CLARENCE VERNON VISAGIE

indiwidualisme (relativisme/perspektivisme) en anti-realisme (idealisme). Die
49
relativisme het sy oorsprong in verskillende tipes idealisme, waaruit aannames bestaan
dat alle kennis gevorm word uit ondervinding en konteks (Delanty, 2001:113). Kritiek
bestaan oor die idealisme waarvolgens ‘konstruksies van kennis’ in kontekste opgebou
word tot ‘epistemologiese indiwidualisme’, en daardeur word die ‘sosiale dimensie’ in
die konstruksie van kennis geïgnoreer. Dié idealisme impliseer dat kennis en denke van
‘wetenskaplike perspektiewe’ uitgedruk word as ’n ‘ideologie’. Hierdie ‘wetenskaplike
ideologie kan soms in kontekste gebruik word om mense te beheer.
Fay (1996:2-3) redeneer op ’n soortgelyke trant dat die gevaar van die relativistiese
wetenskaplike in diens kan staan van ’n ideologie en politieke mag van ’n nasionale staat.
In sulke omstandighede kan wetenskap uitloop tot propaganda en valse hoop, of geen
hoop nie. Hierdie radikale vorme van konstruktivisme dien as ’n struikelblok in pogings
van empiriese navorsers om geldige en betroubare wetenskaplike kennis te genereer. In
my studie het hierdie argumente bepaalde betekenisse. K2005 as ’n beleid-voorskrif kan
verval in ’n ‘dogmatiese idealisme’ en ’n ideologie van die post-apartheidstaat. ’n
Negatiewe uitvloeisel daarvan is dat die stem-identiteite en kontekstuele realiteite van
onderwysers-as-implementeerders van K2005, op die agtergrond geskuif word. Dit kan
impliseer dat die K2005-beleid oorbeklemtoon word, en sodoende in diens staan van ’n
‘politieke agenda’ op makro-nasionale vlak.
Aan die ander kant bestaan daar die gevaar wat perspektivisme (relativisme) in die
skoolpraktyke en sosio-kulturele kontekste vir empiriese navorsers kan inhou. Die
perspektivisme fokus nie direk op die realiteite van die mens nie (Fay, 1996:2-3), maar