everything maths and science - C2B2A
everything maths and science - C2B2A everything maths and science - C2B2A
Sien video: 26SB op www.everythingscience.co.za Vuurpyle ’n Ruimtetuig word in die ruimte in lanseer. Die krag van die ontploffende gasse stoot die vuurpyl deur die lug in die ruimte in. Sodra dit in die ruimte is, word die motors afgeskakel en dit sal teen ’n konstante snelheid bly beweeg. As die ruimtevaarders die rigting van die ruimtetuig wil verander moet hulle weer die motors aanskakel. Dit sal dan weer ’n krag op die vuurpyl uitoefen en die rigting sal verander. Uitgewerkte voorbeeld 8: Newton se eerste wet in aksie. VRAAG Waarom word die passasiers na die kante toe gegooi as ’n motor om ’n draai gaan? OPLOSSING Stap 1: Wat gebeur voor ’n motor draai? Voor die motor begin draai, beweeg die motor en die passasiers teen dieselfde snelheid (prent A) Stap 2: Wat gebeur terwyl die motor draai Die bestuurder draai die wiele van die motor, wat dan ’n krag op die motor uitoefen wanneer die motor draai. Die krag word op die motor uitgeoefen, maar nie op die passasiers nie. Die passasiers sal dus (volgens Newton se eerste wet) aanhou beweeg teen die oorspronklike snelheid. (prent B) Stap 3: Waarom word die passasiers kant toe gegooi? As die passasiers veiligheidsgordels dra sal dit ’n krag op die passasiers uitoefen totdat die passasiers se snelheid dieselfde as die motor s’n is (prent C). Sonder veiligheidsgordels kan die passasiers moontlik die kant van die motor tref. Hoofstuk 2. Newton se wette 79
A: Beide die motor en die persoon beweeg teen dieselfde snelheid Oefening 2 – 4: B: Die motor draai maar nie die persoon nie C: Beide die motor en die persoon beweeg weer teen dieselfde snelheid 1. As ’n passasier in ’n motor sit en die motor gaan na regs om ’n draai, wat gebeur met die passasier? Wat gebeur as die motor na links draai? 2. Helium is minder dig as die lug wat ons inasem. Bespreek waarom ’n heliumballon in ’n motor wat om ’n hoek ry lyk of dit Newton se eerste wet breek en na die binnekant van die draai beweeg en nie na die buitekant soos die passasiers nie. Dink jy jy het dit? Kry oplossings en meer oefening op ons Intelligent Practice Service 1. 26SC 2. 26SD www.everythingscience.co.za m.everythingscience.co.za Newton se tweede wet van beweging. ESET Volgens Newton se eerste wet, “hou dinge daarvan om te doen wat hulle aan die doen is”. Met ander woorde, as ’n voorwerp aan die beweeg is, wil dit aanhou beweeg (in ’n reguit lyn teen dieselfde spoed) en as dit in rus is, wil dit in rus bly. Hoe begin voorwerpe dan beweeg? Kom ons kyk na die voorbeeld van ’n 10 kg blok wat op ’n ruwe tafel lê. As ons liggies aan die blok stoot soos aangedui in die diagram sal die blok nie beweeg nie. Kom ons pas ’n krag van sê 100 N toe. Die blok bly steeds in rus. Op hierdie punt verhoed die wrywingskrag van 100 N wat op die blok inwerk dat die blok beweeg. Indien die krag vergroot, sê na 150 N, begin die blok amper beweeg, die wrywingskrag is dan 150 N. Om die blok in beweging te kry, moet ons hard genoeg stoot om die wrywingskrag te oorkom en dan die blok te beweeg. Indien ons ’n krag van 200 N toepas, onthou die wrywingskrag is tans 150 N, sal die “eerste” 150 N gebruik word om wrywing te 80 2.3. Newton se wette
- Page 42 and 43: Stap 3: Kies ’n skaal en teken di
- Page 44 and 45: die keuse maak nie saak nie. Ons sa
- Page 46 and 47: Stap 7: Teken Ry Die lengte van R
- Page 48 and 49: ’n Krag van 40 N in die positiewe
- Page 50 and 51: met ’n krag van 9 N wat in die po
- Page 52 and 53: 100 y Fx 250 N 30 0 0 100 200 300
- Page 54 and 55: • F3=11,3 kN teen 193 ◦ vanaf
- Page 56 and 57: Vektor x-komponent y-komponent Tota
- Page 58 and 59: 6N α 8N 10 N Die grootte van die r
- Page 60 and 61: sin(θ) = F1y F1 sin(45 ◦ )= F1y
- Page 62 and 63: sin(θ) = F4y F4 sin(245 ◦ )= F4y
- Page 64 and 65: die koord. Indien jy meer koorde de
- Page 66 and 67: 4. Vind die resultant in die x-rigt
- Page 68 and 69: 16. Twee vektore werk in op dieself
- Page 70 and 71: Newton se wette HOOFSTUK 2 2.1 Inle
- Page 72 and 73: Figuur 2.2: Kontakkragte ’n Nie-k
- Page 74 and 75: Wanneer ’n voorwerp op ’n opper
- Page 76 and 77: kan varieer van nul (wanneer geen a
- Page 78 and 79: Stap 1: Maksimum statiese wrywingsk
- Page 80 and 81: normaalkrag is en kan daarom die st
- Page 82 and 83: Informele eksperiment: Normaalkragt
- Page 84 and 85: Nog ’n voorbeeld is ’n blok op
- Page 86 and 87: 3 y 2 1 0 Fg 0 1 2 3 4 5 x θ Fgy F
- Page 88 and 89: Aanvaar byvoorbeeld dat die positie
- Page 90 and 91: a) Teken ’n vryliggaamdiagram van
- Page 94 and 95: oorkom (of “kanselleer” wrywing
- Page 96 and 97: voorwerp inwerk moet ons net met di
- Page 98 and 99: 1. die grootte en rigting van die t
- Page 100 and 101: Pas nou Newton se tweede bewegingsw
- Page 102 and 103: 1 3 van totale wrywingskrag Ff op 1
- Page 104 and 105: Uitgewerkte voorbeeld 13: Newton se
- Page 106 and 107: Voorwerp op ’n skuinsvlak In ’n
- Page 108 and 109: Uitgewerkte voorbeeld 15: Newton se
- Page 110 and 111: Vir die bespreking kies ons die rig
- Page 112 and 113: oorkom sodat die vuurpyl opwaarts k
- Page 114 and 115: 4. Bereken die versnelling van ‘n
- Page 116 and 117: a) Wat is sy versnelling? b) Indien
- Page 118 and 119: DEFINISIE: Newton se derde beweging
- Page 120 and 121: wat deel is van die paar is F1, wat
- Page 122 and 123: Algemene eksperiment: Ballonvuurpyl
- Page 124 and 125: Oefening 2 - 6: 1. ‘n Vlieg tref
- Page 126 and 127: punt in kilogram (kg) en d is die a
- Page 128 and 129: was, aangesien Pluto so klein is en
- Page 130 and 131: Die massa van die passasiers is 421
- Page 132 and 133: • die massa van die man, m • di
- Page 134 and 135: Stap 5: Gee die finale antwoord. Di
- Page 136 and 137: 2.5 Opsomming ESE33 Sien aanbieding
- Page 138 and 139: a) Die kas word na die oppervlak ge
- Page 140 and 141: Die vuurpyl versnel omdat die groot
Sien video: 26SB op www.<strong>everything</strong><strong>science</strong>.co.za<br />
Vuurpyle<br />
’n Ruimtetuig word in die ruimte in lanseer. Die krag van die ontploffende gasse stoot<br />
die vuurpyl deur die lug in die ruimte in. Sodra dit in die ruimte is, word die motors<br />
afgeskakel en dit sal teen ’n konstante snelheid bly beweeg. As die ruimtevaarders die<br />
rigting van die ruimtetuig wil ver<strong>and</strong>er moet hulle weer die motors aanskakel. Dit sal<br />
dan weer ’n krag op die vuurpyl uitoefen en die rigting sal ver<strong>and</strong>er.<br />
Uitgewerkte voorbeeld 8: Newton se eerste wet in aksie.<br />
VRAAG<br />
Waarom word die passasiers na die kante toe gegooi as ’n motor om ’n draai gaan?<br />
OPLOSSING<br />
Stap 1: Wat gebeur voor ’n motor draai?<br />
Voor die motor begin draai, beweeg die motor en die passasiers teen dieselfde snelheid<br />
(prent A)<br />
Stap 2: Wat gebeur terwyl die motor draai<br />
Die bestuurder draai die wiele van die motor, wat dan ’n krag op die motor uitoefen<br />
wanneer die motor draai. Die krag word op die motor uitgeoefen, maar nie op die<br />
passasiers nie. Die passasiers sal dus (volgens Newton se eerste wet) aanhou beweeg<br />
teen die oorspronklike snelheid. (prent B)<br />
Stap 3: Waarom word die passasiers kant toe gegooi?<br />
As die passasiers veiligheidsgordels dra sal dit ’n krag op die passasiers uitoefen totdat<br />
die passasiers se snelheid dieselfde as die motor s’n is (prent C). Sonder veiligheidsgordels<br />
kan die passasiers moontlik die kant van die motor tref.<br />
Hoofstuk 2. Newton se wette<br />
79
Change language