CLARENCE VERNON VISAGIE

evriend was, voordat ek my onderhoude gedoen het. Kritiese kommentaar van
48
deelnemers aan my loodstudie tydens my onderhoudvoering, het my opnuut laat fokus op
my subjektiwiteite. Soos my studie gevorder het, het ek toenemend ‘teoreties sensitief’
geword vir die belange en beskerming van respondente.
Tweedens het my refleksiewe strategie behels om deurlopende vergelykings oor my
navorsingsresultate te doen. Dit het geïmpliseer om my subjektiwiteite met
navorsingstegnieke en resultate van vorige ‘objektiewe wetenskaplike benaderinge’, soos
dit in my literatuurstudies vergestalt, te vergelyk. Fay (1996:1-3) verwys na die afskaling
van positivisme (‘objektivisme’) in sosiale wetenskappe, en die opkoms van die
perspektivisme (‘relativisme’), wat bepaalde implikasies vir my studie ingehou het.
Hierdie relativisme met hul aannames dat alle kennisvorme gelykwaardig is, het
uitdagings aan my eiesoortige ‘subjektiwiteite’ gestel, asook vir die insameling en
verwerking van geldige en betroubare epistemologiese (‘objektiewe’) verduidelikings van
my empiriese data. Hoewel die respondente in my empiriese ondersoek, idiosinkratiese
en subjektiewe data geproduseer het, het ek hierdie data opgesom en vergelyk met die
normatiewe kriteria van die sosiaal-wetenskaplike teorie en teoretiese lense. Ook hierdie
werkswyse kon meehelp om my eiesoortige subjektiewe interpretasies op die
‘agtergrond’ te verskuif.
Derdens het ek my vergewis van metodologiese studies in die literatuur wat verband hou
met subjektiwiteite, en die impak daarvan op die insameling en verwerking van geldige
en betroubare wetenskaplike kennis. Volgens Olssen (1996:275) bestaan daar in die
konstruktivistiese filosofie twee vorme van radikale konstruktivisme, bekend as