, is die woorde en<br />
die sinne gewoonlik gelaai met krag en wysheid. Ook in hierdie paar<br />
woorde. Toe God die deur van die ark agter Noag, sy gesin en die diere<br />
toesluit, was die moontlikheid van verlossing vir die mense buite die ark<br />
onherroeplik, fi naal verby!<br />
Met die geslote deur van die ark het God aan die mense <br />
buitekant<br />
die ark duidelik laat verstaan dat die tyd vir bekering fi naal verby is<br />
(Matt. 24:38-39).<br />
Toe die deur van die ark nog oop was, het Noag aangehou om <br />
die<br />
mense op te roep tot geloof en bekering (2 Pet. 2:5). God het 120<br />
jaar geleentheid aan hulle gegee vir bekering (Gen. 6:3).<br />
Toe niemand wou luister nie en die oordeel op hande is, en God se<br />
reddingsplan gereed is (Gen. 7:6-10), toe sluit God die deur van die ark<br />
Self toe. Vir almal buite die ark het dit beteken dat die tyd van redding<br />
en verlossing vir hulle verby is. <strong>Die</strong> geslote deur agter hom het vir Noag<br />
ook betekenis gehad. As daar een gevaarplek aan die ark was, dan was<br />
dit daardie deur gewees.<br />
Heelwaarskynlik het die deur redelik laag gesit, onder die <br />
waterlyn<br />
van die ark. Daarby sou dit ’n taamlike groot deur moes gewees het<br />
om alle soorte diere in te laat gaan. Calvyn skryf dat geen menslik<br />
versterkte deur die drukking van die water sou kon weerstaan<br />
nie. Daarom het God Self gekom en met goddelike krag die deur<br />
toegesluit.<br />
Daar was ook ’n tweede gevaar aan die deur van die ark <br />
verbonde.<br />
Met die styg van die water en daarmee saam die hulpgeroep van die<br />
ondergaande mense buite die ark, kon Noag of een van sy gesin dalk<br />
probeer het om van die mense te red deur die opening. Daarmee<br />
kon hulle in die versoeking kom om in te gryp in die oordeel wat God<br />
oor die mense aangekondig het.<br />
Daarom sluit die Here die ark van buite af en niemand, van binne<br />
of van buite, sal dit kan oopmaak om in of uit te gaan nie. Omdat dit<br />
God is wat die ark op hierdie wyse agter Noag sluit, is die verlossing en<br />
redding van die mense in die ark verseker. Terselfdertyd is die oordeel<br />
Dr. Nico van der Merwe (Klerksdorp)<br />
oor die mense buite die ark onafwendbaar.<br />
In hierdie skerfi e uit die<br />
Skrif sit daar groot troos vir die<br />
kinders van die Here. By God<br />
se uitverkiesende genade in<br />
Jesus Christus is daar ook die<br />
verantwoordelikheid en selfwerksaamheid<br />
van die mens. In<br />
geloofsaktiwiteite is die mens in<br />
sy sonde ook voortdurend besig<br />
om op geestelike vlak te timmer<br />
en te bou.<br />
Maar mensewerk is nie waterdig<br />
en veilig in die storm waters<br />
van God se oordeel nie! Daar bly<br />
in die geloofswerk van die mens<br />
altyd ’n opening na die wêreld<br />
oop waardeur die gelowige se<br />
lewe verswelg kan word deur<br />
die kwaad en ongeregtigheid<br />
(Openb. 12:15-16). Dit sit maar<br />
in elkeen om die deur na die kant<br />
van die sonde ’n skrefi e oop te<br />
hou en daar van in die lewe toe te<br />
laat. Jou erediensbywoning, jou<br />
gebede, jou trane en worsteling,<br />
jou stryd teen die sonde en die<br />
kwaad sleur jou soms die allerdiepste<br />
dieptes in. Hierdie dinge<br />
is nie waterdig nie. Dit bly maar<br />
sondige lapwerk!<br />
Deur die kruis op Golgota sluit<br />
die Here jou lewensark agter jou<br />
dig toe sodat die oordeel van God<br />
teen die sonde van die mens jou<br />
nie sal laat sink tot op die bodem<br />
van die ewige verdoemenis nie.<br />
DK<br />
48 DIE KERKBLAD <strong>Junie</strong> 2011