everything maths and science - C2B2A

Is Newton se wet verkeerd? Nie regtig
nie. Newton se eerste wet is van
toepassing op situasies waar daar geen
eksterne kragte teenwoordig is nie. Dit
beteken dat daar geen wrywing is nie.
In die geval van die ysskaatser, is die
wrywing tussen die skaatse en die ys
gering en sal sy vir ’n redelike afstand
aanhou beweeg. In die geval van die
sokkerbal is lugweerstand (wrywing
tussen die lug en die bal) en wrywing
tussen die gras en die bal teenwoordig
en dit sal die bal stadiger maak.
Sien video: 26S9 op www.everythingscience.co.za
Newton se eerste wet in aksie
’n Ysskaatser stoot haarself van die kant
van die ysskaatsbaan weg en skaats oor
die ys. Sy sal aanhou om in ’n reguitlyn
oor die ys te beweeg tensy iets haar tot
stilstand bring. Voorwerpe werk ook
so. As ons ’n sokkerbal oor ’n sokkerveld
skop, sal die sokkerbal, volgens
Newton se eerste wet, vir ewig aanhou
beweeg! In die regte lewe gebeur dit
egter nie.
Kom ons ky na die volgende voorbeelde. Ons begin met ’n bekende voorbeeld.
Veiligheidsgordels:
Ons dra veiligheidsgordels in motors. Dit is om ons te beskerm as die motor in ’n
ongeluk betrokke raak. As die motor teen 120 km·h −1 ry, ry die passasiers in die motor
ook teen 120 km·h −1 . Wanneer die motor skielik tot stilstand kom, word ’n krag op die
motor uitgeoefen (wat die stadiger laat beweeg) maar nie op die passasiers nie. Die
passasiers sal aanhou vorentoe beweeg teen 120 km·h −1 volgens Newton se eerste
wet. Indien hulle veiligheidsgordels gedra het, sal die veiligheidsgordels ’n krag op
hulle uitoefen en so verhoed dat hulle seerkry.
78 2.3. Newton se wette