everything maths and science - C2B2A
everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A
oorkom (of “kanselleer” wrywing) en die ander 50 N sal gebruik word om die blok te beweeg (te versnel). ruwe tafel blok toegepaste krag Wat dink jy sal gebeur as ons harder stoot, kom ons veronderstel 300 N? Wat dink jy sal gebeur as die massa van die blok meer was, veronderstel 20 kg, of wat sou gebeur as dit minder was? Kom ons ondersoek hoe die beweging van ’n voorwerp deur sy massa en krag beinvloed word. Formele eksperiment: Newton se tweede wet van beweging. Doel: Om die verband tussen die versnelling van voorwerpe en die toepassing van ’n konstante resultante krag te ondersoek. Metode: 1. ’n Konstante krag van 20 N, wat ’n hoek van 60 ◦ met die horisontaal vorm, word op ’n dinamiese trollie toegepas. 2. Tikkerlint wat aan die trollie vasgemaak is beweeg deur ’n tydtikkermeter met ’n frekwensie van 20 Hz as die trollie op ’n wrywinglose oppervlak beweeg. 3. Die bogenoemde prosedure word 4 keer herhaal deur elke keer dieselfde krag te gebruik, maar die massa van die trollie as volg te verander: • Geval 1: 6,25 kg • Geval 2: 3,57 kg • Geval 3: 2,27 kg • Geval 4: 1,67 kg 4. Dele van die 4 tikkerlinte wat gelewer is word hieronder gewys. Die linte is gemerk A, B, C, D ens. A is die eerste kol, B die tweede en so aan. Die afstand tussen elke kol word aangedui. Hoofstuk 2. Newton se wette 60 ◦ 81
Lint 1 A B C D E F G 5mm 9mm 13mm 17mm 21mm 25mm Lint 2 AB C D E F G 3mm 10mm 17mm 24mm 31mm 38mm Lint 3 AB C D E F G 2mm13mm 24mm 35mm 46mm 57mm Lint 4 A B C D E F G 9mm 24mm 39mm 54mm 69mm 84mm Linte is nie volgens skaal geteken nie. Instruksies: 1. Gebruik elke lint om die oombliklike snelheid (in m·s −1 ) van die trollie by punt B en F te bereken (onthou om eers alle afstande na m te herlei!). Gebruik hierdie snelhede om die trollie se versnelling in elke geval te bereken. 2. Tabuleer die massa en die waarde van die ooreenstemmende versnelling soos dit in elke geval bereken is. Verseker dat elke kolom en ry in jou tabel behoorlik benoem is. 3. Teken ’n grafiek van versnelling teenoor massa met ’n skaal van 1 cm = 1 m·s −2 op die y-as en 1 cm = 1 kg op die x-as. 4. Gebruik jou grafiek om die versnelling van die trollie te bepaal as die massa 5 kg is. 5. Skryf nou ’n gevolgtrekking vir die eksperiment. Jy sal uit die ondersoek hierbo agterkom dat hoe swaarder die trollie is, hoe stadiger dit beweeg wanneer die krag konstant is. Die versnelling is omgekeerd eweredig tot die massa. In wiskundige terme: a ∝ 1 m In ’n soortgelyke ondersoek waar die massa konstant gehou word, maar die toegepaste krag verander, sal jy vind dat hoe groter die krag is, hoe vinniger beweeg die voorwerp. Die versnelling van die trollie is dus direk eweredig tot die resultante krag. In wiskundige terme: a ∝ F. As ons die bostaande vergelykings herrangskik kry ons ∝ F m of F = ma. Onthou dat beide krag en versnelling vektorhoeveelhede is. Die versnelling is in dieselfde rigting as die krag wat toegepas word. As veelvuldige kragte gelyk op ’n 82 2.3. Newton se wette
- Page 44 and 45: die keuse maak nie saak nie. Ons sa
- Page 46 and 47: Stap 7: Teken Ry Die lengte van R
- Page 48 and 49: ’n Krag van 40 N in die positiewe
- Page 50 and 51: met ’n krag van 9 N wat in die po
- Page 52 and 53: 100 y Fx 250 N 30 0 0 100 200 300
- Page 54 and 55: • F3=11,3 kN teen 193 ◦ vanaf
- Page 56 and 57: Vektor x-komponent y-komponent Tota
- Page 58 and 59: 6N α 8N 10 N Die grootte van die r
- Page 60 and 61: sin(θ) = F1y F1 sin(45 ◦ )= F1y
- Page 62 and 63: sin(θ) = F4y F4 sin(245 ◦ )= F4y
- Page 64 and 65: die koord. Indien jy meer koorde de
- Page 66 and 67: 4. Vind die resultant in die x-rigt
- Page 68 and 69: 16. Twee vektore werk in op dieself
- Page 70 and 71: Newton se wette HOOFSTUK 2 2.1 Inle
- Page 72 and 73: Figuur 2.2: Kontakkragte ’n Nie-k
- Page 74 and 75: Wanneer ’n voorwerp op ’n opper
- Page 76 and 77: kan varieer van nul (wanneer geen a
- Page 78 and 79: Stap 1: Maksimum statiese wrywingsk
- Page 80 and 81: normaalkrag is en kan daarom die st
- Page 82 and 83: Informele eksperiment: Normaalkragt
- Page 84 and 85: Nog ’n voorbeeld is ’n blok op
- Page 86 and 87: 3 y 2 1 0 Fg 0 1 2 3 4 5 x θ Fgy F
- Page 88 and 89: Aanvaar byvoorbeeld dat die positie
- Page 90 and 91: a) Teken ’n vryliggaamdiagram van
- Page 92 and 93: Sien video: 26SB op www.everythings
- Page 96 and 97: voorwerp inwerk moet ons net met di
- Page 98 and 99: 1. die grootte en rigting van die t
- Page 100 and 101: Pas nou Newton se tweede bewegingsw
- Page 102 and 103: 1 3 van totale wrywingskrag Ff op 1
- Page 104 and 105: Uitgewerkte voorbeeld 13: Newton se
- Page 106 and 107: Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
- Page 108 and 109: Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
- Page 110 and 111: Vir die bespreking kies ons die rig
- Page 112 and 113: oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
- Page 114 and 115: 4. Bereken die versnelling van ‘n
- Page 116 and 117: a) Wat is sy versnelling? b) Indien
- Page 118 and 119: DEFINISIE: Newton se derde beweging
- Page 120 and 121: wat deel is van die paar is F1, wat
- Page 122 and 123: Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
- Page 124 and 125: Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
- Page 126 and 127: punt in kilogram (kg) en d is die a
- Page 128 and 129: was, aangesien Pluto so klein is en
- Page 130 and 131: Die massa van die passasiers is 421
- Page 132 and 133: • die massa van die man, m • di
- Page 134 and 135: Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
- Page 136 and 137: 2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
- Page 138 and 139: a) Die kas word na die oppervlak ge
- Page 140 and 141: Die vuurpyl versnel omdat die groot
- Page 142 and 143: c) 60 N d) 80 N [SC 2002/03 HG1] 20
Lint 1<br />
A B C D E F G<br />
5mm 9mm 13mm 17mm 21mm 25mm<br />
Lint 2<br />
AB C D E F G<br />
3mm 10mm 17mm 24mm 31mm 38mm<br />
Lint 3<br />
AB C D E F G<br />
2mm13mm 24mm 35mm 46mm 57mm<br />
Lint 4<br />
A B C D E F G<br />
9mm 24mm 39mm 54mm 69mm 84mm<br />
Linte is nie volgens skaal geteken nie.<br />
Instruksies:<br />
1. Gebruik elke lint om die oombliklike snelheid (in m·s −1 ) van die trollie by punt<br />
B en F te bereken (onthou om eers alle afst<strong>and</strong>e na m te herlei!). Gebruik hierdie<br />
snelhede om die trollie se versnelling in elke geval te bereken.<br />
2. Tabuleer die massa en die waarde van die ooreenstemmende versnelling soos<br />
dit in elke geval bereken is. Verseker dat elke kolom en ry in jou tabel behoorlik<br />
benoem is.<br />
3. Teken ’n grafiek van versnelling teenoor massa met ’n skaal van 1 cm = 1 m·s −2<br />
op die y-as en 1 cm = 1 kg op die x-as.<br />
4. Gebruik jou grafiek om die versnelling van die trollie te bepaal as die massa 5 kg<br />
is.<br />
5. Skryf nou ’n gevolgtrekking vir die eksperiment.<br />
Jy sal uit die ondersoek hierbo agterkom dat hoe swaarder die trollie is, hoe stadiger<br />
dit beweeg wanneer die krag konstant is. Die versnelling is omgekeerd eweredig tot<br />
die massa. In wiskundige terme: a ∝ 1<br />
m<br />
In ’n soortgelyke ondersoek waar die massa konstant gehou word, maar die toegepaste<br />
krag ver<strong>and</strong>er, sal jy vind dat hoe groter die krag is, hoe vinniger beweeg die voorwerp.<br />
Die versnelling van die trollie is dus direk eweredig tot die resultante krag. In<br />
wiskundige terme: a ∝ F.<br />
As ons die bosta<strong>and</strong>e vergelykings herrangskik kry ons ∝ F<br />
m of F = ma.<br />
Onthou dat beide krag en versnelling vektorhoeveelhede is. Die versnelling is in<br />
dieselfde rigting as die krag wat toegepas word. As veelvuldige kragte gelyk op ’n<br />
82 2.3. Newton se wette